ESPALLANDO IDEAS -VI-

.../...

“Decíamos ayer…” ¡Que non, meu Fray Luís de León, que non foi onte, senón hoxe, hoxe mesmo, e para que vexa que non minto, contemple o encabezamento da nosa Constitución, da actual: A aguia carniceira, coas ás abertas, disponse a voar como de costume, atrapando incautos, comendo sen escrúpulos de todo ser que se deixe comer; as frechas mortíferas dos romanos, que non as de Cupido; e por parte, o xugo, que mellor símbolo, máis axeitado, imposible! Daquela, esta Constitución é franquista, ditatorial? ¡Tal cal, só que en letra gótica, que por algo nos chaman “godos” en Canarias!

¿Como se explica? ¡Por si mesma: Cambiárono todo para que, por dentro, nada cambiase, que así seguían cabalgando os mesmos cabaleiros, aínda que disfrazados: Uns, co “p” de populares, e os outros co “o” de obreiros; país de hipócritas, país de listos!

Mais agora temos un Rei… Si, un Rei, que en nada, ou en pouco, se parece a aquel Salmerón defenestrado, ao que chamaban “O Rei da República” aqueles paisaniños do meu Lugo, tan intelixentes eles! Aquel non toleraba, non tolerou, iniquidades, e menos o de matar persoas. ¿Que agora non se mata…? ¡Si que se mata, de fame…, como consecuencia de non pararlles os pés aos tiranos, aos especuladores, a estes toureiros, a estes semideuses da pel do touro!

Hai unha Lei de partidos… ¡Xa, xa; de partidos, non, de enteiros, máis enteiros có cabalo da parada, tanto, que non só fornican senón que violan, violan as leis naturais, e para iso ao socairo, coa cobertura do BOE!

Acátase a Lei D´Hont… ¡Unha boa capa para que os Xefes sigan de tiranos, iso é verdade, que así, de ben abrigados, de ben protexidos, os de arriba non pasan frío! ¿Pero esa capa non é de armiño…? ¡É de votos, de votos sen “X”, sen discusión, que son os que máis abrigan, irrevogablemente! ¿Pero, aquel  Hont non era español? ¡Xa, pero aquí sempre nos gustou copiar, aínda que a roupa foránea non se asente no noso corpo, na nosa feitura! Entón non era certo aquilo de que, “Volverá a reir la primavera, que por cielo, tierra y mar se espera?  ¡Volverá, volverá, algún día…, mais para iso temos que abrirlle a ventá grande, a das Listas Abertas! ¡Pois iso é doado…! ¡Xa; é doado pero non é querido…, precisamente por eses das queridas, das queridas e dos queridos, que tamén os hai, tamén os temos, que beben whisky e mexan auga bendita, fariseos eles! Daquela a ver se esperta a xeración seguinte…, que iso din, iso esperan, os optimistas!

Eu, desde esta teclas, fago unha suxestión: Darlles o voto aos nenos da Primeira Comuñón, pero…, sempre que o seu confesor acredite que lle fixeron propósito da emenda!

-.-

Vías mortas son aquelas que conducen a ningures, e hai tantas desas, e non só nos ferrocarrís! Unha delas é esta da Coruña, que ocasiona unha ponte inútil, inutilizada. ¿E as demais? Témolas na propia vida: Camiños, decisións, que remataron, ou que acaban, en nada; en nada, ou en pouco. Nos dicionarios chámanlles frustracións, e sonas!

Hainas de propia decisión, pero tamén abundan as inferidas, as ocasionadas polos malos consellos. Por iso sempre aborrecín os consellos oficiosos. Aconsellar require dúas ou tres circunstancias que non sempre se dan: Non ser parte, non ser beneficiario, directa ou indirectamente, da meta proposta ou suxerida; estar formado; e ser formal. ¡Tres, sine qua non!

¡Cantas vías mortas naceron de consellos imperfectos, uns por ignorancia e outros de mala fe! Por iso, para aconsellar, primeiro persignarse, poñerse en  estado de graza; e despois documentarse, estar seguro de coñecer tódolos datos do problema, que non sempre é doado!

Cando nos din, sexa persoalmente ou polos mass media, que isto, aquilo, o de máis alá, pasou de tal maneira, un bo matemático non acepta a solución se non abarca, se non lle dan, previamente, tódolos datos do problema. A propósito: poucas cousas odio máis que eses relatos de certos crimes onde se nos dá unha apreciación persoal ou superficial dos feitos. Os feitos adoitan ser físicos, e por tanto palpables, pero, as causas, as motivacións? Por poñer un exemplo cotián: a parella infiel, pero, ¿como era, como fixo, como actuou, o outro/a outra? ¡As máis das veces, nin sequera a policía, e por tanto os xuíces, chegan a sabelo, a deducilo; menos mal que, detrás no noso xuízo, virá o de Deus!

Nas agras dábase moito isto: Camiños que remataban nunha cancela privada, só accesible para os agrarios. Eu téñome metido por algún deles, e, ao non ver saída, saltar a cancela para cruzar a campo través, máis na vida cotián, na ordinaria, non sempre se pode, nin convén, saltar valos. ¿Volver atrás? ¡Xa, pero, custa tanto desandar os camiños, pedir perdón polos erros! En evitación disto, pensemos antes de falar, antes de actuar, que é moi sa pensar, matinar, pedir datos, consultar, sexan libros ou confesores. ¿Que nos dá vergoña pasar por ignorantes? ¡Peor será retornar co rabo entre as pernas, como fan os golpes cando atopan o poleiro pechado!

-.-

¿Que, acabouse a festa; volvemos ao traxe de pana, aos fachuzos de palla e ao caldo de grelos? Levo vinte anos predicando que hai que engadir valores, pero non se me fixo caso, nin os máis próximos, así que, agora, como haxa que volver ao caldo van ter que sementa-los nabos nas penas da Ferradura pois as agras téñenas a eucaliptos; nitens, por máis datos; será polo ben que cheiran!

Falando de cheirar: Isto de agora, esta crise socio-económica, cheiráballe a calquera, aínda que só entendese de Economía familiar. Non hai neto que non tivese uns avós que lle insistisen nestes ou en parecidos consellos:

-Que non se pode estirar o pé alén do que colla a manta.

-Que para comprar hai que vender.

-Que iso de aforrar vémolo acotío no formigueiro da carballeira de cada quen.

-Que o traxe dos domingos non vale para o luns.

-Que nas terras de folgado é o home o que máis folga, pois elas, onde non dan trigo, silvas dan.

E máis, máis, moitos máis, que por falta de consellos non foi, pero…, o dito, que nos afixemos a eses bafos do eucalipto! Tamén daquela da guerra, a falta de tabaco, os meus paisanos fumaban follas dos tróqueles, dixitalina pura…, boísima para irse ao Ceo, incluso na retagarda!

Agora, de presente, nesta crise socio-económica, moito lla agradezo a Deus pola falta que nos facía, e por iso lle pido que nos sirva de purga, para que vomitemos dunha vez por todas tantas e tantas inxestas velenosas como levamos engulido; a maiores, cando me esperto, coas fotos dos meus fillos na súa primeira comuñón, que as teño/que as temos na parede frontal, o meu rezo é:

-Grazas, Señor, por esta prole tan xeitosa, pero, apelando á túa bondade, tamén teño que pedirche: Que conserven a pureza daquela día, e llela saiban transmitir e conservar aos deles; que aproveiten a escola da vida para vivila laboriosa e dignamente; por último, que aprendan a esixirlles aos seus delegados, e que nunca, nunca, teñan a covardía de dicir que chove cando mexen neles os do piso de arriba!

