IL PENSIEROSO
de Miguel Ángel
“Date cuenta profundamente de que el momento presente es todo lo que tienes. Haz del Ahora el enfoque principal de tu vida”. De Eckhart Tolle.
Pois eu, tamén!
Xosé María Gómez Vilabella
De postos no “agora”, aquí
me tedes!
Detrás de min, nada; diante, todo! En certa ocasión miña avoa e madriña, Josefa Lombardero San Miguel, preguntoulle a meu avó e padriño, José María Gómez Carballedo, que o viu silente, meditabundo, diante do cepo de face-las estelas:
-José, pode saberse
qué fas, así, quieto, coa bros chantada no cepo, que logo parece que esteas de
corpo presente…, e coa alma no Ceo?
-Muller, é que
estou…, profundando! Estoulle dando grazas a Deus por cando me rodea, por este
presente marabilloso!
-O que te rodea só é
a casa, a eira e mailo orto, pois o demais é dos veciños!
-¡Estás equivocada:
Todo o que me entra polos ollos é meu, que o gozo coma se tal fose! Neste
momento estaba matinando en que Deus, ademais de Deus, ou precisamente por iso,
é un artista, o máis grande, pois non hai, nin chegará a haber, un pintor que
debuxe mellor cá El! Que atinados están os musulmáns cando din, así por
calquera cousa, que Alá é grande…, ¡e iso que só o coñecen por referencias nestorianas! Todo isto, esta contemplación, lévame a pensar que se
tan ben lles fixo o habitáculo aos homes, qué non terá na súa Casa, na Grande, nese
pazo ao que chamamos Ceo!
A madriña, que tanto
admiraba ao padriño, nada dicho, nada tivo que obxectar, limitándose a xunta-las
mans para exclamar: ¡Certamente, Deus é Grande!
O neno, que a tal
momento estaba ocupado en recoller brazados de estelas para levalas á cociña,
afeito a oír aqueles sacerdotes laicos, seus, soltou un, ¡Amén!, que lle saíu da
alma. Aquel neno, agora de lentes, aprendeu a lección, así que, cando chegou a
vello, invocando ao seu padriño, tamén gusta de profundar. De presente,
isto é o que foi observando:
Hoxe, o orto colleume
esperto, e púxenme a teclear… ¿Qué? ¡Calquera cousa, pois coa paisaxe que teño
diante, nesta ventá das miñas “Andoriñas”, todo é guapo, suxestivo! O
sol comezou iluminando o Mons Ciro…, e nin así é doado adiviñar a
desesperación, o auto sacrificio daqueles celtiñas que, ao secárselles a lagoa
grande, esta que aquí vemos, ¡xeada de tanta dor, de tantas bágoas!,
optaron por envelenarse co zume dos teixos antes que someterse á escravitude romana. Espero, creo, que no Ceo, superado aquilo de Babel, terán un idioma único, pois na miña axenda levo a arela de conversar polo miúdo cos castrexos, ¡tanto que terán para contarme!
optaron por envelenarse co zume dos teixos antes que someterse á escravitude romana. Espero, creo, que no Ceo, superado aquilo de Babel, terán un idioma único, pois na miña axenda levo a arela de conversar polo miúdo cos castrexos, ¡tanto que terán para contarme!
Segundo subía o
sol, as sombras descendían, así que puiden contemplar cómo ían baixando pola
Bouza de Veiga, ¿en busca do río, ou escapándolle ao sol? Non minto, nada, en absoluto, que
talmente foi unha fuga; lenta, pero fuga. De pasado o río, esta luz diúrna deu
en facer filigranas nas follas das árbores da miña finca, cousa que lles gustou
aos paxariños porque espertaron de súpeto, e coa mesma puxéronse a trilar, que
é a súa forma de darlle as grazas a Deus. ¿Ou foron os querubíns? ¡Non o sei,
pois, como non coñezo aos querubíns, a miña imaxinación dime que esa clase de
anxos é algo así, debe ser, coma os paxaros do Ceo! Se Fraga tomou posesión con
cen gaiteiros, ¡cantos paxaros, ou querubíns, no terá o Presidente da Corte
Celestial, que ese si que fai a garda permanente sobre dos luceiros, nos luceiros!
