miércoles, 5 de noviembre de 2008

BAILANDO NA PUNTA DUN FUSO -II-


.../...






¡Multiplícanse!

Naceu o Neno Xesús en Belén, pero en Verona, na Verona de Lugo…? ¡É sabido que as pílulas anticonceptivas non se levan ben cos Reis Magos! Capuletos e Montescos a velas vir; ollando para Xulieta, preguntando de cando en vez, e…, sen resposta satisfactoria! Para ver un neno tiñan que ir á Praza de España, nas tardes de sol, pero…, eran alleos! Dúas familias liñaxudas en perigo de extinción polo seu afán acumulativo: ¡herdeiro único con herdeira única, dobre herdanza! ¿Si; para quen? ¡A falta de herdeiros forzosos, Hacienda!

-¿Cando pensas ir ao Xinecólogo?

-¡Cando ti fagas as probas, ou é que non estamos a gananciais?

Nel, o medo a que o declarasen inútil, inútil para o servizo matrimonial; nela, aquel dobre xogo que lle complicaba a súa planificación familiar, aquelas comodidades tan apetecibles e tan apetecidas. A ver se na primavera, pois, daquela...; daquela o que non brota, rebrota…

No traballo era no único que ían a mellor: en parte, porque o bo exemplo dos mellores axuda a tirar do carro; e doutra, pola constatación de que os peores, tarde ou non, pero acababan esfarelados, desacreditados. ¡Tratándose dunha Xunta, o propio era sumar esforzos, mandase quen mandase, mandasen ben ou mal! Cambiando impresións sobre a súa adaptación respectiva, Romeu, que adoitaba dicir a primeira palabra, reservándose Xulieta, sempre, ou case sempre, o privilexio do ditame definitivo, ¡outra vez na Porta Falsa!, exclamou, como para si, pero oíuselle:

-¡O témpora, o mores!

-¿Onde tes o móbil, que non cho vexo? –Xulieta, irónica, que tamén sabía facelo.

-Aquí, no cinto…

-Daquela, ves falando só? ¿Algunha queixa?

-¡Si! ¡Que tempos, que costumes! Noutros, cos nosos estudios, antano estaríamos gañando preitos, e agora, ¡xa ves!, arranxando cousas, precisamente para que non haxa preitos, nin preitos nin reclamacións. ¡Estoume pasando ao bando do teu Xefe!

-¡Maldito xefe! ¡A ver se me poño a face-las prácticas, para colexiarme e todo iso!

-¿Pourquoi, mademoiselle?

-¿Por que vai ser? ¡Para preitear, con bufete aberto, que estou farta desta burrocracia, da do XXI!

-¿Burrocracia…?

-¡Si, iso dixen!

E non houbo máis discusión porque xa chegaran ao piso; ¡só por iso!

-¡Don Romeo, de parte de seu pai que o chame, que xa o fixo ao Multiusos, e sempre estaba comunicando!

-Gracias, Aisa!
...

-¿E logo…?

-Trátase deses xabarís que temos no pazo…; xa sabes, eses que trouxen para adestra-los cans…, e estiven matinando que sería un bo pretexto para reunir nunha cazada xeitosa a dez ou doce persoeiros…, deses, deses que che conveñen! Pero hai que avisalos con tempo…, e que mellor ocasión que esta fin de semana, antes da veda! ¡Xa o tiñamos que ter feito, e eras ti o que debía ter ansia destas cousas…, xa que es o favorecido!

O fillo:

-¡Chámaos ti, convócaos ti, que resulta máis discreto! E fala tamén co carniceiro de Rábade…; si, ho, para que nos mande un especialista en asados!

Os coches, ¡os cochazos!, aparcáronos na currada do pazo, tras dos altos muros, ¡unha imitación da muralla de Lugo! Para máis discreción, pois na estrada…, podían estorbar! Para moverse pola finca, para situarse nas atalaias, os Montescos reuniran seis “todo terreo”, cos choferes respectivos; todo estratéxico que nin unhas manobras do Exército! De cans, aquela manda adestrada polo Montesco vello concentraría nos puntos axeitados máis feras das que fosen capaces de comer nun mes aqueles cazadores…, se soubesen tirar! Veterano nesas lides bélicas, o propio Montesco encargouse de advertirlles, de paso que deglutían unha caldeira de churros, coas correspondentes “chiculates”:

-Lembrádevos daquilo que lle pasou a Fraga, nunha cacería na Mancha Real…, por se acaso!

Algún era tan novato, e tan pouco historiado, que tivo que pedir detalles, pero foi compracido:

-Si, ho, foi certo; pero non é histórico porque daquela…, iso, a censura, que certas cousas non pasaban polo coador da Historia. Fraga, sempre tirado para adiante, sempre adiantado, percibiu algo entre uns fentos, e coidando que era a manada das perdices que se dispoñían a levanta-lo voo, quixo dispararlles a tempo, e fíxoo! As perdices non se levantaron, pero si o fixo Carmencita Franco, que a tal momento estaba soltando un pis, e ben que se laiou dos perdigóns que recibiu nas nádegas. ¡Menos mal que estaba cerca o seu Cristóbal, e que foi nas nádegas…!

-¡Conta, conta, que nunca tal oíra! –Un afanoso do saber, de saber certa clase de saberes!

-¡Pois óelo agora! O Marqués acudiu ao seu coche, tornando con un “botiquín” de urxencias. Alí mesmo, cunhas pinzas, sacoulle aqueles perdigóns, untou con “betadine”, etcétera.

-Pero…, ¿e Fraga, seguiu de Ministro?

-Tremía coma unha vara verde, incapaz de articular palabra, que diso lle quedou certa tartamudez. Entón encarouse con el o Excelentísimo, e ollándoo firmemente, coma quen olla un axustizado, díxolle: -“En lo sucesivo, el que no sepa cazar, que no venga!”. Como así foi, pois a partires de entón, mentres Franco cazaba perdices co seu séquito, o Ministro, co del, víñase para Galicia, aos Ancares, a cazar urogallos, pitas do monte, que ata exhibiron un daqueles trofeos no propio Albergue!

-¡Sería para demostrar que sabía disparar…!

-¡Sería!
-.-

Os Capuleto, acaso celosos da nova aristocracia lucense, aquela aristocracia cazadora de xabarís que se reunía no pazo dos Montesco para celebrar banquetes aristocráticos, pantagruélicos, pediu prezos, e mercou…, un piano de cola! “¡Que se cren estes obreiros, que van pasar diante dos populares, diante de nós, diante dos bárbaros, diante dos vencedores de Roma!”.

-Filla, miña Xulieta, esta tarde procura estar na casa…

-¡Pois ía sendo hora, que sempre nos toca a nós visitarvos!

-Vai facendo sitio no salón, aparta un pouco eses sofás, os Chesterfield, eses que che regalamos…, pois á media tarde, que iso nos dixeron, vanche levar un piano de cola, un Yamaha, do mellor que tiñan en Coruña…; case nada, trinta mil euros!

-¡Mamá; outro estorbo! ¡Na idade de mandarme á música, meu pai fíxome estudiar latín, e francés, e inglés, e alemán…!

-Filliña, ben sabes o que el di, que, Primum vivere, deinde philosophari! Aprendiches a vivir, a trunfar na vida, así que agora tócache filosofía, quitarlle zume á vida. Xa sei que non o sabes tocar, pero igual que che mandei unha criada, e cha estou pagando, mañá pola tarde comeza a irche unha profesora de música, a mellor que atopei en todo Lugo, que por certo hai poucas, que por aquí ben sabes que todo o controlan os homes, que por algo nos chaman da Terra do nabo!

-¡Mamá, non deixas de sorprenderme!

-A filla dunha bailarina, dunha artista, e non vai saber música! Desde que aprendas, as túas amigas, compañeiras ou non, van devecer por ir á túa casa, de visita, e daquela os teus saraos van se-la envexa dos Montesco, tan pailáns eles, tan vaidosos…!

-¿Así que é por aí por onde van os tiros? ¡Os teus son de postas, das do lobo!

-Si, muller, e mentres, que cacen xabarís, que é para o que valen eses…, eses do Partido, eses socios que se teñen por listos!
-.-

Nada máis colgar o teléfono, Xulieta pasou ao despacho do seu marido para pedirlle…, ¡non, para ordenarlle!, que lle axudase a cambiar de sitio aquel monstruoso Chesterfield, pero atopouno debruzado sobre os DOGas da semana, durmindo, seguramente por culpa dos vapores daquela excelente carne asada que lles preparaba Aisa, ¡Aisa a inocente!, regada con un bo Ribeiro. Doeuse del, e decidiu deixalo en paz, aínda que non sen antes bicalo na sen:

-¡Oh Romeu, Romeu! ¿Que ti es Romeu, non si? Daquela nega a teu pai, e refusa o seu nome; mais, se tal non queres, xúrame que me amas, e deixarei de ser unha Capuleto!

