IMPACTOS -I-

IMPACTOS

Todos disparamos contra todos;

que fagamos, ou non, impacto, iso é circunstancial.

Xosé María Gómez Vilabella

 

Impactos témolos a todas horas, de todo tipo, uns, dados, e outros, recibidos; uns, positivos, e outros, negativos. Algunhas anécdotas:

A vida, mesmo desde que saímos do ovo, é un sistema de fogos cruzados; uns dan, e outros non, pero todos disparamos, todos ferimos e, por veces, incluso matamos. ¿Matamos…? ¡Si, matamos; matamos esperanzas, proxectos, calidade de vida…, de todo un pouco! Daquela, segue en vigor aquilo de que, O que estea limpo que tire a primeira pedra? ¡Moito cárcere, moito apaga-lo lume, pero, onde están as vacinas, as menciñas preventivas? ¡Están, pero máis deberan estar: na familia, na escola, na veciñanza, na radio, na tele, nos periódicos…! Por vía de ensaio vou tentar unha análise moi sucinta daquelas novas que máis me impactaron, feríranme ou non.

Pero advirto de antemán que só me ocuparei dos pecados; ¡do pecador xa se ocupará Deus, pois é o único que ten a balanza infalible, esa de sopesa-las circunstancias. Sen analiza-las cousas polas súas causas no hai xuízo certo, xusto. Ben o dixo Ortega y Gasset: Yo soy yo y mis circunstancias. Con esa premisa, eu, nas circunstancias dese que dixo, ou fixo, tal cousa, que diría, que faría? ¡Ah, ese é o quid da cuestión!

Para comezar, eu, pecador, confésome! Confeso que Deus fíxome limpo; mellor dito, quedei limpo co bautizo, pero o mundo, ¡as circunstancias!, enlamáronme; e de metido na poza din en batuxar, enturbando as augas outro pouco; ¿ou sería moito? Do mundo non podemos fuxir, pero cómpre, e nalgún caso pódese, desvia-las punterías; as nosas, pero tamén as deles. ¿Cómo? Ante todo aprendendo a distinguir o bo do malo, e despois diso, alertar, aviva-lo espírito crítico, lavar o hedonismo; en definitiva, escoita-lo frade, aquel que dixo: Non fagas o que eu fago, fai o que predico!

-.-

        

Aí tes o meu corazón.

Se o queres matar, ben podes,

mais, como estás ti dentro,

se o matas tamén ti morres.

Rosalía

Os periódicos deron esta nova exactamente así: SUÍZA Seguirase fumando en lugares públicos. O 66% dos suízos rexeitaron en referendo prohibir completamente fumar en todos os lugares públicos e manteñen a normativa actual que permite establecer espazos para fumadores en grandes recintos, e ata dar liberdade aos restaurantes e bares.

¡Tamén eu, tamén! Pero cando me destinaron a Gijón fixen promesa, ¡e cumprina!, de dicirlles aos clientes que non fumaba. ¡Sempre as circunstancias! Os clientes, en todas partes, e nun Banco acaso máis, teñen sabido que un cigarro, o fume dun cigarro, contribúe á dialéctica: ¡Axuda a propor!

As propostas deshonestas é o que teñen, ¡que non son honestas! Á xente de Colón fíxolle graza aquilo de meter o lume pola boca e sacar o fume polo nariz. Puxérono de moda, e como viron que as modas sempre dan gaños, expulsaron aos indios de Vuelta Abajo para poñerse eles de “vuelta arriba”. Claro que tiñan, entre outras, a competencia dos turcos, pero…, vivir do fume vén a ser tan rendible como vivir do conto!

Vén isto a propósito de que hoxe, ao saír do súper, vin, na porta, pola parte de fóra, que unha das caixeiras, das máis simpáticas, lle daba ao cigarro cun entusiasmo de auténtico deleite. Pareime a mirala con piedade, e iso que ía cargado coas bolsas; tan pronto me decatei de que ela me levaba aos seus ollos, díxenlle:

-Por lei natural, a ti correspondíache ir ao meu enterro, mais con eses elixires que te tomas, vaiche tocar diante, pero, descoida, que non irei, pois non me apetece irlles ao enterro aos suicidas!

Tardou en contestarme, como se o estivese pensando, ¡tanto, que acabei pousando as bolsas no chan! Por fin, ela, entre chupada e chupada, contestoume:

-O fume, mata; ¡xa o sei! Pero eu úsoo para mata-las miñas penas...,  que son miñas, e por iso as odio!

-¿Non che sería mellor vomitalas, tal que contándomas a min, por se che podo ser útil!

-Señor..., desculpe, e quédolle agradecida, pero son íntimas, e dáme vergoña.

-Daquela farei o único que me queda: Rezar, rezar por ti; rezarlle á miña Virxe. -E mostreille a cadea que levo no pescozo-. Fareino de camiño que volvo á miña casa, pero ti axúdame, tira esa cabicha nese recolledor do lixo, e pasa para dentro; deixa a contaminación na rúa, pois, coa que temos, a túa pouco empeora!

Fíxome caso, e díxome, como despedida:

-O seu consello impactoume, ¡en positivo! Xa non está de moda dar consellos, pero..., a veces son oportunos, e tamén exquisitos!

-¿Máis co tabaco, non si?