Coa ventá aberta,
tamén se me abriron os ollos, así que daquela quitei as gafas, ¡outras ventás!
A visión dun amencer, por mal que vexamos, repele aos cristais: vai directa ás
pupilas, e destas, ao corazón! Non teño claro, iso non, se lle atribuímos goces
ao corazón; un equívoco pois onde realmente se procesan é no cerebro. Con aquelas impresións,
volvín ao teclado, e gravei esta mensaxe:
¡Deus, qué guapo é o
amencer,
e qué riseiras son as
flores
cando fan de espellos
deste sol nacente!
Para min tamén é
guapa a noite,
que sempre durmo cunha
Estrela,
pero ao amencer
sonlle infiel
porque,
¡hai tanto para ollar, tanto onde escoller!
Aquí dentro cheira a
fogar,
pero, aí fóra…,
ás árbores, os
paxaros, as flores…,
todo beleza, todo
aroma,
son hipnose pura!
Se non fose polo
frío,
e se mo permitise a
miña Estrela…,
¡qué gozada non sería
deitarme nun colchón de herba!
¡Qué teño que mirar
pola saúde!
¿E logo, o resío, é
malo?
Pola saúde do corpo,
si, pero tamén está a alma,
¡sedenta de verdes, e
noxenta de asfaltos!
O resío e mailo sol
lévanse mal,
cando chega un, o
outro vaise;
pois coa noite pasa igual:
¡Vén o sol, e domina
a claridade!
Daquela eu póñome a
pensar,
a profundar:
Avoíño,
eu,
arestora,
tamén estou de corpo
presente,
coa alma subida ao
Ceo,
porque ti me
ensinaches que é aí Arriba
onde mellor se está!
-.-
Avísanme para
rompe-lo xaxún… ¡Que café nin qué
leite se me estou nutrindo de luces e de aromas, de brillos e de cores! Se non
me credes, ollade; ollade, achegádevos ás ventás da vosa vida, que hai beleza
para todos, gulosos incluídos!
¡Estou vivo,
e daquela pecado
sería non vivi-la vida,
tanta como puxo Deus
ao noso redor!
Estou vivo,
¡seguro!,
pois aínda que
non repare nos meus latidos,
todo ao meu redor
vibra, estremecéndose de sons.
¿Estas vibracións son
as que lle dan corda ao mundo?
¡Claro que son,
comezando por min,
que vivo porque palpito,
e gozo porque estou
vivo!
Novo aviso…
¿Para qué, non vedes
que estou en éxtase,
respirando os aires
da vida?
¿Non vedes a beleza
que me rodea?
¿Pretendedes que
cambie este aire da montaña
por unha cunca de
leite fervido?
¡Deixádeme mante-la
alma
pois o corpo, tódolos
corpos,
de tanto comer prosa
vólvense prosaicos!
¡Deixádeme a poesía,
para unha vez que din
con ela
na vida!
-.-
Perdóame, querido
ordenador,
que te deixei
esquecido,
sumido nun stand by
pasota,
sen nada que contar, sen nada que dicir;
xa sei que así non
che gusta estar,
¡seino de vello,
seino de sempre!,
pero pasa que,
aínda que coma de
garfos,
non podo duplicar os
meus dediños,
tan felices que son
cando os poño a teclear!
Tamén tes que
comprender
que,
ademais de comer,
teño que parrafear,
contarlle os segredos
á miña Estrela,
sexa de día ou nas
noites de luar.
Daquela, cando os
meus tecleos ían do pizarrín á pizarra,
de Maxide no seu
colexio rural,
o Mestre ensinoume
que o primeiro dos mandamentos,
o primeiro dos
verbos,
é amar.