Pero non estaba durmido; fixérase o durmido para saber que facía a súa dona cando por durmido o tiña.

-¿Así que só me queres cando estou durmido? ¡Pilleite nun renuncio!

-Coidei que estabas soñando coa Adela…, e quixen facerche un exorcismo! Xa que estás esperto, no caso de que che interese, ségueme…

-¿A estas horas, á alcoba?

-¡Home tiñas que ser! Imos ao salón, aparta-lo Chester, que están a chegar co piano…

-¡Non sabía que foses somnámbula…!

-Iso seralo ti, ademais de desagradecido. Regaloume miña nai un piano, ¡de cola!, e vaime pagar unhas clases de música… ¡Isto é unha nai, e non a túa!

-¿Por que…, iso da música?

-Seica amansa as feras, e de casada contigo…, remedios caseiros!

Nesta ocasión a do bico foi ela, para facerse perdoar aquelas chanzas.
-.-


¡Si, si; amansa-las feras? ¡Iso será con algunhas pois con Romeu produciu o efecto contrario! Adoitaban comer na intimidade dun gabinete pequeneiro, contiguo á cociña, comodidade que moito agradecía Aisa, criada-cociñeira. De sobremesa o cafeíño regulamentario, no mesmo gabinete, e co café un anaco de charla para asenta-los pensamentos da mañá. Acto seguido, despois do bico, tamén regulamentario, Romeu entraba no seu despacho para non escoita-los seriais da tele, malos, malos, a cal peor! Xulieta, en cambio, sentíase relaxada coas peripecias do próximo, que non todo ían ser problemas propios! Pero veu a música, comezou a soar aquel piano, aporreado polas mans aínda inexpertas daquel anxo con saias… ¡Tin-toc-tac, tin-toc-tac!

-Cariño, eu tiña abondo con ese reloxo de campá…, que sempre o tiven por un cilicio de túa nai, tan xenerosa ela que nos enche a casa de estorbos, e menos mal que vén poucas veces, pero este Do, re, mi…, do teu piano, críspame os nervios! ¿Non sería mellor retirar unha cama das habitacións de hóspedes; mesmo gardala, desmontada, no “trasteiro”, e cambiar de sitio este monstro, cos seus “¡Ais!”, que logo parece un elefante ferido?

-¡Montesco tiñas que ser! Monstros dos montes, que de alí procedes…! Se te molestan as melodías, témolo fácil: No café da esquina, entre esa “tele” que colgan da parede, da que só se oe un ruxido xordo, metálico, de fondo, e o tin-tin monótono das fichas de dominó de vinte aburridos, coma ti…; o dito, alí encaixarías mellor!

Dito, si, pero feito, tamén! Romeu, despois de asegurarse de que tiña a carteira no peto do anorak de diario, púxoo enriba e saíu dando un portazo. ¡Nin Adeus houbo! Pola súa parte, Xulieta, máis feliz que unhas pascuas, deuse unha refrega de mans, que tanto lle serviu para quentalas como para celebrar a súa vitoria doméstica, a enésima. Acto seguido apenas tivo tempo para repasa-la lección da véspera, que xa estaba chamando á porta a profesora:

-Perdoe se son indiscreta, pero cruceime co señor no portal, que saía correndo, coma un corzo diante dos cans…; ¡e perdón pola comparanza! ¿Algún imprevisto…?

-¡Ningún! ¡Foi que din unha nota discordante…, e como é tan sensible…!

A pianista entendeuno, ¡vaia se o entendeu, pois ela tamén estaba casada; felizmente casada, pero, casada!

No Café da Esquina, tamén chamado Das dúas Portas, nunca faltaban ociosos, artistas que non artesáns, deses que pola mañá casaban cartos, e pola tarde, fichas. Os ruxidos da tele mural non lles impedían afina-lo oído cando se falaba de solares á venda, ou de cambios de uso, ou de licencias amigables… Pero aínda así non lles pasou desapercibida a entrada do funcionario… -“¡Socio, ti, que es o de máis palleta, invítao, que ese é un Xefe do Multiusos…, por se algún día precisamos usalo!” –“¡Tampouco teño confianza con el, pero, se ti o dis…, fareino!”.

-Don Romeu…, facémoslle sitio aquí…, se lle apetece un cognac francés, que nos deixaron a botella…, e hai para todos! Como ve, trátase dun cognac Napoleón, dise que chaman, “de Courvoisier”…

-¡Ah, pois, agradecido, pero antes tomarei un café…!

-¡Manolo, café para o señor; e se queda de pucheiro, do bo, do noso, ¡xa sabes!; abundante, eh?

-Son vostedes moi amables…

-¡De nome, non, pero de Lugo, si, aínda que por aquí nos chamen promotores!

-¡Por algo será, ¡digo eu!

-¡E non vai ser: estamos promovendo aqueles bolívares que trouxemos de Venezuela, como por arte de maxia! ¿Sabe dese rañaceos da Segunda Ronda…? ¡Noso! Mellor dito, noso tan só a metade, pois a outra xa a temos vendida, polo plano… ¡Que sería deste país se non houbese emigrantes, emigrantes con levante!

Con levante ou sen el, de alí non se levantaron, ¡en tres horas!, o tempo preciso para esgota-lo cognac francés; ¡e coma aquel día, acotío! O único que tiñan de malo aqueles parladoiros para o noso Montesco é que sempre acababan en porfía, na porfía de que, “¡Hoxe pago eu!”. Estábase librando das porfías da súa muller, pero con pouco éxito, pois alí, no Café da Esquina, tamén vencían eles, os outros! ¡Este século XXI, que onde non mandan as sabinas, dominan os romanos, os Promotores!

Porta Falsa…, ¡que de falsa, nada!, sempre foi para a nosa parella un sortilexio, un talismán que lles soltaba a lingua por enfadados que estivesen, ou viñesen. Do Multi á Porta, reflexión; e da Porta en diante, expansión. A viceversa era diferente: chegaban medio durmidos, e por tanto, calados; ao baixa-las escaleiras, espertaban…, ante a proximidade, ante a sucesión das funcións sucesivas, por rutineiras que fosen.

Neste día, o primeiro dos resortes que saltou foi a lingua de Romeu. Din que os homes teñen memoria histórica, porque a esquecen, porque non son rancorosos; teñen o seu pronto, e daquela estoupan coma un foguete, pero segundos despois só lles quedan as faíscas. En canto ás mulleres, certos psicólogos opinan que para a memoria da muller non hai pasado nin futuro, que todo o tarifan en presente. Segundo isto, ¿as ofensas pretéritas? ¡Non esquecen, nada, nin a máis mínima! ¿Comenencias futuras? ¡Pouco lles importan con tal de que o presente lles resulte grato! Romeo, colléndoa do brazo, mesmo no último chanzo, xa co pé dereito na area do xardín:

-¡Para un pouco, nena, que tal parece que foxes de min!

-Máis ou menos, como fas ti cando me poño ao piano. ¿Si, ou non si?

-Neste caso vouche lembrar unha obriga; túa, máis ben túa: En quince días cásase a túa amiga, aquela das Pepas, Lurdes, e ben sabes que eles foron xenerosos no regalo que che fixeron, así que, Nunc est bibemdum! Agora hai que beber, agora tócanos; agora invitan eles, e pagamos nós!

-Este regalo…; este regalo falo ti, que es o do falo, e eu líbrome do salón de peiteado! ¡Non penso acompañalos!

-Daquela igual lle digo a Adela que vaia comigo, que é un acto de servizo, pero regalas ti!

-¡Xa; unha cava con vinagre! Lurdes non se casa…

-Teño que falar co teu Xefe, definitivamente si, que volves a saír mareada. De solteira non eras así!

-Eu invitei á Lurdes porque…, porque me casei! O deles, aí no Xulgado, ou na Casa do Concello, que para o caso tanto ten, o que farán será firmar un contrato de Agrupación Temporal de Empresas…; iso, temporal!

-De postos así, tamén o é o noso!

-En absoluto, salvo que teñamos recomendación para o Santo Tribunal da Rota! Casamos pola Igrexa, na igrexa, así que, ben ou mal casados, ben ou mal levados, o noso é indestrutible. ¿Que te portas mal? ¡Máis méritos para min…, encima do boa persoa que son!

-Hai liberdade de conciencia, ¿ou xa esqueciches a Constitución? –Romeu, dando aguillón.

-Por iso, porque hai liberdade eu non comungo con sacramentos secularizados. O regalo faise, que eu mesma saio a compralo…, esta tarde! Ti lévasllelo o mesmo día da…, ía dicir, da voda, pero rectifico: lévasllelo o día do seu contrato, dese contrato espurio, leonino! ¡Dixen!