Isto último non tivo contestación; se cadra foi porque, despois de tira-la cabicha, botou a correr para dentro do súper, e xa non me oíu. Ela non sei, supoño que si, pero eu quedei a gusto, cargando coas bolsas, de paso que vin rezando, pedindo..., pola resurrección daquela moza!

-.-

Necrolóxicas

+

Entre as verdades que traen os periódicos, ningunha é máis real cás necrolóxicas, que incluso as datas da cabeceira proceden dun calendario inventado, pois fanse na véspera! Son un libro aberto, un libro de viaxes: Fulano / a de Tal saíu de viaxe cara á Eternidade. ¡Eses si que son cruceiros, e non os turísticos; cruceiros de ida, gratuítos!

Gratuíta a viaxe, pois a equipaxe…, segundo os casos, segundo os posibles familiares, ou a caridade dos veciños!

De paso, as necrolóxicas son o mellor dos libros de Viaxes, e iso que só se refiren á Historia Contemporánea: Os que se van, os que quedan, aqueles que os despiden… Para perfeccionar o coñecemento dunha localidade nada mellor que ler/escoitar as necrolóxicas; e se despois visitamos o Campo Santo, sinatura cum laudem! Que Deus, e mais eles, me perdoen, pero eu téñome rido dalgunha delas; ou máis exactamente, rinme por fora e chorei por dentro. ¡Cada exercicio, cada exame…!

Para que non falte ninguén, para mellor anunciar o caso, están esas que poñen o alcuño da casa; ¡da familia, pois aquí en Galicia casa e familia son sinónimos! Con alcuños comezaron os apelidos, algúns, iso é certo, pero non deberan ser herdados, non deberan ser repetidos, pois os alcumes, con razón ou sen ela, atribuíanselle aos defectos ou ás particularidades de certa persoa troncal; os descendentes non teñen por qué cargar con semellantes sambenitos. Máis é: se alguén os nomease así, seguro que se anoxarían.

Tamén me chama a atención esas listas onde tamén poñen aos falecidos; iso si, sinalados cunha cruz (+); que se unen aos “deudos”, aos vivos, para pedir oracións polo ausente…, estando eles aló, xa! Isto dígoo con todo o respecto pois ben sei, e comprendo, que os citan para que o amable lector lembre, identifique, toda a parentela; toda. ¡É un acto de comuñón, de común unión, de relembro para os que cremos na “comuñón dos Santos”!

Logo está iso de que algunhas familias non admiten dó, non admiten flores… O de “dó” é comprensible pois se o viaxeiro/a foi boa persoa, máis que penar por el cómpre felicitar á familia, que non todos teñen Santos no Ceo! Pero, as flores, as coroas? Se nolas poñen en proba de afecto e/ou de admiración, ben vidas sexan, aínda que pesen unha tonelada, pois a foxa pode con todo; o que ten menos callo é se as refusan para que non lles manchen os mármores, ou para evitarse a molestia de retirar os restos…; ¡os das follas, claro!

O paradigma témolo en Ourense, na lauda de Xosé Ramón Fernández Oxea, “Ben-Cho-Shey”, que advirte aos seus detractores que non lle veñan con contos, con falsos honores, despois de morto…, xa que non o apreciaron en vida!

Non hai día no que os periódicos non falen de mortos, á parte e ademais deses de morte natural, pero nin así nos decatamos de que nós, cada un de nós, estamos nese camiño, ignorando a meta... ¡Deus, para que seremos malos sabendo, como sabemos, que todos imos polo mesmo carreiro; dous, que se bifurcan a cada intre: un, que sobe ao Ceo, e outro, que baixa aos infernos. Daquela, escollamos..., a tempo!

-.-

 

300.000 galegos traballan de forma habitual con algún axente canceríxeno. Hai 18 ocupacións con risco grande, como o aluminio, o téxtil, o moble…

¡Que pouco informados están eses da Europa Press, que se quedaron curtos: O principal cancro, e non só en Galicia, témolo no uso e no abuso das listas electorais pechadas, que ese si que nos consume; afecta ao estómago, pero tamén aos nervios!

O sistema actual funciona así: Primeiro elíxese a viga grande, recorrendo os bosques do país; non vale a madeira pesada, tal que a dos carballos, pois tarda en facerse, e despois que é dura, difícil de acomodar para quen queira manexala arbitrariamente. ¿Daquela, qué? Están os eucaliptos, que saben medrar á presa, e son, ou parecen, dereitiños; deseguida pasan por riba da competencia porque…, porque os plantaron en boa terra, na branda, pois na dura, na compacta, non se dan, non prosperan! Son tan antibióticos, ¡anti bióticos!, que non hai nada mellor cós seus aferventados para mata-los catarros. ¿E que son, iso, os catarros? Catarros son eses tusidos dos nosos pulmóns, que tratan de extirpar as substancias nocivas do ambiente que nos rodee en cada momento, en cada época. Unha vez alzado o eucalipto, o grande, péchase a chousa, a lista na que se atope, e pónselle un letreiro, para espanta-los competidores, no que se pode ler: “Partido X; o partido máis enteiro de todos, posto ao seu servizo”. Nesa confianza, e nese predominio, os eucaliptiños menores achéganselle, partindo daquel axioma de que, “quen en boa árbore se abriga, boa sombra o cobixa”. ¡Xa o temos: Viga Mestra, Cabeza de Lista Electoral”.

