-O-
¡Ollo!
“Ojo al
parche!”, que xa o dicía Millán
cando se lle
rifaban os rifeños,
fartos da nosa
protección,
fartos de
norteños.
¿Así que
primeiro botádesnos de Covadonga,
e agora
levádesnos á loita
para morrer en
Guitiriz
dun balazo
certeiro?
¡Alí tedes un
balneario ao voso dispor…!
¡Xa; e no Ceo
as hurís, non si?
¡Iso!,
lles dixo
Astray,
así que tede
presente, amigos bérberes,
que vale máis
morrer de pe que vivir de xeonllos!
¡Por iso o
adoraban,
por iso,
e pola paga,
tamén, que era bastante boa...,
para aqueles
tempos!
-.-
-P-
Panem et circenses (de Juvenal);
pan e touros
(antes da guerra civil);
pan e fútbol
(na ditadura);
periódicos,
radio, tele…, ¡listas pechadas!,
(na
ditablanda)
¿Cambiou a
xente?
¡Non; foron as
técnicas,
o marketing!
“Los tiempos
avanzan que es una barbaridad…”,
exclamou don
Tomás Bretón
(¡eu, non!),
pero sen dá-la
cara, que o fixo por boca
de Don
Hilarión,
na súa
Verbena de la
Paloma.
Algo parecido
sentiu
Don Gaspar
Melchor de Jove y Llanos
cando saíu da
escuridade e da tranquilidade
daquel soto
do castelo
mallorquino,
de Bellver,
¡para os que
estaban fóra!
“La velocidad
de las carrozas impide
apreciar el
paisaje”.
Hoxe diríamos:
¡Somos tan
“carrozas” que nin nos decatamos
de que nos
están levando ao barranco!
-.-
Penas, penalidades…
Se son
evitables, espelirse, prever, vacinarse a tempo…
En canto ás
outras, ás inevitables,
deixalas pasar
con vento fresco,
e mellor aínda
se lles tocamos
pasacalles!
-.-
Perdoar
¡Deus, que
verba,
que significado
máis terrible,
que se me
porían os pelos de punta,
se aínda os
conservase,
con só
pronunciala!
Pero o caso é
que resulta
inevitable,
pois así foi o
trato:
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus
debitóribus nostris!
Xa aqueles
romanos,
co ladróns que
eran,
recomendaban:
Pacta sunt servanda!
Daquela,
¿que nos
queda?
¡Se nos
estorba a contrición
fagámolo,
si,
sempre,
aínda que sexa
por atrición.
¡Amén!
-.-
Políticos
Os políticos
de hoxe en día
son un
problema.
¿Deles, ou
noso?
Bilateral,
pois,
de tan
aborrecibles que se volveron,
de tanto que
proliferaron,
os españois,
que por algo
vimos do agro,
pois as
fábricas son de onte,
de onte mesmo,
demos en
botarlles herbicida,
co cal
envelenamos os nosos campos,
¡os nosos, os
propios!,
sendo de temer
que,
co xoio,
morran, de
consuno,
os trigais!
¿Remedio?
¡Como unha
parte deles son adúlteros,
daquela
crear escolas
de adultos,
reformatorios,
reformas e
contrarreformas,
ou metelos nun
crisol...,
para que saían
acrisolados!
¿Quen lles
atizará, quen os educará?
¡Que o fagan
os periodistas,
pois,
de Larra para
acá,
pasáronse a
vida dicindo que,
¡mañá!,
e levan
séculos sen delatalos,
sen educalos.
¡Eles son os
culpables,
os principais,
da
dexeneración desta nación,
por meterse a
oradores antes de aprender
a falar,
a falar con
claridade!
Daquela,
onde fallaron
os periodistas
tiveron que vir
eses xuristas,
desertores do
arado,
así que,
non están afeitos
a sulfatar!
¿Será cousa de
volver aos refráns?
De momento, aí
van, dous,
esquecidos:
¡Cría corvos e
sacaranche os ollos!
