IL PENSIEROSO -I-

IL PENSIEROSO

de Miguel Ángel

“Date cuenta profundamente de que el momento presente es todo lo que tienes. Haz del Ahora el enfoque principal de tu vida”.  De Eckhart Tolle.

Pois eu, tamén!

Xosé María Gómez Vilabella

De postos no “agora”, aquí me tedes!

Detrás de min, nada; diante, todo! En certa ocasión miña avoa e madriña, Josefa Lombardero San Miguel, preguntoulle a meu avó e padriño, José María Gómez Carballedo, que o viu silente, meditabundo, diante do cepo de face-las estelas:

-José, pode saberse qué fas, así, quieto, coa bros chantada no cepo, que logo parece que esteas de corpo presente…, e coa alma no Ceo?

-Muller, é que estou…, profundando! Estoulle dando grazas a Deus por cando me rodea, por este presente marabilloso!

-O que te rodea só é a casa, a eira e mailo orto, pois o demais é dos veciños!

-¡Estás equivocada: Todo o que me entra polos ollos é meu, que o gozo coma se tal fose! Neste momento estaba matinando en que Deus, ademais de Deus, ou precisamente por iso, é un artista, o máis grande, pois non hai, nin chegará a haber, un pintor que debuxe mellor cá El! Que atinados están os musulmáns cando din, así por calquera cousa, que Alá é grande…, ¡e iso que só o coñecen por referencias nestorianas! Todo isto, esta contemplación, lévame a pensar que se tan ben lles fixo o habitáculo aos homes, qué non terá na súa Casa, na Grande, nese pazo ao que chamamos Ceo!

A madriña, que tanto admiraba ao padriño, nada dicho, nada tivo que obxectar, limitándose a xunta-las mans para exclamar: ¡Certamente, Deus é Grande!

O neno, que a tal momento estaba ocupado en recoller brazados de estelas para levalas á cociña, afeito a oír aqueles sacerdotes laicos, seus, soltou un, ¡Amén!, que lle saíu da alma. Aquel neno, agora de lentes, aprendeu a lección, así que, cando chegou a vello, invocando ao seu padriño, tamén gusta de profundar. De presente, isto é o que foi observando:

Hoxe, o orto colleume esperto, e púxenme a teclear… ¿Qué? ¡Calquera cousa, pois coa paisaxe que teño diante, nesta ventá das miñas “Andoriñas”, todo é guapo, suxestivo! O sol comezou iluminando o Mons Ciro…, e nin así é doado adiviñar a desesperación, o auto sacrificio daqueles celtiñas que, ao secárselles a lagoa grande, esta que aquí vemos, ¡xeada de tanta dor, de tantas bágoas!,

optaron por envelenarse co zume dos teixos antes que someterse á escravitude romana. Espero, creo, que no Ceo, superado aquilo de Babel, terán un idioma único, pois na miña axenda levo a arela de conversar polo miúdo cos castrexos, ¡tanto que terán para contarme!

Segundo subía o sol, as sombras descendían, así que puiden contemplar cómo ían baixando pola Bouza de Veiga, ¿en busca do río, ou escapándolle ao sol? Non minto, nada, en absoluto, que talmente foi unha fuga; lenta, pero fuga. De pasado o río, esta luz diúrna deu en facer filigranas nas follas das árbores da miña finca, cousa que lles gustou aos paxariños porque espertaron de súpeto, e coa mesma puxéronse a trilar, que é a súa forma de darlle as grazas a Deus. ¿Ou foron os querubíns? ¡Non o sei, pois, como non coñezo aos querubíns, a miña imaxinación dime que esa clase de anxos é algo así, debe ser, coma os paxaros do Ceo! Se Fraga tomou posesión con cen gaiteiros, ¡cantos paxaros, ou querubíns, no terá o Presidente da Corte Celestial, que ese si que fai a garda permanente sobre dos luceiros, nos luceiros!

Coa ventá aberta, tamén se me abriron os ollos, así que daquela quitei as gafas, ¡outras ventás! A visión dun amencer, por mal que vexamos, repele aos cristais: vai directa ás pupilas, e destas, ao corazón! Non teño claro, iso non, se lle atribuímos goces ao corazón; un equívoco pois onde realmente se procesan é no cerebro. Con aquelas impresións, volvín ao teclado, e gravei esta mensaxe:

¡Deus, qué guapo é o amencer,

e qué riseiras son as flores

cando fan de espellos deste sol nacente!

Para min tamén é guapa a noite,

que sempre durmo cunha Estrela,

pero ao amencer sonlle infiel

porque,

¡hai tanto para ollar, tanto onde escoller!