-.-

Se o Gran Mestre, o Mestre dos Mestres, en vez de andar por Galilea andase por Galicia, e o fixese neste século, eu, servidor, aínda que casado, ¡pero supoño que esa circunstancia non sería óbice nin atranco posto que Pedro, aquel Petrus, tamén o estaba!, metería o auto no garaxe, e aló que me iría, tras del, cos audiófonos postos, para non perder palabra!

De metido no seu auditorio, cando lle oíse dicir aquilo de que, “Coñecerédelos polas súas obras…”, eu, que son un mal falado, murmuraría, “E pola merda que levan ao contedor, tamén”. ¡É doado de comprobar pois chega con acompañar, nun amencer calquera, a eses municipais da limpeza, haxa ou non haxa crise, houbese ou non houbese festa!

Xa sei, xa, que se forma moita cos envases, pero tamén a temos de sobrantes, con frigorífico ou sen el. Tras da artesa, que tanto servía para facer o pan como para conservalo, e co pan, os queixos e mailo touciño, viñeron os frigoríficos, pero…, nin con esas! A primeira das neveiras que tivemos a miña dona e mais eu, ¡que non preciso pecha-los ollos para lembrala!, foi aló en Sidi Ifni, na nosa casa vivenda de Director do Banco Exterior de España. Era tan grande coma unha cámara destas das carnicerías, ¡pouco menos!, e funcionaba a base de petróleo. Cunha particularidade, que á nosa Fatima non lle importaba abrila, abrila e limpala, porque aló dentro nunca jalufo tivemos. ¿E logo, para que? Simplemente para tres ou catro cousas: para que non se pasasen aqueles ovos que nos viñan do campo, despois de Deus sabe cantos días; aquel queixo de Burgos, que nolo vendían no Economato do Grupo de Tiradores, traído nos Bristol do Exército; o leite “Nestlé”, despois de abertos os botes; aquelas latazas grandísimas de sardiñas, que nos duraban un mes; e por último, as talladas de carne de camelo, comprada no Zoco, máis duras que as solas dunhas botas monfortinas!

O único desperdicio apreciable, naquela década dos Cincuenta, eran as botellas de auga de Firgas, e mailas do viño, que tiñamos experimentado, ben experimentado, que o viño a granel só valía para os lexionarios, ¡meus pobres!, que lle baleiraron ao xudeu Moise D´Attar aquel cargamento de bocois, peñorado nos almacéns do Banco, e  vendido, de feito flores, aos sucesivos, sucesivos e simultáneos, capitáns de cociña.

Se les o periódico, ou abres a radio, lle dás á tecla da tele, ou baixas á rúa, ten por seguro que o tema principal, predominante, aterrador, é este da crise. ¿Pero, é que non hai nada que lles leve a contraria? ¡Si que o temos, na beiravía de tódalas casas: os contedores do lixo!

-.-

Eheu! Fugaces labúntur anni! Que si, Horacio, que nolo advertiches nunha das túas Odas, pero…, se fugaces son os anos, tamén o é a nosa memoria, que non retemos nin sequera aquilo que máis nos convén!

Decatámonos, e para iso non sempre, de vellos, cando reven as forzas, as forzas e maila memoria, xa incapaces de emendar as omisións, e con elas, os feitos mal feitos. Ás veces advertímosllelo aos netos… ¡Xa, pero a xuventude, con tanto ateo solto, nin case cree en Deus, para canto máis neses avós afónicos! Veñen, nacen, dispostos a comerse o mundo, pero esa présa, ¡esa!, impídelles fixar a vista; viaxan a cen por hora, ¡ou máis!, e con esas présas é imposible apreciar a paisaxe circundante.

Aproveitar o tempo non é correr, senón pararse, contemplar, analizar, discorrer. Só de parados, pero non inmobilizados, seremos capaces de aprender do próximo, dos seus vehículos: Como son, de onde veñen e a onde van; que é o que fan, e por que o fan; é prudente a súa velocidade; cren en Deus, ou en si mesmos? Se vemos, se apreciamos, que se sitúan por riba de Deus, ¡malo, alerta!, porque eses tales son ídolos, crense deuses pero son ídolos; por moitos paspáns que os miren e os admiren, non deixan de ser ídolos, peidos, gases contaminantes, satánicos; son tebras pero relocen nas tebras dos ignorantes, valéndose da súa / da nosa cegueira.

Todos podemos, e puidemos, facer algo máis, sen por iso esgotarnos…, tal que nas oito horas da diversión, do descanso! ¿Téñome por bo? ¡Procura ser mellor, sen por iso deixar de ser humilde! ¿Gozo de boa memoria? ¡Pois non te valas desa calidade para facer aos outros de menos! ¿Meus pais déronme estudos? ¡Pois aprovéitaos, pero en beneficio compartido, como fixo San Martiño coa capa!

¿Que son poucos anos, en idade media? ¡Dabondo para gañar o Ceo…, salvo que non nos apeteza! ¿Hainos deses? ¡Hainos, e mais non levan albarda!

-.-

España e Portugal, pouca fraternidade, menos, moita menos da desexable, da conveniente para ambas partes ao longo dos últimos séculos. Nisto eu teño a satisfacción persoal de aportar alma, vida e corazón nun pequeno / gran proxecto que, lentamente, con atrancos iniciais, si, pero, frutificou; se isto fixen na medida das miñas posibilidades, que non sería coas dos gobernos respectivos se abundasen en quereres idénticos, auténticos?

Non vou facer un libro para sopesar a cantidade, a numerosidade, de ocasións perdidas aló arriba, nas alturas, pero si quero deixar constancia nesta colección de pensamentos íntimos que, a pouco que analicemos, a culpa imperdoable, principal, dos nosos desamores tívoa España, sempre e de sempre. ¡Non sabemos o que perdemos, en multitude de aspectos, tanto económicos como socio-culturais. Herdamos, malgastamos, unha península, que por leis naturais, e mesmo raciais, estaba chamada a ter catro polarizacións equilibradas, rendibles, simultáneas: A Cantábrica, con enfoques a unha Europa estimulante, traballadora, especializada en técnicas avanzadas; unha Lusitania, coa que fixemos partillas en Tordesillas, e coa que debéramos seguir en réxime, polo menos, de cooperativa, con un mercado atlántico de amplos e ricos intereses comúns; un Mare Nostrum, que xa se define polo propio nome; de equilibrio estabilizador, un Madrid radial, herdeiro daquel Toledo das tres culturas. Por engado, Lisboa de contrapeso con Barcelona.

Se isto foi desexable para España, para a Galicia sueva ese, tamén secular, divorcio co Portugal igualmente suevo, de raíz sueva, foi un desgarro dobremente familiar. Lugo-Braga, que irmandade tan preciosa; e menos mal que se logrou a dos dous Castros verdes!

-.-

¿Mel de Portugal? ¡E logo, ou é que os irmáns non se intercambian obsequios? Esta é unha proba, outra, de que predico co exemplo: Fómolo comprar, uns trinta anos seguidos, ata que o pobre señor Domingues, coa filla de profesora en Coimbra, e a muller velliña, non tivo quen lle axudase no colmear, así que un mal día levantouse un vento inesperado, co cal a queima das malezas do seu colmear estoupou, algarafuzouse, acabando no cárcere, que en Portugal, a diferenza de España, non perdoan os erros involuntarios, para canto máis os outros!