Como aquel colexio era
mixto
a miña pregunta non
se fixo esperar:
-Ten razón, señor
Maestro, que todas son preciosas,
e bríllanlles os
ollos coma se fosen estrelas
na noite pecha,
pero eu,
que son tímido,
¿por cal debo
empezar?
-Namorarse da
primeira non é recomendable,
pero ten de bo que
serve,
despois,
para comparar.
Eu, no teu caso, non
sería veleta,
aquietaríame sosegado
en espera de que se
vaia o luar,
que despois diso
sempre vén a Polar!
¿Comprendes agora,
meu ordenador apagado,
que se te deixei
solitario foi para atenderlle
á miña Estrela, á
Polar,
esa musa que tanto me
leva ensinado
a pensar?
¡Ti sábelo ben, xa
que dela moito e ben che levo falado!
Volvendo a ti,
máquina querida,
meu segundo amor,
¡o primeiro foi
aquela pizarra!,
direiche, de verdade,
que tamén mereces un
piropo retranqueiro,
coma este:
¡Ti non es
electrónico, diso nada;
es consubstancial
co meu cerebro,
carne da miña carne e
oso dos meus,
tan sensible e tan
carnal
que cando choro,
choras, e cando canto
tamén o fas!
A diferenza coa miña
Estrela está en que ela contéstame,
aínda que o faga
diferente segundo de qué humor estea,
pero ti,
máquina fría e
desagradecida,
sempre calas, que nin as grazas me
das;
ben o vexo, agora mesmo,
e iso que te estou
chufando!
Con iso e con todo,
eu sigo, de ti,
namorado.
¡Non ten nada de
particular, que outras amei,
de baleiro,
de baleiro,
pois nunca me
bicaron!
¿Serían amores
platónicos, deses de ida sen volta?
Esta pregunta é a que
vexo escrita
a tal momento,
na túa pantalla, na
moura, na confidencial.
¡Serían, ho, serían,
pero é ben lamentable
que nesta vida, uns
dean, e outros reciban,
sempre, e de sempre!
Mais fixéronme un
favor, que así aprendín a ter paciencia;
aprendín que vale a
pena esperar,
pois,
tras da lúa vén o sol.
¡Que razón tiña aquel
Mestre, o tal don Jesús,
e eu, un
desagradecido,
enfadeime porque me
chamou "veleta"!
¿Cataventos, eu, por cata-los ventos, por ollar ao meu redor?
¡Ai, logo!
¿Cataventos, eu, por cata-los ventos, por ollar ao meu redor?
¡Ai, logo!
-.-
Agarda un pouco, que
hai novidades na estrada frontal:
A tal momento pasa un
auto,
e tal e como soa,
parece que vai enfadado…
¡Non o vai estar,
pois leva unha Mestra a medio espertar,
acelerando,
anoxada porque tivo
que madrugar para a Mosteiro chegar,
que agora os nenos
son puntais
porque un bus ás súas
casas os vai buscar!
A ti voucho dicir,
afeito que estás a
crerme:
Nos meus tempos a
Mestra, ou o Mestre,
durmían na casa de
enfrente,
e os pobres nenos,
calzados coas de empeña,
atrochabamos polas
lameiras,
polas corredoiras,
polos carreiros,
a cen,
que nos aceleraban
desde as casas, nas propias casas,
nas propias vivendas,
pois, do que non,
os mestres pechaban a
porta,
e tiñamos que volver,
desde as escaleiras…,
para o día seguinte!
Daquela,
¿cal é o mellor dos
tempos?
¡O de antes, que nos
criabamos feitos uns atletas,
e sen ximnasio de pago!
Escoita, outro
ruxido, pero este pola dereita,
da parte da Graña…;
¡iso, unha Graña que
xa non é celeiro!
Évos o remolque dos
pensos, para as vacas manter…
¡Que si, que che digo
a verdade, pois agora,
antes que subir aos
carballos para retirarlles un feixe de hedra,
os patrucios prefiren
pagar nutrimentos,
simples ou compostos,
a falta de herbas, que así
lles tolean as vacas...!