-¡Estás tola, pero como non son psiquiatra…, que che vou facer!

-Es tan bruto que es capaz de dicirlles aos noivos iso, iso mesmo, que estou turulú! O que podes dicirlles, se non se che ocorren mellores argumentos, é que…, que quedo coa regra, moi maliña, e que ben o sinto, pero…, que desexo que as dela sexan poucas, poucas e pouco fluídas!

Polo regalo, Xulieta foi, pero da tenda veu con outra opinión, pois, facéndose co envoltorio que portaba Aisa, e levándoos para a habitación, esposo e paquete:




-Este regalo, esta mantelearía, de calado canario, artesán, todo á man, é tan boa que non me privo de ve-la cara que pon esa Lurdes, esa snob, cando lla levemos!

-¿Cando lla levemos, así, en plural, nolos dous…?

-¡E logo? É a metade da miña paga mensual, e voume quedar sen a propina dun banquetazo, con eructos e todo? Iremos os dous, tanto a levarlles o obsequio coma ao banquete. Ti só, á conta deste regalo principesco, presumindo de home libre, un Don Juán…? ¡Moi inxenuo es se tal pensabas!

-¿Xa non che importa que celebren contrato civil…, en lugar dun sacramento?

-Penseino mellor: Se por culpa diso non van ao Ceo, máis sitio, máis cargos, mellor currículo para nós, para os que casamos pola Santa Igrexa, católica, apostólica e romana, máis romana có Papa actual!

Romeu, botándose as mans á cabeza, e abrindo ollos de asombro, máis grandes cá lagoa de Fonmiñá:

-¡Querida Xulia, querida Xulieta, está visto que, no de ambiciosa, nin as fillas do propio Julius Caesar!

Xulieta oíuno coma quen oe chover, e para non mollarse en polémicas, ¡que miúdo dialecta era o seu marido!, sentouse ao piano, coma quen abre un paraugas, sabedora, coñecedora por propia experiencia, de que esa era a mellor forma de gaña-los preitos fogareños, cum grano salis, con xovialidade, sen toma-las cousas demasiado en serio, e mellor aínda, ao son da música!
...
¡Por fin, un DOGa chamou á súa porta: As tan esperadas oposicións…!

-Romeu, díxome o Xefe que agora non vale asomarse á ventá para velas vir, que houbo reclamacións de pesos pesados, e que…, que se acabaron os escándalos, así que cómpre chapar…, e mellor será facelo antes de que perdámo-los hábitos!

A partires daquel día, daquela lectura, nin piano nin café das catro. Nesta ocasión a opinión deixou de ser dual para pasar á máis absoluta unanimidade.

-Cariño, daquela xa lle podes dicir a teu pai que deixe en paz a teu tío, pois desta, que tamén mo advertiron, acabouse o de, Tío, pásame o río!

-Meu caro Romeu, e non entendas mal pois o de caro vai polo que levo aguantado en ti con iso teu, cotián, de, ¡Quero un fillo, aínda que sexa femia! ¿Con tanta práctica matrimonial e aínda non sabes que iso dos fillos Y ou X depende do pai, só do pai, pois as mulleres só damos, só temos, X? De propósito, no sucesivo, para que eu poda opositar sen un neno no colo, ¡ou latex, ou nada!

-¿Luvas, no verán? ¡Daquela, sexa, que xa me aplicarei o, Salus pópuli suprema lex est! Todo pola Patria xa que a saúde do pobo é a primeira das leis, pero, unha vez aprobados, Patria, patria ou matria, que nolo mandou o Cura!

-O Cura tamén che dixo que, Compañeira e non serva, e ti, en vez de compracerme, en vez de gozala oíndo música de anxos, a miña, veña Café da Esquina!

-¡Egoísta, que es unha egoísta! ¿Quen botou a quen da casa? ¡Ti, aporreando no piano, que era un xeito simbólico, ou non tanto, de aporrear ao teu marido…, nas orellas, que é onde máis doe!

-¿Si? ¡Pois agora o verdugo vai ser este DOGa, que en vez de dobrarte no dominó, vante dobregar os apuntes!

-¿Amada Xulieta, dámonos un bico para…, para pactar unha tregua, que boa falta nos fará!

-¡Os abrazos, en Vergara!

-A min gústanme os de Lugo…, particularmente se mos dá unha tal Xulieta…, no alto da escaleira!

-Esa escena da escaleira está moi vista: no teatro, no cine… ¿Non será mellor na cociña…, que Aisa vai no Súper! ¡Ti, que es tan amigo das cousas raras, nunca me bicaches na cociña!

-Na cociña heite bicar o día que aprendas a cociñar, pero, de momento, mellor te quero estudiando…, polo perigo de que me podas envelenar!

Bico houbo, e tregua tamén, pois, para afiuza-lo seu porvir, o deles, e co deles o do seus fillos, eses parentes que se facían rogar…, cumpríalles poñer en práctica aquel imperativo de, Pátere quam ipse fecisti legem, sufrir a propia lei, esa lei de vida que esixe sacrificarse polo porvir…, e aínda así, tantas veces evasivo!
-.-

Un DOGa púxoos en corentena, e outro anuncioulles a boa nova: ¡aprobaron, ámbolos dous! Daquela si que houbo bicos e apertas; apertas e…, saltos dende o armario! ¡Todo pola Patria! Aquel éxito…, ¡o que ben se sementa non é éxito, senón froito! Aquel éxito propiciou un pacto de familias, confirmando o da voda. ¿Onde? ¡Mellor lonxe, que logo volve a haber comicios, e que non se diga que…, que todos son uns, que todos son iguais! ¡Non era político! Xa que tan saboroso era o porquiño da Mealhada, pois…, á Mealhada, Capuletos e Montescos, Montescos e Capuletos, nun deses buses dos nenos da escola, que chaman menos a atención que un desfile de “haigas”, e sempre están dispoñibles os fins de semana! O peor foi que no hotel de Bussaco só tiñan dúas suites…, pero como os do PSOE, os Montesco, eran máis humildes, ou lles cumpría pasar por tales, invitaron aos PP, aos Capuleto, a gozar da segunda, subíndose eles ao terceiro andar! ¡Peor habitación, pero…, mellores vistas, todo o bosque de Bussaco!

 
-.-



Como tódolos santos deben ter oitava, ou pouco santos son:

-Pregunteille ao Xefe se podíamos, as vacacións, adiantar, agora que temos ese aprobado para celebrar…

-¡Que casualidade: eu tamén!

-O meu díxome que mellor antes do verán, para non ter que, as oficinas, baleirar!

-¡O meu tamén!

-¿Onde?

-¡Na Fonsagrada, agora que están os montes floreando, e nós, un Montesco…, coa Capuleta senlleira! ¡Fillos da Fonsagrada, carreira asegurada!

-Ou o piano de Chopin…; Valldemossa! ¡Faino por min!

-Por esta vez…, sen que sirva de precedente! E nas outras, tamén, aínda que, pola paz familiar, adoito calar!




¿Hotel mallorquino? ¿Onde mellor que no Calma, no hotel da Calma, agora que, sen fumadores, ou con eles escasos, o C´an Pastilla está calmado? De restaurante, ¡o Centro Gallego! ¿Primeira visita? ¿Á catedral? ¡Si, á da música, Valldemossa chamada!
-.-

Nota:
Antes de ir a Mallorca ao tun-tun pásense, s´il vous plaît, por

De mámoas e de talaiots.
Septiembre – 2013

unha guía que tanto sirve para vellos como para novos. ¡Grazas! ¡De nada: obsequio da casa!
-.-





Á volta de Mallorca, Madrid, capital das Españas, que diría o Manco de Lepanto. Primeira visita, obrigada, ad limina para un Xunteiro: A Casa de Galicia, a Casa da Acollida, a Casa da Simpatía, a Casa de Xosé Ramón… ¿Seguidamente?

Xulieta, moreniña de tanta praia mediterránea, e por tanto, suave, derretida:

-¿Que prefires, amor, ti, que ets la meva vida, o meu corazón, e case o meu cerebro, a miña conciencia…, polo que me corrixes; que prefires, Zoo ou Moncloa? ¡Despois non digas que sempre elixo!

-¡Coidado co que dis, miña encantadora encantada, pois as comparacións son odiosas, odiosas e perigosas!

-¡Este galego, sempre pensando mal! No Zoo, loros e cotorras; na Moncloa, negros! E para negros chegamos nós, na nosa Xunta, nese Olimpo dos deuses galegos!

-Daquela…, ao Cuartel da Montaña, ou ao Parque de Artillería de Monteleón!

-¿Por que, meu encanto, meu…, cascarrabias? ¡Douche a elixir, e ti elixes traxedias!