O mel do Adrâo supera ao noso pola súa radiación solar, que carga máis de azucre os froitos, pero daquela non lle tiña medo á diabetes. Pasando do particular ao xeral:

Antes do Mercado Común, que algo máis nos relacionou, era xeral en Castela rirse dos portugueses, e en Portugal aborrecer a soberbia castelá. Mesmo no franquismo, con Nicolás de embaixador, etcétera, etcétera, as relacións Franco-Salazar tiveron o seu vinagre, por dentro, que por fóra ben abrazos se deron: Tiveron sete encontros, sete abrazos, pero os máis deles a estilo Xudas, farisaicos a máis non poder. Cando a guerra de España, Portugal permitiulle a Franco conectar os sublevados do Norte cos do Sur, paso de tropas, avións, etcétera, pero despois veu, ou máis ben, seguiu, o namoramento incestuoso Franco-Hitler que moito preocupou a Salazar, afillado, de sempre, dos ingleses, un padroado que lle permitía soster as súas colonias, entre outras avantaxes. Cando don Hermenexildo viu a súa querida preñada de desastres, intimou algo máis naqueles abrazos coa criada, acolléndose ao Pacto Ibérico de 1942, etcétera, que tiveron, que tiñan, a picardía de  postearse, de reconciliarse, cos Aliados! ¡Fariseo!

A desproporción en terras de cultivo / poboación levou a Portugal a decruar nas súas colonias, coa particularidade de que eles ían de colonizadores, e os galegos, nas nosas, nas ex, de criados, pero chegou a descolonización mundial, e coa mesma a baixamar, inundándoos de bocas famentas, as deles e mais as dos seus mestizos, tendo que lanzarse, de inmediato, sen repouso, por Europa arriba; neste caso, igual, igualiño cós galegos.

Das miñas continuas, frecuentes, viaxes a Portugal, onde cultivei profundas amizades, o que máis me asombraba, e así o teño comentado, foi que, mentres os españois comprabamos haigas, ¡o mellor que haiga!, eles dotábanse con furgonetas, que lles servían para todo, incluso para levar ás feiras aqueles mobles, primorosamente tallados, que facían a ratos libres, para vendérnolos aos señoritos españois.

¡Deus, o que perdemos por non casar coa veciña, tan xeitosa que era, e boa dote que tiña!

-.-

Home casado, home anestesiado. Home casado, muller é. E cando o lobo andaba á loba, sazón na que mataba sen dó, e non só para comer, tamén se dicía que, ¡Hai que casalo! Os estudados de entón dicían dos nosos labreguiños que eran incultos… ¡Tan cultos e tan cultivados eran, estaban, na Academia das súas lareiras, que, en moitas cousas, pasábanlles diante aos que só tiñan aquel “Don” que asignaba o Bacharelato!

Home casado, home anestesiado. Calmados os seus instintos, os furores, o sosego atopábase precisamente no casoiro…, casando ben! Daquela, coma hoxe, casaba ben o que ben casaba, que por algo se di que dúas pezas dun aparello calquera “casan ben”, se coinciden; non se son iguais, senón se encaixan entre si, se son complementarias. Para iso hai que estudalas previamente, con tempo e sen ofuscamentos, pois estes, ao igual que os mixtos, acenden o lume pero duran pouco; ¡mixtos son, pero complementarios, non! Por suposto que esa anestesia debe levar, precisa, un diagnóstico previo, recíproco, recíproco e sincero, pois grave pecado é achegarse ao altar sen exame de conciencia, propósito de emenda, confesión de boca e satisfacción de obra. ¡Iso, satisfacción de obra, que tamén fai falta!

Home casado, muller é. ¿E logo din que as mulleres se teñen que igualar cos homes? E os homes, coas mulleres, que? Un home normal, de casado vólvese, debe volverse, reciprocamente, submiso, que non significa escravo, senón acatamento recíproco, cada quen coas súas ideas pero sempre buscando un entendemento, un punto de coincidencia. Eses homes que, de casados, seguen bravos, é que non son homes senón lobos, ou peor aínda!

Hai que casalo, dicíase polo lobo. ¡Aí o tedes! Pero casalo de verdade, pois os axuntamentos non son casamentos, por máis que se puxese de moda a prostitución deste vocábulo. Axuntamentos só son precisos, adecuados, os da letra maiúscula, e aínda así non todos funcionan ben, ou polo menos todo o ben que sería desexable. Xesús asistiu ás vodas de Caná, aló en Galilea, precisamente por iso, porque eran vodas, que se fosen bordeis seguro que non iría, e menos aínda o de bendicirlles a auga!

Nos tempos actuais non hai exame que tanta preparación necesite coma un bo matrimonio, ¡que volo digo eu, que xa pasei das Vodas de Diamante, e para iso coa mellor experiencia deste mundo! ¿Como foi posible? ¡Moi sinxelo: estudámonos ben, para seguidamente ir ao altar sen trapalladas nin envoltorios, coa dignidade enteira, enteira e sincera! ¿Vedes como todo é posible, se camiñamos de bona fide?

-.-

Vindo da Banca, como veño, xa me teñen censurado que fale pouco do diñeiro; non é exacto, pois algo diso levo opinado, pero tamén é certo que este é un dos temas máis socorridos pero menos afondado nestes tempos da globalización xeneralizada.

O Mestre díxonos que désemos ao César o que é do César; ¡iso, o que é do César, pero do que é noso non falou, que non era preciso, que se sobreentende! Tirando deste fío hai que considerar lóxico que o diñeiro, ese símbolo, que primeiro foi pecuniario, pecus = res, cabeza de ganado, e despois metálico, para seguir co papel, que tamén parece ir camiño da súa desaparición posto que ata ás criadas lles estamos dando unha tarxeta electrónica para que paguen no súper, está chamado a circular, ¡circulación fiduciaria, das fiducias, das “confianzas”!, pero o malo, o grave, como pasa co sangue das venas, son os seus derrames.

A riqueza tende a ser derramada, a fuxir das súas canles, das normais; poñendo outro exemplo: dun xeito parecido a como a auga se evapora, e se eleva, formando nubes, que acaban desfacéndose, e volve á terra, para así fecundala, as riquezas evaporadas, esas que forman o fume, a nube dos potentados, chega un día en que se cansan dela é…, volve á terra, ao punto de partida, que sempre é, sempre foi e será, o traballo humano, a elaboración humana! O problema está en que non sempre “chove miudiño”, pois a veces baixa tormentosa, apedrando, rompendo, arrefriando: neve, sarabia…, vicios en definitiva!

¿Que dito así, en alegorías, resulta escuro? Mirade, mirade ao voso arredor, máis ou menos como fixen eu nos meus corenta anos de bancario: Escasísimas son as familias ás que lles duran as riquezas alén da terceira xeración; ¡por algo será! ¿Tamén queredes que falemos diso? ¡Fareino, pero non lles vai gustar aos potentados, e acabarán denunciándome á Santa Inquisición, que é precisamente a tendencia daqueles que non queren ser inquiridos! Refírome, por suposto, ás riquezas excesivas, avarentas, mal gañadas. Chega un momento en que se cansan de administrar…, e rompen augas! Isto é conto vello, que xa pasou, xa o vimos, cos señoríos medievais, que se esfumaron, no só polos seus vicios, polos seus abusos, senón, e tamén, por obra e graza dos seus lugartenentes, dos administradores: ¡Castelos e Pazos, propiedades inconmensurables, que pasaron discretamente, ou non tanto, ás mans de mordomos infieis! Sempre chega un momento no que os validos fallan, deixan de valer, aprenden do amo! Tanto se valeron dos criados, tanto abusaron, que se lles volven émulos incontrolados. E non só en España: Nesa América escravista, pouco a pouco, pero acabaron presididos por un descendente daqueles escravos, daqueles! É que a miúdo esquecémonos de que o mundo, a nosa terra, ademais de translativa é rotativa!

