CONFLITO XERACIONAL -I-

CONFLITO XERACIONAL

  

Sinopse dunha translación no propio fogar

 

XOSÉ MARÍA GÓMEZ VILABELLA

  

Navegando polo río da vida

Para o primoxénito dos meus netos, Miguel,

Miguel Nó Gómez,

que algún día me lerá e me entenderá.
¡Seguro que si, co espelido que é!

Xosé María

¿Por qué e para qué?

Esta narración, ¿visionaria?, ¿apocalíptica?, xogando ás intuicións, aos futuribles, cun malabarismo de ¿inxenuidades?, estrutúrase nunha relación modular, modular e medular, nunha combinatoria cronolóxica, de tempos aleatorios, séxase, fóra dos ritmos e dos controis físicos, trazando, alumando, de paso que repaso a miña vida, certas dimensións anímicas, certas ou presentidas, acaso etéreas, pero, en todo caso, palpables, ao alcance da vista, ao alcance da man.

¿Estou ido, trastornado? ¡En efecto, estouno, e se cadra, moito, demasiado: toleáronme as guerras, os desamores, os esnaquizamentos da vida, da vida prosaica, materialista e desalmada, do meu entorno, que por iso clamo no meu particular deserto, ¿ou é desterro?, anhelando chegar á terra prometida, á civilización perfecta, quere dicirse, á do Alén!

Hoxe

Un momento estremecido, estarrecedor, premonitorio, cunha ciencia revolucionada e revolucionaria, á que non nos afacemos doadamente. Unhas técnicas trepidantes, violentas, violadoras da propia intimidade, do propio acougo, do ocio propio. ¡Afilosóficas, en definitiva! Unha Natureza que se ispe da súa clorofila para vestirse de…, ¡formigón!

En definitiva, un homínido que ía para anxo, que ía para sabio, pero, ¡esvarou!, e daquela caeuse polo barranco da propia soberbia, ¡enleado nun labirinto de cables cruzados, nunha restra de argalladas da súa propia técnica! ¿Quen lle tirará un cabo de Humanidades para liberalo desas brasas do seu crisol, metálico e mecánico? ¡Ben nado sexa quen tal faga, quen saque ao asno do seu propio pozo de barro, así sexa en domingo, pois iso será virtude e non pecado!

Onte

Non, non é que o tempo pasado fose mellor, que sempre houbo ortigas, toxos e silveiras. Aquí evoco, con nostalxia, aquela Galicia inqueda, inqueda pero tranquila, ¡con ou sen tranca, pero sempre con retranca! Un país epicéntrico, coa ondada da súa diáspora, aquela emigración umbilical, nutritiva, material e moralmente en dirección inversa, en sentido fillo-nai, ¡máis que á viceversa! Unha mentalidade rural, ¡rural que non rústica! En definitiva, un tule de brumas, pero, e aínda así, ou precisamente por iso…, ¡que verde era o meu val! Un val puro, ao natural, sen cheiros espurios, nin de silos nin de zurros. De roseiras…; ¡iso, de roseiras; de carballos e de roseiras!

Este mirar do avó pretende ser, ¡realmente é!, un rachar, unha transición, para el dramática, tráxica incluso, pero rabiosamente espiritual, ¡á forza de sublimar a súa propia dor!

¿Que pretende este avó con estas translacións? Por de pronto, humaniza-lo seu neto, vacinalo, en trifásica: contra materialismos, contra egoísmos, contra fariseísmos. ¡Os tres ismos, as tres cabezas da hidra fatal, esta hidra maldita que enzoufou boa parte do noso século!

Mañá

Un mañá, que a saber se nos promete paz, xustiza e pan. ¡Pantrigo, e non sucedáneos! Coido que aparece esbozada, que non embozada, digamos que, presentida, esa gran incógnita da Era Bítica; este devir químico - biolóxico, de sempre e por sempre preocupante. En tódalas épocas, pero máis aínda en presenza destes experimentos alarmantes, incluso anti naturais, contra naturais; estas contorsións, estes pinchacarneiros, esta danza vital, actual, premonitoria dun milenio frenético, endeusado, tan soberbio coma o propio Lucifer, ¡ou máis!

¿Medo ao futuro? ¡Iso nunca, xamais dos xamais, que para algo nos dá Deus os azos, a intelixencia e maila esperanza! Precaucións, previsións, moderación...; iso, si! ¡Hoxe coma onte, e mañá coma hoxe!

¡Cave ne cadas!, que lles dicían aos Césares. A ciencia, e maila técnica correspondente, consisten en non caer, e de caídos, uparse. ¿Como? ¡Sobre un mesmo, por suposto! Iso, sempre, e sen refusar a man, nin todo posible cabo que nos tenda o próximo, sempre que sexa próximo, que tamén os hai que nos ofrecen un adival vello, esfiañado, precisamente para mellor enlobetarnos…, ¡debaixo do propio carro, e con eles enriba, para máis inri!

-o- 

 

Este hoxe…

Canto máis sapiens, tanto máis traumático é o relevo na nosa especie; séxase, o relevo xeracional, e por ende máis difícil nos resulta o entendemento, o enganche cos elos sucesivos da cadea vital, ¡por paradoxal que pareza! Esta cousa dos problemas psicolóxicos, este chirlar, esta fricción xeracional, é un asunto bastante grave, bastante serio, tanto, que incluso pode aloular aos que aínda estean, ou se teñan, por cordos!

¡Para mostra, un botón! Veredes o que me pasou, a min, si, a min mesmo, e iso que aínda me teño en pé, e como de propia man, e penso coa propia moleira, non de prestado, como lles pasa a moitos!

Ocorreu así, tal cal, pois aquí mesmo, diante miña, teño estes disquetes, ¡compatibles, por suposto!, para demostrarllo a cantos necios e/ou incrédulos haxa, ou queden, ou veñan, ¡que seguro que os haberá!

Un certo día, ou por mellor dicir, un día certo, posto e suposto que existiu, destes enervantes, de tronada, estando no meu cuarto dos trastes, precisamente aquí onde teño, onde gardo, o arquivo das miñas intimidades, que por certo, co que levo escrito, e dito, poucas me quedan inéditas, e para iso, das miúdas, deume por poñer algo de orde neste museo particular, dos libros e das ideas, á falta doutras cousas que deixar en herdo. ¡Máis ben por iso!

Daquela… Pero, non, que cómpre dicir primeiro, sequera sexa en atención aos incrédulos, ¡tantos que hai!, que denantes estivera arrecunchado no meu fauteuil, que sempre lle chamei así á miña cadeira de lectura porque me lembra unha que vin aló en París, precisamente no Louvre, na que por certo non me deixaron sentar, e iso a pesares de que aleguei que os galegos tamén somos diso do Mercado Común. ¡Máis aínda: da Unión Europea! Tamén aducín que os franceses, ¡eles tamén!, séntanse placidamente, con todo descaro, incluso sucios e guedelludos, na propia catedral de Santiago, ¡con todo ser, polo menos para nós, sacrosanta!

Naquela ocasión, de novo en Lugo, no meu punto de partida, funme ao rastro, e deixeilles aquela foto furtiva, aquel deseño do que andaba buscando afanosamente:

-Se vos chega algo parecido ao fauteuil desta foto, avisádeme á Coruña, sen falta!

Despois diso, aos tres meses, soou o teléfono do meu despacho:

-¿A onde dixo que lle mandemos a poltrona? É para retirala do almacén, pois debe ter un meigallo, xa que, de sentados os clientes, amodórranse nela, e sen máis, trasládanse ao mundo da utopía, ás grandezas terreais… ¡Viaxan! ¿Sabe? E con iso, nin eles compran, nin eu lles vendo! ¡Unha ruína, absoluta!

A verdade é que non esperaba tanta ventura despois daquelas desventuras parisienses, así que lle contestei, con toda sinceridade:

-¡Vaia sorte a miña, e vaia eficacia a súa, señor Mercurio Lucense!

–Pouco mérito ten, -respondeume-, pois estaba cerca; aí mesmo, en Lexo Cairo, arriba de Becerreá. Ao parecer formou parte daquel botín de guerra que lles colleron aos franceses na emboscada do Cruzul… Foi dunha señora tan folgazana, tanto, que non saía dela, ¡que así acabou, no Asilo, e do Asilo á Gloria! Os sobriños trocáronma por un ataúde, que ata a puideron levar nela, na butaca francesa, xa que tan a gusto estaba! Nunca tal nos pasou, proba máis que certa de que lle estou vendendo…, iso, un meigallo!