Aquí dentro cheira a fogar,

pero, aí fóra…,

ás árbores, os paxaros, as flores…,

todo beleza, todo aroma,

son hipnose pura!

Se non fose polo frío,

e se mo permitise a miña Estrela…,

¡qué gozada non sería deitarme nun colchón de herba!

¡Qué teño que mirar pola saúde!

¿E logo, o resío, é malo?

Pola saúde do corpo, si, pero tamén está a alma,

¡sedenta de verdes, e noxenta de asfaltos!

O resío e mailo sol lévanse mal,

cando chega un, o outro vaise;

pois coa noite pasa igual:

¡Vén o sol, e domina a claridade!

Daquela eu póñome a pensar,

a profundar:

Avoíño,

eu,

arestora,

tamén estou de corpo presente,

coa alma subida ao Ceo,

porque ti me ensinaches que é aí Arriba

onde mellor se está!

-.-

Avísanme para rompe-lo xaxún… ¡Que café nin qué leite se me estou nutrindo de luces e de aromas, de brillos e de cores! Se non me credes, ollade; ollade, achegádevos ás ventás da vosa vida, que hai beleza para todos, gulosos incluídos!

¡Estou vivo,

e daquela pecado sería non vivi-la vida,

tanta como puxo Deus ao noso redor!

Estou vivo,

¡seguro!,

pois aínda que non  repare nos meus latidos,

todo ao meu redor vibra,  estremecéndose de sons.

¿Estas vibracións son as que lle dan corda ao mundo?

¡Claro que son, comezando por min,

que vivo porque palpito,

e gozo porque estou vivo!

Novo aviso…

¿Para qué, non vedes que estou en éxtase,

respirando os aires da vida?

¿Non vedes a beleza que me rodea?

¿Pretendedes que cambie este aire da montaña

por unha cunca de leite fervido?

¡Deixádeme mante-la alma

pois o corpo, tódolos corpos,

de tanto comer prosa vólvense prosaicos!

¡Deixádeme a poesía,

para unha vez que din con ela

na vida!

-.-

Perdóame, querido ordenador,

que te deixei esquecido,

sumido nun stand by pasota,

sen nada que contar, sen nada que dicir;

xa sei que así non che gusta estar,

¡seino de vello, seino de sempre!,

pero pasa que,

aínda que coma de garfos,

non podo duplicar os meus dediños,

tan felices que son cando os poño a teclear!

Tamén tes que comprender

que,

ademais de comer, teño que parrafear,

contarlle os segredos á miña Estrela,

sexa de día ou nas noites de luar.

Daquela, cando os meus tecleos ían do pizarrín á pizarra,

de Maxide no seu colexio rural,

o Mestre ensinoume que o primeiro dos mandamentos,

o primeiro dos verbos,

é amar.

Como aquel colexio era mixto

a miña pregunta non se fixo esperar:

-Ten razón, señor Maestro, que todas son preciosas,

e bríllanlles os ollos coma se fosen estrelas

na noite pecha,

pero eu,

que son tímido,

¿por cal debo empezar?

-Namorarse da primeira non é recomendable,

pero ten de bo que serve,

despois,

para comparar.

Eu, no teu caso, non sería veleta,

aquietaríame sosegado

en espera de que se vaia o luar,

que despois diso sempre vén a Polar!

¿Comprendes agora, meu ordenador apagado,

que se te deixei solitario foi para atenderlle

á miña Estrela, á Polar,

esa musa que tanto me leva ensinado

a pensar?

¡Ti sábelo ben, xa que dela moito e ben che levo falado!

Volvendo a ti, máquina querida,

meu segundo amor,

¡o primeiro foi aquela pizarra!,

direiche, de verdade,

que tamén mereces un piropo retranqueiro,

coma este:

¡Ti non es electrónico, diso nada;

es consubstancial co meu cerebro,

carne da miña carne e oso dos meus,

tan sensible e tan carnal

que cando choro, choras, e cando canto

tamén o fas!

A diferenza coa miña Estrela está en que ela contéstame,

aínda que o faga diferente segundo de qué humor estea,

pero ti,

máquina fría e desagradecida,

sempre calas, que nin as grazas me das;

ben o vexo, agora mesmo,

e iso que te estou chufando!

Con iso e con todo, eu sigo, de ti,

namorado.

¡Non ten nada de particular, que outras amei,
de baleiro,

pois nunca me bicaron!

¿Serían amores platónicos, deses de ida sen volta?

Esta pregunta é a que vexo escrita

a tal momento,

na túa pantalla, na moura, na confidencial.