¡Cabritos
hoxe, mañá cabróns!
-.-
Psiquiatría
Hoxe en día,
nesta España
cosmopolita
dos nosos
pecados,
non hai
carreira de máis porvir
cá Psiquiatría.
¿Clientes?
¡A miles!
Clientes, si,
pero, pacientes,
non,
que aí,
precisamente aí,
é onde está a
nosa enfermidade:
¡na
impaciencia!
O século XX
meteunos as présas no corpo,
ensinounos a
voar,
lanzounos ao
espazo sideral,
global,
a imitación
dos foguetes!
¡Iso,
de homes a
foguetes!
¡Puxéronnos en
órbita e así nos vai!
En tempos da
miña crianza,
o home,
e máis aínda a
muller,
onde nacíamos,
criabámonos,
e o mundo era
o que xiraba,
¡o mundo!
Mentres xiraba
a terra,
o globo,
nós permanecíamos
na nosa
quietude.
Certo é que
había emigración,
¡que a houbo
desde os tempos de Abraham!,
e mili, tamén,
pero,
salvo no paso lixeiro dos campamentos,
o resto ía shuai-shuai, de lui-même,
amodiño,
barcos
incluídos.
¿Hoxe en día?
Hoxe, nada
máis nacer,
póñenlles un
televisor diante dos ollos…,
para que se
incorporen aos dous movementos,
ás dúas
convulsións terráqueas:
Rotación e
translación.
¡Só faltaba isto,
que nos
aceleren os protóns
do reactor
cerebral!
¿Cando será o
día, cando chegará o tempo
de que os
Psiquiatras se metan a Curas,
e suban ao
púlpito
para
recomendar vacinas antiloucura,
comezando por
pedirlles a estes pais
do XXI
que,
ao acender os
televisores,
aproveiten
para ilustrar ás criaturas,
para
advertirlles
que,
se os deixan
ver esa morea
de
crimes,
mentiras, infidelidades, traizóns…,
é,
precisamente,
unicamente,
para que
aprendan a distinguir o ben do mal,
para que se
decaten das loucuras
desta
modernidade,
e con iso
aprendan a navegar
no medio da
tempestade,
sen mollarse e
sen contaminarse!
¡Amén!
-.-
-Q-
A min o único Que me gusta
é
o de querer;
así que me dá
grima amar cando non me queren,
cando me
odian,
cando se rin
de min nas propias nafres,
pero estou
pecando,
¡ben o sei!,
pois o Mestre escolounos
na resignación,
na arte de querer,
de amar aos
inimigos, aínda que nos crucifiquen!
¡Xa, pero é
tan difícil de cumprir...,
que o deixamos
para despois de morrer!
-.-
-R-
Retorcidos
Retortos son
os tortos,
en pretérito,
séxase,
despois de
retorcidos...,
por se non o fosen
abondo
de nacemento.
¿Quen os
retorce?
Ante todo,
eles mesmos,
pois ese tales
gozan co zume
agre
da propia
maldade.
Despois diso
tratan de aplicarse
na escola
mundanal,
que é de onde saen,
onde se dan,
eses másters
da maldade.
¿Daquela,
é tan difícil
ser malvado,
retorcer a
alma coma se fose un trapo,
para secala?
¡Exactamente
iso,
para secala,
que por algo
a retorcen os malvados,
ata deixala correúda coma
unha gamba!
-.-
Roubei, roubaches…?
¿Queda alguén,
algún adulto,
que non teña roubado,
pouco ou
moito?
Aquel exame no
que copiei
pasándolle diante
ao veciño/á veciña
do mesmo
pupitre.
Aquela
recomendación
coa que logrei
o título de,
quítate ti para poñerme eu…,
aínda que son
máis baixo/máis baixa cá ti.
O rapaz/a
rapaza, á moza/ao mozo,
aquel/aquela
que tanto me interesaba,
e que despois
o deixei/a deixei
por unha nova
toleada.