Os que tolearon foron
eles,
ou non tanto,
pois así, con pagar, e
que o Estado subvencione,
aforran de arrincar
aqueles nabos,
case sempre axeados!
Estes gandeiros non
precisan ordenador,
que xa ordenan eles,
pero seguen muxíndoos
os caciques,
sexan deste ou doutro
lugar.
¿Cambiaron os tempos,
cambiaron para mellorar?
¡Non o sei, pois a
historia do presente
sempre se escribiu no
mañá!
-.-
Envolto na néboa dos
séculos, de fondo, o Mons Ciro. As lagoas están no alto da lomba.
De postos a pensar,
o meu pensamento
inicial
vai por vosoutros,
heroes daquel Medullius,
que mesmo vos vexo
agonizar.
¡E encima presumen de
que nos fixeron unha muralla!
Romanos, ladróns de
mulleres,
a falta de Sabinas,
luguesas,
o que nos fixestes foi
roubar!
Coas mulleres, coas
nosas, aquel ouro do río Azúmara,
ese que teño aí
abaixo,
no val,
e como os ladróns
pensan que todos son
da súa condición,
¡arriba coas
murallas, non vaia ser o diabro que lles rouben
o roubado!
-.-
Pouco pensador sería
aquel
que bote en saco roto
as lembranzas dos seus entregos,
e máxime aqueles que
deixaron de ser
pola simple razón de
que querían seguir sendo
o que sempre foron,
libres e castrexos!
Dous mil anos de
nada,
que nada son na Historia dun
lugar,
precisamente no da miña
nacenza!
¿Cómo se chamarían
aqueles avós,
aqueles que lles
cederon o paso aos romanos,
a fortiori,
pero deixando un
terzo libre,
aquel que os suevos
ocuparon?
Eu teño apelido
suevo,
pero,
¿miña avoa?
Como non o sei voulle
dicir,
con todo agarimo,
Celtiña,
que soa ben, ¿verdade
que si?
-.-
Avós do Medullius,
non preciso subir á
vosa lagoa para vervos morrer;
o que preciso é ir ao
Ceo, a xunto de vos,
para vervos triunfar
nel!
-.-
Os romanos daquela
queimaron o monte
para axudarvos a
morrer, de fame que fose.
Os de agora
resecárono cos seus eucaliptos,
que é outra forma de
perecer!
¡Malditos, malditos
todos eles,
e peor os de agora,
que ata se condecoran
colgándose pendentes do nariz,
tal e como se facía coas cochas da ceba
para que non fozasen
no cubil!
tal e como se facía coas cochas da ceba
para que non fozasen
no cubil!
-.-
O Páter Pedro Sánchez Pumariño (de Boelle,
Corgo),
misando nas propias trincheiras,
misando nas propias trincheiras,
na guerra de Ifni, 1957/58
Para falar das
guerras, como para falar das feiras,
hai que estar nelas,
nalgunha delas.
¿Qué máis dá mouros
que romanos
pois a única
diferenza está nas armas,
que a crueldade é a
mesma!
Mons Ciro, Ifni…,
¡malditas guerras,
como se non fose bastante
loitar coas
tentacións diabólicas!
Este luxo de pensar
certamente é un luxo,
que igual nos leva a
sufrir como a gozar,
pero máis luxo é sufrir
se sufrimos polo que
non ten remedio,
queimando a vida,
queimando a alegría,
nunha pira ridícula,
inoperante.
O propio, o
apropiado, é gozar,
pois gozando
invitamos a participar,
aínda que só sexa
irradiando envexa,
que a boa sempre é
sa!
-.-
Baixando do Mons Ciro
os meus ollos
atopáronse coas Veigas dos Feás.
¡Isto é o que preciso:
pacer!
Pacer, nutrirme cos
zumes desta terra meiga
que me ten embruxado,
admirado,
trasladado ao Ceo
aínda que siga de pes
nela!