¡Serían, ho, serían, pero é ben lamentable

que nesta vida, uns dean, e outros reciban,

sempre, e de sempre!

Mais fixéronme un favor, que así aprendín a ter paciencia;

aprendín que vale a pena esperar,

pois,

tras da lúa vén o sol.

¡Que razón tiña aquel Mestre, o tal don Jesús,

e eu, un desagradecido,

enfadeime porque me chamou "veleta"!
¿Cataventos, eu, por cata-los ventos, por ollar ao meu redor?
¡Ai, logo!

-.-

Agarda un pouco, que hai novidades na estrada frontal:

A tal momento pasa un auto,

e tal e como soa, parece que vai enfadado…

¡Non o vai estar, pois leva unha Mestra a medio espertar,

acelerando,

anoxada porque tivo que madrugar para a Mosteiro chegar,

que agora os nenos son puntais

porque un bus ás súas casas os vai buscar!

A ti voucho dicir,

afeito que estás a crerme:

Nos meus tempos a Mestra, ou o Mestre,

durmían na casa de enfrente,

e os pobres nenos, calzados coas de empeña,

atrochabamos polas lameiras,

polas corredoiras, polos carreiros,

a cen,

que nos aceleraban desde as casas, nas propias casas,

nas propias vivendas,

pois, do que non,

os mestres pechaban a porta,

e tiñamos que volver, desde as escaleiras…,

para o día seguinte!

Daquela,

¿cal é o mellor dos tempos?

¡O de antes, que nos criabamos feitos uns atletas,

e sen ximnasio de pago!

Escoita, outro ruxido, pero este pola dereita,

da parte da Graña…;

¡iso, unha Graña que xa non é celeiro!

Évos o remolque dos pensos, para as vacas manter…

¡Que si, que che digo a verdade, pois agora,

antes que subir aos carballos para retirarlles un feixe de hedra,

os patrucios prefiren pagar nutrimentos,

simples ou compostos,

a falta de herbas, que así lles tolean as vacas...!

Os que tolearon foron eles,

ou non tanto,

pois así, con pagar, e que o Estado subvencione,

aforran de arrincar aqueles nabos,

case sempre axeados!

Estes gandeiros non precisan ordenador,

que xa ordenan eles,

pero seguen muxíndoos os caciques,

sexan deste ou doutro lugar.

¿Cambiaron os tempos, cambiaron para mellorar?

¡Non o sei, pois a historia do presente

sempre se escribiu no mañá!

-.-

Envolto na néboa dos séculos, de fondo, o Mons Ciro. As lagoas están no alto da lomba.

De postos a pensar,

o meu pensamento inicial

vai por vosoutros, heroes daquel Medullius,

que mesmo vos vexo agonizar.

¡E encima presumen de que nos fixeron unha muralla!

Romanos, ladróns de mulleres,

a falta de Sabinas,

luguesas,

o que nos fixestes foi roubar!

Coas mulleres, coas nosas, aquel ouro do río Azúmara,

ese que teño aí abaixo,

no val,

e como os ladróns pensan que todos son

da súa condición,

¡arriba coas murallas, non vaia ser o diabro que lles rouben

o roubado!

-.-

Pouco pensador sería aquel

que bote en saco roto as lembranzas dos seus entregos,

e máxime aqueles que deixaron de ser

pola simple razón de que querían seguir sendo

o que sempre foron,

libres e castrexos!

Dous mil anos de nada,

que nada son na Historia dun lugar,

precisamente no da miña nacenza!

¿Cómo se chamarían aqueles avós,

aqueles que lles cederon o paso aos romanos,

a fortiori,

pero deixando un terzo libre,

aquel que os suevos ocuparon?

Eu teño apelido suevo,

pero,

¿miña avoa?

Como non o sei voulle dicir,

con todo agarimo,

Celtiña,

que soa ben, ¿verdade que si?

-.-

Avós do Medullius,

non preciso subir á vosa lagoa para vervos morrer;

o que preciso é ir ao Ceo, a xunto de vos,

para vervos triunfar nel!

-.-

Os romanos daquela queimaron o monte

para axudarvos a morrer, de fame que fose.

Os de agora resecárono cos seus eucaliptos,

que é outra forma de perecer!

¡Malditos, malditos todos eles,

e peor os de agora,

que ata se condecoran colgándose pendentes do nariz,
tal e como se facía coas cochas da ceba
para que non fozasen
no cubil!

-.-

O Páter Pedro Sánchez Pumariño (de Boelle, Corgo),
 misando nas propias trincheiras,

na guerra de Ifni, 1957/58

Para falar das guerras, como para falar das feiras,

hai que estar nelas, nalgunha delas.