Aqueles
afeites, aqueles vestidos, aquel luxo,
impropio ou
inmerecido
cos que pasei
por guapo/por guapa,
por elegante,
por personaxe
distinguido,
aínda que aló
por dentro
seguía sendo
un pailán/unha pailana
de feos
andares.
Neste exame,
calquera, e
non só eu,
poderíamos
chegar a infinito,
se infinita
fose a nosa existencia,
que,
grazas a Deus,
non o é!
-.-
-S-
¡Ser, ou non ser, que esa é a cuestión!
¡Que si, meus
Hamlet e Shakespeare,
pero…,
neste mundo
non hai nada que non teña os seus
peros!
Deus fíxoo
perfecto, pero…,
aqueles pais…,
¿ou eran
padrastos?,
pois a tal
momento
dubídoo,
fose cousa
deles, ou tentación de Lucifer,
o caso foi
que,
por imitar ao
Príncipe da Luz,
quedaron a
escuras, que nin velas había,
daquela!
Do ser permanente pasouse,
tivemos que
pasar,
ao estar,
que,
como o seu
nome indica,
é pasaxeiro!
Daquela,
como tales
pasaxeiros
o que compre
é
estar, vivir,
coas maletas feitas,
cos deberes
cumpridos,
que o ataúde
xa o porán os herdeiros…,
pola conta que
lles ten!
-.-
Stella, cos seus avós.
A nana de STELLA
Duerme,
sueña,
linda
nena.
¡Duerme ya!
Preciosa,
cariño;
apaga
tu brillo.
¡Ya!
Duerme,
vida,
prenda
mía.
¡Duerme ya!
Encanto,
lucero;
vuélvete
al Cielo.
¡Ya!
-.-
Sartegos
Abandonado na estrada
de Piñeiro (Corgo)
¿Estorbáballes,
acaso, xunto da igrexa?
¡Que ben dixo,
que ben o sabía,
aquel que se
queixou
do sos que se
quedan os mortos!
¿Que dirá de
nós,
arestora,
a ánima daquel
defunto que foi inquilino,
temporal,
deste sartego
abandonado na
estrada de Piñeiro…,
porque lles
estorbaba no cemiterio
parroquial!
O Cura
débeo dar por
resucitado,
así que pouco
lle importa desbotar
o seu sartego
supoñendo que non
o precisa
para resucitar!
¡Pero que sos
se quedan os mortos…,
desde que os
herdamos!
-.-
-T-
¡Para traballadores, nós;
recadadores,
eles,
os outros!
¡Ai, Deus, que
nos puxeron o mapa do revés!
¿Quen nolo
puxo?
¡A saber quen
foi, que igual se chamaba Sabela,
aquela castelá,
tía da súa
sobriña!
¡Estívonos ben
empregado, por Beltrán que si,
que niso non
tivemos picardía,
imitando aos
portugueses!
-.-
-U-
Universidade
Universus: ¡Todo, e todo enteiro!
¡Ai, logo,
estámosche bos,
que
precisaremos cen anos para adestrarnos,
e despois
outros cen
para colocarnos,
para
instalarnos!
Nese caso, que
estudie Matusalén!
¿Que é mellor,
saber pouco
pero ben sabido,
ou
moito e mal
chapado?
Todo fai
falta, e todo é pouco, que ben o dixo
José de
Letamendi:
“El médico que
sólo sabe de medicina,
ni medicina
sabe”.
Téñenme
aterrorizado as especializacións,
en particular
eses leguleios
que só saben defender
preitos
propios,
e non os
intereses alleos;
logo
están/estamos, os que nos damos de
economistas,
que no práctico
aínda sabemos menos
có último
daqueles labregos,
que ben
sabían,
e ben dicían:
“O que non
vende na feira, que non compre nela”
Séxase:
Exportación
> Importación
-.-
-V-
Vagalumes
Cousa
pequerrechiña, pero luminosa,
bioluminiscente,
así que,
alumar na
noite, brillar nas tebras,
non é para ser
desprezada;
vén a ser coma
un vaso de auga
no deserto.