A miña emoción non é contable; queríaa, pero…:

-¡O que me faltaba por ver e por oír: en París non me deixaron sentarme, e esa vella, unha folgazana que non se upaba da súa trona…! Eu págolles o que lles custase ese cadaleito, con portes e viáticos, pero, do fauteuil, en vista do visto, renego! Suxiro que llelo manden ao Asilo, en restitución, por se teñen outra vella así, dese xeito, cronicamente sedente…!

O tendeiro negouse, en seco, que miúda dialéctica a súa, que nin que fose da Oposición Municipal:

-¡Non podemos, que os tratos son tratos! Lémbrese daquilo que lles esixían os romanos aos xentís, e nunca á viceversa: Pacta sunt servanda!

Pregueille, incluso aseñorándoo:

-Págolles de contado, igualiño que se ma trouxesen para aquí, á Coruña, á súa casa! De presente, saio para Lugo, para levarlles o cheque, en propia man…

-¡Non podemos…, que nola devolverían do Asilo; con costas, por engado!

Dinme por vencido, que é a miña especialidade:

-¿A ver, logo, cánto, que xa me aburre este tema?

-¡Se non fose polo meigallo…! Este moble ten a súa historia, unha intrahistoria que procede da Historia; séxase, daquel desvalixamento histórico, aquel que fixeron uns paisanos nosos cando dispersaron a Intendencia franchute, concretamente a do mariscal Soult, mesmo segundo cruzaban o noso Cruzul…! ¿Que lle parece? En definitiva, é un botín de guerra, unha peza de museo…, para o seu, en exclusiva!

Non obstante todos eses méritos, preocupado polos cartos, que non polo meigallo, regateeille ao señor, cousa que aprendera na terra dos mouros!

En vista das circunstancias, saquei o auto e achegueime ao conseguidor, ¡Lugo, terra de conseguidores!, á tenda daquel Fulano, e pagueille relixiosamente! Coa mesma, mandáronme por unha desas axencias de reparto esta cadeira, aquí presente: ¡Magnífica, imperial, que coincide exactamente con aquela do Louvre; e a maiores, ten meigallo, que por algo llelas regalaba Xosefina de Beauharnais aos seus amantes!

Por aquel entón, por aqueles días de estrea, ¡reestrea!, da cadeira susodita, andaba eu bastante atarefado, lendo, repasando, na Biblia de Sept, como preparación por se me chamaban do Alto, que estabamos finalizando o século XX, ¡tempo de mudanzas!, e logo que nunca me gustou viaxar sen un coñecemento previo, teórico por suposto, do novo país, así que o susodito fauteuil veume de perilla: Unha cadeira histórica, anatómica, axeitada, tanto para as miñas nádegas como para os meus riles; e a maiores, francesa! Non puiden atopar cousa mellor para saborear a Biblia, para meditala a pracer, tal que un crego na máis confortable das sancristías! 

No día de autos chegara á páxina 1.725 da Biblia susodita, fresco coma unha leituga. ¡Non podía ser menos dada a receptividade da tal cadeira! A tal momento os meus ollos ollaban, percorrían, iso de, "Logo (logo diso) vin un ceo novo e unha terra nova, pois o primeiro ceo e a primeira terra xa pasaran…" Sabido é que o Apocalipse hai que dixerilo con parsimonia reflexiva, así que estiven cos ollos pechados por espazo dun bo anaco. Despois daquela inxestión/dixestión prendín a radio, se cadra por iso de acender unha vela a Deus e outra ao diabro, ¡para que non se enfade!, pero o programa, inintelixible, como adoitan ser de tanto que se amontoan os intervenientes, xa ía, ou parecía ir, avanzado, pero decateime de que estaban presentando unha máquina desas de lectura rápida, ¿máis rápida aínda?, e facíano con modulacións anódinas, arrastradas, que tal parecía unha parodia dese castelán - xermano do Papa actual.

Aquí, ao meu lar, chegarás tarde, -dixen para o meu chaleco-, que cando te dean programado en galego, co complexa e rica en matices que é a nosa fonética, para entón terei rematada esta Biblia, e se cadra xa lle estarei preguntando, directamente, eu mesmo, en espírito, claro, ao propio Autor, ao propio San Xoán, aló arriba, polo senso daquelas visións súas, por estes falares en clave, por estes enigmas da nosa salvación… Pero mira ti por onde, ¡o que son as cousas!, enrolado neste embrollo dos pensamentos mesturados, tan dispares, aos que me levaban, asemade, a realidade e maila imaxinación, decateime, ¡que nin sei cómo, nin cómo non!, de que naquel intre pegaba, directamente, unha raiola de sol no barreliño que fora dos meus fillos, de ámbolos dous: Un berce en madeira de carballo, que o encargara desde a miña propia emigración, para que os nenos estivesen en contacto directo, telúrico, co país dos seus entregos! Estas circunstancias non desmerecían da cadeira francesa; nada, en absoluto!

Entristecinme ao velo tan cheo de po, esquecido, así que agarrei un rebezo e apartei aqueles libros que quedaran descolocados, estrados, dentro da propia caneta; coa mesma, de inmediato, púxenme a puír no barrelo. Fíxeno con tal agarimo que nin aquel Aladino, aquel da lámpada. Da gamuza pasei á lixa con intención de darlle, seguidamente, un verniz reparador, pero…, ¡oh Deus!, nese intre empecei a ter visións, nítidas, perfectas, mesmo palpables, que volas vou relatar, coas pinceladas do caso!

A tal momento tiven a sensación, física, palpable, de que o porvir entraba no meu faiado polo seu ollo de boi, e, tomando corpo, deu en loitar co pasado, formando, botando, ámbolos dous, unha especie de halos, un nimbo, unhas aureolas circundantes, pero o que non sei é se foron de láser ou de po!

Neste desasosego senteime ao teclado do meu ordenador, do vello, disposto a levanta-la acta daquela sesión, pero, coas presas, no meu atordamento nin mirei o reloxo para datala; ¡dá igual, que seguro que está rexistrado no computador horario, na caixa negra do meu ordenador, do persoal! O que si lembro, perfectamente, é que o sol, naquel intre, caía en vertical, cascándome directamente na Praza das Moscas, vulgo, calva, cadora con máis forza, así que decidín recuar, con toda a maquinaria por diante, en busca do meu, do gran, fauteuil. En tal posición, coa vista á fronte, atónito polo que alí pasaba, case cego pero cauto, expectante; tanto, que entornei os ollos para asimilar aquelas imaxes, quedándome, pouco a pouco, sosegado, nun gratísimo sopor do que tardei en espertar.

Alí estaba, diante miña, aquel barrelo relucente, aquel berce de cerna de carballo, pero…, ¡con cen botóns e dez pantallas, tal que unha nave espacial asentada no chan!

Naquel barrelo, medio a medio daquel laboratorio tan sofisticado, xa digo, unha auténtica nave espacial, un cativiño, un Adonis! Precioso, un celta de pura raza. Tería…, tres meses, que non teño un calendario á man. Vestido cunha especie de mono de amianto, supoño que por culpa das radiacións daqueles aparellos. Acababa de espertar, e sorriume abertamente; cativador, anxelical, ¡un santo! Por suposto que me falou en galego, ¡como tiña que ser! Nun galego doce, melosiño, normativizado, cunha dicción perfecta, que nin que tivese dentes!

O neno falaba así, con esa fonética agarimosa, e xesticulaba, de paso, con todo o seu corpiño, ampliando a percepción conceptual do seu oínte, eu! Todo ao natural, saturado de candor, pero empeitado e cheo de razón; ¡enchéndome de razóns!

A todo isto haberá que dici-lo resto, confesa-lo noso secreto, pois, tarde ou cedo, a verdade, a causa prima, acabará sabéndose: ¡Cheo de razón, pero tamén de bits, de bits líquidos, que de algo lle ía servir tanto como se discorreu, e se inventou, no atómico, no informado, no sapiente, no periclitado, século XX! ¡Oh milagres da ciencia!

Sentín tanta dita coa súa presenza que me apresurei a conecta-la gravadora ultrasensible, unha que me proporcionaron eses do CESID, onde sigo tendo amigos, para inmortalizar aquel acontecemento. Alí mesmo, diante miña, enfocado por aquel ollo de boi do teito, achantado no seu berce, visible e parlante, aquel neno, aquel gromo imberbe… ¡Imberbe, pero cun peliño sedoso, un pouco atrigado, que tal parecía unha mazaroca de millo, nada máis e nada menos que rifándome, con toda enerxía, case con aleivosía!