-¡Polo simbolismo que teñen para nós, dous guerreiros, dous alzados!

-¡O alzado es ti, pero, nin así, alzado de mala semente! ¿Oes, e non sería mellor que foses ao Especialista, aquí en Madrid, que aquí non te coñecen, e daríache menos vergoña se che din que es…, como se dicía? ¡Xa o teño, eunuco!

Boa a fixo, pois o desairado Romeu parou un taxi, e acabaron no restaurante dun hotel, mudos, temporalmente mudos! Feitas as paces, outras, outras máis, dispuxéronse a visitar Madrid; agora si! Segundo expresión do propio Romeu, tratábase de visitar as súas propiedades, tal que facía seu pai coas que lles tiña confiadas aos caseiros, ou logo, ¿non se erixiu ese monstro cosmopolita cos cartos, coas achegas, cos impostos das cincuenta provincias? Neste caso, deles, dos lugueses, era unha cincuentava parte, o suficiente para, nunha retrocesión, converter Lugo nunha nova capital da Gallaecia romana!

Mercaron unha guía “Trotamundos” nun quiosco, e comezaron a súa andaina na mesmísima Porta do Sol, dese sol que só fecunda España cando lle abren a porta os madrileños, encabezando o ano con doce uvas. Despois puxéronse de pé no Km 0, e desde alí, Xulieta, esta vez sen ás, quixo provocar ao seu Romeu, agora de bo humor:

-¡Todo isto che darei se es capaz de darme un bicazo, un bico de morreo, nesta acera de Gobernación!

¡Como se ía resistir o veronés, nesta enésima lúa de mel! E tampouco se lles resistiu aos Municipais, dous, dous auténticos osos, que saíron nin souberon de onde, acaso de detrás do madroño, do érbedo monumental, que o levaron detido á Comisaría máis próxima por…, ¡por escándalo público! ¿Por escándalo, no Madrid dos escándalos…? Cando o interrogaron, aínda que non habilmente, pois aquel sistema, o franquista, pasara de moda:

-¿Desde cando é escándalo amar, amar con frenesí, un amor dos que tanto se levan enxalzado aquí, aquí na Corte, que non houbo corrala na que non se representasen os máis célebres?

-Aquilo era romántico, señor. Vostede, que di estar licenciado en Dereito, non sabe que, tempus édax rérum, que o tempo destrúe as cousas? –Desculpouse o Cabo, dándose de erudito, como tódolos cabos deste mundo militarizado!

-¡Máis romano cá min, ninguén, que nacín en Lugo, e ademais diso, fun matrícula en Romano!

-Daquela, vostede é un Avogado ilustre? ¿Ilustre, e non é Parlamentario, deses que teñen bula…?

-Eu son dos que en Galicia chaman, “das Silveiras”.

-Debeu comezar por aí, que vostede si que é un Avogado ilustre, que llo denota a súa humildade; daquela váiase en paz, en paz e en graza de Deus, e goce larga vida con esta muller tan fermosa, un anxo, pero aquí non permitimos competencias coa nosa Cibeles!

-Entón, ela…, ¿ela, non ten delito? ¡Provocoume, e por iso a biquei! Daquela, préndea!

-Vostede será Avogado, será, que polos falares, trazas diso ten, pero burro, tamén! ¿Onde naceu unha muller, unha muller fermosa, que non sexa provocativa! ¡É unha atenuante; sempre o é!

Romeu aprobara as oposición da Xunta, pero aínda lle queda moito sen saber, sen aprender. ¡Para Madrid non daba a talla: tiña que seguir practicando no Multi de Lugo!
...

Voltos á cidade-prisión... ¿Podía comparase a súa muralla, a lucense, co Castelo de Bellver? ¡Se acaso, na redondez!

O Pleyel de Chopin estimulara á nosa Xulieta, tanto ou máis do que o fixera con “George Sand”:

-Se non fose por esta Xunta que nos arrexuntou, quedaríame a vivir en Valldemossa!

-¡Xa! ¿E quen che pagaba a fonda, os Montescos ou os Capuletos?

-Tocaría o piano para…, ¡para os que visitasen a Cartuxa! ¡Con tal de gañar para vivir…!

-¿E dos teus fillos, que?

-¿Os meus? ¡Aínda están sen facer!

-Pois eu xa fun ao Médico; onte, en Madrid..., mentres estiveches na perruquería; faltas ti!

-¡Deus, agora que o dis, agora si que teño ganas de ter faltas! Xa non che podo botar as culpas… Mira que che digo: Se en vez de avogadiña fose medicucha, maldito se me casaba sen analizarme; primeiro por ti, por desengana-lo marido, pero tamén por min, por min mesma, que agora desexo un anxo; ou dous, ou tres…, os que Deus queira darme!

-Para, para, que aí está o problema; niso, precisamente niso!

Non capisco!

-¿De que sexo son os anxos? ¡De ningún, que seica son asexuados! Por ende, un anxo non pode ter fillos, nin xeralos nin parilos. ¡Non me enganaches ti, enganeime eu! ¡Vaia por Deus!

Ríronse a cachón, pero só exteriormente, pois aló por dentro si que lles tardaban os rapaces. Despois dunha aperta sincera, sen rancores nin imputacións, Xulieta, agora impaciente, agora si:

-Como dixo Virxilio, Félix qui potuit rérum cognóscere causas! ¡Que feliz sería eu se coñecese as causas desta espera desesperante…, cando igual existe un remedio, pero, cal, onde, e como?

Romeu, acariñándoa con tenrura:

-Calma, muller, que outros tardaron máis, e viñeron! ¡París está lonxe, e con este frío, as cegoñas, pasa-los Perineos…!

-Deus te oia. (E polo baixiño engadiu, arrepentida daqueles atrancos dos meses precedentes ao aprobado: ¿E se Deus me está castigando por opoñerme á natureza…? ¡Perdón, Señor, perdón!). Por certo, e por se acaso, será cousa de ir pensando nos nomes, pois eses que o deixan para o final acaban improvisando, e sáenlles disparates, disparates exóticos, que por veces nin os saben escribir; se o primeiro é varón, escollo eu: un Froilán, que así, cunha festa, celebramos dúas!

-¡Aceptado! Mais, se é femia, escollo eu: Concordia, para que asente, para que consolide a nosa, da que non andamos sobrados.

-¿E se veñen dúas, dúas nenas?

-Nese caso, á segunda, Paz, para culmina-la concordia!

Como estiveron conformes, de momento non houbo máis discusión.




De chegados a Lugo, e felices de tornar ao leito habitual, conxugal, que non hai, nin pode haber, mellor suite cá de diario, deitáronse cedo, amáronse e durmiron, ¡durmiron coma leiróns!, pero sobre do día, Xulieta, acaso motivada polos ronquidos do seu Romeu, ¡que non hai Romeu que non ronque por máis que pernocte cunha Xulieta pois o sono é prosaico!, deu en matinar, repasando as vivencias daquela viaxe.

-Cariño, esperta, que temos que falar…

-¿Espértasme para que deixe de roncar, non si? ¡Pois vaia caridade a túa, co canso que veño!

-Está amencendo…, e nós, durmindo!

-Si, claro, como tódolos días!

-Despois do exame de conciencia, que vén; o propósito da emenda, non si? Pois eu, de cansada, durmín mal, así que me deu por examinarme, e tirei algunhas conclusións que quero, que debo compartir, contigo…, xa que estamos a gananciais!

-¡Quen son eu para acalar nunha muller que quere falar! Veña, perora, que xa sei que tiveches un notable en dialéctica, e logo que ti sabes de omnire seibili; de todo, pero do demais tamén, et qui búsdam allis! ¡O que se di, un fenómeno!

-As bobadas e mailos latixos, para ti, que eu vouche falar de corazón a corazón: ti e mais eu estamos perdendo os mellores anos da nosa vida, por…, por non reflexionar! Nas miñas reflexións desta noite cheguei á conclusión de que primeiro é memorizar, cousa que temos feita, ámbolos dous, pero o paso seguinte é asimilar, dixerir, reflexionar. Nesta idea, e como aínda nos quedan tres días de vacacións, non propoño, esixo, que fagamos un triduo…

-¿Na catedral?

-Non, que o noso será laico, laico pero santo. Aquí mesmo, comezando por este amencer. Aprendín moito en Mallorca, moitísimo. O primeiro de todo foi que Chopin non lograría aqueles preludios, enfermiño como estaba, se a súa Aurora non lle botase leña ao braseiro; e que o inverno dela, aquel Un hiver à Majorque, non sería o que foi se Chopin non lle fose agradecido. En todo ten que haber unha reciprocidade, que por algo dixo Deus que non era bo que o home estivese só…

-¡Eh, alto aí, que se non llo dixo á Eva foi porque xa estaba dito, porque xa tiña compañía…, aínda que de barro!