A todo isto, que, ou a quen, deixa medrar, ao seu redor, un eucalipto grande? ¡Obviamente aos máis frouxos, para que non lle fagan sombra, ou pouca; aos manexables…! Un Xefe listiño nunca se rodeará de subordinados listos e honrados, pois a sombra repele á sombra: onde hai unha non pode haber dúas!

De cando en vez reconstruímos a casa; ¡coidamos reconstruíla!, e daquela, eleccións. ¿Que viga, que trabe, escollemos? ¡Xa nolas dan escollidas, así que só nos queda apeitar coa máis charmant, coa máis prometedora! Ou iso, ou absterse. ¿Listas abertas, libre elección das nosas vigas? ¡Cá, aquí non, que iso só pasa nos países civilizados, e nós aínda estamos saíndo da caverna; aínda non aprendemos, aínda non nos ensinaron a construír edificios sólidos, ben cimentados e ben cubertos!

-.-

Do meu veciño e amigo Membiela

¡Isto é facer diana, si señor! A historia dos obsequios é tan antiga coma o mundo; comezouna Abel ofrecéndolle a Jahvé os mellores froitos das súas colleitas, pero a pouco diso, os netos deron en endeusa-los irmáns sobresaíntes, chamados caciques en América, ampliándose as ofrendas, polo menos en cantidade. Como media España era musulmá, e os porcos escaseaban, cobrando valor, aquí demos en curar xamóns para ofrendárllelos aos mandamais, moda que foi a menos na última metade do XX, e iso por varias razóns, sendo unha delas que os caciques tiñan que acudir ás feiras para vender os sobrantes, e chamaban a atención!

Co fracaso xamonil, veu a oferta dos xoieiros, estimulados acaso por dona Ramona, aquela inseparable de dona Carmen, que non se cansaba de dicirlles: “Á señora moito lle gustou esta xoia…” Os xoieiros, ao principio persoalmente, e despois en colectividade, seica deron en valorar a importancia desa clase de obsequios, tal e tanto que tamén deron en engalanar os seus locais con senllos carteis nos que se podía ler: ¡Cultive la elegancia social del regalo! ¿Onde gardar tanta xoia, a menos que o cacique alugue caixas nos Bancos? Pasouse aos billetes de a mil, de mil pesetas, pero, avultaban tanto! Por iso a chegada do euro foi un alivio: menos vulto e máis valor, un valor transportable!

Como tódalas modas pasan, entre os políticos da oposición, os periodistas, e algo os xuíces, que difamaron esa “elegancia social”, ¿que nos queda? ¡Eu teño a solución: regalar libros, que é o que me fan a min, e iso que non son cacique! A título de bo veciño, entendo que por iso, o señor Membiela acaba de obsequiarme con este libro da súa editorial. ¡Isto si que é elegancia, elegancia inocua; e que libro, unha xoia, incomparable con aqueles diamantes da Calle Uría, de Oviedo! O que sinto é non ser crítico literario, pois, como profano, se intento facela igual a desfago, e este libro merece os máximos honores, así que espero llelos den, llelos fagan, os profesionais da arte e da literatura!

Señor Membiela, eu só teño unha verba axeitada, axeitada e certa: ¡Moito obrigado!

-.-

“¡Cave ne cadas; coidado, que te podes caer do carro!”. Aproximándose as nosas eleccións, prégolles aos meus caros lectores, (caros, de cariño, de afecto; non pensedes mal), se é que algún teño, se é que algún me queda, en particular aos que teñan padriño, pois os outros, neste país das recomendacións nin sequera nos bautizamos, que formulen senllas peticións á Xunta Electoral para que,

¡para que esixan a presenza dun Xuíz / Xuíza, en cada mitin electoral, e que porten pancartas ben visibles nas que se poda ler, desde tódolos ángulos: CAVE NE CADAS!

Está visto que poucos políticos saben, e de saber, non o rezan, o Paternóster, pois nel ben claro se lle pide a Deus que, “non nos deixes caer na tentación”. ¡Caen, afeito, incluso os das mellores familias! ¿Votar en branco? ¡É unha posibilidade, pero teño máis fe niso de que se adianten os xuíces, pois, cando van detrás, ás máis das veces atopan as pegadas despegadas, borradas, disimuladas!

-.-

Quirófanos

A sela eléctrica inventouna o diabro, pero os quirófanos foron cousa dos anxos, e nin así llelo agradecemos. ¡Sei o que me digo pois acabo de saír deste “Abente y Lago” da Coruña, onde me concederon unha prórroga vital. ¿É, ou non é,  o oposto desas selas eléctricas nas que mandan para o inferno, anticipadamente, aos pervertidos de certos países, e de paso, aos que tiveron un mal avogado? ¡A dúbida ofende! Con iso e con todo, nin entrando en Internet atoparedes loadores dos nosos cirurxiáns; nin deles, nin desas rapazas guapísimas, boísimas, santiñas, que lles axudan na tarefa inxente das reparacións corpóreas. ¿Corpóreas? ¡Anímica, tamén, ou xa esquecemos aquilo de Mens sana in corpore sano?¡Pobo desagradecido, sexas anatema!

Non obstante, teñen un inimigo: ¡O noso Ministro de Hacienda, que seica non dá recadado para soste-la Sanidade pública! ¡Sexa anatema!