-¿Avoíño, meu carroza, qué fas que non vés comigo? ¡Estas non son horas de durmi-la sesta! ¡Vaia costumes, vaia vezos que téde-los vellos! Déixasme estar aquí, onde me deixaron meus pais ao teu cargo, pero incomunicado, só, aburrido, sen conversa…, mentres ti soñas, mentres divagas! ¿Que é iso de abandonarte á senectude? ¡Hai que espelirse, pois a vida segue…, para tódolos vivos! ¿Xa non te lembras diso que me tes contado de que, peixe que se durme…? ¡A placidez e maila plenitude do descanso…, xa sabes, despois, Arriba, no Alén!

¡Que tío arengando; nin que fose o Xeneral Gómez-Zamalloa! Mesmo sentín unha cambra con aquela reprimenda. Evadinme do conflito; ou máis ben, intenteino, pero con pouca fortuna:

-¡Perdoa, rapaz; é que me colliches nun mal momento, que por iso me relaxei neste fauteuil…, un case nada! Estouche escorrido, ademais de escorado…, por culpa do xeonllo da dereita; e logo que xa vivín moitos anos, ¡un feixe deles!

A súa réplica foi de órdago:

-Avó, iso non vale, pois, nos tempos que corren, esas desculpas preguiceiras…, nin no Sáhara! Xa sabes que, peixe que non nada, nada, ren! ¿Non quedaramos onte, aquí mesmo, ao pé da miña caneta, en que me contarías historias de animais, zoolóxicas, como bo labrego que es, ou que eras antes de meterte a cambista…? ¡Hai que ter palabra, e cos da casa, se cabe, máis; antes que con ninguén!

-¿E logo, meu rei, qué che apetece, por onde collémo-lo fío? ¡Se é que me queda carrete!

El non dubidaba, nunca; ¡en nada, nunca!

-Quero establecer unha comunicación, pero sen arame, coas vaquiñas do Xoán da Graña, aquel amigo teu…, que arestora teraas no seu prado da Regueira de Maxide. Estira ese brazo, o teu, para pulsar…, para sacar en pantalla o servidor cibernético dos seres sensibles. ¡Avoíño, non te atordes, que ese non ten campo, non ten cobertura! É o de máis arriba, o magnético…; si, ese, o de alta frecuencia! ¡Meu vello, qué pouca maña te dás con estes aparellos, e iso que só son electrónicos, que se chegan a ser estelares…! Así, non; en pantalla sonora, na da esquerda! Hoxe estás ausente, case torpe, e iso que desde que me tés a min deixaches de escribir novelas… Para empezar, dálle ao tradutor estéreo… Pero tes que poñelo en tradución vacuna… ¡Vacua, non; vacuna! ¡Vale, machiño; vale! ¿Ves qué fácil era?

-Es un abusón, que todo se che fai pouco, pero…, es o meu neto!

Eu, grazas a Deus, espero non chegar a velo, pero dáme pánico que estes napoleonciños da intelixencia gobernen o mundo, pois daquela os outros, os normais, ou se acubillan de novo nas cavernas ou terán que arrastra-las cadeas da servidume máis ignominiosa. ¿Non dicían aqueles gregos que debían mandar os mellores…? ¡Os mellores, si, pero, dos superdotados, sexa natural ou artificial a súa sabenza, libera nos dominus! Chega con repasa-la mitoloxía para decatarse de que aqueles semideuses do Olimpo acabaron a estacazo limpo; digo, a estacazo sucio! En vista do visto, ¡non é pouco conflito criar este neno, sen outros antecedentes, sen outras experiencias, sen outras referencias analóxicas! Haberá que fiarse do seu propio criterio e do seu anxo da garda, e logo que eu, desde Arriba, coidarei del, seguirei coidando…, se me deixan!

Naquel momento, co sopro, co rechouchío, de tantos sensores, de tantos mecanismos, as miñas orellas xa vibraban, así que fixen un intento para rebaixa-los decibelios, pero, ¡nada, que o rapaz impediumo!

-Avoíño, as pantallas silentes tiñan pouca definición, e quedáronse arcaicas; ¡son do teu século, de mediados do teu!

-¡Tamén ti…, caramba! ¡Vaia un neno de tres meses…! Á túa idade, a única definición que tiven eu, ao meu redor, foi aquilo das pulgas…

-¡Falta de limpeza, por suposto!

-¡Non, ho; falta dunhas cortes, para afastar a facenda…! E vai calando, rapaz; déixate de lerios, que sigo amodorrado…

Faleille con certa brusquidade, da que pronto me arrepentín, que el non tiña culpa daquela estimulación bítica á que fora sometido. Procurei espelirme, que iso me ordenaron facer, ¡para comprace-lo neno! En canto á sincronización daqueles aparellos cibernéticos, tardei en afinala, pero púxenlla ben, que estes mecanismos son sumamente adaptables, case perfectos; basta con ter algo de práctica no manexo dos relés integrados para varre-las distancias curtas, quere dicirse, nuns cen quilómetros de radio.

Víame canso, e foi comprensivo:

-Avoíño, teño a impresión de que te sentes tenso, e logo que me desconcertaches coa reacción que tiveches fai un anaco, ao espertar da túa sonata matutina… Terá que recoñecerte un neurólogo! Para min que tiveches unha amnesia parcial transitoria… ¿Non te lembras de que me fixeches subir aquí, ao teu arquivo, cos meus aparellos, mentres esa brigada de electrónicos acondicionan a nosa vivenda instalándolle una rede nova, de fibra óptica, ultrasensible? ¿Non te lembras de que ti mesmo, onte, suxeriches humanizarme a base de conexións co mundo rural? Se estás canso, daquela avisa ao meu Preceptor de Garda, e ti adurmíñate outro pouco nese fauteuil dos teus encantamentos.

Decateime de que, en efecto, tivera un lapsus, un certo eclipse, digamos que, mental, pero sobrepúxenme, e asevereille que xa estaba ben, perfectamente recuperado. Aos poucos chegou un dos Preceptores, cos dous Enxeñeiros da instalación, para informarnos de que xa podiamos traslada-lo equipo, así que baixamos, xunto co material, para a ala Sur da Casa das Andoriñas, perfectamente actualizada por aqueles técnicos.

A tarde foise nun tris, polo menos para mi, que me sedaron para que me repuxese do decaemento antedito.

Ao día seguinte, tan pronto me deron a alta, o pase, incorporeime ás habitacións -laboratorio do meu rapaz.

-¡Ja soc aquí, como dixo Tarradellas!

O neno estalicou os seus braciños para darme unha aperta de benvida, pero como non garda relación a súa intelixencia coas forzas físicas, tiven que collelo en brazos e achegarlle as miñas barbas; de seguida conectamos coas vaquiñas do meu amigo Xoán da Graña, punto, exercicio, no que estiveramos o día anterior.

-Avoíño, se cadra, como estás afeito a linda-las vacas naqueles mutismos, distantes e recíprocos, da túa infancia, ¡estas comunicacións actuais, bucólicas, explícitas, directas, igual te aburren! Nese caso...

Non, non podía opoñerme, nin opoñerme nin pospoñer aqueles xogos científicos, aqueles adestramentos, aqueles experimentos da súa formación complementaria, humanística que se di. Ademais era unha consigna perentoria do Consello de Preceptores: da propia filla, do xenro, daqueles sete sabios de cabeceira, de tódolos Consultores do clan parental..., así que lle dixen:

-¡En absoluto, rapaciño! Nada que lle guste ou lle conveña ao meu neto me pode aburrir. O que pasa é que esa Apocalipse que estiven lendo onte, deixoume a cabeza feita un bombo; e despois viñeron aquelas raiolas traizoeiras... Este sol canicular, de Agosto, éche malísimo, ¡tanto para os vellos como para os nenos!

Rapaz, espera, que non acabei: en canto á cousa do noso mutismo naquela linda das vacas..., ¡tíñache a súa parte boa, sabendo ou querendo aproveitala! Mira, ho, aínda que che vai dá-la risa, pola túa precocidade mental, pero o caso foi notable para aqueles tempos: lindando nas vacas, que tería eu..., ¡dez anos! Dáme rubor, pero, ¡xa que empecei...! Lindando nas vacas, che repito, aprendín, memoricei, todo un dicionario ITER, dos de peto, que foi o mellor trampolín do meu lanzamento cultural. ¿Que pasa, non te ris de min, do teu vello?