-¡Albízaras, querido Romeu, que vexo que estás esperto, receptivo! Pero, ao que vou: Desde hoxe pecho este piano, e ti esquéceste dese café dos marulos, onde só falades maruladas; de maruladas e de intereses espurios, coa falta que temos de construír…; casas, si, pero ideas, tamén, que as vexo escasas! ¿Que é unha democracia? Segundo Aquiles, é unha aberración antepoñer as razóns de clase aos méritos persoais. ¡Ese é o noso talón! Ti e mais eu, Montescos e Capuletos, Capuletos e Montescos, estamos gozando de certos privilexios familiares, pero, da nosa capacitación, da nosa superación persoal, que? ¿Somos os mellores, esforzámonos por selo? ¡Non o estamos facendo, pero somos capaces diso! ¿Cal foi o erro dos Amantes de Verona? ¡Xulieta, para evadi-los seus problemas, anestesiouse; e Romeu, téndoa por morta, matouse! Diso temos que aprender: Eu non podo, nin quero, nin debo, anestesiarme, senón todo o contrario, apeitar co xugo, polo meu lado; e ti debes facer outro tanto. Neste triduo, nestes días de reflexión, ímonos analizar, ímonos examinar, reciprocamente, para acto seguido poñernos a estudiar. ¿Onde, como, que…? Iso dependerá dos suspensos que nos outorguemos. Así, a bote pronto, onde temos unhas carencias imperdoables para a nosa base, e coa base para as nosas ambicións, é nos estudos de Economía…

-¡Non te teño por manirrota…! -Interrompeuna.

-Economía con maiúscula, chato! Tantas reunións políticas que temos, tantos mitins aos que asistimos, e viches algún xerarca que fale sen papeis, que teña a lección ben sabida? Alguén, que penso foi Castelao, dixo que Galicia era unha terra rica de xente pobre… ¡Iso sería daquela, pois hoxe é un país de xente rica, ou tidos por tales, cunha terra empobrecida, abandonada; como moito, a eucaliptos! E xa non digamos esta febre de pasar do sector primario ao terciario, ao dos servizos, desprezando o secundario, a produtividade, o melloramento, a exportación dos excedentes… ¡Exportamos emigrantes, iso si, e despois diso está penada a trata de brancas…! Máis trata de brancas que vender emigrantes a cambio das súas remesas en divisas, para logo gastalas en dilapidacións, e tamén en vicios, imposible!

-¡Deus, con quen me casei, unha anarquista! –Romeu, botándose as mans á cabeza, e facéndose o escandalizado, pois entraba no seu etilo facela rabiar, aínda que non sempre por chanza.

-¡Todo o contrario, pois anarquía é o que vivimos…, por unha nula ou deficiente democracia! –Xulieta, que seguía falando con moita seriedade.

-Cariño, fasme recordar ese dito de que, detrás dun home sabio sempre hai, sempre houbo, unha muller intelixente. Bico as mans da miña Alteza, séxase, as túas!

-Intelixentes seremos, ámbolos dous, se nos dispoñemos, se nos complementamos na propia rexeneración, así que, ¡xa sabes!, de aquí en diante, a producir, a producir para ser capaces de facer producir, que iso, e só iso, é o que lle cómpre ao empresario, ao emprendedor, tanto que escasean neste país dos pianos e dos cafés teatro!



Romeu envolveuse coas sabas, tapando a cabeza, pero Xulieta ben que lle oíu dicir:

-¡Libreime de miña nai e botei noutra! ¡Mamá, non me regañes, que tan pronto esperte póñome a estudiar, o que mandes, aínda que sexa Economía!
-.-

Ao día seguinte a mesma murga:

-¡Esperta, durmiñón, que por estar de vacacións os reloxos tamén camiñan!

-¿Que queres, camiñar, dar un paseo…, ou bailamos unha muiñeira matrimonial? A principal vantaxe dos casados é que non temos que ir ao muíño para abala-la muiñeira. –E púxose a cantaruxar: “Esta noite e maila outra, e maila outra pasada, abalei unha pereira que nunca fora abalada. Esta noite e a pasada, e maila que xa pasou; miña pereiriña nova, cantas peras levou!”. “Unha noite no muíño, unha noite non é nada; unha semaniña enteira, iso xa é muiñada!”.

Desde que se serenou, Xulieta propúxolle:

-Hoxe comemos na casa de túa nai, pero iso non é óbice nin atranco para durmir nos loureiros… Ignoti nulla cupido! Non se desexa o descoñecido, e ti, de Economía, cero, pero va-lo saber de aquí en diante, que esta mesma mañá, xa que non temos outra cousa que facer…, pois iso, imos matricularnos na UNED! ¡É de sentido común, pois, para saber, ver ou ler! Xa sei que non é igual asistir ás clases como chapar cadernos, pero…, entre os dous…, malo será!

-¿Sentido común…? ¡Xulieta, meu amor, repara en que non hai concepto peor definido, peor nomeado!

-Si que os hai, tal que chamarlle “Obrero” ao teu partido…, e só ían de pana aos mitins!

-Muller, ou “Popular” os teus, cando popularis só son os oíntes, os votantes!


A sogra, como tódalas sogras, unha preguntona impaciente:

-¿E logo, daquela cousiña cousa…, que?

-O seu fillo escolleu mal, que estou comezando a pensar que non vallo para a cría, pero…, de casados pola Igrexa…, ten que aguantarme!

-O malo é que non tedes sobriños…, ningún dos dous!

-Pero temos próximo, que por iso vimos de matricularnos na UNED, para mellor servilo! Nos seus tempos, cando lle preguntaban a un polo seu nome, ¿verdade que se respondía, “… para servir a Deus e a vostede”? Pois agora cómpre sumar títulos…, para servir a Deus, a vostede, e tamén ao país! ¿Non quere ve-lo seu fillo de Ministro?

-¡Pois non, a verdade é que non, que se tal cousa chega a pasar, morro; de gusto, pero, morro!

A nora calou pero quedouse pensando: “Estes obreiros, que teñen por patrón a San Pablo Iglesias, se chegan a ter a Santiago, ninguén lles ganaría en soberbia!”. Menos mal que o fillo, para non darse por informado, cambiou de tema:

-A ver, Xulieta, déixate de parolas, que non estamos en estrados, e abre ese bolso…, antes de que se derretan con esta calefacción! ¡Estes vellos, que sempre a teñen alta..., a tensión, pero tamén a calefacción!

A vella, abrindo uns ollos coma pratos, e tras dela o seu cónxuxe, non menos abraiado polo obsequio:

-¡Ai, ho, que deberon baixar ao fondo máis fondo, para atopalas, que mellores non as lucía a muller de Franco…, coa diferenza de que estas perlas deberon costarvos…, un ollo da cara!

O fillo:

-Diso se trata, de que axuguen co brillo dos teus ollos! Logo, ¿gústanche? ¡Para que vexas a nora que tes, que mellores non llas trouxo, de Mallorca, á súa propia nai!

A vella, sempre remilgada:

-Fillo, as miñas deberan ser peores, que eu non tiven a molestia de parila!

Xulieta:

-Pero ten a bondade de quererme coma se fose propia… Mire, este regaliño é unha correspondencia en lembranza da primeira vez que entrei nesta casa, e vostede tíñame preparado un duplicado das chaves, para que nunca me considerase allea; ¡outro tanto non o fai San Pedro, que din que non solta as del!

Falaron, e falaron, toda a tarde, pois de Mallorca, dos seus encantos e da súa actividade, da súa economía, non se fala nunha hora!
...

Cando volveron da casa dos Montesco, na porta da súa esperábaos Aisa, coa maletiña da viaxe nunha man, e unha fardela de conos na outra, ¡azucre de pilón, o propio para botarllo ao te, ao atai!

-¡Aisa, ben vida! ¡Catro semanas sen vernos!

Procedía de Tetuán, vía Santiago, onde pasara as súas vacacións, coincidentes coas dos “señoritos”. ¡E viña ilesa!

-¿Tiveches problemas en Santiago? –Romeu, que, como bo galego, dominaba a tranca e maila retranca.

-¡Ningún, Al hamdu lillâh! ¿Por que o pregunta? ¡O noso avión aterrou sen novidade…! ¿É que houbo algún accidente; onde?

-¡Iso para que vexas que o noso Santiago, de Matamouros, cero, nunca, que incluso tolerou de Capitán General da Octava Rexión nada máis e nada menos que ao voso Mizzián, aquel “salvador” do noso Franco!

-¡Xa o sabía!

-Pero o que se cadra non sabes, Aisa, é que El Rei Afonso II inventou iso de Matamouros para animar aos galegos da Gallaecia occidental, aos custodios da tumba de Santiago, para que lle axudasen na contenda mesetaria. ¡Subiuno a un cabalo, que era branco para que destacase sobre os puro sangue árabes, e colgoulle da efixie que tiñamos en Compostela…, o seu propio sabre!