Se non fose polas tráxicas consecuencias que trae para o mundo servizal esa acumulación galopante das riquezas, a súa evaporación, e subseguinte disolución, poderíamos catalogalas como comedia, comedia bufa, ríndonos da estupidez daqueles que primeiro se riron de nós. Así que, deixémolo en traxicomedia: Primeiro, que os avaros non viven a vida, ¡meus pobres, os ladróns sempre temen que os rouben, eles máis que ninguén! Seguidamente, o apoltronamento dos netos, que, ao poñerse barrigudos, deixan de verse o propio embigo, e case todos acaban deixando que nade o seu iate, en lugar de nadar eles. ¡Iso é ao que chamamos, Nadar na abundancia, que non é nadar, senón vexetar! O terceiro dos actos consiste no esfaragullamento dos caudais, que vén o diabro e císcalles os ouros, sen ton nin son, pois, de saturados de praceres, nin pracer obteñen nos seus derrames. Traxedia, non si?

Con isto, para hoxe, estivo ben, pois as traxedias engurran o espírito, e aos pobres cúmprenos madrugar…, para axudarlles aos ricos a ser máis ricos; unha boa obra, pois canto máis de nós reciben, canto máis se envelenan coa nosa suor, máis desgraciados se verán, se non é en vida, na propia, si que o será na dos seus netos, que nolo di a experiencia! A pregunta definitiva, a máis importante de todas: ¿Entrarán no Ceo? ¡Xa o están, pero no de aquí abaixo, que iso se cren no seu afumamento, nos seus vapores, que os cegan, e así non se decatan de que o deles é transitorio, transitorio e funxible!

-.-

O meigallo das verbas. ¿Quen dixo que xa non hai Botóns? ¿E logo, eses mudos do Parlamento, eses que abren e cerran as portas de todas e cada unha das decisións? A diferenza está en que os de agora téñeno máis fácil, pois chega con darlle ao timbre, e con iso, só con iso, fan cambalear os países, todo un país, o seu mapa enteiro!

Xa non van de uniforme… ¿Que non? ¡Pero se timbran, se lle dan ao botón correspondente atidos a un simple dedo, ao dedo dun simple intermediario, xa uniforman o país! De moverse, se cambian de chaqueta, xa non saen na foto! Aqueles da Banca tamén obedecían, tamén eran recadeiros, tamén eran subalternos… ¿Daquela, onde está a diferenza? ¡Maiormente nos soldos, nos soldos pero tamén nas bicocas e nas ínfulas pois aqueles da Banca obedecían ao último dos Auxiliares, mentres estes aperta-botóns das Cortes só obedecen en presenza do mandamáis, do portavoz!

¡O mesmo nome, botóns uniformes, parecidos, e tan dispares as súas funcións! ¡Para que logo digan…! Os Botóns da Banca cadrábanse coma soldadiños; estes das pulsacións, con tocarlles unha sonata uniforme, xa baila o país, o país enteiro! Chámanlles plenos poderes…, e para iso, irrevogables, de catro anos, prorrogables indefinidamente, lexislatura tras lexislatura, algún por días de vida, séxase, vitalicios, teñan ou non boa saúde, estean ou non nos seus cabais.

Os da Banca abrían e cerraban portas, acatando a quen os elixira, a quen os admitira, clientes incluídos; e aínda que non o usasen, ou pouco, tiñan criterio propio; se falaban, escoitábanos; pola contra, a estes aperta-botóns da bancada parlamentaria nin os deixan opinar; simplemente actúan, apertan mecanicamente o mecanismo que os define, como, cando e da maneira que lles digan. ¡Ata o pode facer por eles un compañeiro, sendo da mesma bancada, da mesma bandeira! Para isto sairíalle máis barato ao país que cada partido, ¡de partidos, nada, que todos están enteiros, dunha peza, dunha opinión, inconmovibles!, encargase un robot que dese tantas pulsacións como puñeteiros teñan, dispoñan, lograsen nas súas listas, coas pechadas, coas herméticas, enfermos e ausentes incluídos.

Na Banca tivemos Botóns tan eficientes que chegaron a dirixir Sucursais, pero iso, comparativamente, non é nada pois nas Cortes houbo, ten habido, pulsadores, simples pulsadores, auténticos monos adestrados, que non distinguían a dereita da esquerda, e chegaron a Presidentes. ¡O meigallo das verbas, que hai que ver a potencia que teñen certas palabras, segundo como, cando, e para que, se utilicen!

-.-

  

As dimensións do ser humano son catro, que non tres, pois ninguén pasa por este mundo, así sexa un feto, non nato, non saído á luz do parto, sen deixar rastro, impactos, influenzas, repercusións familiares, e tamén sociais, etcétera, etcétera.

¡Que importantes somos, e que pouco nos decatamos diso, pois ata o máis folgazán deixa traballo, ¡ou traballos!, feitos ou ocasionados! Ademais do espazo físico están as ramificacións do feito de ser e de estar; para ben, ou para mal, que iso Deus dirá! Na nosa curtidade, na nosa miopía, pouco máis vemos alén das nosas nafres, o que non deixa de ser unha avantaxe, ¡transitoria, desde logo!, pois, do contrario, se os malfeitores, sexa de palabra, de obra, ou de omisión, tivesen alcance da transcendencia dos seus actos morrerían daquela mesmo, aterrorizados polos remorsos!

Por iso é unha desgraza non ser comunicativo pois aqueles que o son xeralmente atopan alguén que lles leve a contraria, fenómeno útil, que serve dobremente: Se teño razón, para afirmarme nela, para seguir así, para sentirme útil; de non tela, demostrándomo na discusión, na advertencia, no consello, faranme o favor de tornarme dos precipicios mentais, tantos e tantos como hai, tantos e tantos abismos que nos conducen non só ao noso inferno, senón, e tamén, para facer outro, para acender outro, maiormente para aos próximos. Ora ben, ser comunicativo non quere dicir ser indiscreto senón razoable; razoar, escoitar opinións, pero non conformarnos con oílas, distinción que non sempre temos clara.

Por poñer algún exemplo: Cando votamos, no que sexa e para o que sexa, estamos outorgando poderes, plenos ou non tanto, xeralmente temporais; ¡ah, pero nós, os interesados, seguimos aquí, atidos e atados as consecuencias de que as facultades cedidas, conferidas, delegadas, sexan, ou non, ben interpretadas! Se hai desviacións no apoderado, ¿merecerá chamarse empresario aquel outorgante que non chame a capítulo ao mordomo infiel? ¡De non facelo, convértese en cómplice, co cal o infiel medrará máis, tornarase máis ladrón e máis soberbio, máis aínda, arrastrándonos ao campo da súa indignidade!

¡Canto se podería dicir; dicir, escribir, divulgar, acerca da irresponsabilidade humana, pero non habería papel dabondo para iso, nin sequera pinchando tódolos eucaliptos desta Nova Australia á que algúns seguen chamando Galicia!

-.-

Señor, ensínanos a orar (Lucas 11, 1). Pero, outra vez? ¿Xa esquecestes o Evanxeo? Señor, coido que si, moito me temo que si, pois veño de certa igrexa, que se ten de católica, pero eu saín protestante, quero dicir, protestando! ¡Un run-run, alí dentro, que nin o vento cando zoa no xardín fronteiro! A min, modestamente, non me parece que sexa rezar ese monocorde repetir das verbas, a toda velocidade, que nin tempo nos demos para entender o que estabamos dicindo, uns e outros!

¿Pedíamos, ou agradecíamos? Eu, que veño da labranza, tiven, repetín, aquela impresión de cando afalabamos ás vacas mentres o carro, de untados os eixes, cantaba por riba das nosas voces, así que, de que servía berrarlle á Marela? Como, naquelas circunstancias, non podía oírnos, por grandes que tivese as orellas, dabámoslle á aguillada; ¡ah, pero con Deus non valen aguilladas, pois o Amo é El! Se eu fose Deus maldita graza me ía facer iso de que falen comigo coma quen le anuncios nunha emisora de radio. ¡Amodo, fregueses, que unha Misa só dura, como moito, media hora, e tempo vos quedará para tomar o vermú; tamén para esbardallar de fútbol, ese gran antídoto da política! De postos a buscar causas, igual ten a culpa esa tele trasnoitadora, que non a damos apagado porque segue, e segue, e segue…, ata infinito! ¿Vinte e catro horas? ¡Non, pois ás vinte e catro aínda segue de programas, a cal mellor! Con este trasnoitar, é imposible ter a mente esperta, e menos un domingo, así que…, que esperte Deus, que nos entenda Deus, que para iso é Deus, a Intelixencia Suma!