-Non, avoíño, en absoluto, pois dos esforzos alleos só se rin os necios.

-¡De min téñense rido ben deles..., e mais dábanse de listos!

Miroume un tanto enigmático, pero con intelixencia, con comprensión, coa ollada de quen está de volta de tódalas miserias e de tódalas miudezas:

-Dixéchesme, onte, que non queres netos desnaturalizados, e que naqueles tempos do biberón, do biberón quentiño, con leite esgrevio, directo da ubre, ¡a Natureza mamábase!

Confirmeille aquilo da Natureza:

-Dixen, ho; certo; e nunca recuei das cousas ben sabidas, ben sabidas e ben ditas, pero, valerse deste tradutor do mu das vacas para muxir nelas, para zugar do seu siso, incluso os máis recónditos dos seus pensamentos..., ¡isto éche un abuso da técnica, algo así como metérselle a Deus no seu propio terreo!

-Avoíño, non esaxeres, que isto é materia reservada, pois este tradutor zoolóxico só o temos nós, os nenos da elite cultural, nestes barrelos cibernéticos, de saturación científica..., ¡e nós non facemos mal uso desta información! A maiores, só sabemos utilizalos, e mais entendelos, ao cento por cen, aqueles que fomos inxectados coa fórmula dos bits líquidos... ¡Por tanto, déixate de escrúpulos, que nisto non hai abuso da auctoritas humana, ningún!

¡Deus, qué complicado é dialogar cos sabios, máxime se teñen tan só tres meses, como era o caso do noso Miguel! Díxenlle o primeiro que se me ocorreu:

-¿Que dis, que non? ¡O que é abuso, haino..., polo menos en teu pai, no meu xenro, pois, para que lle fixese de preceptor gratuíto, teu, encargou que me desen aquel tratamento de choque, aquela reconversión, tan forte e tan metamórfica que me quedei calvo da reacción sapiencial, que de aí dimana a miña calvicie, a miña Praza das Moscas…! E túa nai, ¡ídem de egoísta! A miña existencia foi bastante aventureira, teño que admitilo, pero na de teus pais, con iso do paro, que outra cousa útil, daquela, non había para facer, pasáronse a vida estudando... ¡Tanto leron, que se trasleron, e tanto estudaron, que agora nin o diabro os entende!

-Froito desa secuencia vin eu, ¿non si? Ti mesmo dis, ás veces, que tempos traen tempos... ¡Daquela, non te contradigas!

¡Cachárame! Maldición de xitano: ¡Prodixios che de Deus..., na propia familia! De alí en diante tería que afinar moi, moito, canto lle dixese ao meu rapaz, ao meu netiño.

-Viñeches, en efecto, auspiciado para grandes empresas..., ¿ou foi para embrollalo todo neste fogar, nesta casa, por culpa dese maldito Profesor dos bits? ¡Que Deus lle reserve tanto purgatorio como se merece, pero tampouco nada máis!

Botoume unha ollada recriminatoria:

-Avoíño, déixate de lerias, que ti non es quen de para-lo mundo; ¡nin o mundo, nin o progreso! Pero vindo ao presente: mira que está apertando o sol, e de seguida tornarán coas vacas para a súa corte, ¡raíñas que son! Non quixera quedarme sen esta lección de naturismo, así, a campo aberto... ¿Non dis que a razón dos animais é a única que aínda non está dopada, deformada, microchipada, e que por iso te fixeches dos Verdes?

Derrotado, accedín, coma sempre, aos seus antollos:

-A ver, logo, meu neno, que che afino estes mandos. Se receo esta molestia é porque estaba tan a gusto no meu fauteuil…! ¡Ai, mundo mundo: os fillos, veña facer fillos; e daquela, os avós, en consecuencia, veña criar netos…, así nos partan os cadrís! Nisto non cambian as idades da civilización...; todo igual, igualiño, que no século XIX, e no anterior, e no outro..., ¡e así ata Adán!

O cativo non prestou atención a estas últimas verbas, situado alén da miña filosofía, para el, retrógrada, séxase, patrucial, pois para entón xa estaba escoitando nas vacas, ben visibles e ben audibles nas pantallas do seu barrelo.

Quedouse atentiño, coma un bufo, concentrado, como adoita facer cando dá con algo que lle interesa especialmente. Eu, mentres, pasei ao ordenador central, ao da ala Norte, ao host, para conectarlle a gravadora ultrasensible con intención de obter este disco, probatorio para as miñas Memorias, que deste xeito saberase cómo foi que entrou na miña familia o século XXI, que Deus o confunda, pois así, entre nós, dito ao calado, promete moito, ¡se cadra, demasiado!

Sempre me interesou coñece-los antecedentes das cousas, as historias intra, así que, tan pronto como localicei aquelas vacas na pantalla sonora do barreliño informático do meu neto, segundo queda dito, sincronicei a memoria atemporal, a derivativa, para que saísen, na da esquerda, na do teletexto fonético, os informes previos deste caso. Estas referencias graveinas, simultaneamente, no meu PC temporizado, así que aquí as tedes, ao pé da letra, tal e como saíron do meu aparello:

Teixas en liberdade. ¡Rara avis!

Érase que se era unha vaca Teixa; unha vaca libre aínda que algo esterqueira, pero viñeron uns canteiros de Pontevedra -¡agora, co refluxo da natalidade, sobran vivendas, así que a metade deles está en paro, que por iso se dedican aos prototipos! -e fixéronlle unha corte de argolas, con fosa do xurro metanizada; fío musical, de alta frecuencia, para martirizalas con esas salmodias que lles excitan as glándulas mamarias; sensores de anaturación precoz, etcétera; ¡case todo o que daquela se coñecía! Pero aí non remata o conto, que despois diso veu un electricista; era deses da Unidade Europea, e recomendoulle ao labrego que vendese, a feito, tódolos mamóns, que el tiña xatos eléctricos para aporllos aos tetos das leiteiras. Xoán da Graña, aquel Xan Labrego, mercoullos, efectivamente, en cómodos prazos, convencido de que así cadraríanlle mellor as contas da súa cuadra. ¡Total, unha desfeita, un infanticidio! A filla da Teixa salvouse do camión por aquilo de quedar para a cría, que é igual que meterse monxa, ¡pois nunca touro vería, nin sentiría! Por se fose pouco ser filla dun pai xiringa, dicíanlle Angustias, que llo puxera un Veterinario da última fornada, arrincándoa con fórceps do seu soño pracenteiro. Angustias daquela non dixo nin mu, pero acurrunchouse xunto da barriga de súa nai; ¡igual, igualiño, que se facía na prehistoria das vacas! Coñeceu a liberdade precisamente en Abril, que a deixaron saír do cortello, ¡sen corda nin cordel! Aquel día no lameiro de Entrambolosríos as pociñas estaban frías, pero o que é os trevos, cousa fina; ¡tenriños, verdes...!

Angustias, que daquela aínda non entendera iso do seu nome, nin volvera a ve-lo seu padriño, afeccionouse ás flores, tanto, que lle dixo á nai que nunca sobremesa tan boa probara.

Neses pastares andaban cando conectamos o tradutor derivativo animal, que é un dos implementos máis modernos e máis custosos que se coñecen. O noso é de fabricación luguesa, made in Ancares. Polo que se vía en pantalla, as margaridas ían a menos, pero as vacas..., ¡as vacas estaban felices, en bucólica pacenza! Foi cousa do diaño que asomase, naquel intre, un lagarto arnal, que lles falou desta maneira:

-¡Neste mundo a xenerosidade mata ao galego, que volo digo eu! O voso paisano é tan xeneroso que, por paga-los trabucos, ás veces trabúcase de vida, e daquela véndevos na feira. Estes labregos venden a súa propia vida que sexa pois incluso venden ese leite que teñen a medias coas vosas criaturas! ¡Fementidos, traidores! ¿Que lles dan a cambio? Danlles fusís aos seus fillos para que aprendan a matar mouros nas guerras vindeiras, ¡agora que os kosovares emigraron ao Aaiún, acollidos do Polisario! Todo iso mentres tiñan que alinda-las vacas nestes cómaros floridos. Concretamente o voso labrego é un Xan, que de nome así lle chaman. ¡Ah, pero, iso si, é un labrego da Unión Europea..., aínda que dos da parte de abaixo!