Nun quirófano todo impresiona, todo é impresionante: Desde a anestesia á reanimación! Porén, entramos con medo, e saímos chamuscados, fríos, desagradecidos. É probable que da sela eléctrica saian máis satisfeitos pois pode ocorrer que Deus sexa máis benévolo cos axustizados que cos xulgadores. ¡Ao fin e ao cabo, El tamén, na persoa do seu Fillo, pasou por un tribunal inicuo; e aínda que daquela houbese selas eléctricas, que non, que había que comezar polo descubrimento da electricidade, dou por seguro que aqueles pecadores de Xerusalén, en representación nosa, séxase, urbi et orbe, hoxe en día tamén o condenarían a morrer na cruz, máis horrible, máis dolorosa, cá máis horrible das selas eléctricas.

Neste delirio da anestesia, un cóctel de medo e de esperanza, a imaxinación levoume á lembranza daquel fatídico, fatídico e fanático, Ave, Caesar, morituri te salutant, pero iso foi no subconsciente pois a miña conciencia proclamáballe ao cirurxián: Ave, Javier, (1), este Lázaro que estás resucitando, ou polo menos, revivindo, de agradecido, saúdate!

¿Quén dixo que xa non hai, que non quedan, monxas da Caridade? ¡A min atendéronme dez ou doce! As miñas, as de agora, non levan toucas, iso non, pero o que é alas: auténticos querubíns! Incluso ocorreu que estaban mandadas por unha navia, por unha desas ninfas dos ríos, pasadas ao río da vida, á corrente cirúrxica. Non as podo nomear a todas, pois non estaba despexado como para lerlles os nomes, pero si me quedei co dun luceiro, ¡que por algo se chama Mari Luz, e de engado, Ramos! Con ramos e palmas sexa recibida no Ceo, pero tarde, lonxe, a unha idade avanzada, pois, de momento, aquí na terra, neste finis terrae, precisamos moito destes anxos, sexan monxas ou navias!

(1)   Javier Rodríguez-Rivera

-.-

Relevo papal

Dúas caras da mesma moeda na Igrexa Católica. ¡Cristiáns, estamos embora, em boa hora: acaban de abrazarse a teoloxía clásica coa humanidade sinxela e moderna, que é igual a dicir: Chegaron a Roma novos, e “Bos”, aires!

Este Francisco non é de Asís, pero pouco lle falta. E logo que ten de común co Xesús de Nazaret que tamén pasou pola emigración; se non el, seus pais, si; O Nilo deste discípulo chámase Río de la Plata, ¡de cando había prata, pois o de agora son máis ben bágoas de emigrantes, sexan, fosen, galegos ou italianos, convivindo, ambos, nese mundo que foi arxentífero. ¡Que foi!

Tras das vacas gordas viñeron as fracas, e a Igrexa, ¡que máis vale tarde que nunca!, está tomando nota diso, de que hai que volver á humildade, de que hai que imitar a Cristo, pois a idade dos astronautas foi simplemente un jet disparado; ¡compre volver ao banco do carpinteiro, e facer huchas bonitas nas que gardar a humildade pois a soberbia só leva á dilapidación, á malversación daquilo que, con tanto sufrimento, gañaron os nosos emigrantes. No XX estudouse moito, pero esqueceuse máis: Esquecemos que nos viña a prosperidade dun aforro humilde e sostido, así que, obnubilados polas grandezas, polos descubrimentos, pola seda, deunos por construír pirámides invertidas. De paso, os chinos, que sempre se dedicaron a vender esa seda dos mantos imperiais, seguen aproveitándose do mundo occidental, das nosas fantasías, das nosas presuncións. ¡Mira ti por onde veu un papa que non só ensina a rezar, senón, e tamén, a aforrar, pois o seu único dispendio é a bondade, a sinxeleza, a economía feita espírito; e menos mal, pois xa tiñamos esquecida aquela advertencia do Mestre: ¿De qué lle serve ao home gañar un mundo, se (por consecuencia diso) perde a súa alma?

O mesmo Xesús advertiunos: Ninguén pode servir a dous amos, porque ou lle ten lei a un e xenreira ao outro, ou ben atende a un e menospreza ao outro. Non podedes servir a Deus e mais ao diñeiro. A nosa experiencia da crise socioeconómica actual confírmao, así que nos facía falta un Papa humilde, pasado polas penurias da emigración, para lembrarnos que o becerro de ouro non é adorable: ¡Será de ouro, será, pero non deixa de ser un ídolo, un ídolo de malas consecuencias!

¡Ai Francisquiño, sexas de Asís ou da Arxentina, Cave ne cadas, que non te cegue a púrpura, que precisamos, moito, das vidas exemplares, tal que parece ser a túa!

-.-

Falando de vidas exemplares, acabamos de soterrar unha,

outra,

e o malo é que, polas trazas, quedan poucas!

Desta ¿acta? que subscribimos en Mallorca, entre outros con Xavier Castro González, saíu unha fonda amizade, pero o máis importante foi que daquela ocasión, e daqueles acordos coa xente de Pol, xurdiu a súa Asociación de Xubilados e Pensionistas: Ao regreso tivemos unha reunión, outra, en Mosteiro, no restaurante da Saleta, e a partires da mesma Xavier encargouse de tramitar e de presidir a Asociación susodita, cousa que fixo con excelente batuta, que ata logrou que os nosos vellos se animasen a representar unhas obras miñas, teatrais, que xa é un logro tratándose duns vellos do rural . ¡Un hurra polo Fundador!