Papa Francisco, estou por dicirche que deixes Roma e te metas nesas pantallas da tele, como adoita facer o noso Rajoy, tan raxado el, tan listo el, que aprendeu a vender en plasma, sen dar a cara, sen ir á feira!

-.-

O sino da España Contemporánea son as Corentenas; coresmas, das de corenta días, non; corentenas, de corenta anos! Repasemos:

O 19 de abril do 1898, os Estados Unidos, con aquel teatro do Maine no porto de Santiago de Cuba, decláranlle a Guerra a España. ¡Un motivo ben preparado, ben urdido, para cambiar de caseiros! Tíñanlle ganas ao cobre, ao azucre, pero, sobre todo, ás mulatas! Os mariños americanos, collendo durmidos aos españois, déronnos a murga en Cavite, Filipinas, o día 1 de Maio; Puerto Rico, para nós, cambiou de nome; e o de Cuba estoupou o 3 de Xullo. ¡Xulio, aquel César, ese mes do César, e despois, no 36, outro Xullo…; unha mala fada! Chamáronnos a París para darnos a penitencia: De xeonllos, o 10 de Decembro do mesmo 1898. ¡Perdón, Señor, que volvemos a pecar; outro descoido dos nosos! Os colonialistas dicían: “España necesita un ideal y este debe ser el Rif”. ¿Dicíano eles, motu proprio, ou por inspiración de Romanones, señor das minas do Rif? Pero Manuel Leguineche, que estudiou a fondo aquel afán revanchista, engade: “La acción militar manda sobre la acción civil. Al perder las últimas colonias, Cuba, Filipinas, Puerto Rico, aquellos pobres guripas vestidos de rayadillo, España se quedaba sin misión que cumplir”. A penitencia dirixiuna un grupo de intelectuais escandalizados, pero pouco prácticos, a Xeración do 98. ¿Arranxaron algo, deron receitas? ¡Non, non moitas, que más ben xemeron, meus pobres! ¡Eran literatos, poetas, e non economistas!

Así figura retratado no libro Annual (el desastre de España en el Rif) 1921,

de Manuel Leguineche.

Polos 30, o único Imperio que nos quedaba, fóra das chumbeiras africanas, era o mangoneo caciquil, grandes e pequenos caciques, financeiros e contrabandistas, con capacidade para darlles outra ocasión aos Silvestres de turno…, e mandáronlles avanzar! Vaia se avanzaron, que ata lles devolveron Covadonga aos mouros: ¡Segunda Corentena: Vencido y desarmado el ejército rojo…, entraba o azul! No 75, veu a Pascua? ¡Non, viñeron os que nos fixeron a pascua: uns, disimulando os seus vicios; e outros, febrís por acadar mando en praza, famentos de teta; entre todos amañaron unha Constitución chea de remendos, listas cerradas, lei D´Hont, etcétera. ¡Remendar non é igual que estrear traxe!

De presente, que? ¿Espéranos outra corentena, a enésima, outro cate, outro suspenso con suspense, ou comezamos a andar dereitos, co pé dereito? ¡Deus nos ampare, que boa falta nos fai, a ver se é verdade que desta vez en España…, empieza a amanecer! ¡Eu quero unha Pascua, con pan e con paz, antes de morrer de vergoña, que xa está ben de Coresmas, de Coresmas que son Corentenas!

-.-

Ese Médico co que sigo unha abundante correspondencia electrónica sostén que só hai un cinco por cen de malas persoas, e dese cinco só un dous vive en hoteis cando merecían facelo no cárcere. Pola miña parte, dúas consideracións: A primeira xa é que ao Médico consúltaselle o corpo, o noso, o de cada un, individualmente; ¡iso, o corpo! Pero eu, pola miña parte, non esquezo que fun Director dunha Sucursal de Banca, e xa daquela, en tempos máis sosegados cós actuais, non había empresarios de altura que non me confesasen os pecados dos seus competidores, Autoridades incluídas; ¡os pecados da alma, que eses si que son graves, e non os do corpo!

Pero hoxe quero referirme a outro tipo de fraquezas, ás íntimas. Témolas de dúas clases: Aqueles do, “Mecachis, qué guapo soy”, e no polo oposto, eses miñaxoias que se auto odian.

Non podo dar porcentaxes porque non hai forma de medilos, de medirnos, pero fatos, con ou sen espello, polas trazas…, moitos! Son guapo, e por ende, diferente, superior; ¡incluso en altura, en fortaleza física, que meus pais tiñan, e eu comín, moito e bo! Ademais de guapo, son listo, que hai que ver como me foron aprobando, e iso sen que meu pai lles levase un par de xamóns. ¡Claro, ademais de becas, porque a riqueza familiar non aparecía no IRPF, asesores fiscais e todo iso, sempre tiven pasantías, francés en Francia, inglés en Inglaterra, alemán en Alemaña…! Por engado, meu pai foi Alcalde de…, no franquismo; eu saín á rúa con bandeiras rebeldes, daquela que iso vestía, moito…; en definitiva, a miña nobreza, polo menos a externa, que a interna  é cousa miña, e a ninguén lle importa, é de pergameos, con títulos colgados na parede!

Enfronte, aló abaixo, están os miñaxoias, eses que só se miran no espello das pozas, e para iso, cando chove. Cando tiñan que falar, calan…, para que non se lles note que o seu castelán aprendérono nos libros, ou na escola, ou escoitando mitins! A anemia infantil reveulles estatura, e por engado a súa muller non pode subirse aos tacóns, para non desface-la parella. Na igrexa danse golpes de peito, polos seus pecados, coa humildade de ignorar, de querer ignorar, que moitos deles foron ocasionados pola envexa e polo mal exemplo que suscitou aquel veciño seu, o prepotente, que por quitar ata lle quitou a noiva!

¿Cando será o día que, sen prexuízo de ensinar nas escolas Ciencias Naturais, ensinen comportamentos naturais, condutas naturais, naturais e dignas, tanto nas alturas como nas baixuras? Eu, coma o vello Simeón, non quero morrer antes de que chegue ese día, o Día da Luz, o Día en que se mida á xente por dentro, e non por fóra!

-.-

Embarcando naquelas lanchas que ían á Marola,

onde os agardaban os transatlánticos,

que así escapulíanse das quintas, de pagar seguro, etcétera.

O problema das lexítimas ilexitimadas:

Os nosos emigrantes sempre foron xenerosos, e non só coa familia propia, aínda que por veces máis que virtude foi petulancia, presunción, matar complexos dándose de ricos, xactándose do que, ¡aínda!, pouco ou nada tiñan: devolvían a pasaxe, os cartos recibidos; pagábanllela a parentes e veciños que clamaban por imitalos; mandaban letras para que o morgados comprasen as herdanzas dos tíos, ou pagasen aqueles préstamos usurarios de don Benito...; e incluso costeaban edificios, escolas, ¡para que non tivesen que emigrar, ou o fixesen con unha certa cultura, precisamente os fillos daqueles morgados, dos mesmos que lles causaran, a eles, a súa emigración, que era o colmo da xenerosidade.

¿Pero...? ¡O pero estivo, estaba, en que aquela prosperidade do emigrante ou fora ficticia ou decaera, chegando días, rachas, de mala ventura, de extrema necesidade! Nesas circunstancias, ¡lóxico!, escribíanlles aos irmáns da casa, pero máis ben aos sobriños, pedíndolles un xiro, neste caso inverso, polo que herdado tiñan. Daquela, os da casa, que? ¡Pois..., o propio: regateaban, e incluso os houbo que nin as cartas contestaron!