-Vostede, que fala con tanta desenvoltura, é outro animal; ¡un animal salvaxe, que nin a doméstico chegou! -Apostrofouno, irritada, a Teixa.

-¡Aquí tedes o complexo de Estocolmo; ou mellor dito, o colmo do complexo! ¿Onde está a liberdade, no alto das pedras ou nunha real corte..., de formigón, coas fermentacións controladas?

-Señor Lagarto, vostede aínda está peor, que non ten presebe nos invernos. Non ten Seguridade Social; non ten patrón, nin corda á que arrimarse; ¡nin patrón, nin corda, nin Conselleiro da Gandería! ¡Total, nada: xente da barrela, un bicho do burato!

-Algo diso hai, -recoñeceu o lagarto, -que xa non estamos no paraíso; ¡mirade, se o penso, a min ninguén me dá xostradas!

-¡Vostede é un parasito da natureza; vostede, neste mundo, nin pincha nin corta! -Díxolle a Teixa, soltándolle outro bufido.

-¿Que non pincho? ¡Daquela tampouco me pinchan, que non hai aguillada que me probe as nádegas! ¿Que non corto? Dese tema, calemos, que por aquí non hai zapateiros, nin da badana nin do becerro, pero poden volver, poden, e daquela..., ¡daquela, ai do vacún!

-¿Entón, vostede, que é un vello verde, co rabo longo; quero dicir, coa experiencia longuícua, qué nos propón? -Preguntoulle a xatiña, coa dozura dunha xata inqueda pero de boa crianza.

-¡De min non se ocupen, que eu enténdome! Ademais, ¿que queren que lles diga? ¡Por un lado, xa saben; e polo outro, xa ven! Aquí, neste prado da Veiga da Silva, igual, igualiño, que nos de Lexo Cairo, pois Galicia é unha soa, igual, igualiña, en todas partes; unha terra verde, de xente verde..., ¡que está morada! ¿Entenden, irmás?

Nisto, a vaca nai, a Teixa, coidou que había chanza do arnal, e daquela arrincouse, cabreada, de súpeto, cos cornos en ristre, que se non se revira coma un lostrego, o arnal ía quedar enganchado neles, feito unha verza.

-¡Non se poña así, irmá; non sexa vacaloura, que vostede xa sabía que eu son un lagarto; e como tal, predico lagartadas! ¡Sonlle un venerable; case, case, un Senador, coma eses de Madrid, eses do D.F. de España! ¿Capisca?

-¿Entón, neste caso, qué pretende co seu discurso? ¿Cal é o seu partido, ou teno enteiro?

-É moi sinxelo: pretendo que vostedes, xenerosas vacas, estean menos na corte, e máis por aquí, no prado, en liberdade, que así atraen ás moscas, ¡e de paso, doume unha chea! ¡Simbiose, narizotas! ¡Simbiose aprendida dos humanos, eses pícaros da muxidoira eléctrica!

A Teixa enfadouse, e deu en bradar:

-¿Que confianzas son esas? ¡Egoísta! ¡Parasito! ¡Vólvase á cova!

O lagarto deulle ao rabo, de chanza:

-¡Dáme igual, que igual me dá, pois onde hai moitos, a deshonra pasa desapercibida!

-¡Deus castiga aos libertinos..., sen pedra nin pau; e vostede está visto que fai méritos pois é un disolvente social, un diverxente!

A Teixa soltoulle aquel enésimo bufido, pero Arnaldo deuse un envorcado, de pinchacarneiro, ensinándolles a barriga por mofa:

-¡Vale, vale; punto! Pero, mentres iso non pase, eu espanzúllome ao sol, pois castigo por castigo, prefiro o de Deus, que o do voso amo doe máis..., ¡porque é inxusto! Con estas, tararín que te vin, que me volvo ás fonduras do meu burato, ceibe e chungueiro, que de min non se rin, ni os da Xunta nin os de Madrid; ¡ácratas puros! ¡Tararí, tararín; fiu, fiu; tararí, tararín! ¡Abur, chatas; quero dicir, xatas, que de chatas, con eses beizos, nada!

-¡Non hai dúbida de que este mundo é dos lagartos; e encima diso, asubían! ¡Pero qué tolos están...; nin as cabras! -Dixo Angustias, rumiando aquela lección lagarteira.

A todo isto exclamou o meu neto un fortísimo, "¡Basta!", con toda a forza dos seus pulmonciños, irritado pola folganza do lagarto, pero mandoume conecta-lo vídeo retardado, o de gravación programada, para non perderse o rumiar das vacas cando estivesen de volta naquelas cortes tan científicas do noso amigo Xoán. ¡Non fai falta explicar, por sabido, que as vacas teñen trasacordo!

Pola noite moitísimo lle deron á tarabela, rumía que te rumiarás, a Teixa e maila Angustias: A Teixa estaba arrepentida por non cornear, a tempo, aquelas tentacións do lagarto; pola súa parte, con iso, Angustias empezou a velas vir. Decatáronse, ámbalas dúas, de que a civilización é outra forma de escravitude; aínda que a vida dos lagartos tampouco sexa óptima, polo que ten de parasita!

Ao raia-lo día, Angustias rompeu en mus, e súa nai deu en cornea-la cambeleira, protestas, ambas, que non serven para endereza-lo mundo. De seguida presentouse Xan Labrego na currada, todo anoxado porque se lle acabara o gasóleo, ¡e sen gasóleo non lle furrulaba o tractor!

Tentado estivo de xungui-las vacas para leva-los cochos á feira, no carro tradicional, pero daquela Deus fixo un milagre, outro, pois, cando ergueu a cabezalla para reviralo, mesmo lle tronzou o eixo, de podre que estaba. ¡Co desuso da civilización esquecérase de que lle chovía nas rodas, das escorrentías do hórreo! Cagouse no demo maior, e iso que naquilo non lle tiveran culpa, ¡nin o maior, nin o menor! Despois agarrou dous ranchetes, dous cebotes, por certo ben mantidos, un debaixo de cada brazo, e meteunos no seu turismo, sentados, os porcos, na banca traseira, na dos invitados.

Daquela as vacas decatáronse de que efectivamente servían a un ser superior, cousa da que moito se admirou a xatiña, muando polo baixo:

-¿Víche-lo cadro, miña nai? ¡Case nada: parece un sapo, pero é un homo sapiens, que incluso ten DNI!

-¡Que se o vin; anda, que a ti o Veterinario púxoche Angustias, pero este amo, o noso, de Xan ten o nome e mailo comportamento!

Á xatiña pasoulle aquel susto, aquela angustia enésima:

-¡Desta feira líbrome! Polas trazas, espero... ¿Non cho parece, miña nai?

-¡Pois, si! En vista de que non te levou hoxe, coido que te deixan na casa, de reprodutora. Calquera día vén o Veterinario..., ¡coa xiringa!

-¡Iso si, a xiringarnos! ¡Maldita industria; todo en conserva, incluso o erotismo; adeus aos nosos sorrisos, aos verticais, que di a Marxa que son os máis graciosos!

-Miña nena, os touros tampouco che teñen bo remate. ¿Non víche-la corrida que deron en Sevilla, o outro día, pola tele? Este Xoán, ademais de burro, é un desconsiderado, que mira que poñe-lo televexo, aquí, na corte, mentres nos colga esas variñas metálicas..., ¡eses sustentadores enferruxados! ¡Se o penso, dá noxo!

-Non sexas mal pensada, naiciña; coido que non o fixo para martirizarnos senón para distraerse..., ¡ata que lle fose hora da taberna! Como aquí, na corte, non fuma, por culpa do feo, que llo prohibe o seguro, daquela televexa, ¡canto poñan! Despois de todo, menos mal que non está videotizado coma o muxidor da Casa Grande, que ese seica ve películas dunhas mulleres tan esfameadas que nin roupa teñen!

-¡Iso é verdade! Por certo, moitos veterinarios fan falta para cura-los arrefríos desas mulleres, maiormente das que saen bailando na tele, que case andan tan en coiros coma nós; ¡esas, que tanto se lavan as cachas, moi indefensas están as pobres!

-Os veterinarios das mulleres chámanse médicos, que diso falou a nosa Ama aquel día que andou por aquí, pingando e tusindo; e mais non sei por qué tusía que esa sempre anda envolta no seu mantelo de dril; ¡polo menos, cando vén á corte!