¿Que estará facendo, agora, Aló Arriba, un home, un alma tan animosa? Teño para min que o nomeou Deus Gardián dos Vellos, e por iso preguei no seu funeral, precisamente con estas verbas:

Señor, aquí nos tes, nesta parroquia de Silva

encomendada ao teu Apóstolo Santiago,

na que che ofrendamos esta Eucaristía

en lembranza doutro Apóstolo, dese Xavier que xa é teu,

plenamente teu.

A imitación de Santiago, predicou coa palabra,

pero tamén co exemplo:

Foi un pai excelente, un avó excelente, un veciño excelente,

un cidadán exemplar.

Ante estas virtudes, Señor, non ponderes as súas faltas

que cativas deberon ser na balanza dos seus méritos;

así que che pedimos que o destines de Gardián dos vellos,

xa que tanto fixo por eles, por todos nós,

proporcionándonos satisfaccións lícitas e agradables,

e iso a pesar das molestias que lle producían os seus achaques.

Señor, santifícao, que así cho pedimos,

pois nós, pola nosa parte, xa o temos no altar do noso corazón.

Amén

-.-

Saturno devora aos seus fillos…; ¿soamente o fixo Saturno?

Veño da rúa, ou para máis precisar, dos Cantóns da Coruña, onde se instalaron uns grupos de universitarios, formando corros, nos que se lamentaban dos recortes presupuestarios, escaseza de profesores, saídas minguantes das carreiras, e un longo etcétera. Como vello falador que son, ¡falangueiro é outro concepto!, despois de escoitalos moito tempo, ¡que “bastante” tamén é outra cousa!, non me contiven sen pedirlles que deixasen falar ao vello..., ¡se non os molestaba que o fixese!

O “rollo” que lles soltei, máis ou menos foi este; se non con estas verbas, algo parecido: “Rapaces, vosoutros, como tales, estades na segunda acepción do termo, pero tamén sabedes que na primeira de “rapaz” están os ladróns, os raspiñeiros, os voraces, os ávidos, os sedentos..., os sedentos de bebe-la suor do veciño de enfronte, etcétera. E logo que, a estas alturas da vosa cultura, ninguén ignora aquel mito do devorador dos propios fillos, tan ben reflectido por Goya. Disto é do que vou predicar, se me permitides esta intromisión.

Algún asentou coa cabeza, outros con un ¡Si, si!, audible, e a maior parte calaron, situación que se vén interpretando como de asentimento. En vista diso, larguei, provoquei:

“Calar cando se debe falar é igual que baixa-la vista cando nos pisan. Lembrade aquilo de Castelao: Mexan por nós e dicimos que chove. ¡Aí o tedes, Saturno devorando aos seus fillos, e nós, os fillos, dicindo que chove! ¡Necesitamos un Goya galego; un pintor, un escritor, un profesor, que nos represente esta realidade, que nos esperte do noso sono, terra de Breogán!

“Daquela que a febre independentista de todo América privou a España dos seus galeóns de ouro e de prata, uns afundidos pero outros aproveitados, mal aproveitados, ¡o roubado fai pobres, que sempre foi así!, que diso habería que preguntarlle á Torre del Oro, de Sevilla, deixaron embarcar, deixaron emigrar, aos galegos, que tamén sabedes que ao principio tódolos barcos tiñan que saír, e tamén entrar, polo Sur, co cal España conseguiu unha continuidade de ingresos. Cando se esgotaron as posibilidades americanas, e xurdiron as europeas, ídem de lenzo: ¡remesas a tutiplén!

“¿Que pasou con aquel diñeiro, cómo se inverteu, púxose a medrar? Co primeiro, co da Torre do Ouro, entre outras dilapidacións imperialistas, deixamos de cultivar liño e pasamos a importar sabas de Holanda… ¿Ídesme seguindo?

Como calaban, embaleime: “Coas remesas dos galegos, ídem de lenzo: Aquí non había preparación, nin asociacionismo, nin ganas de molestarse en engadir valor ás cousas, aos artigos exportables, así que, os nosos imperialistas, os nosos caciques, os nosos…, ¿chamámoslles economistas, ou sería esaxerar?, deron en presumir de turismo, ¡para disimular que España estaba desangrándose en crianzas, e multiplicándose en gravatas!, co cal aqueles aforriños ensanguentados, de corazóns rotos, achaques acumulados de tanto afanarse, ¡que non de afanar!, fóronse ao carallo…, que é unha expresión fea, pero descritiva!

“Agora, neste impasse actual, que? ¿Talar os eucaliptos e volver ás hortas? ¿Matarse a estudar para que podamos emigrar, outra vez, pero esta con algo máis de acerto, trasladando os nosos saberes, e cos saberes os esforzos, para que se beneficien de nosoutros os países máis precavidos, máis precavidos e menos faroleiros? ¡Iso tedes que decidilo vosoutros, pois este vello abondo ten con penar polos remorsos que me causaron, que me causa aquel votar e calar, cando a miña obriga era botar, contribuír a botar, a patadas que fose, primeiro a Ditadura, e despois eses charlatáns de feira que nos venden mazás podres, pouco menos que aquelas da Eva?