-¿Romeu, xa te estás metendo con Aisa? ¡Miña pobre, co cansa que virá…! Pasa, muller, e descansa; despois ceas, co que temos na despensa…, que por certo non hai jalufo! ¿Que traes neste saco, que tanto pesa?

-Señora, é azucre; azucre de pilón, que aquí non o teñen…, e como lle gusta tanto o té á súa nai...!

-De propósito: Mañá imos comer con eles, así que, a primeira hora vaste para aló, axudarlles, e de paso xa lles levas un destes conos de azucre.


¡Outra que estivo a punto de desmaiarse co seu colar de perlas!

-Mamá, fíxate que son naturais, -aclaroulle a filla-, que eu estaba cansa de verte con esas túas, coas de imitación. ¡Miúda diferenza, non si?

-¡Xa o creo! Por máis que estas, as que tiña, tamén son de Mallorca…

-¡Xa! Pero as túas son das que venden aos turistas, aos turistas sen padriño. ¡A nós acompañounos o propio director do Centro Galego! Por certo, ¡se vises que Centro temos alí, no mesmo C´an Pastilla! Preparan o polbo…, que nin en Lugo! Quero dicir, máis barato que aquí en Lugo!

-Si, filla, xa o sei, pero o noso é da Ría…!

Aquí tamén falaron de mil temas pois os Capuleto, aínda que lles apetecía Italia, a súa admirada Italia, daquela eran tempos de posguerra, e nin os ricos tiraban a casa pola ventá!

-Nós estivemos no castelo de Bellver, pero só por fóra, pois, daquela, o Exército, que non tiña abondo co penal de Mahón, habilitou aquel da Bella Vista!

-¡Se o ves hoxe, un encanto! ¡Ata nos mostraron a cela onde Jovellanos calculou a súa táboa de logaritmos! ¡Meu pobre, que non sei como non se quedou cego, facendo números cunha vela…!

O pai, que ata entón, despois das apertas, non abrira a boca:

-A min o que me gustaría é ver a casa onde viviu, onde viviu e onde escribiu, o noso ilustre, aqueles papeis de Son Armadáns…

-¡Pois si que estivemos! –Contestoulle a filla- Por certo, que este fresco de xenro, este bocazas, ¡do PSOE tiña que ser!, segundo o Cicerone nos ía explicando, cortoulle a palabra para dicir a voz en grito, que nos tapásemos o nariz, que cheiraba a podre, máis que en Dinamarca…, porque don Camilo tiña alí a súa despensa, o seu almacén de palabrotas, todas as que el mesmo tachara en Madrid cando foi censor franquista! Dinlle unha pisada para que calase, e calou!

-¡E non ía calar, se aínda teño a marca do tacón no mesmísimo tarso! ¿Querédelo ver?

O pai-sogro tanto preguntou que ata o fixo polas laranxas de Sóller. Os rapaces animáronos para que volvesen aló, e eles, ricos si, pero aforrallóns tamén, ¡como todo potentado que se prece!, aceptaron a idea, si, e só si, conseguían incluírse nunha viaxe das do IMSERSO. ¡Por patriotismo, claro, para que non se dixese que un Popular eludía alternar coas clases populares!
-.-

En Lugo, como en Roma: Panen et circenses. ¡E no resto do mundo, tamén! Así que non había máis remedio, na clase adulta, que ir alternando traballo con vacacións; cunha diferenza: que os romanos mandaban, e os escravos, traballaban. O pan íalles, tíñano, no Flammosso; e o viño, en Amandi. ¿Que abundan máis, os mandantes ou os mangantes? Por onde pasaron os latinos, latín quedou. ¡Pero xa non hai escravos…! ¿Que non hai escravos; e logo, eses millóns de parados.., que son? ¡Pois iso, escravos dos mangantes! Daquela, que eran, que son, os nosos, os actuais Romeo e Xulieta? De momento, uns xefes in pectore, en prácticas.

Espertaron segundo durmiran, collidos da man:

-Xulieta, amor, ¿sabes unha cousa? ¡Acabáronse as vacacións, pois todo o bo remata!

-E o malo, tamén; só hai que poñerlle remedio, remedio e paciencia, como fixemos nós nestas vacacións, pois, que eu lembre…, non rifamos, nin unha soa vez! ¡Quero dicir, en serio!

-Daquela ata sería mellor desertar, non volver a esa Xunta que nos desconxunta! –E de paso, deulle un bico.

-Estás nun erro pois os duelos con pan son menos, e o noso vén…, do bendito Presuposto, ademais do Paternóster!

Apeados das escaleiras da inevitable Porta Falsa, e xa na beirarrúa, Xulieta:

-¡Aí a temos: por fóra, unha gran fachada, e por dentro, un almacén de papel!

-¿Sabes como lle chama meu pai?

-Nunca lle oín falar do Multiusos!

-Pois chámalle: Esa Santa Casa! ¡Si, si, e non porque a considere perfecta, senón por algo máis rebuscado: Este edificio acaparou, substituíu, un convento de monxas, unhas monxas que facían, e vendían, hostias; sen consagrar, por suposto!

-Daquela, xa que é santa, persignémonos, que nos van consagrar…, outra vez!

Na mesa de Romeu, montañas de papeis. Ollounos con carraxe, máis que o Al Manssur fronte as murallas inexpugnables. Entrou a presentarse:

-¡Xefe, que pasou aquí, ou é que estivemos de vacación, todos, asemade?

-¡As precipitacións só levan a precipicios, e o bo viño madura nas cavas! ¿Que adiantaría eu, que adiantaría este país se poño un novato a resolver problemas que precisan, que precisan e que merecen, veteranía, como é o teu caso!

Romeu felicitouno e felicitouse por ter un xefe tan sensato, tan sensato e tan..., pícaro!

Entrada distinta foi a de Xulieta, catro ventás máis adiante, no mesmo corredor. ¡Nin un papel na súa mesa; limpa a deixara, e limpa a atopaba!

-¿Xefe, é que me cambiaron de destino? ¡Teño a mesa…, inmaculada!

-¡Pois así, exactamente así, terás que deixar as dos teus compañeiros cando, nas súas vacacións, agregues o seu traballo ao teu! Co tempo que levas comigo, xa debías saber o meu lema: ¡Non deixes para mañá o que podas facer hoxe! Unha Xunta, esta Xunta, é, ou debera ser, un tren de mercancías, e non de turistas: ¡Se producimos, avanzamos; avanza o país! E para avanzar, de locomotora, un motor alemán, con disciplina alemá, en carrís alemás. En canto á puntualidade, un reloxo suízo! Así avanzaremos cara a un mañá que nos promete paz, xustiza e pan! ¡Dixen!

¡Carajo se dixo; tanto dixo, tanto e tan ben dito, que Xulieta, de alí en diante tomouno por un bendito, aínda que lle asustaba aquilo da mancomunidade do traballo, suplindo aos ausentes! Á media mañá, cando foi toma-lo seu cafeíño ao bar, atopouse co seu, ¡por agora!, idolatrado Montesco, e díxolle:

-¿Á que non sabes a que se parece esta Xunta, a nosa?

-¿Xa che contaron un chiste? ¡Pois para chistes estou, coa que teño enriba da mesa!

-Diso se trata: Esta Xunta é un tren de dúas velocidades, con dúas locomotoras; unha, romana, e outra, sueva. Cando cansan os romanos, cando se lles esgota a marcha, entra a funcionar a maquinaria sueva, pero como os suevos veñen de gardar vacas, nos lles queda máis remedio que apropiarse do dereito romano…, que de aí nacen os preitos!

-¡Como non te expliques mellor…!

-Fareino na casa, na nosa, que agora temos que equilibra-los pesos, ou non ves que hai máis función aquí, na cafetería, que no resto do edificio? ¡Como dixo o frade, ora et labora! Nesta barra, neste altar da “Santa Casa”, somos demasiados a orar, e xa non cabemos!

-Xulieta, non esperes por min, que vou almorzar na cafetería, e despois sigo… ¡Xa sabes, estou laborando!

-¿Tanta ración che gardaron?

-Hai asuntos a punto de prescribir, e se cadra obreiros que se quedarán sen traballo de non resolverse…, de non resolverse isto! –Concretoulle Romeu.

-Ben, vale; e alédome de que así sexa…, que alguén do seu partido pense neles, pois outros…, algún que ti e mais eu coñecemos xa daba por desaparecida esa caste!

-¡Claro, os descastados!

Seguían en bo entendemento, pero iso foi ata a noite, pois Romeo, ao chegar, xa escoitou o piano desde o relanzo:

-¡Maldita; volviches a serme infiel!