¡Máis ou
menos!
Na miña
infancia,
cando só vira
luz eléctrica
en Lugo
cidade,
aquela vez que
me levaron ao médico,
¡aqueles
ganglios miserentos
da posguerra!,
ben veces teño
saído ao horto,
de noite,
para dúas
cousas:
Unha, que non
debera dicir,
para utilizar
as verzas como papel hixiénico;
e a outra,
cando non
había luar,
para adorar nas
vagalumes,
as femias,
pois os machos
pasan desapercibidos,
¡non aluman!
Miñas
vagalumes do horto,
bótovos en
falta cando vou á aldea,
pois agora,
que teño luz
na finca,
fáltame a
vosa,
aquelas
chispas fluorescentes
da vosa
barriguiña,
que tanto
quixen, que tanto adorei,
¡coma quen pon
unha vela nun altar!
Un día vou
apagar os farois,
que demasiados
ten a vida,
artificiais,
a ver se logro
un reencontro,
por máis que,
ao non ter
horto,
e por tanto,
verzas,
as esperanzas
dun reencontro
preséntanse
baldías,
por tardías!
-.-
Ventar
Neve nas “Andoriñas”
¡Ventárona a
tempo as andoriñas,
e fóronse,
emigraron!
¿A onde?
¡A onde lles
cómpre, ao Sur,
en busca do
sol!
Nos novos
dicionarios esta verba
póñena de
cuarta acepción,
co importante
que é
ventar,
velas vir,
fuxir a tempo:
da pobreza, da
invernía, das crises en xeral!
Non as
ventaron aqueles
que redactaron
a Constitución,
descoñecedores
do país,
pois,
de velas vir,
de ventalas,
deixarían as
listas abertas,
pois,
para cerradas abonda
coas ventás,
desde que
chega a nevarada!
-.-
Viacrucis
Meu pai
dirixía tres ou catro,
¡de memoria!
Aquilo era
facer ben as cousas,
sen distraerse
coa lectura!
Sempre dicía
que os seus personaxes
eran o Cireneo
e maila Verónica,
e que el,
se pertencera
ao Colexio Apostólico,
a quen faría
apóstolo,
por diante de
Matías,
sería á
Verónica.
Cos seus
méritos,
e aínda así,
o máis que lle fixo o Vaticano
foi,
¡subila a un
pedestal!
Eu tiro para
adiante,
que a faría…,
que a faría…,
patroa do
mundo sacerdotal,
patroa das
mulleres,
pero despois
de elevadas a cardeais!
¡Que menos se
lles pode facer,
pois,
encima de parir Curas,
danlles exemplo
de caridade,
que é o máximo!
-.-
¡Vidorra,
que é sinónimo
de vida boa!
¿A de quen?
En galego esta
verba non existe,
non ten
traballo,
pois e é un
termo castelán;
por iso os
nosos avós ían de fouciño
por Castela
adiante,
a segar!
¡Nosoutros
vendiámoslles as mulas
a medio criar,
e eles poríanas
a traballar
nas súas
aradas!
O trigo
segabámolo nós, e despois vendíano eles…
¿A quen?
¡A Tella, que
o sabía estraperlar cos seus camións,
da E.T.,
que eran do
Exército de Terra,
pero,
prestados á Empresa
Tella)!
-.-
Vilabella
Con un “b”
traído,
Importado da
Tarraconense,
polos
antepasados de miña nai,
así que,
en honra súa,
co “b”
morrerei.
E que non se
enfaden os galaicos
do “v”
pois deste
país tamén herdei,
nada menos que
o “G” de Gómez,
descendente
que son
daqueles Gomá
suevos.
En definitiva,
alemán e galaico,
que non parece
un demérito.
Se non mo
toman a soberbia,
entendo que
foi un bo cruzamento,
xa que a el me
debo!
Gálico é outra
cousa,
pero iso só o
herdan, só se transmite,
cando se fai o
que non se debe,
con quen non
se debe,
séxase,
con xente de
mal vivir,
coa que non se
vai convivir,
en vez de
deixala en paz cos seus vicios
para que,
cando se
cansen de golfar
se poñan a
traballar!