Nisto, un vello que se achegara ao grupo, ¡outro!, interrompeume neste punto para dicirme, que ben o oíron os mozos:

-¡Vostede é un anarquista, un revolucionario estúpido, que está sublevando aos rapaces! ¡Aos nosos anos hai que medir as verbas…, para non dar mal exemplo!

En vez de rebaterlle ao patrón pareceume máis prudente dicirlles:

-Agora que vos fale este señor, e despois, sen a miña presenza, en plena liberdade, decidide, en por vós, que segundo sementedes así recolleredes! ¡Dixen!

Dixen, si, e funme; saín do corro botando fume, pero por dentro, escandalizado que de os da miña xeración tardemos tanto en espertar. ¿E os mozos? ¡Eses, alá eles! Hai ben anos que, nunha charla que me encomendara Eduardo Carreira, entón director do Grupo Escolar de Castroverde, prediquei que non había futuro se non engadíamos valor ás cousas, se non exportábamos… ¿Estamos engadindo valor, exportamos? Moito me temo que, pouco, aínda pouco, menos do que debéramos. Daquela, que Deus se apiade de nós, e de paso un responso por aquel Alcalde que non se cansaba de profetizar: “¡La Coruña, ciudad de servicios”! O responso é anticipado, e non vai por el, senón polas súas ideas, tan retrógradas, que, se non están mortas, aínda, vai sendo hora de sepultalas..., no esquecemento!

-.-

Ensinar antes de saber, antes de aprender.

Mea culpa, Señor, mea culpa! ¿Ou foron as circunstancias? ¡En todo caso, síntome avergoñado, e quero predicar co exemplo, restituír o roubado!

¿A quen lle roubei? ¡En definitiva, a España! Eu, pecador, confésome, e pido: Indulgétiam, absolutiónem et remissiónem pecactórum nostrórum tríbuat nobis omnípotens et miséricors Dóminus!

Confeso que me puxen a vender zocas xa antes de especializarme nelas, co cal, a saber cantos peíños estraguei, que agora non haberá calicidas que lles chegue ás que aínda vivan, e as outras estarán botándome pestes desde os seus zapatiños de gloria.

E tamén, ¡tamén!, me metín a escolante, sen pasar pola Normal, sen normalizarme. Se eu non me prestase a esa función sacrosanta, os pais dos rapaces esixiríanlles máis aos titulares, aos titulados, para que atendesen máis e mellor…, en vez de enchufarse en Abastos, ou noutros sitios igual de espremedores do honrado produtor!

Se isto fose pouco, din en pretender as mozas da contorna, máis ou menos aquelas da miña idade, sen agardar a cumprir o Servizo Militar, que é onde os rapaces se afacían a conquistar.

¿Servizo Militar? ¡Pois vaia servizo o meu, mecanografando expedientes no Consejo Supremo de Justicia Militar antes de abrir un Código, antes de prepararme para advertirlles a aqueles xefazos da culler que algo, ou moito, do que facían, non estaba ben feito, nin ben redactado nin ben feito!

Busquei, e obtiven, recomenda para que me aprobasen nas oposicións, simplemente con tres cursos naquela calle de la Bola, naquel Centro de Estudios Mercantiles y Económicos, onde ensinaban moito, moito e ben, pero menos do que precisaba eu para as miñas pretensións.

Despois veu unha vacante de categoría superior, nada menos que en Ifni, onde coincidía unha peste bubónica atroz; os máis antigos, ou mellor preparados, retiraron as súas instancias, e así prevaleceu a miña; ¡un temerario, en tódolos aspectos!

Déronme poderes…, cando o que eu necesitaba eran clases, clases de certo rango. E a continuación veu aquel 23-11, de infausta memoria… Apunteime para defende-lo Banco con armas, cando a miña obriga era defendelo con operacións axeitadas, produtivas; e o inimigo, se quería emanciparse antes tempo, antes de madurar, non tiña culpa, que tamén o fixera eu! ¿Medallas? ¡Si que me deron, si, e iso que seguía sendo civil, un mero Somatén, co cal me fixeron crer que era un patriota: patriota é aquel que só acepta herdar dos pais as súas virtudes, pero non, nunca, as súas fachendas, un imperialismo trasnoitado!

Menos mal que chegou o día do arrepentimento… ¿Onde, cando? ¡En Gijón, que alí había Nocturno, Escola de Comercio, e corenta cousas máis desas que abocaban, que podían abocar, á UNED! Como me quedaban trinta anos para a xubilación…, confesión, confesión e penitencia! ¡Laus tibi Christi!

A todo isto: ¿Vale de algo o pretérito? ¡O pretérito non sirve para redimi-las penas; o futuro, si! Posto de xeonllos, a estas altura da vida, ¿que me queda? ¡Para comezar, maldicir a eses políticos que se poñen a administrar países antes de saber facelo! ¡Trepas, malditos trepas, colegas meus, que se poñen a vender antes de aprender! Máis, agora, qué podo facer? Predicar co exemplo, mandalos á escola, á escola da vida; ante todo, para que aprendan a amar ao próximo coma a si mesmos, pois facendo iso aínda cabe a esperanza de que se arrepintan…, e de paso, vomiten todo iso que teñen mal inxerido, mal inxerido e mal dixerido; que dean paso aos bos e xenerosos, aos ben preparados, aos de conciencia recta, pois, aínda que non vexo que abunden, Deus mediante algún quedará neste país dos estremos, que aquí, no noso poleiro, o que non é galo é raposo!