-¡Cala a boca, Angustiñas, e deixa de muar, que sinto paticar á Xoana, aí fóra, no cancelo! Seguro que hoxe nos leva ao pasteiro da Veiga Redonda, que alí os valados son altos, e non lle damos guerra; ademais, queda cerca do muíño, que así, ela, de paso, ¡enfaríñase co muiñeiro!

-¿Como se di, miña nai: enfariñarse ou encariñarse?

-¡Neste caso vén a ser o mesmo! -Instruíuna súa nai, con toda a súa pachorra vacuna.

-¿Haberá lagartos na Veiga Redonda, mami?

-Non creo, pois ese é un sitio húmido. ¡Se cadra, algunha que outra ra!

-¿E, falan as ras? Tódolos animais falamos en linguaxes, en idiomas diferentes, ¿non si?

-¡Falan, nena, falan, ata polas ancas, e mais non se arrefrían! ¡Xa verás qué contos tan croantes! -Animouna.

-¡Ai que ben! ¡Daquela, muu..., mu..., muíño, reconcho!

-¡Déixate de muar, Angustias, que como somos teixas, esas pintas de aí fóra, nosas primas, igual nos toman por pedichonas! ¡Iso é o que din dos galegos!

-Mami, dixérasme que os galegos xa non piden...; ¡esixen!

-Dixen que..., que xa non piden en castelán, nin coas mans xuntas; pero o que é en galego..., ¡en galego seguen laiando, todos, a feito!

Naquel intre houbo unhas interferencias atmosféricas, que as tronadas escangallan este tipo de scaners ultrasensibles, e daquela os busca-emisores móbiles vólvense tolos nos espazos abertos, así que ata que amainou aquela tormenta, e nos veu o enxeñeiro de fibras ópticas para amaña-los receptores, tivemos que dedicarnos aos contos verbais, aos antigos, aos clásicos. Neste ínterim díxome o neno:

-Avoíño, nos teus tempos, que non había estes adiantos, ¿que se facía cos meniños, quen lles explicaba estas cousas da natureza?

-¡Nin sei cómo dicircho para que o entendas! ¡Contigo é como examinarse de reválida, acotío!

Daquela, ante a miña falibilidade, mostroume esa cara, ese xesto ex-cáthedra, sapiencial, que tanto me amolaba:

-¿Avoíño, aínda estamos nesas? O problema é que ti me entendas a min, que entendas a miña cultura bítica, a miña capacidade de absorción mental. Pola miña parte, canto me podas dicir, dicir e contar, absolutamente todo, terá de antemán a cualificación de inxenuo..., ¡posto que inxenua foi a túa xeración! Así que os teus contos, os teus dicires, as túas explicacións..., ¡pan comido!

Tratei de salva-la miña dignidade, e coa miña, a da miña xeración:

-Certo é que iso dos bits..., ¡píllame lonxe! Por outra parte nós, os do século XX, tivémosche un desenrolo poético nada desdeñable; unha identificación coa natureza que..., ¡que non cha cambio pola túa sabenza científica, ou máis exactamente, bítica!

-Identificación contemplativa en todo caso, avó, pois isto dos tradutores cibernéticos, en particular os zoolóxicos, son cousa recente, que nos teus días non os había...

-¡Ben, si; en canto ao léxico animal! –Acepteille, que ademais era certo.

-Que son os únicos seres que teñen vida; ergo, ¡os únicos interesantes!

-Rapaz, aí cacheite nun erro pois as plantas tamén teñen vida. ¡Onde estea a pureza das plantas, onde estea a botánica, a zooloxía recúa! Mira, neno, os animais recibiron, co home, a maldición do Paraíso; ¡por aquilo da Eva, xa sabes!

-No Xénese iso non está nada claro, en absoluto. -Rebateume.

-¿Que non? ¡O daquela Eva lasciva, si, que se namorou de Lucifer, que era un macarra! Os animais, niso, resultaron implicados, cómplices, ou como se diga, por permitirlle ao anxo caído que tomase forma de serpe. ¿Sabes por qué a tomou?

-¡Iso non está na Biblia, polo menos na versión do Profesor Ansur, (uro de Deus), nesa do Espasa líquido, que é a que teño na miña cabeza!

-Non, certo que non, pero está no sentido común...

-¿Avoíño, como é que un anxo, por luciferino que fose, ía posuír á Eva se os anxos non teñen..., iso; iso que non teñen os anxos? ¡Non teñen "xiringa", como di Angustias!

-¡Que listo é este neno! -Afagueino, pero con sinceridade, asombrado, embelecado, e non lle fixen unha caricia porque mo estorbaba a súa careta protectora das radiacións daqueles aparellos, daquelas pantallas. -¡Estou seguro de que incluso sen aquela inxección dos bits líquidos serías un ser sapiente! ¡Claro, home, claro! Así que, ¡xa ves!, a falta de xiringa para xiringa-la Eva, ¡a fondo!, o pícaro Lucifer pediulle á serpe que lle permitise acocharse nela; ¡iso que chaman, encarnarse! Dese xeito envarouse..., ¡para facerlle aquel agarimo xenital á varona! ¿Enténde-las artes do diaño; decátaste de por qué aquel cornudo, aquel Caín, era..., como era?

Contestoume co seu apromo habitual, e iso que este tema era de Cura para arriba:

-¡Evidente; un larpeiro, un fillo de Satanás! ¡Pois, mira ti por onde...! Mais, avoíño, de ben pensado, iso chéirame a conto pois ese coñecemento tampouco está recollido nos bits líquidos da miña inxección; pero, se cadra... ¡Nada, que o estou comprobando co dial das incógnitas:  non está homologado; en absoluto!

-Meu neno, cando che falle o coñecemento directo, daquela aplicas a lóxica, que así obterás razoamentos lóxicos. Xa sabes, que cho expliquei, aquilo do coñecemento indirecto, sexa por vía indutiva ou dedutiva, como ocorre nas inferencias estatísticas dese Ministerio da Programación Económica. ¡Sexan reais ou non, con elas rexen este país!

-¡Así vai, mesmo de cu! -Riuse o neno, a callón, con ironía, ca súa ironía sabiducha, máis ben de adulto.

-¿Quen; o país, ou o Ministerio? -Pregunteille, que ás veces aquela criatura non era doada de entender expresándose naquela linguaxe súa tan sobresaínte e sapiencial, crítica en todo canto eu lle dixese. ¡Ou é que me tomaba de sparring…!

-Deixemos iso, -resolveu, -que aínda estamos comezando este relevo xeracional, pero de seguida viremos nós, os multimáster, coa ciencia inxectada; ¡e daquela verás ti qué ben rexemos o mundo! En fin, válida ou non esa teoría, querido avoíño, tomo nota dela..., ¡por máis que pouco cerebro me queda dispoñible!

-Meu neno, iso é unha cuestión de ximnasia mental, que nolo indicou daquela, daquela que che puxemos a inxección, o doutor Ansur de Monforte, que sempre terás algunha célula folgazana por moito que se che aceleren as outras. ¡Xa me entendes, que diso nada che podo ensinar! Pois ben, ao que íamos: Caín foi unha criatura do propio Satanás, antes chamado Lucifer, instrumentalizado na serpe. Desde que Eva consentiu, que aí está o pecado dela, no seu consentimento, posto e suposto que non houbo violencia, nin violencia nin rexeitamento, ¡roto o hime, escangallouse o Paraíso! ¡E daquela, a parir, ao deserto arábigo, lonxe da Mesopotamia, lonxe do Edén!

-¡Fíuuu...; pobre Adán, cómo lla xogaron! Oes, avoíño, pero, sendo así, e tamén por lóxica, el non pecou!

-¡Si que pecou; de compracencia! Adán dixo, daquela: "¡Vaia que son parvo en facerlle caso a Deus, que me mandou face-los fillos collidos da man, con toda inocencia, e resulta que a serpe soubo ir á matriz, ao fondo das cousas! ¡Pois, neste caso, mutatis mutandis, de aquí en diante..., tamén eu!". Aquel Adán érache un ídem, un auténtico pasota.

-Avoíño, entón, as fillas de Eva, ¿de qué pai son? -¡Vaia, qué alegría recibín naquel intre, indefinible: unha cousa da que o neno sabía menos cá min!

-¡Tres; que tres foron! A que casou co Caín; a do Set, que en principio correspondíalle ao Abel; e a terceira, que foi a primeira célibe que houbo neste mundo ¡precisamente aquela que inventou os abrigos de peles! As femias xa naceran, antes daquel incidente, polo procedemento dos bicos castos; ¡Adán e maila Eva collidos da man, e todo iso! Naceron da Eva sen romperlle o hime, ou sexa, en segunda creación; e nacían bonitas, preciosas, perfumadas e todo, ¡xa que en pureza se xeraran! Carne pura, que nin desodorizante precisaban; ¿sabíalo?