-.-
-X-
¿Xerado, e non creado?
¡Así che foi,
meu querido Muhammad,
pero o erro
non foi teu
senón daqueles
Nestorianos que te desorientaron;
tampouco me
estraña, có fácil que é perderse
no deserto,
mais, para
iso, de compás, está o Credo...,
se tiveses
quen cho ensinase!
¿Que a
ignorancia non exime do cumprimento
das Leis?
¡Iso foi cousa
dos romanos,
e os teus
aínda non chegaran a Bizancio!
Fuches un bo
político, pero un mal teólogo.
¿Como ía crear
Deus ao seu propio fillo?
¡Xerouno, que
é o que fan os pais,
e para máis
milagre,
nunha Virxe,
que o seguiu
sendo,
e non esas
hurís dos teus herdeiros,
esas do Sétimo,
que lles
fixeches crer aos teus rapaces
que ese choio
lles ía durar
para sempre;
pois ten coidado,
esten alerta,
que as túas
mulleres, as da terra,
¡aínda que as
cristiás tamén!,
están
descubrindo que o voso machismo
non lles
convén,
e daquela…,
¡adeus
paraíso, adeus harén!
-.-
Xulgar
Neste mundo
non hai función
máis
arrepiante
cá de xulgar.
“¡Que el Cielo
la juzgue!”,
Leave her to
heaven,
foi o título
dunha boa película,
con Óscar e
todo;
tan boa
que debera
darnos materia abundante
e suficiente
para xulgar a
dificultade
que entrañan
os xulgamentos;
con iso e con
todo,
non nos
cansamos de xulgar,
¡tanto, que ata
xulgamos a Deus,
increpándoo,
pedíndolle
explicacións polas permisións
que nos
resultan ingratas!
Difícil,
pero non nos
cansamos de crucificar,
comezando por
Deus e seguindo polo próximo,
¡ou non tan
próximo!,
pois,
¿que sabemos
dos outros
cando, de feito,
nin nos
coñecemos a nós?
-.-
Xuros
Mirade se
entenderei de xuros,
que pasei
media vida xurando,
defendendo os
xuros daquel Banco
no que
procurei cumprir,
e iso que non
lle xurara lealdade!
Só lle fallei
nunha ocasión,
e non teño
receo en explicar
como foi:
Tiñamos una
clienta tan peseteira
que moito me
facía gozar discutindo con ela…,
porque era un
bo exercicio,
unha ximnasia
mental;
ata que un mal
día
me dixo un
subordinado insubordinándose:
-Igual pensa
que está facendo unha obra de caridade,
pois voulle
dicir o que lles fixo
a meus país,
daquela do
estraperlo:
Prestáballes
ao dez por cento,
¡mensual!,
e de fianza
había que darlle as nosas cartillas
do
racionamento,
para que
retirase o cupo,
¡ela!,
que o vendía
de estraperlo
con tal de que
pasase un día,
¡só un!,
do vencemento
acordado, mensual.
¡Se non nos
matou de fame foi polo que nos valeu o Cura
de San
Froilán,
que compartía
con nós a caixa das ánimas,
a cambio de
que lles rezásemos
un Paternóster
cotián!
¿O trato era
bo, non si?
Nunca máis
quixen recibir á Fulana,
así que retirou
os cartos para levarllos a Rumasa,
controlada
polo Opus,
ou iso dicían,
que pagaban
mellor, máis caritativos,
¡como lles
cumpría!,
e logo que
lles chamaban
¡impoñentes!
aos pecadores,
fosen homes ou mulleres.
Eu,
en cambio,
non souben,
nin quixen,
perdoar,
nin sequera
cos méritos que tiña aquela Salomé,
aquela
danzante,
que cortaba as
cabezas danzando…,
ao son do estraperlo!
¿Miña pobre,
exercerá de estraperlista
no inferno,
tal que
retendo as cartillas da auga
bendita?