Por unha parte, que é doado defenderse dos ausentes; pola outra, que a que viñan aquelas pretensións de quen tan rico estaba, ou se lle supoñía! Neses regateos pasaban os anos, viña outra xeración, e..., se te vin non me lembro, que incluso se deron casos, coñezo algún, nos que os da casa patrucial negaron aquela relación, aquel parentesco!

Neses supostos, fosen moitos ou poucos, en que paraba a cousa? ¡Pois..., haberá que dicilo, e iso que, que eu saiba, ata aquí ninguén ousou comentalo, que segredo mellor gardado cá este nunca houbo, ningún, nos faiados das casas! Xurdiron uns..., ¿especuladores?, que, con socios, ou cómplices, aquí, no país, aqueles ¿listiños? aló, en América, desde aqueles Centros Galegos onde a morriña desataba as linguas, sabían dos casos, así que eles, aqueles listiños, ¡bos samaritanos!, acudían a ferida: “Vosoutros tranquilos, que vos compro as herdanzas, e así sácovos do apuro!”. Dito e feito: unhas veces por compra efectiva, e outras con poderes irrevogables, facíanse co dominio patrimonial! ¿Para que, que desde América non se poden arar as nosas leiras? ¡Pero pódense dar poderes ao cómplice para que se presente na casa patrucial, e poña a parir, de inmediato, sen esperar nove meses, aos paisaniños, que acaban por mercarlles aos intrusos, ao prezo que fose..., antes que verse metidos en preitos e/ou difamacións!

Pero, habíaos desa catadura? ¡Houbo, si, e encima gozaban de certo prestixio neste país dos segredos; claro, pois mentres ás estraperlistas lles cortaban o pelo, a estes, ¿estraperlistas de herdanzas?, medráballes o seu, con boina e bastón, por suposto! Máis é, que as consecuencias daquelas ¿intromisións especulativas? teñen, tiveron, unha segunda consecuencia: Que tempo adiante, algún fillo, fillos e netos, daqueles emigrantes, ao verse en circunstancias aínda peores, seica quixeron apoiarse nos parentes para virse a España, para un retorno migratorio, e…, xa non tiveron, non lles quedaban, táboas de salvación, puntos de apoio, cos parentes anoxados!

¡Nas nosas aldeíñas tamén houbo, e hai, segredos de Estado, e non dos de minúsculas, pero..., todo se esquece!

-.-

Heroicidades. ¿Meterse a redentor? ¡Xa o fixo Cristo, e así lle foi! Isto é o que pensan, o que din, os covardes, pero, sen valentes aínda estaríamos nas cavernas. Que nos cravarán de pés e mans é certo, dínolo a experiencia, por pouca que teñamos, pero non o é menos que sen valentía e sen xenerosidade o mundo non rula, e aínda que rote, non se traslada. ¿Trasladarse, para onde? ¡Para o Ceo! ¿Parécevos pouco?

Pedro, para que non o acusasen de cómplice, negou tres veces, pero arrepentiuse, e chorou, tres días, ata que viu ao Perdoador resucitado, consolando e animándoos para que seguisen, para que predicasen o Evanxeo, para que testemuñasen, así lles custase o martirio! ¿Nós, que nos damos de cultos, imos a ser menos?

Aínda que todo é mellorable, o samaritanismo de proximidades, aquí en España, e niso a nosa Galicia non está por debaixo da media, caso de Angrois por exemplo, funciona bastante ben, pero isto podemos predicalo nos casos vis-à-vis, nas distancias curtas, no visible, pois no invisible, cando as consecuencias se ocultan, ou se nos ocultan, non me atrevo a ser tan optimista.

¿Podemos axudar no invisible? ¡Podemos, e debemos, aínda que supoña heroicidade, pero o noso ego, ao non recibir un agradecemento expreso, directo, visible, palmario, arrefríanos os ánimos; por veces, xa, incluso, antes de comezar: tantas cousas que, podendo pasar, ou enfrontarnos a elas, segundo os casos, escondémonos, tiramos de largo!

Comezando polos mínimos: Aquí en Coruña, e noutras cidades outro tanto, ata que saíu unha Ordenanza ordenando recoller ás deposicións sólidas dos cans, quen o facía? Así tantas e tantas omisións, con prexuízos para terceiros, que non as daríamos enunciado. Só dúas máis, das pequerrechas, ou non tanto: Se vas pola beiravía, e te paras diante dun semáforo, agardando pola verde, verás, acotío, ducias de valentes, ¡de valentes badocos!, que, ao non ter un garda por semáforo, fan alarde da súa afouteza, poñendo en perigo, de paso que pasan a destempo, a todo chofer que leve gastadas as zapatas dos freos, ou non sexa capaz de pisalos a tempo. Outra: Bótaste á estrada, a calquera, e a calquera das horas, pois, aínda que as circunstancias sexan diferentes, non hai hora nin tramo nos que os prudentes, se puidesen soltar os seus volantes non deixarían de persignarse dándolle as grazas a esa lexión de anxos da garda que debemos ter os motorizados a xulgar polos seus milagres. ¡Eses próximos que tanto se nos achegan van, pasan, entretidos, namorados dos seus aceleradores, e daquela os outros, aínda que levasen máquina, non poden pararse a retratalos, así que, impunidade ao canto!

Con isto ter o seu alcance, outras cousas hai, outras omisións dos nosos deberes sociais, teñamos ou non mando en praza, que, podendo, e debendo, actuar, como ninguén nos vai dar as grazas…, así provoquemos unha catástrofe!

Hai redentores, redentores anónimos, por suposto que si, que non esperan nin recibirán o noso persoal agradecemento, nin serán eloxiados nos mass media, pero saben, esperan, que os premiará Deus; isto, aínda que no fondo encerre un certo egoísmo, ten o seu mérito. ¡Hai que avanzar por este camiño, así sexa pedregoso, pero é o meritorio, o que nos leva a merecer o Ceo, que Aló Arriba, Aló Adiante, nunca se esquecen de darnos as grazas! ¡Non o digo eu, senón a Biblia, que é o único libro certo, o das matemáticas máis exactas!

-.-

Salus pópuli suprema lex est! ¡Xa; iso dicían, ou iso querían, para os seus, aqueles romanos! A saúde do pobo é a primeira das leis. É un principio do dereito romano, pero, noso, do noso Goberno? Polas trazas, e xa van anos deste século, do XXI, aínda non viñeron, non volveron, os romanos, e os celtas están cansos, cansados do seu encortellamento castrexo.

Iustitia

Os Gobernos teñen portavoces; as Autonomías, tamén, pero de nós, dos poderdantes, quen é, ou se fai, portavoz; quen se sube á muralla do castro para berrar, para esixir, ese dereito ancestral? Eu, modestamente, desde a torre do meu blog, clamo, e proclamo, dereitos seculares, ¡que veñen dos romanos! ¿É que os nosos políticos, que tanto presumen da súa carreira, teñen suspenso o seu Dereito? Certo é que, a falta de pan, dannos circo; a falta de medicamentos, alocucións, pero, onde está, onde queda, onde e como esqueceron a nosa saúde, esa “Salus pópuli”? Nós, toda unha vida contribuíndo para as súas bacanais, e eles negándonos a gratuidade das menciñas, que non o é posto que as pagamos, todos, por adiantado, desde o primeiro día da nosa cotización á Seguridade Social! ¿Non será que queren aliviar, minguar, as listas do paro mandando á Eternidade aos enfermos, sexan vellos ou novos?