¿Qué máis dá mouros que romanos

pois a única diferenza está nas armas,

que a crueldade é a mesma!

Mons Ciro, Ifni…,

¡malditas guerras, como se non fose bastante

loitar coas tentacións diabólicas!

Este luxo de pensar certamente é un luxo,

que igual nos leva a sufrir como a gozar,

pero máis luxo é sufrir

se sufrimos polo que non ten remedio,

queimando a vida, queimando a alegría,

nunha pira ridícula,

inoperante.

O propio, o apropiado, é gozar,

pois gozando invitamos a participar,

aínda que só sexa irradiando envexa,

que a boa sempre é sa!

-.-

Baixando do Mons Ciro

os meus ollos atopáronse coas Veigas dos Feás.

¡Isto é o que preciso: pacer!

Pacer, nutrirme cos zumes desta terra meiga

que me ten embruxado,

admirado,

trasladado ao Ceo

aínda que siga de pes nela!

¿É, ou non é, un meigallo,

unha terra meiga?

O privilexio, a vantaxe, de ter nacido,

criado,

nestas coordenadas

está en que,

Deus anticipounos a visión, a percepción,

dos goces celestiais.

¡Deus llo pague a Deus, que é o Único capaz

dun agradecemento semellante!

Eu,

mentres,

aquí abaixo,

coas mans xuntas, cordialmente apertadas,

e os ollos voltos ao Ceo,

así prego:

Señor, todo isto nos deches, todo isto me anticipaches

para que entenda o importante que é

ser home de ben,

coñecendo de antemán o que suporía perdelo!

-.-

Moisés, para falar con Deus, subiu á montaña;

¡pois eu, tamén,

que sempre se me dixo que hai que copiar

de quen ben o fai!

Non pensedes mal, que estas, aínda que coloradas,

 non son das de Eva,

que bo coidado tiven en escollelas,

ao meu xeito, como Deus manda,

que así estou de oufano;

de non crerme preguntádelle ao fotógrafo pois delas participou,

¡e soubéronlle a Gloria!

-.-

Falando da Gloria…

Na gloria estase cando se ten a conciencia tranquila,

pero non sempre pois hai conciencias lasas,

falsas,

capaces de enganar ao propio dono,

ao seu portador,

coma un cheque sen fondos

dado por un estafador,

que neste caso,

é o propio librador!

Dunha cousa boísima dicimos

que sabe a Gloria…

¡Daquela é que o intuímos, pois o que é probala,

será mañá!

Din que só os místicos e mailos poetas

son capaces dunha elevación tal;

daquela, como eu non o son, terei que agardar,

¡terei que agardar a que me abran as portas,

aínda que sexa un boquete lateral!

¿Os suicidas vanse coa ansiedade?

¡Non tal, meus pobres, que eses vanse

porque lles fallan os resortes craniais,

que ninguén de propio sentido

se cansa de esperar

tendo aquí abaixo un anticipo da Gloria Celestial!

¡Deus lles perdoe,

porque, de acelerados, non saben o que fan!

-.-
  

Miguel Ángel (Michelangelo Buonarroti)

puxo a Lorenzo de Medici na ventá,

pensativo, melancólico,

co dedo nos beizos para demandar silencio,

cousa prescindible, ao meu xuízo,

no meu caso.

Eu non mando calar,

a ninguén,

e menos aínda aos paxaros do meu Bergland,

pois,

de asomado á ventá,

así ruxan os autos na estrada,

así berreen os corzos polas femias chamando,

nada me impide seguir impertérrito no meu cavilar.

Claro que teño unha vantaxe

pois,

en lugar de dous vellos dormentes,

aí abaixo, diante miña,

o que teño é:

¡dúas árbores xigantes,

sempre espertas,

día e noite, inverno ou verán!

Ao Cedrus atlántica a miña dona chámalle,

acaso porque medrou desgalichado,

cos  brazos sempre estendidos,

a todos,

a todo o mundo,

fosen mouros ou cristiáns,

por moito que zoasen os ventos ao seu redor,

¡Xosé María!

Eu, pola miña parte, á súa compañeira,

¡á miña compañeira!,

unha Libocedrus decurrens,

recatada, circunspecta, rezadora, previsora e precavida,

máis ben coas mans, coas ramas,

xuntiñas,

abeirada do Norte polo seu marido,

ou ao menos iso é o que ela di,

fai de parella, de contrapunto,

comigo,

así que lle veño chamando, desde sempre,

¡Xosefina!
-.-

Xosé María Gómez Vilabella

Segue en

IL PENSIEROSO  -II-