Este pícaro, este listete, se non o sabía, pasouno por alto, que tan só me comentou:

-¡Pois, aínda así, mira que seguen sendo guapas as mulleres; todas, a feito! ¡Mecachis, qué avantaxe nos levan niso; así son elas as que coquetean, que ese é moito privilexio de Deus!

-¡Por suposto, meu neno; débese a que teñen outra orixe, aínda que tamén as salpicou, daquela, a maldición bíblica imposta á súa nai!

-Dime, avó, segundo esa teoría, ¿o incesto primixenio, puido ser evitado?

-¡Claro que si, sen dúbida! Estaba previsto que, despois das tres fillas desa Eva, viñesen tres varóns; tres máis; e que emparellasen secuencialmente, de maior a menor, pero con longos espazos de tempo para que as xeracións resultasen variadas en idade. ¡Todo iso polo sistema das mans collidas, entrelazadas! No Plan do Creador seica estaba previsto que o home non descubrise a aplicación dos seus xenitais ata pasada a xeración dos netos da Eva, co cal o parentesco ía lonxe e así diluíase o incesto. ¿Entendes?

-Ata aquí, si; pero, ¿e logo, Abel? ¿Era, ou non era, inocente? -O meu neto, xa daquela, nunca admitiu imprecisións, nin verdades a medias.

-Abel, segundo varón, e quinto dos irmáns, -seguín explicándolle, -que elas xa naceran, como che dixen, ese si que foi fillo de Adán, polo novo procedemento, polo que aprendera da serpe. Pero Deus tivo piedade do neno, que así quixo deixar un enxerto de bondade na terra; ¡e daquela limpoulle a alma!

Certo día no que Caín, ¡que aquel si que era fillo de Satanás!, estaba plantando videiras, despois do crime, nun oasis, precisamente en Almería, que daquela dicíase “Al María”, a terra de María, da primeira das Marías, achegóuselle súa irmá, a máis vella, cun cesto de mazás, e como xa estaban corrompidos, en castigo divino, pois..., ¡nada, que comeron delas, daquelas mazás, verdes e incestuosas! E así sucesivamente.

Niso, no susodito, orixinouse esa dicotomía dos malos e dos algo menos malos, ¡pois a raza dos bos xa ía no Ceo, ascendidos a arcanxos! Tempo adiante, naquela desfeita de Babel, as parellas deron en cruzarse sen pedirlle os certificados de boa conduta ao meigo da tribo, así que agora temos unha marfallada que nin Xuncras a entende; ¡e nós, os galegos, que somos un tanto crédulos, menos aínda!

O rapaz matizou:

-Matematicamente, ese Plan de Deus era perfecto: un pouco de barro, dous cónxuxes, tres fillas, cinco fillos, sete netos..., ¡todo en números primos! Segundo esa teoría, nos netos espertaríalles a sexualidade; que así se irían multiplicando, platonicamente, ata poboa-la terra, co cal Deus tiña, aquí abaixo, no Edén, outra provincia, unha reserva de anxos. ¡Eh, agora que caio na conta diso, se a miña dedución non falla, como daquela os animais eran herbívoros, todos, a feito, resulta que a vexetación tiña pouco porvir!

-Non tal, que desde que se tranquilizase a terra, aquilo das glaciacións, vulcanismo, erosión, e demais sismos, viría unha primavera eterna, ¡sen xeos nin desertos! O de darlle tantas atribucións a Lucifer foi o único erro de Deus, tal e como nós o entendemos; pero, claro, a Deus sempre lle gustou a liberdade, ¡que llela deu incluso aos seus inimigos!

Consecuencia daquel castigo tamén foi que, ao botalos da Mesopotamia, daquela que andaron polo deserto arábigo, os animais, por falta de herbas, deron en comerse uns aos outros, que así se formou a cadea vital dos semoventes. As plantas, polo contrario, quedáranse, arraigaran, na Mesopotamia, na humidade, así que deron en inzar; mellor dito, seguiron inzando, que elas conservan a beizón de Deus, ¡salvo no que respecta ao depredador humano, pois este, entre talar e queimar, é o seu peor inimigo! ¿Enténde-la concausa?

Moito lle molestaban os meus inquéritos sobre os seus entenderes, pero nesta ocasión, de milagre, non se irritou:

-¡Si, avoíño, iso está claro! Nótase que as plantas están máis cerca de Deus; e logo que os animais saben, pero non saben que saben!

-¡Sempre tiven esa intuición, meu neno! Por certo, que nesta consecuencia, nesta crenza, metéuseme na cabeza, por evasión dos noxos deste mundo, que me pariu unha espiga de trigo, ¡deusa que sempre adorei! Como xa non vive miña nai, a oficial quero dicir, que para min eclipsouse no 83, daquela non teño a quen preguntarlle se estou no certo. Á miña espiga, orixe mítica de todo labrego, no meu diario chámolle Ceres… ¡Ese é o meu secreto biográfico, o meirande deles!

Ceres, ou Deméter, segundo se me acaia; mais eu prefiro o nome de Ceres, pois en grego estou verde. En canto á miña avoa materna, que Rea se chamaba, ¡esa tamén era unha deusa, un sol, un encanto, inesquecible polos séculos dos séculos! Meu avó, aquel Cronos con leontina de ouro, era todo un carácter, pero..., ¡máis veleidoso! Perséfone foi miña irmá, ¡unha irmá nonnata, abortada, afundida no inverno; un xermolo extraviado, que moito a botei en falta!

-¿Ceres, chámaslle Ceres; mesmo como á deusa da Agricultura? ¡Avoíño, ti es un panteísta; máis aínda do que vos consentiu Prisciliano! ¿Iso, ese nome mítico, por qué, meu patrucio, se pode saberse?

Daquela mesmo, naquela pregunta, descubrín que na súa preclaridade non entraba a virtude de descubri-los meus secretos. ¡E menos mal que non era absolutamente perfecto, pois temerlle a un neto tan cativo ten que ser unha cousa mala, terrible!

-¡Fasme rompe-lo meu arcano, pero…, pídemo un neno, un neto, un anxo! Mira, rapaz, ti viñeches á nosa Galicia nos tempos da deusa Informática; teus pais, nos da deusa Vaca; pero os avós viñemos nos da Espiga, ¡séxase, nos de Ceres! Naquelas fames cerealistas dos trinta/corenta, do XX, as searas eran unha bendición de Deus...! Comprendo que isto é difícil de entender para quen non viviu naqueles tempos; ¡por suposto que si!

-¡Iso é interesante, avoíño; moito! ¡Ves ti, iso non é inxenuo, que incluso pode resultar poético, dramaticamente poético; e na poesía bucólica pode haber un retorno ao paraíso do que falamos antes! ¡Conta; cóntame iso, iso de túa nai, da verdadeira, esa Ceres! Mira que se chegas a ser fillo dunha deusa, daquela, eu..., bisneto; ¡un fidalguiño; case, case, un semideus!

-Métesme nun bo compromiso, rapaz, pois aínda que ti es un chapón, quero dicir un chapón artificial, bítico...; ¡non sei, que igual che resultan aburridas estas Memorias de teu avó! Ademais, escribinas naquel estilo florido, medio poético, que se levaba nos meus tempos..., nos da miña crianza!

-¿Iso, esas florituras, as túas, para qué? -Insistiu, pois el, coma sempre, ao gran.

-Meu neno, non é doado de explicar: Sendo estas Memorias, miñas, dunha época que xa se incorporou á Historia, entendo que deben estar escritas tal e como se redactaba daquela, paso a paso, segundo a época; o contrario sería un anacronismo, unha mala memoria, pecado común de tódolos ególatras. ¿Entendes?

-Algo estraño si que é, pero, ¿están gravadas, de propia voz, coa túa; coa de hoxe, ou coa de onte?

-¡Téñoas escritas do meu puño; e gravadas da miña voz, por suposto! Cando abrades o meu testamento, daquela, como codicilo, atoparedes estas Memorias, unhas Memorias - relatorio, clásicas, propias dun simple emigrante retornado; fíxenas, redacteinas, para que vos estimulen a ser humildes, tal e como foi a miña orixe; a orixe e maila vida, ben dramáticas por certo, deste avó periclitado, case terminal.