Señores políticos, señores mordomos infieis, déanlle un repaso á Historia de España: Aqueles romanos trouxeron leis, pero a cambio dunha inxente cantidade de ouro, prata, trigo, viño…, así que daquela mesmo comezamos a ser pobres. Despois viñeron os bárbaros, que non o eran tanto posto que, a diferenza dos romanos, case non trouxeron dereito pero si vacas, pasando do arado romano, do de madeira, ao de ferro. Os musulmáns aportaron cultura, boa parte daquela que se refuxiara en Bizancio; e de paso, ensináronnos a fecundar a terra, con regadíos, con novas especies. Dos mouros pasamos aos indios, así que, neste punto, chamo a declarar á sevillana Torre do Ouro. Esgotado aquel Potosí, viñeron as remesas dos emigrantes, e tamén algún que outro turista friorento. En definitiva, que hai que administrar mellor, repartir mellor, ese pouco que temos, ese pouco que nos quedou, que llelo aconsello, eu mesmo; lémbrense que os mordomos infieis, os mordomos papóns, aínda que teñan catacaldos, acaban mal, acaban..., vomitando!

-.-

  

Apocalíptica, velenosa herdanza, esta que lles deixamos aos do XXI. ¿Perdoarannos? ¿Perdoarannos o noso mal exemplo en materia de relixión, de produtividade, e tamén de austeridade; perdoarannos este pasotismo político, herdado, fomentando na corentena ditatorial; perdoarannos que non soubésemos, ou non quixésemos, reaccionar; que non esixísemos rendición de contas aos nosos administradores, e todo iso ao longo dunha corentena somnolenta, outra? ¡Ai Deus, que será de nós se tamén nos acusa San Pedro?

¿Que naceron rebeldes? ¡Iso non é certo pois todos nacemos inocentes; co pecado orixinal si, pero, despois do bautismo, todos lavados! O problema é outro: O problema está en que o bautismo só lava o pretérito, pero non inmuniza para o presente, nin para o presente nin para o futuro! ¡A contaminación mundana, que moitos científicos, moitos premio Nobel de Ciencias, pero aínda está fora de uso a vacina moral! Inventada, si; confirmada polo propio Mestre, que tanto nos ensinou que tamén nos ensinou Ética, da boa, da perfeccionada, pero…, é máis cómodo ser malo que ser bo!

Daquela, que ensinamos nós? ¡Sobre todo, picardías! Aínda que non lles digamos aos nenos como facelas, eles teñen ollos, e oídos tamén, así que se din: Se meu pai, e con el miña nai, fan isto, aquilo, o de máis alá, e con iso viven ben, e prosperan, imitémolos, que para algo nos parecemos aos monos nisto de ser imitadores!

¿Prosperamos? En tecnicismos, si, pero, no outro, na limpeza da alma? Certo é que agora poucas casas quedan sen auga corrente, de quitado na selva, pero, de lavar a alma? ¡Por falta de confesionarios non é, pois as nosas igrexas xa parecen museos diso, da prehistoria cristiá, mais, como están en desuso, por tras deles vixía o diabro, converteunos en atalaias!

Agora que escasean as reprimendas, suponse que os fillos nos queren máis que nunca: non lles roñamos, non os censuramos, doámoslles, gratuitamente, todo xénero de comodidades e de liberdades…; ¿si, ou non si? De momento, afirmativo, pero día virá en que nos censuren a nosa pasividade en deixalos ir por camiños errados, tal que se, desalmados, quixésemos e provocásemos o seu afundimento. Sendo así, a súa anatema merecemos; a súa, pero tamén a de Deus!

-.-

Fun a Super papelería, en busca de tinta para a impresora, e resulta que aló atrás, na trastenda, teñen una colección de disfraces, que me dixeron lles sobraran do último Carnaval. Pregunteille á rapaza se os teñen de “homes bos”, e díxome, sen pensalo moito, que, “Deses, non”. Aos poucos reaccionou e botouse a rir.

Pois non, que a cousa nada ten, ou pouco, de risible: ¡Non os hai de “homes bos”, ou non están á venda, porque…, non a terían! ¡De homes bos xa andamos disfrazados, sempre, acotío, así que no carnaval cómpre facelo de malos, modelo, tipo, para o que non é preciso comprar careta porque…, xa o somos, ao natural! Con quitar a outra, a cotián, aparecemos distintos, outros! Nada, que a humanidade, e máxime neste século de tanto marketing, anda, condúcese, con un disfrace permanente, e tan ben estudado que parece real, natural, propio da personalidade de cada quen.

-.-

Durmirse nos loureiros: Un hábito español? ¡Un hábito herdado! Resulta que o laurus nobilis era considerado polos gregos, e tamén polos romanos, como unha árbore protectora e curativa, salutífera, que a tomaron, que a usaron como representación de gloria, así como símbolo de resurrección xa que as súas follas tardan en murcharse unha vez cortadas (se se secan ben, e despois poden ser utilizadas para elaborar pratos ricos, como a paella). 

Comezarei polo xeral, polo máis importante, aínda que o individual, a suma de individualidades, tamén importa, moitísimo!

O primeiro, renegar daquela altivez castelá, goda en definitiva, (arrogância, empáfia, presunçäo, dobrancearia, sobrançaria), que tanto leva irritado aos portugueses, aos suevos do Sul, motivo principal, fundamental, definitivo, para que non chegase a consolidarse aquela unidade territorial. ¡Ai, Sabeliña, Sabeloa, que ti si que eras de berce ignoto, pois se de verdade foses de Tras do Támara (Trastámara) non facías o que fixeches: Roubar un trono, e para iso casándote cunha bula falsificada, a cambio de que esta Península deixase de ser unha unidade de destino, e non só no universal! ¡Si, sentándote naquel trono ilícito, e España, a Iberia da túa sobriña, con iso, mutilada indefinidamente!

Outras oportunidades viñeron, certo é, pero de mal tronco viñan, así que non deron froito, que ata ese simulacro de Pacto, aquel Pacto Ibérico, Franco versus Salazar, só foi unha entente de inimigos que pactan para disimular as súas desavinzas, os medos recíprocos.

Ai Isabel, Sabeliña, ¿Católica, ou Meiga Maior de España?, que non tiveches abondo con aquela desfeita sen, encima, ordenar  aqueles  “¡No cejéis…”! Ao Norte, contra Galicia, e ao Sur, contra África; e menos mal que che parou os pés Portugal constrinxíndote co tratado do Atlántico (Alcáçovas-Toledo). Non che chegou Granada, e lanzácheste á conquista do norte de África, co argumento de continuar a reconquista pola Mauritania Tingitana: Melilla (1497, con Pedro de Estopiñán), Peñón de Vélez, Orán, Bugía, Argel, Túnez, La Goleta, Trípoli… Só te freou o choio das Indias Occidentais, que se non, polo menos ata Guinea, ata á Guinea Portuguesa!

Pobre herdeiro, pobre Fernando, que encima de aguantarche os malos olores da túa camisa, daquela que ofreciches non cambiala, non mudala mentres durase o asedio de Santa Fe, vas e imposlle aquela manda, aquela consigna imperialista, para el, e consigo, aos vosos herdeiros! Encima diso, os franquistas, os daquel galego renegado, que era máis franco que galego, quixeron canonizarte; sería por…insaciable? ¡Santa I, Santa Insaciable!

Rapaciña rapaz: Agora, desde onde te teñan, que me dis da desfeita que supuxo para España, en homes, pero tamén en cartos, aquela aspiración sureña? ¡Dígoche, e teño motivos directos, información persoal, xa que por aló andei, que, con aquelas…, ¿enerxías?, organizadas, asentadas, invertidas aquí, no interior peninsular, hoxe en día seríamos un auténtico imperio, este si, polo menos no económico, uns auténticos Estados Unidos de Europa, por encima de Alemaña, cen veces máis ricos e máis potentes! ¡Deus che perdoe, pois para tantos pecados, tan graves, non hai confesor que teña licencias! Aquel Papa perdoouche o da Bula falsa, parental, do teu casamento, pero aquel pecado, comparado cos outros, foi simple, venial.