-.-

Estaba tremendo: ¡eu tamén!

-¡Soldado, vostede está tremendo! ¿Co frío, ou é co medo?

-¡Tremo, meu Xeneral, pero estou no meu posto…, que outros desertaron!

Estaba tremendo, pero eu tamén, aínda que non son francés. Daquela, ¿de onde son? ¡De onde somos todos: fillos das circunstancias!

Falando de circunstancias: Á nosa España debeuna ver unha meiga: Foise Napoleón, e veu don Hermenegildo; foise o ferrolán e veu, ou por mellor dicir, xa estaba, outro militar, outro Puig y Moltó por máis referencias, ADN aparte. ¡É o que ten adir unha herdanza sen facer aceptación a beneficio de inventario! Nesta herdanza herdamos as do demo: Un sistema de listas cerradas, ou máis que cerradas, pechadas. Un imperialismo de fatos, daqueles de tira-la casa pola ventá…, aínda que non nos tocase a lotería! Unha deformación do vocabulario, pois, entre outros desatinos, enxeñeiros e economistas deron en chamarlles polígonos industriais ao que era, e resultou…, comerciais! Trocouse a nosa incipiente exportación por unha inxente importación; ¡claro, dirixida polos “importantes” do país! E logo que, a falta doutra industria, demos en fabricar fillos..., para facelos avogados, e con eles, a imitación dos romanos, pasamos á exportación deses letrados. E menos mal, ¡menos mal!, que nos reservamos un daqueles preceptos justinianeos: ¡Do ut des! ¡Douche…, para que me deas! Principio básico, fundamental na política hispana: Se me dás, recibirás. ¡O malo disto é que non é mercadoría exportable, pois tamén a teñen os nosos veciños, particularmente nos países subdesenvolvidos!

Nestas circunstancias, nesta guerra, neste universo de astros parados, sen rotación aínda que si con translación, cómo non vou tremer! Calquera día volven os mouros para re-conquistarnos, que para eles si será Reconquista…, e nós sen un Pelaio que nos defenda!

-.-

EXPORTACIÓN A HOLANDA

Os vestidos das nenas fíxollelos Pili Carrera.

¡Deus, grazas, que ía sendo hora! ¡Por fin, exportamos, que xa estivo ben de importar sabas de Holanda co ouro roubado en América, non si, miña Torre del Oro? Se tivese o teléfono da viguesa, miúda aperta telefónica lle ía mandar!

Tan só os da aldea sabíamos que, casa que non leva á feira, por que trae dela? Co noso liño, bo pero mal traballado, as avoas facían calzóns; no ínterim, na Corte, na das vacas, non, na os Reis de España, deitábanse en sabas de Holanda…, importadas! ¡Claro, España sempre foi importante!

¿Será este un signo de que xa non seguimos predicando co exemplo imperial, aquel exemplo, aquel imperio, que nos levaba ata Deus? “¡Por el Imperio, hacia Dios!”. Ía sendo hora de abaixar a cerviz, ía sendo hora de demostrar que valemos para algo máis que para bailar chotis. ¡Ah, pero foi en Vigo, unha viguesa, que en Madrid, pola trazas, seguen danzando: Uns, por dentro das Cortes, e os outros, da parte de fóra! O seu cheirume é tan grande, meirande có do cortello das cabras, que ata nos chega por televisión. ¡Deus, qué bo esterco para abona-las hortas; en definitiva, para producir…, en vez de consumir!

-.-

¡

Requiescat in pace, convento de Montecubeiro.

Se non fose  porque xa teño decidido, decidido e ordenado, outro destino, máis íntimo, máis persoal, como hai Deus que me daría moito pracer, pracer espiritual por suposto, que as miñas cinsas repousasen, despois de tantas fatigas, despois de tantas subidas e baixadas polas costas do meu Monte Cuperio, xunto, sobre, con, de, en, por, ao lado, das daqueles beneditinos, logo dominicos, aos que tanto debo, ¡debe, boa parte da contorna!, prima noctis incluída.

Xa polos anos 1497, recén descuberta América, ¡que xa choveu desde entón!, o Visitador monseñor Alfonso Carrillo de Albornoz, bispo de Catania, premiou aos frades de Lugo, ¡eran de Lugo, e por tanto, de lujo, de máis lujo!, asignándolles, para “subvenir” aos seus gastos, de cera, ornamentos, obrigacións de culto, etcétera, as rendas do mosteiro do meu/do noso Montecubeiro, con todos os seus dereitos, bens e emolumentos. Como este convento seica estaba un tanto abandonado…, ¡que xa era vello, obsoleto, daquela!, e por conseguinte, sen abade, os dominicos posesionáronse inmediatamente, facéndose cargo do edificio, e da igrexa vella, así como do réxime e administración dos seus bens, que en xunto, ¡daquela!, xa producían unha renda anual de ¡setenta ducados de ouro!, segundo investigacións do frade Aureliano Pardo Villar.