O neno estaba ávido, absorbente coma unha esponxa; que sempre foi así, sempre igual desde que tal inxección lle puxeron:

-¿Que abarcan esas Memorias, patrón? ¿Ou tamén é un arcano, un secreto..., dos teus? ¡Comigo non che valen, que teño dereito a coñece-la miña parentela, coas ovellas mouras incluídas!

-Daquela direicho, xa que tanto te interesas: Toda unha vida morriñenta, de amor ao terrón desde o meu nacemento nun daqueles días agosteños, da seitura tardía, de trigos serodios, ata o meu último suspiro pola terra nai, no meu tránsito á reencarnación gramínea, que xa o teño previsto, ensaiado incluso, para cando Deus me chame, ¡por se non folguexo naquel intre supremo, por se me faltan forzas, azos, para dicir, para deixar dito, todo o que quixese, todo o que apetece dicir en tal ocasión!

-¡Oh; tíñate por especial, querido patrón, pero, o que é tanto, tanto...! Dime, en definitiva, ¿que estilo teñen..., iso, esas Memorias, as túas? 

-Ten presente, meu neno, que se trata do Relatorio íntimo dun alma, cousa un tanto orixinal neste país do materialismo, neste país dos ananos, neste país das reservas, sexan activas ou pasivas, pois o que se adoita é face-las Memorias dos corpos, relata-las vanglorias dos corpos: os seus vicios, as enchentes, os loureiros das nosas coroas...; pero vosoutros, e contigo os meus lectores, non tedes présa en velas, que che son de auténtica denuncia: tristeiras, intimistas, nostálxicas, mesmo dramáticas...; ¡máis ou menos coma os suspiros dun emigrante, de calquera dos emigrantes, que en definitiva ese é o mellor dos meus títulos biográficos, o máis nobre; diante do de zoqueiro, por suposto! ¡E por favor, basta de sondaxes; non me ispas máis, que logo me dá xuma!

Pero el insistiu, feito un pelma. ¡E menos mal que este rapaz ten intelixencia de sobra como para esixir sen chorar, como adoitan facer os da súa idade, que se chega a ser normal, daquela eu ía entolecer coas súas perrenchas!

-Sexan como sexan, incluso se son barrocas, quero coñecelas, avoíño; agora mesmo, xa, que os da miña xeración, como fai a praga da lagosta, non queremos deixar cousa importante para un mañá, que vai ser, que xa se albisca, afanoso; máis aínda có presente! En definitiva, quero saber cómo foron esas batallas, as túas, coas de África á parte, que esas xa sei que as tes publicadas; o teu loitar nos tropezóns da vida..., etcétera!

-¿Por qué tes tanta présa, chaval? -Tentei de frealo, pero foi inútil, coma sempre, que sempre acabo cedendo. -Xa che dixen que as deixo gravadas; ¡en videorama polícromo!

-Avoíño, ademais da natural curiosidade, quero saber qué podo aprender nelas, delas, nesas Memorias, nas túas; neses relembros, que intúo serán especiais xa que por especial te teño. ¡Anímicas, lles chamaches! Supoño que, polo menos, algo de humanidade terán, pois ben sabes que, coas inxeccións bíticas, case todo o que recibín foi ciencia, ciencia espesa, hermenéutica, árida. Ti mesmo dis que preciso unha dose literaria, de literatura esgrevia, ao natural, para neutraliza-la miña deshumanización científica, case robótica! ¿Lémbraste que mo tes advertido?

Abafábame con aquela dialéctica, por outra banda, incontrovertible. ¡Deus, a este paso, a qué me espera se non me chaman, acaso prontiño, do Alto! De aburrido, díxenlle:

-¡Este pelma..., este cativo...; pero mira que es encordiante! Vale, macho, pero non me atordes, que daquela terei que sacar, ex professo para ti, unha versión infantil, didáctica, eliminando certas escabrosidades dalgún que outro incidente…; unha adaptación, que se di, pero, ¡o caso é cómo facela, dada a túa sabenza bítica, con ese saber teu que tanto me confunde!

Tiroume un bico, así que me din por ben pagado, ¡de antemán! E despois deume estas instrucións:

-Meu patrucio, non sexas rabudo comigo, que ben cho agradezo; mais, se queres poetiza-la miña ciencia, contrapesala, esa versión das túas Memorias debes impregnala de lirismo, unxila un pouco, metaforizala; ¡que así mo prometiches! Aquilo do cóctel sapiencial que vós, que nós, recomendou ese vello Doutor, o señor Ansur...; ¡xa sabes!

Estaba atrapado, seguía atrapado, ¡sempre o estiven! De neno, coas limitacións do meu berce; de adulto, coa imperiosidade de gaña-lo pan de cada día; e agora, cando mas prometía felices, xubilosas, veu esta criatura enervante, desconcertante, revolucionaria!

-¿Coidas que iso é fácil, rapaciño? Ben, en calquera caso vouno intentar, a tempo libre; despois xa veremos qué sae desa adaptación, que eu non coñezo antecedentes didácticos que me orienten a estes efectos, nun caso tan singular como é o teu. ¡Non hai peor desgraza que ter un neto coa cabeza informatizada! -Isto último non llo dixen como lamento senón como constatación daquel feito; ¡e menos mal que non se ofendeu!

-Avoíño, ponlle corazón, que diso tes abondo. ¿Non dis que aos da túa xeración sobráballes outro tanto de corazón como lles faltaba de ciencia? ¿Ou era..., decencia?

Quixo provocarme; ¡un pícaro pícaro, listo coma un raio!

-Decencia non, ho, que oxalá tivésemos menos, que mellor nos houbese ido…, ¡a algúns!, neste mundo caínico. Mira ti que foi complexo o meu, o XX, pero, tal e como se presenta este XXI..., ¡imos de cara ao inferno!

-Avó, esa verba, iso de "caínico", ¿é un derivado de Caín, ou de canis-canis? ¡Tes que ser máis preciso na túa exposición conceptual, pois un avó, o meu, para que non desentoe comigo, debe acadar un alto nivel intelectivo!

¡Deus, qué ganas me entraron a tal momento de esconderme debaixo do fauteuil! Pero fixen de tripas corazón para saír daquel reto con certa dignidade:

-¡O que prefiras, burleiro; o que máis che guste! Con tres meses que tes ao lombo, e xa es un monstro. ¡Como Deus te críe, vas dar que sentir, que dixo Gandoi! Agora voume á cama, pois a cultura da avoíña, a súa pedagoxía, é toda dos libros; así que, destas demoras, e destas bromas, contigo, destas garandas das nosas gravacións, ordenadores, bits líquidos, videoramas sónicos, e demais inventos, ela aborrece, por completo. ¡Nin sabe disto, nin quere saber! Así que, voulle dar un bico, que a teño abandonada por culpa dos teus encordios e das túas precocidades. ¡Deica mañá, rapazolo..., e fai exame de conciencia, que nunca sobra; nin a ti, nin a ninguén!

Funme de xunta o barrelo informático do noso cativo con este pensamento: Que Deus te bendiga, meu neno, que con estes adiantos na túa cabeza, se non saes un semideus..., ¡daquela será de milagre! Deus nos colla confesados, que isto de educar, agora, nestes tempos, un neto destes, un rapaz de seu intelixente, e con tanta sabenza inxectada para máis complicación, ¡é coma o parto dos montes! ¡Peor, moito peor, que cavar na bouza! Pero, qué se lle vai facer; cousas e complicacións deste século XXI; avances da ciencia, que seica son progresivos, ¡ou iso din!

-.-

ONTE

Corridos do mes de Agosto 98, 28 días, data do meu 68 aniversario oficial xa que me inscribiron con 2 días de atraso por culpa e por causa de que me viron frouxo, e daquela esperaron a que me fixesen efecto as augas de socorro..., en plena capacidade mental, ¡ou iso creo, a pesar dos meus pesares!, e nada pesaroso, tiro esta recensión do meu Testamento Familiar ex professo para que o meu neto, Miguel, dispoña dunha versión sincera, auténtica e autenticada, da miña biografía anímica, pois a el, dada a súa intelixencia, non lle valen os perifoles mundanos, nin quero que teña referencias indirectas, acaso deformadas, de segunda man.

Nesta confesión testamentaria, para máis verismo comezarei evocando, referindo, os meus antecedentes, a miña propia nacenza.

.../...

Pasa a

CONFLITO XERACIONAL

-II-

Xosé María Gómez Vilabella