¡Deus,
por se acaso,
non me mandes
ao inferno,
que non quero
atoparme con ela,
miña santa
querida,
despois de
tanto que a defraudei,
que ata lle
cortei o trato preferente,
regateándolle
os xuros
a unha
economista,
tan lista
que se
anticipou de século!
De arrepentido
que estou,
se fose hoxe,
recollería
votos para facela,
dunha Caixa de
Aforros,
Presidenta!
-.-
-Y-
Esta letra era
dos gregos,
pero eu fun á
escola dos romanos:
lei, picardías;
picardías, leis…
que de aí non
pasei.
¡O de pensar
déixollelo aos gregos,
que así lles
vai, que así están..,
peor cá nós!
-.-
-Z-
Zánganos
Mirade se
serán pillos os zánganos
que,
para que non
lles descubrisen
a súa vaguería
tradicional,
polo menos en
Galicia
cambiaron de
sitio no dicionario,
pasándose ao
inicial,
rebautizándose
abáboros!
Pero a min non
me enganan,
nin
coroándose,
que ben me
ensinou meu avó,
¡por algo era
cuñado daquel Salmerón,
aqueles da
Institución!,
que unha cousa
é a raíña
e outra os
abáboros fecundadores.
¿Das obreiras,
que?
¡Os obreiros
son doutro sindicato,
que só paran
se non teñen traballo!
-.-
Zarras
¿Queda alguén
que,
diante das
paredes desfeitas,
dunha casa ou
dunha zarra,
non se asombre
daqueles esforzos,
máis que
humanos,
¡sobrehumanos!,
para arrincar,
transportar e paredar,
eses
quilómetros de paredes
cos que
pechaban os predios
aqueles
entregos?
Asombra a
muralla de Lugo,
feita a
lategazos por milleiros de aborixes
escravos
daqueles romanos,
e non pasman
esas zarras,
eses cerres,
de todas e
cada unha das familias labregas?
¡Que miopes
somos
para as cousas
individuais,
que esas si
que son, sempre foron,
grandiosas,
hercúleas!
Claro,
co abandono do
campo,
maiormente esa
invasión dos australianos,
vulgo
eucaliptos,
que nin as
silvas deixan medrar,
¡máis tiranos
cós romanos, aínda máis!,
as paredes,
aburridas da
súa soidade,
abátense,
caen,
postergadas, no chan!
Fan ben, pois,
para que serven,
acaso para
cerrar unhas chousas sen dono,
sen
agradecemento,
a tal punto
que,
moitas,
nin
rexistradas están,
que é o colmo
do abandono!
Se algún día
volven á súa reconquista…;
á sarracena,
non, á australiana,
¿quen será
capaz de atopar aquela leira,
aquelas
paredes
construídas
por seus avós?
¡Auguro unha
nova desamortización,
outra…,
de “mans
mortas”,
pero atéñanse
ao Código:
Artigo 362:
“El que edifica, planta o siembra,
de mala fe,
en terreno ajeno,
pierde lo edificado, plantado o
sembrado
sin derecho a indemnización”!
¡Amén!
-.-
¡Zume,
era o que eu
quixese que tivesen,
que manasen,
as miñas
verbas, os meus escritos,
para deixar
tras de min un regueiro
de pensamentos
óptimos,
copiables!
Teño fillos,
pero…,
¿dinlles un bo
exemplo,
dinlles, en
todo,
o mellor que
tiña e podía?
Plantei
árbores, pero…,
¿molesteime en
seleccionalos, en abonalos,
en enxertalos,
en amparalos
do corzo,
para que
medrasen dereitos e sans?
Escribín
libros…,
algún, pero,
foron, son, exemplares;
exemplares,
máis que de redacción,
de
contido moral?
Señor Cura,
déame a absolución,
porque se algo
fixen mal, que ata sería moito,
ben
arrepentido estou!
Xosé
María Gómez Vilabella
No hay comentarios:
Publicar un comentario