¿É, ou non é, un
meigallo,
unha terra meiga?
O privilexio, a
vantaxe, de ter nacido,
criado,
nestas coordenadas
está en que,
Deus anticipounos a
visión, a percepción,
dos goces celestiais.
¡Deus llo pague a
Deus, que é o Único capaz
dun agradecemento
semellante!
Eu,
mentres,
aquí abaixo,
coas mans xuntas,
cordialmente apertadas,
e os ollos voltos ao
Ceo,
así prego:
Señor, todo isto nos
deches, todo isto me anticipaches
para que entenda o
importante que é
ser home de ben,
coñecendo de antemán
o que suporía perdelo!
-.-
Moisés, para falar
con Deus, subiu á montaña;
¡pois eu, tamén,
que sempre se me dixo
que hai que copiar
de quen ben o fai!
Non pensedes mal, que
estas, aínda que coloradas,
non son das de Eva,
que bo coidado tiven
en escollelas,
ao meu xeito, como
Deus manda,
que así estou de
oufano;
de non crerme
preguntádelle ao fotógrafo pois delas
participou,
¡e soubéronlle a
Gloria!
-.-
Falando da Gloria…
Na gloria estase
cando se ten a conciencia tranquila,
pero non sempre pois
hai conciencias lasas,
falsas,
capaces de enganar ao
propio dono,
ao seu portador,
coma un cheque sen
fondos
dado por un
estafador,
que neste caso,
é o propio librador!
Dunha cousa boísima
dicimos
que sabe a Gloria…
¡Daquela é que o
intuímos, pois o que é probala,
será mañá!
Din que só os
místicos e mailos poetas
son capaces dunha
elevación tal;
daquela, como eu non
o son, terei que agardar,
¡terei que agardar a
que me abran as portas,
aínda que sexa un boquete lateral!
¿Os suicidas vanse
coa ansiedade?
¡Non tal, meus
pobres, que eses vanse
porque lles fallan os
resortes craniais,
que ninguén de propio
sentido
se cansa de esperar
tendo aquí abaixo un
anticipo da Gloria Celestial!
¡Deus lles perdoe,
porque, de
acelerados, non saben o que fan!
-.-
Claro que teño unha vantaxe
Xosé María Gómez Vilabella
Segue en
IL PENSIEROSO -II-
Miguel Ángel
(Michelangelo Buonarroti)
puxo a Lorenzo de
Medici na ventá,
pensativo, melancólico,
co dedo nos beizos
para demandar silencio,
cousa prescindible,
ao meu xuízo,
no meu caso.
Eu non mando calar,
a ninguén,
e menos aínda aos
paxaros do meu Bergland,
pois,
de asomado á
ventá,
así ruxan os autos na
estrada,
así berreen os corzos
polas femias chamando,
nada me impide seguir
impertérrito no meu cavilar.
Claro que teño unha vantaxe
pois,
en lugar de dous
vellos dormentes,
aí abaixo, diante miña,
o que teño é:
¡dúas árbores
xigantes,
sempre espertas,
día e noite, inverno
ou verán!
Ao Cedrus atlántica a miña dona chámalle,
acaso porque medrou
desgalichado,
cos brazos sempre estendidos,
a todos,
a todo o mundo,
fosen mouros ou
cristiáns,
por moito que
zoasen os ventos ao seu redor,
¡Xosé María!
Eu, pola miña parte,
á súa compañeira,
¡á miña compañeira!,
unha Libocedrus decurrens,
recatada,
circunspecta, rezadora, previsora e precavida,
máis ben coas mans,
coas ramas,
xuntiñas,
abeirada do Norte
polo seu marido,
ou ao menos iso é o
que ela di,
fai de parella, de
contrapunto,
comigo,
así que lle veño
chamando, desde sempre,
¡Xosefina!
-.-
-.-
Xosé María Gómez Vilabella
Segue en
IL PENSIEROSO -II-