-¿Célaste dun morto? Pois este que estaba comigo cando abríche-la porta, que aínda estabamos no seu preludio, era o teu amigo Chopin, e mais el non se cela de que esteas encantado da súa Aurora. ¿Xa esqueciches que a semana pasada, ¡en dez días!, che pediron un artigo para a revista ADIALA, do Centro Galego de Mallorca, e ben que enxalzaches nel a esa desvergoñada, a esa…, a esa querida tan odiosa!

-Para perdoarche, tes que tocarme o Himno de Riego…

-O himno de Riego, ignaro Romeu, non ten adaptación para piano, que eu saiba, pero o que si fago é levarte esta noite ao Círculo, e alí toco a Negra Sombra de Montes, que xa ma pediron máis veces!

-¡Negra Sombra a miña, que sempre me toca bailar coas feas…, mentres toca a guapa!

Bicáronse e volveron a perdoarse, que xa o tiñan de costume.
-.-

Xulieta, motu proprio, para que o seu Romeo tomase a desafogue aquilo de pasarse oito ou dez días de xornada prolongada, contoulle a trola de que tiña o piano desafinado e que ía dedicarse a repasar libros e apuntes de Dereito Romano, que fora a súa sinatura frouxa:

-Xa que tanto tes atrasado, e mentres non nos facemos cos cadernos de Economía, voume dar o pracer de esperarte no despacho… ¡Iso si, cun querido, con outro, que me cansei de Chopin!

-¿Coñézoo?

-Para que che aumenten os celos direiche que se trata dun amigo teu, do teu admirado García Garrido, outro romanófilo! ¿Non dis que os Montescos vides dun Centurión premiado, premiado ou xubilado, cunha villae? ¡Eu, a túa opoñente, a túa contraria, estou interesada en coñecervos mellor…, para mellor defenderme!

Dito e feito, pero as infidelidades foron moitas, plurais, pois o profesor García Garrido presentoulle a Dión Casio, a Aurelio Gelio, a Cicerón, a Dionisio de Halicarnaso, a Fedro, a Macrobio, a Nonio Marcelo, a Platón, ao xoven Plinio, a Polibio, a Plutarco, a Quintiliano, a Salviano, a Séneca, a Suetonio, a Tácito, a Tito Livio, a Valerio Máximo, a Varrón…

As merendas deron en facelas na pastelería Madarro, á que acudían previa cita telefónica, a distinta hora segundo Romeu se decidía a poñer punto e seguido nos seus Informes.

-¿Que, hoxe que; que tema repasaches?

-Varios, pero detívenme, moito, na cuestión dos requisitos do matrimonio clásico.

-¿Si? ¿Non estarás preparando unhas alegatio para acudir á Rota? Se é así, faino ben; ¡consello de Avogado! Ten presente que, Actore incumbit probatio! ¡A proba incúmbelle ao demandante!

-Ao da Rota, non; aínda non; pero se segues tan absorto no Multi igual me dás pé para invocar abandono do fogar…, ou…., ou a designación para Senador do marido da liberta, que ben sabes que era unha das causas indiscutibles para unha disolución matrimonial. Mais non preciso acollerme ao Romano, que ben fresca temos esa Lei da Violencia de Xénero, tan elástica coma…, coma ese fol das túas botas monfortinas!

-¡É anticonstitucional!

-¡Xa o sei, pero, que partido dos que a votaron se atreve agora a poñerlle ese cascabel ao gato, coa de votos que están en xogo? En todo caso deixémonos de chanzas, pois coas cousas de comer non se xoga; ¡estas cañas da Madarro valen para celebrar unha voda, así que, por agora, falar de divorcio, sobra! Xa que vén a conto, vouche falar de vodas, daquelas, das romanas: Hoxe descubrín que este Lugo, para proclamarse romano, romano de pura cepa, nin das murallas precisa, e iso que me gustan, e quérolles ben…

-Pois eu quérolles mal. -Interrompeuna Romeu. -Quérolles mal por dous motivos: O máis importante é que, ¡tantas veces como intentei bicarte nelas, e sempre me rexeitabas a pretexto de que, tan arriba, víanos Deus! ¡Mentira, que estas murallas son de Apolo, de Apolo ou de Mitra, a escoller, e ámbolos dous están afeitos a cousas peores!

-¿A outra?

-A outra é noxenta, pero, ¡xa que me tiras da lingua! Se non tivésemos muralla, terían que leva-los cans a  mexar…, aos montes de Labio! 

-Se me interrompes para dicir parvadas, non sigo! O que quero dicirche, inculto Romeu, que tes máis de romero, de rosmarinus officinalis, que de Romeu, é que a romanización próbase, de sobra, co ritual das nosas peticións de man, máis cerimoniosas que en parte algunha: As esponsións, ou estipulacións, seguen celebrándose por convenio solemne entre o paterfamilias da desposada e o seu prometido, ou tamén co paterfamilias del. A dote recoñécese e resgárdase sobre o prado da Porta, o mellor da casa, e cando non se ten, nunha conta bancaria! Despois, que a sanción moral contra os que incumprían o compromiso, tanto aquí como en Roma, de moral tiña pouco, pois adoitaban punila, materializala, cunha malleira de paus, que en Roma eran de cupressus sempervirens, pero aquí en Lugo nunca faltaron os quercus, máis duros cós cupressus! ¿Actores neste drama? Tanto alí coma aquí, os irmáns dela, fose in person ou delegando nos seus parentes, veciños e amigos. Non se coñecía peor infidelidade que faltar a unha palabra de casamento!

-Iso é certo; dou fe…, ¡por oídas, claro! ¡Excelente observación da miña xurista! Pero houbo un desuso pois as arras eran esponsalicias, e actualmente son sacramentais…

-¡Si, si, que tamén reparei niso! ¿E sabes outra cousa? ¡Que te puideches casar comigo grazas a que a prohibición de contraer matrimonio entre patricios e plebeos foi abolida pola Lei Canuleia, xa no ano 445 a. C.!

-¡Muller, tes razón niso, que así, eu, puiden casarme cunha plebea!

-¡Cínico, máis que cínico: Do PSOE, do partido dos obreiros, es ti, así que, plebeo; per saecula saeculorum, plebeo!

-¡Popular, que ti es do populacho, incluso por definición!

As cañas da Madarro eran doces, pero os “amantes” de Lugo, nesta ocasión, botáronlles vinagre.
...


Urna electoral. Modelo oficial

-¡Que alivio, Xulieta, pois hoxe, ¡por fin!, deixei a mesa libre, sen un maldito Informe!

-Agora o calvario é meu, e sen cireneo que me axude, pois o Xefe colleu as del, e arrimáronme un lote de cousas.

-¡Vaia por Deus, e encima, eleccións convocadas!

-¡Iso, iso; e nós iniciándonos en Economía, tanta falta que temos de bos asesores, nos dous partidos!

-Non me preocupa, que ben sabes que nos puxeron no remate das listas. ¿Será porque non se fían de nós, cada un de distinta obediencia, e por engado, macho e femia! ¿Sabes como din do lobo na terra de meu pai, cando ataca á facenda? ¡Hai que casalo!

-¿Para que? –Nun á parte: -¡Este Romeu, sempre cos seus arguméntum adcruménam, que antes prefire dar diñeiro que razoar!

-¡Para que deixe en paz á facenda miúda…, e se dedique á loba!

-¡Non ten graza; iso son bobadas, impropias dun Letrado!

-Menos a ten isto de dous partidos, Conservadores e Liberais, Cánovas e Sagasta, xogando ao “permite”, coma nos bailes da aldea, que se houbese listas abertas daquela escollerían o mellor de cada un; ¡de “partidos” pasarían a enteiros!

-Sempre quedaría o Bloque…

-¿O Bloque? ¡Eses si que son, eses si que están, partidos, quebrados, desbloqueados! O Bloque comezará a ser bloque cando lles veña a liga, o casamento…

-¿O casamento…?

-¡Si, o casamento, ou que é un casamento senón a atracción de dous polos, que así pasa que, canto máis rifados máis amados…, Capuletos e Montescos, Montescos e Capuletos!

Pasárono ben aquela quincena…, porque estiveron separados! De mañá nos despachos respectivos, e de tarde viaxando por separado para asistir ás reunións de cadanseu partido. ¿Os polos opostos atráense? ¡Si, pero de noite! O seu asombro estaba en que os contrarios só atacaban con lugares comúns, reiterativos, e incluso, por veces, ¡demasiadas veces!, groseiros, con dialéctica murcha.

-Hoxe infiltreime nun mitin da túa xente, e só saben dicir, ¡La tierra para el que la trabaje!