¡Ah, pero un clérigo da diocese lucense, un tal Gómez Pérez das Mariñas, que a Igrexa tamén come pan, e o de Montecubeiro sempre foi de trigo, trigo bo, esgrevio, das cavadas do monte, queixouse a Roma de que isto lle pertencía, pero non puido ou non quixo aportar probas! Vén de vello iso de cobizar os bens alleos, e se son de dominio público, mellor que mellor.

O caso foi que o Papa León X accedeu ao solicitado polos dominicos lucenses, pero salvando os dereitos da Orde de San Benito se se determinaba a poñer aquí un abade antes de que “surtise” efecto a bula de confirmación, que foi expedida en Roma con data do 9 de Novembro de 1517. Nesta bula impúxose ao convento de Lugo a obriga de ter, sempre, en Montecubeiro, dous relixiosos, que velasen polo culto, e que atendesen ás necesidades espirituais, así como á administración dos sacramentos aos fregueses da parroquia. Daquel ¿privilexio? da prima noctis nesa bula nada se di, nada puxeron, que nin falta faría porque era costume da época, inveterada, que xa viña do medievo, e por tanto, consolidada.

Os de Lugo tamén se estaban beneficiando de Mirandela…, así que, ¡dous choios, e ambos nesta bisbarra!

Do insigne teólogo, abade que foi de Montecubeiro, consagrado bispo en Lugo o 23 de Abril do ano 1845, despois cardeal de Zaragoza, con un longo e insigne etcétera, Fr. Manuel García y Gil, xa teño falado, pero haberá que insistir no “tema”, como agora se di, noutra ocasión, que ben merece a perpetuación da súa lembranza.

Despois de todo isto dicían que os de Montecubeiro éramos “rojos”, todos, a feito, ¡pero se vimos dos frades, primeiro beneditinos e despois dominicos, así que, o que non era crego, neto de crego igual si!

Requiescat in pace, meu convento de Montecubeiro!

-.-

¡Teño poderes!

Ascensión, de Garofalo.

¡Xa o sabía, pero hoxe, Xoves da Ascensión, recordoumo o Evanxeo de San Mateo: “Déuseme todo poder no Ceo e mais na terra. Ide, pois, e facede discípulos meus a tódolos pobos…”! ¿Só aos apóstolos? ¡A eles, si, porque estaban presentes naquel intre, así que foron, tocoulles ser, os primeiros mandatarios, os transmisores, pero a consigna foi xenérica, séxase, de poderes individuais, eu incluído por suposto!

Tiven outros poderes, in illo tempore, concretamente bancarios, terreos, limitados, materiais, do BEE, e non poderei esquecer por días de vida aquel impacto, aquela emoción, ao abrir aquel sobre certificado…, pero iso non foi nada comparable co mandato divino: ¡A gloria, pero tamén a responsabilidade, de predicar o Evanxeo, que nos incumbe a tódolos bautizados, e non só aos presbíteros! Teño poderes: ¡De terceira categoría, si, sen tonsura, pero, son poderes; e cos poderes, obrigas!

Pouco menos que ilimitados: Se os cumprimos, non só entraremos no Ceo pola porta grande, senón que tamén estamos facultados para abrírllela, co noso exemplo, aos ateos; mais, ¡terrible responsabilidade!, se facemos mal uso deles, estaremos empurrando aos pasotas a non pasar, nin eles nin nós! A cousa é seria, e merece unha reflexión concienciuda:

Os que viñemos ao mundo nunha familia cristiá, xa temos un título de grandeza; e por ende, de agradecemento perpetuo! Estas nais xa rezan por nós antes de parirnos, e a continuación, de por vida! ¡Grazas, mamaíña! En canto ao pai, outro tanto, así que, comezamos ben! Paulatinamente imos medrando, en estatura, pero tamén en receptividade: ¡aprendemos a ser, herdamos en vida! Pero esa herdanza non é gratuíta: ¡é transmisible, forzosamente transmisible, ou deixaremos de merecer este título nobilísimo de cristiáns! Aquí está o mellor da cuestión: ¡Temos poderes, déronsenos, pero…, hai que actuar, hai que predicar, hai que actuar! ¿Cómo? ¡Elemental, querido Watson: de pensamento, de palabra, pero tamén de obra! Non hai herdanzas gratuítas para un alma agradecida: ¡Os bens recibidos son usufrutuarios, así que hai que compartilos, transmitilos! Viñeron de Deus, que nos deu a súa toma de posesión naquela ascensión gloriosa, PERO…, coa obriga de difundilos,”…a tódolos pobos”! ¡Mecachis, e eu, que nin me decatara! ¡Pois estás a tempo/estamos, pois mentres vivimos no tempo non hai revogación deses poderes: temos a obriga de facer un bo uso deles, compartilos, transmitilos! ¿E do contrario, qué? ¡Do contrario… dies irae, dies illa! ¡Aínda que só sexa por atrición, espertemos, espertemos e prediquemos, particularmente co exemplo, que niso está o mellor, a gran elocuencia apostólica!

-.-

¿Arde o Lucus?

¡Este é un bo retrato de nosa España:

admiramos, adoramos, e tratamos de imitar

a quen nos roubou a paz, o ouro, a prata, o trigo, o viño…,

e por se fose pouco, fixéronos construír, a lategazos,

unha muralla, unha caixa forte,

para asegura-lo roubado!

-.-

Pasa a

IMPACTOS -II-

Xosé María Gómez Vilabella