Deixando o xeral para abaixarnos ao persoal, ao individual:

¿Quen inventou a sesta? ¡Os españois, que o aprendemos dos árabes!

¿Quen inventou os roubos do ouro e da prata nas terras ocupadas, ¿botín de guerra?, etcétera? ¡Isto tampouco, que o aprendemos dos romanos, pero cábemos a, ¿gloria?, de ter sido alumnos avantaxados, que xa é mérito!

¿Quen inventou a Inquisición? ¡Os xudeus renegados, os nosos, os desta Sefarad, para evidenciar que eran máis papistas có Papa!

Non sigo, pois entendo que queda claro: ¡España non é culpable; a culpa é dos nosos mestres, tantos que tivemos, e tan bos que eran! A miña, persoal, esperanza é: ¡A ver se neste século, no XXI, que vai sendo hora, aprendemos a discorrer con criterio propio, maduro, eficaz!

-.-

O Patriarca dunha familia está, debe estar, para os goces, subido nun trono, pois non existe categoría meirande cá súa; e para as responsabilidades cravado nunha cruz; con todo iso, non hai grandeza, aquí na terra, que iguale a súa!

Precisamente a verba catedrático, cadeirádego, o señor da cadeira, o sabio, o que ensina, diso arranca, de cando os patriarcas, cos seus anos e coa súa experiencia, asentados na cadeira, na grande, instruían a tribo. Así que, un respecto, pero tamén unha esixencia: ¡Que predique co exemplo!

En canto aos goces, se non os ten debe telos, infinitos, posto que non hai goce máis sublime, esperanza meirande, cá do sementador na súa leira, na leira do seu dominio. Mais para iso non chega con bota-la camisa de fóra, segundo era tradicional nas nosas aldeíñas, senón que tivo que ir á escola, ¡a dúas: primeiro a da súa parentela, e despois cos outros nenos! Estivo atento, fixo por mellorar, por superarse, por distinguir o po da malla, as verdades das mentiras. Foi laborioso e austero, consciente de que tras do hoxe vén o mañá; imitou ás formigas, e pouco ás cigarras. Procurou abrir os ollos ante as aparencias do mundo, dexergando muíños onde outros, os ilusos, ven xigantes. O seu xigantismo, o único no que sempre creu, foi a prudencia, que nunca é grande de máis.

Para cruces, debe comezar con elas mesmo ao levantarse da cama, pedíndolle axuda a Deus, sabedor, crente, que outros cireneos poden, ou non, ser de fiar. E ao longo do seu viacrucis procurará non decaer; pero se cae, levantarse; sempre coa certeza de que os seus sacrificios serán de utilidade, de utilidade suma, como abono da súa sementeira. O patriarca que pon mala cara nos seus sufrimentos, de paso que se desanima el, el mesmo, está desanimando a familia, pecado gravísimo pola contaminación circundante que comporta. ¡Infundir optimismo, un optimismo razoable e razoado, é o mellor milagre que se espera deles, dos patriarcas!

-.-

O xoio non fai falta sementalo, que xa vai co trigo, mesturado; pois co odio pasa outro tanto! Cando Galicia era Galicia, cos castiros enxertados, coas cerdeiras enxertadas, coas pataqueiras, cos trigos da cavada…, naqueles días nos que o xoio comezaba a espigar, “¡Ala, colle un fouciño dos pequerrechos, e vaite ao trigo…!”. Chegaba con iso para saber que a nosa función era cortar  o xoio ao rente, antes de que granasen aquelas espigas; de arrincalo, nada, pois corríase o risco de prexudicar a planta boa, a do trigo grandal!

¿Dicímoslles agora aos nenos que corten o odio polo pé, a rentes da raíz, mesmo segundo vai brotando? ¡O que é polas trazas…! Peor aínda: que llelo ensinamos nas casas, con respecto aos propios parentes, comezando por eles, e xa non digamos ao resto do próximo. Cando sei dalgunha parella rota, ¡outro xoio entre o trigo!, o primeiro que se me vén á chola é: ¿Aquel que está, que se queda, constante ou alternativamente, cos rapaces, será capaz de conter a súa ira; será capaz de explicarlles que foi cousa do diabro aquilo de non entenderse? ¡Si, do diabro, do mesmo diabro que os xuntou malxuntados, mal examinados, pois, de ben examinados, os aprobados son, teñen que ser, definitivos!

Ninguén odia tanto coma os acomplexados. ¿Por que? ¡Hai un refrán que os define perfectamente: Pensa o ladrón que todos son da súa condición! Unha persoa acomplexada é difícil que sexa boa, intelixente, comprensiva, tolerante…; o seu é rebaixar ao próximo cando pensa que lle pasan diante, aínda que non sexa verdade, pero o seu complexo é terreal, tira sempre para abaixo. Se estás debaixo doutros, trata de erguer a cabeza, con esforzo, con traballo, con dignidade, que así chegarás a igualalos, cando non a superalos. Se es feo/fea pensa que os guapos non adoitan ser os más intelixentes, nin sequera os mellores, pois esa guapura do espello convérteos en pavos reales, moitas plumas e pouca carne!

Para ser bo, o odio é a antítese do amor; e sen amor, que? ¡Merda, falando mal!

-.-

¿Como farei para levar esta ola a Suíza, ou a Panamá, có que pesa!

¿Volvemos ao Trinta e seis? ¡Non volvemos, seguimos: azuis contra roxos, e á viceversa; a única diferenza é que agora, en lugar de fusilas, en lugar de soldados, utilizamos xulgados!

Intraflug deixou de levar emigrantes, ¡xa non queren máis!, pero si admiten os nosos fluses, que en definitiva é un retorno de capitais pois, na súa inmensa maioría, proceden daquelas remesas dos nosos emigrantiños, que, pasadas polo coador da Hacienda, desembocaron en Presupostos, e de aí, en ¿supostos?

¿Onde está a cova? ¡As covas! Teñen tantas silvas, tantos toxos por diante, tanta maleza, que nin en todo o XXI se darán limpado, así que moitas quedarán por descubrir, polos séculos dos séculos! No ínterim, Per signum Sanctae Crucis, de inimicis nostris libera nos, Domine Deus noster.

-.-

  

Pasado, presente e futuro

Praia de Riazor, unha das grandes dos grandes de España.

Tranquilos, que nunca choveu que non escampase. No pasado botamos a correr, improvisando, chafallando, con pouca previsión, case todo mal feito, e aquí está o presente para demostrar que non minto, mais tamén cabe esperar que, tras do hoxe, chegará o mañá…, que será feliz, próspero e feliz…, se sabemos utilizar as nosas, dolorosas, experiencias!

¡Todo un símbolo!

Bárcenas, aquí na Coruña, na rúa Juana de Vega. Na dirección que leva igual vai para o Banco de España, ¡o Banco de España, ese monumento dos cartos!, que o ten enfronte, pero a súa cabeza non rexe, segundo o evidencia esta fotografía: Con gafas de sol, a visión acúrtase, non se ve ao lonxe; e logo que sufre o despiste de cruzar co semáforo vermello; se agardase polo verde, polo da xente que é xente, non tería que velarse dos autos; ¡iso, dos Autos! ¡Hai que velas vir, amigo, e para iso compre lembrar que, As trampas trampas se volven, que xa o dicía meu avó! Despois engadía: Non as fagas, non as temas! Pois iso, que hai que andar pola vida camiñando recto, orando e laborando, asemade, pero…, todo, sempre, en positivo!

Xosé María Gómez Vilabella