-Xulieta, corazón, ¿cando vas ser imparcial? Se iso din os meus, é por oposición aos teus, que nin ferran nin deixan o banco; seguides acaparando hectáreas sen ter unha política de explotación rendible e sostida.

-Os meus plantan eucaliptos, iso é certo, pero os teus queren alcanzarnos amontoando tixolos…, ¿ou xa te esqueciches deses promotores que tanto te convidaban no Café da Esquina?

-Muller, cala; cala mentres non estudemos Economía, pois, para presumir de que saben dirixir un país aínda que ignoren as teorías do PERT, temos abondo, ¡máis que carneiros aquel caseiro de teu pai…!

Volveron a bicarse, e durmíronse, pero tiveron pesadelos, soñaron que estaban no alto da curva; con tantos arriba, e tan poucos no medio, traizoounos a forza da gravidade…, e caeron no pozo da recensión!
-.-

Esgotados pola súa participación na campaña electoral, amén da súa función, chegaron ao venres daquela semana pouco menos que se vivisen nunha aldea, e participasen nos terróns, ou nas mallas…, ¡e logo din que nas cidades vívese de man branca!

-Romeu, ben querido Romeu, ¿quédanche forzas para conducir o Jaguar?

-¡Mira quen vai falar, por non dicir ornear! ¿Tesme por un alfeñique?

-Non, claro que non, que ben sei que en forzas, nas físicas, é no único que nos gañades…, ao chamado sexo débil! Daquela pídoche encarecidamente que me leves mañá á Fonsagrada; mañá, sábado, día de reflexión… Por tres motivos: para que non nos vexan aquí en Lugo falando con alguén, non vaian pensar que seguimos facendo campaña; o segundo é que preciso osíxeno, respirar aires de montaña, como pouco a dous mil sobre do mar; por último…, que como sei que che gusta o botelo, invítote a darnos unha fartada!

Cando pasaron por Castroverde Xulieta abriu a ventá:


-¡Por algo lle chaman verde, entre as humidades e mailo osíxeno…; se aqueles romanos tivesen autos en vez de cabalos, serían capaces de vendelos para mercar trotóns!

Na Vacariza cerrouna:

-¿Que, agora sóbrache? ¡Pois vouche dicir que era aquí onde os meus, os romanos, vacaban, cambiaban de cabalgadura, á vez que engulían un coello asado! Despois viñeron os teus, os suevos, precisamente pola Vía romana adiante, e desde aquí ollaron os prados de Castroverde; como traían vacas, vacas teixas, decidiron asentarse todo por aí abaixo.

-¿Iso fixeron,  con Lugo tan cerca…? 

-Lugo cheirábano desde aquí…; ¡mira que ben se ve hoxe! Eles vírono envolto en néboas, e coidando que se trataba doutro incendio neroniano, nin se achegaron!

No Cádavo Xulieta preguntoulle polo “toxo queimado”.




-Foi cousa daquel Silo, que despois da súa derrota no Campo da Matanza, e treméndolles aos sobreviventes, queimou a toxeira, pero…, resucitou!

-¿A dellada non foi no Monte Cuperio, na fonte de Matahomes, rego dos Ósos, e todo iso?

-Alí alcanzou aos fuxidos, pero seguramente non contaba con que algún ferido curase, e sementase de nomes evocadores aqueles escenarios inmorrentes. ¡Morreron os homes, pero os nomes, non, pois a toponimia é máis lonxeva cós pergamiños, cós becerros!

Chegando á Fonsagrada, Xulieta, xa con folgos de máis osíxeno que nitróxeno, interesouse polo sacrificio de Portela Valladares, subindo á Fonsagrada simplemente por un saco de votos. Romeu, que sabía a Historia, a historia histórica, presumiu dos seus coñecementos:

-Un tío listo aquel Portela, e iso que se criou cuns tíos. Alguén lle dixo que por aquí abundaban os Portelas, ¡e acolleuse á familia! Díxolles que se tiña por oriúndo da Fonsagrada, e que o demostraba co seu apelido, tan abundante nesta contorna. Que, como avogado, sabía dar a quen lle daba, e gañar para os que merecían gañar. Que con el no poder acabaríase o poder daqueles Altamiras do Burón, tan baixos de miras que, por séculos, lles cobraran uns foros inextinguibles, e incluso progresivos. Que o progreso consistía en ter padriños, e que el, nas Cortes de Madrid, nunca se esquecería das cortes da Fonsagrada. Que con el non habería pucheirazos, que xa estaba ben de abusar daquelas olas de barro; que traía sacos, sacos que lle trouxeran de Cuba, dos do azucre, para a limpeza dos votos! Que lles prometía acabar coas guerras de África para que os seus fillos se fixesen gringos en lugar de mortos do Rif. E de sobremesa, sabes que? ¡Convidábaos con viño, pantrigo e queixo, en contraposición ao outro candidato, Montoutiño, que, aínda que era de por aquí, de Montouto, só os convidaba…, con auga!

-Ese, ese politólogo, trunfou, foi capaz de convencelos, co osíxeno que respira a xente destas montañas? ¡Tan osixenados, moi listos deben ser!

-¡Vaia se trunfou: en ouros, en copas, en bastos…; en espadas, non, e iso que as espadas lle estaban liberando o Rif, onde o propio Portela tiña accións, accións mineiras! Foi deputado por este distrito, polo de Fonsagrada, desde 1905 a 1923, todo seguido, dun tirón. Do 31 ao 33 ampliou o radio, saíndo por Lugo, pero no 36 baixouse á súa Pontevedra. ¡Mellor clima…!


Isto é o que queda do hospital de Montouto, no Camiño de Santiago.

-¿Foilles útil? ¡Aos de aquí, quero dicir!

-¡Algo, pero máis, moito máis, lles foi o seu contrincante, aquel derrotado nas furnas, don Cándido, don Cándido Fernández, o de Montouto, pois ese, sendo enxeñeiro en Obras Públicas, enderezoulles esta estrada, co difícil que era! A culpa do seu fracaso na política tívoa seu padriño, pois, a quen se lle ocorre poñerlle ese nome, iso de cándido, a un neno que podía ser Deputado, que merecía selo, e non o foi! Neste país, o de sempre, uns rapan a ovella, e outros cardan a lá.  

-¿Sabes que che digo, meu amor, meu Romeu, que ti es máis curativo có propio romeu! ¡Non se pode ser bo médico, e por tanto bo político, sen coñece-las fraquezas do país, e ti vesme demostrando que non só coñeces este país, senón, e tamén, as súas fraquezas! Dabas un excelente Maquíavolo, pero…, os meus non te precisan, e os teus non te queren!

Alí non se deron o bico de regulamento…, porque sería perigoso descoida-lo volante naquelas curvas, e para curvas perigosas chegaba e sobraba coas da estéril Xulieta, pero, e aínda así, tan querida…, por veces!
-.-

Como é lóxico, como está mandado, aquel domingo un dos partidos gañou, e o outro perdeu; numericamente, ou o que é igual, quedou para setembro! No fogar dos Montesco-Capuleto, non, que non hai nada mellor que estar a gananciais pois así, tanto as vitorias coma as derrotas son de ambos.

-Nin os teus mereceron ganar, nin os meus perder! –Foi o veredicto dun deles. O outro, facéndolle eco:

-Os que gañaron, perderon, pois agora van experimentar en carne propia as fraquezas que tanto censuraron. E os perdedores van saber o que é quedar para setembro…, por non aplicarse como é debido!

-Vai sendo hora de modificar a Constitución, coa experiencia obtida de certas premisas…; e tamén o piden os indignados, que seica comeza a habelos!

-¡O que vai sendo hora é de volver á escola, ao catecismo, aos xeonllos paternos, e dispoñerse a leva-las azoutas regulamentarias por…, indisciplinados!

-Indisciplina, hóuboa, certo, pero eu engadiría que, pedantería, tamén! ¿Ou non é pedantería presumir de coñecementos sen telos?

-Dese pecado nós, polo menos nós, estamos libres, que por algo tivemos a humildade de matricularnos en Económicas: Economía, para máis producir e menos consumir; Dereito, para facer andar ao dereito a todos aqueles que, en lugar de vivir da suor da súa fronte, optaron por vivir da do de enfronte!

-Cariño, ti es un sol, un fisiócrata, un Adam Smith redivivo!

-Pois ten coidado comigo, pois o sol excesivo engurra a quen o recibe, e ti estás guapísima, así, poñéndote á miña sombra!

Bicáronse, e perdoáronse, outra vez; ¿que é un matrimonio senón un rosario de indulxencias? Fixeron promesa de emenda, e durmiron felices. ¿O resto do país? ¡O país mellor iría se houbese máis inconformistas e menos conformistas, vulgo, pasotas!
.../...
Pasa a
Bailando na punta dun fuso
-III-
Xosé María Gómez Vilabella

No hay comentarios: