AVANTE, TODA!
Xosé María Gómez Vilabella
AVANTE
Co primeiro dos significados úsase como voz de mando en varias manobras
mariñeiras, principalmente nas que tenden ao impulso das embarcacións no
sentido directo da súa eslora; e así, navegando,
din: avante toda, e avante a babor, ou a estribor,
para indicar respectivamente que a boga ten
que ser uniforme por ambas bandas, o que só se efectúa cos remos armados
na que especialmente se menciona en cada caso. Nos antigos barcos de vapor ordenábase a forza que
a máquina tiña
que desenrolar coas fases: avante a toda, a media, a
cuarto, de máquina, etc., comunicadas xa de viva voz por medio do tubo acústico, ou ben transmitindo o sinal dun para
o outro dos marcadores do aparello que se utilizase.
Tamén co primeiro dos significados úsase nas seguintes expresións:
espiarse avante ou halar avante: facer que unha embarcación vaia adiante, cobrando de un cabo dado pola proa,
e feito firme nalgún punto.
estar tan avante un punto ou un obxecto:
é atoparse o buque na perpendicular dirixida do
punto dado á liña do rumbo que el mesmo segue.
Co segundo dos significados aplícase a:
tomar por avante: cando o vento,
por soprar repentinamente pola proa, incha as velas en sentido contrario ao
normal, apertándoas contra os seus paus e enxarcias, tendendo a impulsar a
embarcación en marcha retrógrada e a que a súa proa caia a sotavento.
Pode ser ocasionado por varias causas como: brusco e inesperado cambio de
dirección do vento, repentina calma, excesiva orzada,
descoido no goberno, falsa manobra, etc. En todo caso a manobra máis indicada,
cando o lugar e mailo espazo o permiten, é cazar y amurar para cinguir o vento, navegando da outra volta
-.-
O
Creador dotounos dun corpo e dunha alma, motor e esencia, para navegar por
este mar da vida térrea, que ten de todo, menos aburrimento; daquela: Avante toda! Só os covardes permanecen
ancorados; só os covardes nacen, e viven, ao pairo.
O neno, ao nacer, o primeiro que fai é darlle grazas a Deus pola
herdanza que atopa: unha familia, unha terra no porto de saída, un Ceo no de
chegada. Por veces parece que chora, pero é de ledicia, que aínda non aprendeu
a expresala doutra maneira.
Tendo
o sol aí arriba, e a Deus en todas partes, a
carta de navegar é cousa nosa, así que iremos a onde de verdade queiramos,
pola ruta que nos tracemos, día a día, cos nosos actos. ¿Hai ondas no mar? ¡E
que, pois, se non as houbese, que graza tería navegar en mar calmo?
Tivemos,
padecemos, unha soberbia inicial, pero naceu, veu, Cristo, para perdoala,
consubstancial co Pai, así que todo nos irá ben…, se non volvemos a pecar, se
arriamos as velas da soberbia e izamos as da humildade! ¡Avante toda, que imos cara ao Ceo, outra vez, que nos indultou o
Redentor mediante a súa morte…, voluntariamente aceptada, que aí está o
mérito, a grandeza indiscutible de Deus! As súas laureadas son absolutas;
nestas non hai xuízos contraditorios como para as terráqueas. Deus, ao ser perfecto,
é indiscutible. Certo é que nos deixou algunha tormenta, algún tormento, ¡que
pouco é para o que temos merecido, non si Eva, non si Adán?, pero é grandioso
que nos mostrase a folla de ruta, e nos dese forzas, sacramentos, para dominar
as ondas do mal! Neste plan é de covardes terlles medo ás tempestades; de
covardes e de ateos.
¡Xa
veredes que porto tan feliz nos espera do outro lado, séxase, pasada esa barra da defunción! O home,
e con el a muller, son, somos, os reis da Creación, pero a soberbia, estimulada
por Satán, eclipsounos o entendemento. Perdón, Señor, perdón; e de perdoados,
non apagues esa luz, a túa, a eterna, nin de día nin de noite, para que podamos
ver o compás, para que non volvamos a naufragar acollidos ao noso libre
albedrío; a luz do sol é térrea, de vai e vén, do orto ao ocaso, pero a túa é
definitiva, constante: é a que nos serve de guía!
-.-
Nacín,
nacemos, os da miña xeración, con XX séculos de cristianismo, pero, ¡nin con esas!,
pois seguimos algo verdes, inmaturos, en
aspectos moi importantes para a convivencia pacífica. A culpa é da nosa
comodidade, e con esa comodidade levamos ao lombo unha egolatría espantosa,
unha cegueira tal que nos impide ver que no mundo non estamos sos, e que, se fósemos agradecidos, cumpriríanos
predicar, evanxelizar, continuar a sementeira dos apóstolos, xeración tras
xeración, contra vento e marea, pois, se así o fixésemos, este campo non estaría,
non seguiría, a barbeito, non medraría, nel, o xoio (a cizaña) no sitio do trigo.
Xoio
¡Señor,
faime exemplar, no que me quede de vida, para que cumpra cos meus deberes, que
xa estou na última milla da miña singradura, séxase, en setembro..., e quero
recuperar!
-.-
Mirade se somos teimudos que nos pasamos a vida levándolle a
contraria ao vento propicio, ao Mestre; tanto que nos ensinou, e tan pouco que
ensinamos nós! ¿Por que o facemos, por que somos así? O
noso egoísmo, a nosa avaricia, lévamos a censurarlle a Deus que non nos premie
ata o final das singraduras; ¡cacho animal, gato desagradecido, se xa nos paga
en vida, pero somos tan obstinados que non recoñecemos que cada amencer é un regalo divino, un anticipo, o comezo doutro día,
o enésimo, no que Deus pon á nosa disposición vinte e catro horas de prórroga,
para que equipemos o barco da nosa vida, para que carguemos obras pías na
bodega das benaventuranzas. ¡Señor, aparta da miña conciencia estas tebras
matutinas, que mas puxen eu, ¡eu mesmo!, pois con elas non podo ver o día, non
podo ver a túa luz, a luz divina! Xa é o colmo: as tebras fabricámolas nós, nós
mesmos, e despois diso danos pereza ir á Misa, cumprir os Mandamentos, sabendo,
como sabemos, que así nos consta, que Deus, con todo ser Deus, non pode, ou non
quere, abrirnos as ventás do Ceo se llo impide o noso, libre, libre pero torpe,
albedrío. Temos as chaves do Ceo, nós,
nós mesmos; as que lle deu Xesús a Pedro son outras, esas son as xerais, as
mestras!
Naquela
barca, Noé seica salvou animais; non de polisóns, senón adrede, invitados; e do
resto, só a semente, tan só a súa familia, ou iso nos dixeron. Debeu ser algo
parecido á evacuación de Lot…, que dos outros non valía a pena; xa estarían
podres! Sendo así, e van dúas, Señor, salva a miña familia, e non porque sexan
meus, senón por aquilo do próximo: ¡Son os que teño máis próximos, que Ti mesmo
mos puxeches, e non só lles quero porque me queren a min, senón, e máis aínda,
porque cren en Ti, cren e quérente; sonche leais, e fan honor ao seu bautismo!
Señor,
co xusto que es, iso ademais de bo, que ambas calidades son compatibles en Ti,
se cadra só en Ti pois a estes do barro, ¡xa ves!, pásanos o que ás olas mal
cocidas, que vén o diabro pateando, e nós, imitadores seus, escachizámonos; non
de risa senón do pracer insá que nos proporcionan as nosas diabruras. O barro,
intrinsecamente, de ben cocido non é feble, así que, isto por descontado, o
problema debe estar na nosa cocción: a algúns, ¡a moitos!, fáltanos un fervor, ferver no forno das virtudes, pois iso do
inferno será máis incómodo; con toda seguridade que o é, e aínda así, alguén, por
veces, prefíreo; ¡que pouco pensamos no
mañá, ancorados que seguimos no mesmo porto de saída!
Pregunto,
pregúntome, na humildade do meu caletre, ¿é posible que lles perdoes a eses que
utilizan con repulsa o teu Santo Nome? ¡Seguro que si, co bo que es, pero iso
será, loxicamente, desde que se laven a boca co xarope da penitencia, un trago
dela! ¡Pero que bo médico es, que tés, e nos dás, remedio para todo, por grave
que sexa a enfermidade, aínda que, con un condicional, tamén lóxico: si, e só si, cumprimos, se volvemos a
cumprir a sacrosanta receita dos dez medicamentos, tamén chamados, desde
Moisés, Mandamentos! Esa é a outra cara, túa, a da xustiza perfecta, pois
na túa balanza non caben trucos, precisamente por iso, de perfecta que é!
-.-
Para
embarcar na nave da vida activa, da pública, pois vida tamén o era a anterior,
a oculta, a matricial, viñemos a nado, nadando en líquido amniótico. ¡E
que ben recibidos fomos, os máis deles: cariño e coidados; déronnos a recepción
máis emotiva de cantas podamos chegar a ter en todos e cada un dos portos
itinerantes, salvo no último, claro está, pois ese será glorioso, de gloria
bendita…, salvo que arribemos sucios, de
mal xenio!
¿Agradecemos
como é debido aquela recepción, e non só aos que estivesen presentes naquel
parto, senón, e tamén, aos que nos agardaban na distancia, ocupados noutros mesteres
naturais? O pecado do desagradecemento é grave, de difícil reparación. A nosa
chegada ao seo familiar fíxolles esquecer, a lo menos por algún tempo, penurias
e gozos, outros goces: as penurias, porque co neno sempre vén a esperanza de
que a súa ventura será grande, pois así lla desexamos, por riba da nosa, sen
comparación; en canto aos goces, aos
outros, porque ningún é comparable có de ser responsable dunha criatura.
Non está establecida en ningún mandamento a xura deste cargo da paternidade,
pero tampouco é preciso porque se dá de seu…, salvo que os pais non merezan
selo! Este agradecemento é dos de reciprocidade; ten que ser, pídeo a natureza
dos feitos, pois, ¿quen ten dereito a
chamarse fillo se non se porta como tal?
O
antedito merece unha reflexión fonda, de toda esixencia: ¿De verdade somos,
fomos, verdadeiramente agradecidos cos armadores do barco, con aqueles que nos
equiparon para lanzarnos ao piago da vida, cos fareiros que nos teñen indicada
a zona perigosa?
O faro e maila lúa,
o pai e maila nai!
Óense
queixas de certos comportamentos ascendentes, de fillos a pais, e, polas
trazas, algo debe ser certo, pois, de haber agradecemento, algún dos feitos que
chegan a coñecemento público serían distintos, máis…, positivos!
De concibidos, temos o dereito a nacer, que iso é indiscutible;
e como consecuencia diso, a ser coidados con esmero; atendidos, tutelados, ben
ás cheas ata ao límite das posibilidades do fogar natalicio, pero ese dereito,
como todos, comporta un deber que, se os hai ineludibles, este é dos de maior
contía.
A
persoa agradecida non o é tan só con respecto aos seus criadores, senón, e
tamén, aos lugares de acollemento: ¡eu nacín en tal presebe, ou en tal
habitación, ou en tal sanatorio…, o que fose, pois tódolos lugares son, deben ser,
sacros na nosa memoria! Coido que non hai ninguén que, tarde ou cedo, non
pregunte polo sitio, polo lugar do seu desembarque, da súa saída á luz do día.
Neste acollemento participan tódolos puntos das sucesivas situacións, pois
todos se nos van quedando, de seu, por lei natural, nesa memoria especial,
específica, das gratitudes obrigadas. No meu caso particular, e non me teño por
ningún ser especial na materia, tamén estou agradecido da vaca marela, unha
teixa de meu avó á que chamaban Cachorra, que seica daba un leite manteigoso exquisito,
do que fixeron uso para completar a lactación de miña nai.
Esa
lista, esta sucesión de lugares propicios, non cabe nunha biografía; nin sequera
nas autobiográficas. Pertence á intimidade máis íntima, aínda que por veces as deixemos
amosar, mostrarse. ¿Quen non lle oíu a algún soldado, daqueles vellos, dos das
quintas, desfacerse en chufas, en admirables ocorrencias acerca do sitio no que
tremeu, no que guerreou, ou militou, por penosas que fosen as circunstancias
que o retiveron naquel lugar?
¿Que
hai desagradecidos en tódalas direccións, de abaixo arriba, e de arriba para
abaixo, incluídas as colaterais? ¡Claro; e tamén hai anxos que renegaron de Deus,
anxos caídos! Pois caído en desgraza está aquel que non agradece tantos pasos
como deron connosco aqueles que nos ensinaron a andar, aqueles que nos puxeron
en condicións de facelo. ¡Deus nos aparte dese abismo tan abisal, pois iso
tamén é naufragar, irse ao fondo do mar, do mar das inxustizas!
-.-
A
infancia é tan longa, tan complexas as crianzas actuais, que logo estou por
dicir que a vida ten tres terzos: un para criarnos, outro para criar, e o
último para volver á infancia…, en tantos aspectos!
Xa hai
tempo que os fillos deixaron de ser útiles aos pais, comparativamente, e non
digamos aos avós; utilidade material se entende, pois a outra é permanente, e
grazas a Deus non vai a menos, pois, de postos os médicos a alargar a
ancianidade, poucos netos nacen sen chegar a coñecer, e a gozar, en
reciprocidade, dos seus avós. ¡Nisto progresamos; nisto tamén! Esa dose de
utilidade perdida, evaporada paulatinamente, tradúcese en que cadora fai falta
máis vocación, ¡ou menos descoidos!, para ser criadores de infantes. Non hai tanto
que, mesmo desde que comezaban a terse en pé, as criaturas prestaban servizos
fogareños de certa importancia, tales como saír en busca dos cotiños de acender
o lume, subir e baixar do sobrado transmitindo recados, amansar os carneiros
poñéndose dacabalo deles… Os seus iguais, ¿ou sería máis exacto dicir os seus
desiguais?, na capital, na vila, na urbe, abríanlle a porta ao carteiro, ao
leiteiro, ao panadeiro…, e menos mal que non o fan hoxe en día, pois, coa que nos
veu enriba, quen se atreve a abrir unha porta sen portar unha tranca, ou polo
menos un bate de béisbol?
A
utilidade dun neno no rural equivalía a medio criado, e encima diso non había
que pagarlle; en pesetiñas, se entende. Nas vilas, e de aí para arriba, tamén
merecían xornal, aínda que só fose facéndolles recados, dos arredores, aos
maiores. Con esta evolución, o xornal meréceno os pais, aínda que só sexa pola
súa colaboración nos deberes escolares. ¿É un paso atrás? ¡Que va: é unha
tarefa nova, unha nova responsabilidade, un premio da cultura, e tamén dos
avances económicos que nos permiten dar a cada idade o seu merecido! Colaborando
no ensino dos fillos hai que evocar, evócanse, dúas cousas: unha, a gran dor de
lembrar que os avós, moitos deles, non tiveron a oportunidade de pasar do silabario,
pero os bis, en xeral, nin iso; a outra, que así provócase o remorso, o arrepentimento
experimental, do pouco que se estudou pensando no día de mañá, que viría a
descendencia, e quererían, necesitarían, unha gran herdanza cultural, esixida
polo desenrolo xeracional. A todo isto lembremos que nunca é tarde para aprender,
e máxime agora, que incluso temos unha UNED brillante!
O quid
de todo isto, disto pero tamén do omitido, está en manexar os rumbos, pois un
mar axitado, evolutivo, ademais de estimulante é formativo, en si mesmo,
sequera sexa por emulación. A fe, a valentía, a entrega, demóstrase nas
ocasións, así que é bo telas ata para o noso, para o propio, evoluír;
proporcionan unha sensación íntima, altamente compensatoria, referendando, ante
propios pero tamén ante estraños, a categoría do noso valer. ¡As medallas non
llas dan ao guerreiro que se queda inhibido, acovardado, no fondo das trincheiras!
¿Haberá
satisfacción meirande cá de poñer á proba as nosas aptitudes, as nosas
valencias, os nosos esforzos, e máxime se o facemos en ben do progreso
xenealóxico? No século pasado, das mulleres de poucas chifras dicíase: ¡Esa non
vale para a cría! Daquela tíñase en conta, máis aínda cá beleza, máis aínda cá
perfección das liñas, curvas, redondeadas, ¿por que será que Deus gusta tanto
das curvas, pois todo na natureza é curvo?, que as rapazas fosen corporientas e
sas, fortes en definitiva…, en evitación de que as crías saísen crequenas!
¿Hoxe? ¡Haberá que preguntarlles aos rapaces…, se é que eles mesmos o saben,
pois, polas trazas, prefiren as tentadoras, e mal o teñen, tantas que hai desas,
e co difícil que debe ser facerlles o casting correspondente! Hoxe, digo,
insisto, habería que examinar aos dous, á parella matrimonial, e aquel / aquela
que non dea a talla, ¡a criar sobriños, ou a criarse con eles! ¿Isto é
racionalismo? ¡En absoluto: isto é practicidade, sentido do deber, da
responsabilidade xerativa, ou, de preferirse, sentido do querer, pois non en
vano, e case sempre, querer é poder!
-.-
Deixemos
aos pais, ocupados nas súas cousas, que criar un fillo moitas horas extras
custa, e pasemos ao cuarto do neno. Para comezar, que a coidadora se ocupe da
lavadora, que eu me ocuparei do rapaz, nada menos que meténdome no seu berce,
apropiándome dos seus ollos, e tamén do seu cerebriño, para ollar, para meditar, con el, ao unísono, nos asombros, nas
marabillas que nos brinda o mundo neste século, no XXI, ¡outro recén!
¡Gústame
o que vexo; -estaba matinando o neno cando me acheguei ao leito-; afellas que
si, mais, por riba de todo, o que me gratifica son esas olladas de tenrura que
me dedican cantos a min se achegan! Tómanme por un anxo, e ata debo selo, cando
así me admiran. Aí enfronte, nesa cómoda, miña nai ten un espello, que oín
chamarlle así; o comodín de meu pai ten outra feitura, máis sobria, ou así mo
parece. Miña nai quere presentarse máis guapa do que xa é pois moito se retoca
diante dese vidro. A min, dela, ademais da súa tetiña, que sabe a gloria, o que
máis me gusta son os bicos, tan cariñosos, tanto, que cando me acaricia mesmo lle
saltan os ollos; ¡e que guapos os ten! Tamén me impresiona o seu pelo, larguísimo,
que ata me sirve para suxeitarme nel cando me colle no colo, agarimosa; ¡moito ten
que medrar o meu para parecerme a ela!
Meu
pai é algo feo; tamén descoidado no vestir; máis…, austero! Mímame, pero doutro
xeito, poñéndose acotío nunha tesitura proteccionista, coma se fose, de min,
unha especie de garda de corps. As súas mans son grandotas; e logo están as barbas,
que tan pronto llas vexo medradas como afeitadas; ¡moita guerra lle deben dar!
O
outro día oínlles dicir que me van ensinar certas cousas cando aprenda a falar…
¡Inocentes; falar na súa lingua certo é que non sei, aínda non, pero o que é
entendelos…! Só teñen que ollarme con ese cariño que o fan, que eu traduzo, en
tradución simultánea; á miña maneira, pero, traduzo! O meu idioma é interno,
así que, sen desprenderme da facultade de pensar, que ata me parece que vai a
máis, irei dándolle á lingua, pouco a pouco, para captalos con plenitude. ¡Que
curioso: os sons que emite a lingua cátaos a orella! Esta maquinaria coa que
vimos ao mundo é marabillosa; xa mo dixera o anxo da garda daquela que meus pais me cederon un cacho da súa alma para que se
formase a miña, e a tal momento, sen demora, presentouse o meu anxo; o que
sinto é non saber o seu nome, e mira que llo veño preguntando, pero sempre me
di o mesmo, que chega con chamarlle Anxo, Anxo da Garda! Tamén gozo coas cores,
tantas, tan diversas, e iso que aínda pouco me levan sacado ao exterior, ao que
chaman, rúa. O que moito me doeu foi ese día que, levándome no carriño, ao
Pediatra, había alí outro neno que dixeron nacera cego, e que estaba a
tratamento por…, por se Deus facía un milagre; por mediación do médico, claro
está. ¡Non hai día que non esperte rezando por ese colega, a ver se chego a
velo vendo! Os que vimos sans moi recoñecidos lle temos que estar ao Creador
por tantas marabillas como pon ao noso dispor; aínda que os outros algo mellor
terán cá nós, noutros sentidos, pois non me entra na cabeza que Deus permita
desgrazas tan grandes; dalgún xeito os compensarás, verdade que si, Xesusiño,
que te teño en estampa, nesa parede frontal.
Non
sei por que me parece que nesta familia cristiá, ¡outro don de Deus!, miña
madriña, que tamén é avoa, é algo así, opera como outro anxo, un anxo xenérico,
que vela por este conxunto, polo equilibrio familiar. Cando pasa ao meu lado,
primeiro faime unha especie de cruz cos seus dedos osudos, e despois bícame, no
mesmo sitio. Non sei se terá algún problema circulatorio, pois case sempre lle
noto algo fríos os dediños. En canto ao avó, ¡Deus, que sorte tiven que non
sexa fumador, pois iso do tabaco xa me cheira, e xa me sobra, cando me sacan á
rúa! Desde aquí, desde a caneta, fago promesa, solemne, na miña inocencia
anxelical, que nunca envelenarei estes pulmóns, ¡que non teñen recambio!, con
semellante droga; nin con nicotina, nin coas outras, igual ou peor de nocivas.
Xa me dixo o Anxo que as fornece Satán… ¡Claro, como non entende de cousas
boas, en algo se ten que entreter!
Con
isto matinado, para esta mañá teño bastante, que se achega miña nai disposta a darme
o almorzo; ¡que Deus llo pague, amén, que tamén coidarei dela cando de min
precise, pois a reciprocidade é un
principio, un deber innato, así que non teño que aprendelo, que o recibín
nos xenes!
-.-
¡Pero que bobo é meu avó, que pretende referir, relatar, as miñas
vivencias sen estar no meu saco! Non se aparta de min, do meu
berce, e ben sei que o fai polo afecto entrañable, idolátrico, que me ten, pero
algo é, tamén, porque se dá de escritor, unha especie de filósofo afeccionado, e
pretende indagar, ao traveso dos meus ollos, ¡espello que son das almas!, o que
pasa no meu interior, no meu caletre.
Que el
escriba, ou predique, as súas observacións, os seus delirios, e eu, asemade,
irei imprimindo no meu cerebro, ben dotado que o teño de neuronas, que aínda
conservo tódalas que trouxen da miña travesía amniótica, as impresións que vaia
recibindo, os pensamentos que vaia elaborando, e tamén a crítica que vaia
facendo do “Estado da Nación” á que me trouxeron. Oínlles dicir, desde lonxe,
así que non sei de quen foi esa elucubración, que os nenos, ao facernos mociños,
esquecemos as vivencias infantís, ¡pero todas, absolutamente todas! En vista
diso, e por se acaso, farei por remoer as miñas para que, de ben trituradas,
deglutidas, permanezan nos meus arquivos, nas neuronas de reserva, nas
definitivas. ¿Que non é así, que non dá resultado? ¡Nese caso que me quiten o
bailado, o gozado, pois, como pouco, serviranme de ximnasia mental!
¿Que,
patrucio, a que non sabes que estou pensando a tal momento? ¡Voucho expresar
cun sorriso, pois así, de paso que te fago feliz, douche a oportunidade de
captar algo dos goces que estou tendo a tal momento! De primeiras, que a lactancia
materna é impagable; ¡iso, impagable, así que fíxate a débeda que teño con miña
nai, que non só me alimentou co seu propio sangue, daquela, no seu lago
interior, senón que o sigue facendo por medio das súas mamilas, dobremente
preciosas, que xa o eran esteticamente, pero máis aínda maternalmente! ¡Por algo
presumen as mulleres do seu seo! O malo do caso é que algunha morreu
precisamente de cancro de mama, tal que lle pasou a actriz Mercedes Cora, prima
irmá de meu avó,
pero,
afortunadamente, parece que lle van encontrando curación, ou polo menos alivio,
aínda que por veces someténdoas ao sacrificio dunha mastectomía!
Despois
dunha mamada, o que pide o corpo dun neno é unha durmida… ¿Que é, que pasa,
nesa durmida? ¡Ah, ben noto que che gustaría sabelo, pero preguntarás en vano
pois a miña linguaxe, a que traio do país dos anxos, non está homologada aquí,
na terra, e por iso temos que pasar á vosa, unha en cada país; perdeuse, como
tantas cousas, e todas boas, na caída, naquel esvarón do Paraíso! Pero voucho
dicir cun destello destes ollos inocentes: Cando nos durmimos, o corpo segue no
berce, ¿non oes a miña respiración?, pero a alma, polo menos unha parte dela,
sube ao Ceo, pois bota de menos aos colegas, anxos, arcanxos, querubíns, e demais
espíritos da Corte celestial. Alí, sendo almas, non cabe distinción de sexos,
que somos análogos; iso do sexo é unha exclusiva terráquea para posibilitar a
reprodución, a perpetuación da especie.
Arriba
sempre é festa, que non hai ninguén que non saiba cantar, tocar e danzar. Todo
é música e poesía. Á diferenza da terra, na que tedes por loucos aos poetas, e
por iso os prosaicos falades en prosa, no Ceo todo rima, todo son acordes.
¡Faime caso, que é así! Hai rimas, que tódolos sons son rítmicos, pero nunca,
nunca, contamos lendas! Lendas son esas argalladas que referides cando estou
esperto, e encima facédelo para que me durma; ¡ten algo de bo, que así facilitades
o meu retorno ás alturas etéreas! Tanto vos pasades nas vosas lendas, que ata
puxestes de moda eses contos, eses debuxos que chamades animados, pero que desaniman
ao máis pintado, tanto polo mal pintados que están, algúns, como polas parvadas
de moitos dos seus dicires. ¡Nada, que ata niso sodes prosaicos, e o malo do
caso é que, de mergullado neste ambiente, tamén acabarei enlodado!
Morfeo e Iris
Non che
digo máis nada, por hoxe, pois aí ao teu lado está Morfeo, pero non é o Morfeo
dos gregos senón outro, de máis categoría: o porteiro dos anxos, que agarda por
min para levarme ao conclave celeste; sei ir só, pero é unha deferencia que me
fan mandándome esa especie de taxista! Non penses mal, que este non cobra, como
fan os teus, eses que te levan de cando en vez para o recoñecemento da túa
vexiga.
-.-
¡Vaia
sonada, vaia descanso que lle din ao meu corpo, dúas horas sen pernexar! E nestes
medios, os Magos e mailos Pastores, de visita. ¿Ou foron os amigos da familia?
Reis, non, pois na familia, polo menos algún, proclámase republicano; pastores,
si, que os temos todo por aquí, no mesmo Bergland. ¿Non será máis certo que me
visitou o Neno Xesús, coa súa Corte de Belén? A uns e aos outros, grazas,
grazas mil por non deixarme só, nin sequera mentres durmía.
Outro
descanso téñoo na ausencia do avó, que me inquieta de tanto ollar para min, de
tanto escudriñar nos meus xestos. Seguro que a tal momento está no ordenador,
desordenando as súas ideas, pois ten un auténtico harén: eu, os seus fillos, a súa
dona, o xenro e maila nora, os amigos, ese ordenador… Cando se pon a ordenar
verbas, encadeándoas ao seu xeito, repenicándoas como facía en tempos coas
zocas, meticulosamente,
¡Foi un zoqueiro moi repeniqueiro!
tantas
voltas lles dá aos temas que calquera día acabarán mareados, tanto el coma as
verbas do seu dicionario. ¡Dicionarios, en plural, pois por veces bota man de
todos aqueles nos que estudiou unhas cantas linguas, e menos mal que o fixo de
maior, pois se houbese comezado de crío, nin tapas lles quedarían!
Contoume
o avó que, na súa nenez, aos nenos que non quitaban os ollos de encima dos
libros, chamábanlles “empollóns”, porque se comportaban coma a pita incubando
nos ovos; e que agora, de memoria, estúdiase menos, pois os libros traen moitas
imaxes das cousas, sendo máis fácil entendelas e retelas. ¿Como será cando eu
teña que ir á escola? Así, de anécdotas, tamén me dixo que nos seus tempos
aínda se conservaban as “palmetas” nas escolas, pero que xa non se usan; ¡menos
mal, menos mal, pois, con estas mans tenriñas coas que vin ao mundo, se me
castigan con esas cousas..., voume enfadar! ¿Enfadar? ¡Ah, si; xa me lembro:
Esta verba oínlla a miña nai, que, de mexado, din en chorar..., para avisar! E
ela díxome: “¡Meu amor, non te enfades que xa estou aquí, que che fun lavar uns
cueiros...; e despois dicían de min que as mulleres éramos unhas mexonas, pero
anda que ti..., debes ter a vexiga ben pequeniña, que pouco che almacena!”.
Por
certo, unha boa anécdota, outra: Segundo subíamos, aí arriba, chegando ao
primeiro dos cirros, indicoume Morfeo que ollase para a nosa esquerda, tal que
por riba de Ourense. ¿Que vin, que pasaba? Nada máis, pero tampouco nada menos,
que ao Curros Enríquez,
¡ese
do parnaso galaico que tanto nos divirte coas ocorrencias máis mordaces de
cantos aló están, pois ese non perde das súas, nin no Ceo!, que lle estaba
apuntando a Deus en dirección a unha pel de touro pegada ao globo terráqueo. Deus,
¡o propio Deus!, naquel intre, escandalizado, a saber de que cousas, insignificantes
desde logo que non, botouse as súas mans creadoras á fronte, habitualmente
serenísima, e oímoslle un exabrupto, cousa inédita nel. Dixo, estaba dicindo: “¡Se
este é o mundo que eu fixen, que o demo me leve!”.
Explicoumo
Morfeo, que con todo ser o deus do sono, cando viaxa anda máis experto que
algún deses que teñen carné de primeira: -En vista de que o diabro lle está
deformando a súa amantísima España, que aínda hai pouco era a Terra de María
Santísima, está disposto a darlla en usufruto, pero ti non oíches ben, co sono,
pois o que estaba dicindo é: “¡Que a leve o demo, que ben me leva preocupado, e
iso que mandei para aló bos predicadores, tales que Santiago, San Hermenexildo,
Prisciliano…, a tira deles! ¡Que lle preste, pois agora é da súa medida..., en
vista da corrupción satánica na que caeu! ¡Encima de folgazáns, ou precisamente
por iso, ladróns, que de terra de coellos pasou a ser unha cova dos golpes!”.
Despois
diso, o resto do camiño ascendente pasámolo en pregarias, Morfeo e mais eu,
implorando o perdón divino, e tendo por seguro que Deus nos fará caso, pois
noutras se viu, e mais perdoou!
-.-
¡Vaia,
ho, agora, ao espertar, outra vez este vello recalcitrante! Non consigo
librarme da súa presenza! Terei que renderlle contas da miña viaxe, segundo
teño de costume: ¡cos ollos! Mira, avó, Arriba, no sínodo de hoxe, que presidiu
o arcanxo San Miguel, tratouse da gangrena española, pero pouco precisamos
debater pois estivemos conformes, case por unanimidade, que esta península,
maiormente España, o que precisa son dúas concesións: Permitir que se casen os curas,
para que volvan a encherse os seminarios, que agora, co paro xeral, iso…, en
catro horas! A outra consistiría en outorgar Ordes Maiores ás monxas, pois
entre elas hai tantas teólogas como toucas! O problema está no Colexio Cardinalicio,
pois eses velloufas non están dispostos a imitar a Ratzinger, que non se
xubilan, nin a fungueirazos! A receita é sinxela, pero faltan predicadores, moitos;
predicadores elocuentes, que prediquen con oratoria, pero tamén con
exemplaridade. ¡España necesita predicadores..., e a miña, suposta, vocación,
nestas circunstancias, moito me temo que perigue..., tanto que me gustas as
nenas, que aínda non me visitou ningunha que sexa fea!
Resulta
que o avó, debe ser do canso que viña do ordenador, a última parte da miña mensaxe
pasoulle desapercibida: ¡durmiuse nesa butaca que puxo enfronte do meu barrelo!
¡Descanse en paz, que nesta ocasión non penso chorar…, para non espertalo!
-.-
Ben me
fixo cavilar iso da podremia española, da que tanto falan ao meu redor.
¿Seremos capaces, os da miña xeración, de lavarlle a pel a ese touro, a ese
touro das corridas de touros, co crónica que é esa deformación? Intentarémolo,
por suposto, aínda que o problema é…, se damos fabricado a lixivia necesaria,
tanta que precisaremos!
Para
prepararme a estes efectos, xa preguntei, Arriba, nos meus soños, pola fórmula
do hipoclorito de sodio (NaOCl), dándome esta definición:
O
problema é, ¿por onde comezamos? Oínlle dicir a meu avó que é misión imposible
se non establecemos, de antemán, un sistema de listas abertas, mandando ao
carallo (sic) iso da Lei de D´Hondt. ¡E ata terá razón, que adoita tela!
Como
meu avó deu en falar só…; non exactamente, que fala comigo, coidando que o
entendo, e certamente é así, pero non sei contestarlle, decatándose de que algo
descubrira eu no meu último dos meus sonos, púxose ao que el chama, con certo
noxo, política. Que lle dá noxo falar diso nótollo en como engurra o cello para
dicirmo. Quixo facerme unha síntese, e isto é o que lle captei:
Que
cando el naceu reinaba o neto dun tal Puig y Moltó, aínda que outros dicían que
aquel Rei era fillo dun tío-avó seu… ¡En definitiva, un desastre familiar, pero
foi o pobo quen cargou coas consecuencias! Non era mala persoa no fondo, e moi
alto de estatura, pero curto de intelixencia; ademais diso, un tanto comodón,
así que delegaba nos seus xenerais, particularmente nos africanistas. O pobo
deu en pedir lixivia, xa daquela, pero lavaron o país cun deterxente republicano…,
sen facer colada previa, así que tampouco resultou! Nisto, un tal Hermenegildo,
tamén coñecido por Gildo, o do Ferrol, de voz efeminada, que seica tiña mala
uva, de cabreado con seu pai, que era o seu polo oposto, un mullereiro, á sazón
Coronel de Máquinas da Armada, iso a maiores de infiel, tirou de tizona,
imitando a don Rodrigo, e púxonos firmes. Firmes estabamos, e quedamos, ata que
lle deu por emigrar para a súa finca do Val dos Caídos, sucedéndoo, aos poucos,
un Presidente, que non era mala persoa, pois incluso nos deu unha media Constitución,
e con ela a recomendación, ¡Habla, pueblo! Ese pueblo, ese pobo, canso de
guerras, tívolles medo aos novos Cides, ¡unha boa niñada deles!, así que
copiou, copiamos, do avestruz, enterrando as cabezas pensantes no máis profundo
da terra; daquela os golpes…, ¡os golpes apropiáronse do galiñeiro! Meu avó
concluíu a súa disertación explicándome que isto só se pode lograr con lixivia,
pero, por toneladas, que outra non queda, nin se coñece!
Conclusión:
que os nenos xa podemos comezar a instruírnos, desde a propia caneta, salvo que
pidamos a intervención proteccionista doutros Tarik e Muza, como fixeron aqueles
godos, se é que quedan adaíles deses! ¡Tería graza, pasar en medio século de
protectores a protexidos! ¡Non, iso non pasará, pois, de escarmentados,
venceremos; venceremos nós!
-.-
¡Pero
que avós teño, que se me vai ben co avó, do mellor, a avoa é un sol, unha
estrela que me guía, tanto ou máis cá polar! Mirade se fai de compás, que hoxe,
por exemplo, que seica é domingo, veu para xunto de min, coa radio, para celebrar
xuntos a Santa Misa. Vin do ventre de miña nai cun erro, que daquela oínlle
chamar “celebrantes” aos presbíteros, pero aquí miña avoa “celebra” a
Eucaristía ela mesma, coma o máis santo dos cregos, con arroubo místico, tal e
como se tivese nas súas mans unha patena e mailo cáliz. Esta muller non é que
vaia para santa, que xa o é, en vida!
Con
estes almirantes, con estes admirados almirantes que Deus asignou ao meu barco,
temerlles ás tempestades? ¡Nin en broma! E logo que falan tan pausado, tan
meditado, que se lles nota, ás leguas, que non din unha palabra sen tela
asumida, sabida, experimentada. Por poñer un exemplo: A avoa, cando apareceu
coa radio na esquerda, coa dereita fíxome a súa cruz de costume na fronte,
dicíndome: -¡Deus te bendiga, criatura divina, que es a bendición desta
familia, pois, sen ti, ademais de aburrimento, non teríamos meta, non teríamos
futuro, que nos iríamos para a outra vida sen deixar continuadores do noso
apelido…; do paterno, quero dicir, porque segue sendo costume maioritario que o
bebé se inscriba, de primeiras, co do pai, aínda que, en definitiva, o apelido
é o de menos, pois o importante son os xenes, os xenes herdados!”.
Esta
Misa da radio é un modelo de oratoria, nos dous sentidos do termo, pois
celébrana, emítena, con solemnidade, bendita, séxase, ben dita, ben
pronunciada, e non coma o parte, as novas, que dan a continuación, que tal
parece que tras da celebración eucarística alguén nos declarase a guerra, zumbando
verbas con ritmo de metralleta: Ta-rra-ta-ta-taaa… Este saúdo da avoíña, dito
por un locutor, ou locutora, pois, salvo no ton da voz, disparan coa mesma
velocidade, soaría así:
Deustebendigacriaturadivinaquetiesabendiciondestafamilia…
¡Abraiante,
non si?
Os
avós, algo máis tarde, despois de aseados, sairán á rúa, para oír outra Misa, na
que xa poden comungar, na nosa parroquia, pero quéixanse de que nesas basílicas
tan grandes, e cos altofalantes apagados, ou baixiños, ao Cura tan só o oe Deus,
o Deus do Ceo; ¡soamente Deus!
Isto
dos alto falantes é un invento que me gustaría perfeccionar se chego a ser
enxeñeiro; tentarei inventar un aparello que o oia tan só o que leve os meus
audífonos, esas cousas chamadas en galego, de mal nome, audiófonos, que así non
se molesta ao do lado, se é que o outro non quere oír, que tamén pode ser. ¡Ou
nada, ou alto, ou xente metrallando verbas; non temos remedio…, por agora! A
avoa, dos locutores da radio opina que se parecen ao tren AVE, ese vehículo tan
raudo que non deixa gozar da paisaxe, sendo, como é, que a paisaxe é o mellor
de tódalas viaxes. O avó, que é máis drástico, cre que o fan para que non distingamos
entre verdades e mentiras, que así, coa metralleta verbal, non hai orella que
capte as modulacións, pois, segundo el, son distintas segundo relatemos
verdades ou mentiras.
¡Deus,
a que mundo tan complexo me trouxeron, que ata vai ter razón aquel Curros
Enríquez, pero aquí estamos estes da xeración depurativa…; ¡eh, alto aquí, que
teño que perfeccionar esta expresión, de palabra e de feitos, pois, segundo
houbo a “Xeración do 68”, a “do 29”, a “Nós”, a ”do 98”, etcétera, ¿por que non
atribuírnos á miña, esta do desastre socioeconómico actual, o cualificativo de,
“Os Rexeneracionistas”, ou, “Os Redentoristas”, posto que nos tocará lavar os
pecados das anteriores, sexa con lixivia ou con scrachs, esa febre dos fangos, da lama? ¡Meditarei nisto; teño que
facelo, debo afondar no “tema”, que é como din eses do vocabulario curto!
-.-
¿Revisión xeracional? ¡Deus, a que me espera:
Coa de cousas que temos para enderezar, para denunciar, nesta España demagóxica
na que ata o dicionario teremos que cambiar, comezando por repoñer a verba “demagoxia”,
que a quitaron recentemente, substituída pola titulación de “ciencias políticas”!
¿Ciencia, a demagoxia? ¡Meu avó chámalle “picardías marketinesas”, e ata terá
razón, pois el, entre outros títulos e diplomas, ten un máster diso, diso da
mercadotecnia!
Segundo
el, e abundando no tema: Para poñerse dacabalo da egua, na súa casa tiñan a
escaleira do hórreo, que servía para as dúas cousas; mais agora, a falta de
eguas, para subirse dacabalo do veciño, primeiro hai que baleirarlle a cabeza,
e despois subirse nela, pisarlle o cranio; así sucesivamente, dun para outro,
ata chegar á azotea máxima. Perigoso, pero divertido; non si? Cando lle insistín
no tema, díxome: “Tes razón, porque nas azoteas altas vese ao lonxe, ¡amplos horizontes!,
pero teñen o inconveniente de que non se distingue, non se coñece, a xente que
pasa pola rúa, e poden confundirse as persoas coa ratume!”.
-.-
Os meus reflexos. Algún día explicaranme que
vin ao mundo cun feixe de reflexos: o de succión, o de deglución, de prensión, de
marcha, de busca..., e non sei cantos máis! Explicaranmo, seguramente, salvo
que cambie o Plan, en Psicoloxía, pero, de momento, o que máis me importa é o
primeiro, o de succionar, vulgarmente chamado, “tirar da teta”.
Por certo,
pregúntome: Eses políticos actuais, como de adultos seguen succionando, que iso afirma meu avó, será porque teñan un atraso,
un retraso, formativo; será que seguen sendo nenos? Nese caso, meus pobres,
danme pena!
Outra experiencia. Comentou miña nai, falando
aquí, xunto do meu berce, cunhas amigas súas, que oíu dicir na radio, a un
Oftalmólogo de moita sona, que os nenos imos mellorando de visión ata os cinco
anos, idade na que nos estancamos, ou incluso retrocedemos. Isto faime volver
ao tema dos políticos: Se, co maiores que son, seguen sen ver as consecuencias
dos seus actos, unha de dúas: Ou está equivocado o Oculista, ou é que, aló por
dentro seguen na súa infancia, séxase, ananos!
Os bebés, pensamos? As comadres de miña nai, maiormente
as solteiras, e destas, as abortistas, opinan que non, que só temos instintos, que
tardamos en ter sentido, pero a miña naiciña, que tanto me observa os xestos,
discútelles que si; ¡e ten razón, que vaia se penso, o que ocorre é que..., que
aínda non aprendín o galego para poderme expresar, que iso pasará..., máis ou
menos aos doce! De momento falo cos anxos, pois con eses, entre outras
afinidades, teño, e temos, un idioma común: o anxélico!
Eu, e
supoño que tódolos cativos igual, ou parecido, comecei atento ás miñas
necesidades básicas: mamar, manterme, as fisiolóxicas... Cando me sentía incómodo
botaba man dun signo externo que chamaba, e chama, a atención da miña xente: os
choros, que aprendín a facelos de mil maneiras, incluso rítmicos. ¡Eu son
novo..., no berce, pero..., aqueles nove meses, non contan?
Por
comenencia, vou ser pillo, discreto, caladiño, que así falan diante miña sen
reparos, e aprendo moito, incluída algunha picardía, que diso non me ensinan os
anxos, pero aquí abaixo, na terra, neste imperio da picaresca, sen algunha
mentira piadosa vou vendo que é difícil vivir.
Meu
pai e miña nai son as miñas muletas, e seguirán séndoo desde que aprenda a
sosterme en pé; son a miña seguridade! Unha ollada deles, para min é unha
mensaxe: se son amigables os seus xestos, e me falan con voz calmada, síntome
no Ceo, tan anxo coma os anxos. Aquí mesmo, diante miña, díxolles o avó, ese
“come libros” que teño por avó, que os científicos chaman “check back” á
confirmación que os bebés buscamos nos pais a partires dos nosos tres ou catro
meses. Tamén lles dixo, na mesma conversa, que a partir dos nove meses, ¡na
segunda etapa, nove sobre nove!, que ollarei insistentemente aos meus pais
buscando ¡aprobación! Si, iso dixo, a aprobación de canto faga; ¡un auténtico exame!
O avó ten a vantaxe de que el xa fixo experimentos cos seus, cos seus fillos.
-.-
Hoxe
libreime deses prosmeiros, deses pesados, deses avoíños, sempre tan apegados ao
“seu” neno, que, aproveitándose de que meus pais saen ao seu traballo, abusan
de min que é un gusto: veña bicos, agarimos, comida a embute, verbas tenras…, todo
dun cariño tan estoxadizo que non me deixa ser eu, en por min, eu mesmo! Seica
van na súa aldea idolatrada, ¡teñen ídolos en todas partes, que isto é unha
idolatría de afectos!, na súa finca, que a adoran pouco menos do que fan comigo;
ándanlles facendo non sei que obra…
Pois
ben, que llela fagan cumprida, que así deixaranme en paz uns cantos días, e con
iso, con estas vacacións, dedicareime a min mesmo, que teño moitas ocorrencias,
moito en que pensar, que por algo se empeza, sequera sexa para chegar a ser un self-made.
Partindo
de que o negocio é a negación do ocio, que traballen, que rendan, que progresen,
pois, en definitiva, para min o fan; ¿ou é que non teño dereito a ser egoísta,
tan de moda que está? O ocio tamén é preciso, convén, de cando en vez, sequera
sexa para a historia cultural do pobos, ou logo, ¿como ían chegar os gregos ao
seu nivel filosófico se non fosen, todos, ou boa parte deles, uns folgazáns? Iso
de que tivesen tantas illas ao seu dispor, sen ataduras de ningún mercado, fose
común ou non, permitíalles vivir illados; así había poucos veciños, e non os
distraían das súas cavilacións!
¿Que
os nenos non cavilamos? ¡Iso é o que din os nosos titores para presumir da súa
titoría! Xa desde o berce decatámonos de que as moscas se nutren da nosa suor
cavando na nosa pel; pois os humanos, dun xeito parecido, nútrense da terra…,
arándoa! Os cidadáns comúns gánanse a vida coa suor da súa fronte, e tan só
unha parte deles, os caciques, gáñana coa suor dos de enfronte; ¡así é a vida,
que non hai colmea, sexa monárquica ou republicana, que funcione sen tres
estamentos: raíña (ou presidente), obreiras, e…, abázcaros!
Neste
intre, ollando para o teito, estoume decatando de que nesta habitación, medio a
medio dela, colgaron unha araña, pero..., metálica! Isto será, é, confortable,
pero iso de deitarse no campo, ollando para arriba, unhas veces ao sol, outras
ás nubes, e de cando en vez chiscándolle o ollo á lúa, ten que ser emocionante,
grandioso. Cando sexa grande, cando me dean a independencia, como lles fixeron
aos países culturalmente atrasados, aínda que, iso si, despois de roubarlles as
súas riquezas, prométolle a Deus que me vou facer adorador da súa natureza, un émulo
de Prisciliano, e durmirei no campo, de cando en vez, espanzullado, cheirando
as flores, e ollando sen treguas, entre sono e sono, a cúpula celeste. Aquí, no
berce, bótanme colonia, que é unha especie de zume de herbas e de flores, pero non
hai nada como cheiralas no seu ambiente, nos espazos abertos, naturais.
O
problema serán os lagartos, as cobras, os sapos…, así que terei que inventar un
aparello, a pilas, ¡agora que todo é a pilas!, que os detecte ao achegarse, e
que lance pitadas para alertarme; algo parecido a ese reloxo que avisa á avoa
para que se lembre do seu sintrom. Non será difícil, que xa existe algo
parecido, iso que anuncian na tele, os antirroubo de son e / ou de
aproximación.
Quería
soidade, pero xa me sobra: Meus pais, no traballo; os avós, na finca; a
coidadora, que baixou ao súper, e xa non fose para que a vexan os rapaces da tenda,
que igual se cansa de estar solteira…; eu, mentres, aquí, só, mexado, ¡ou algo
máis, que me sinto incómodo!, sen protectores que me renoven os cueiros…, e
despois din que non hai nada coma a vida dun só; iso si, levándose ben! Pensando
nisto: ¡por veces é máis difícil levarse ben con un mesmo que có próximo; máis
aínda! Terei que analizarme; tamén nisto, nisto tamén!
-.-
Shakina coa Avoa. ¿O neto? ¡Dorme!
Hoxe
volvo a estar só; só, non, coa coidadora, con Shakina Imousatén, pois aínda non
regresaron os avós. Van vir, van regresar á cidade, saturados de campo; osixenados,
rexenerados, feitos uns peques, e xa non compitan comigo en vitalidade!
Esta Shakina,
esta coidadora, coidando que non a entendo, cando estamos sos fálame en árabe,
ou máis exactamente no seu bérber rifeño. ¡Teñen graza estes vaivéns da
Historia: No 21 do século pasado, os seus entregos mataron 21.000 españois,
nunha noite; deles, unha gran parte, eran galegos, e agora veu a neta daqueles
Imousatén para criar, para coidar, do último dos galeguiños! ¡Que Deus, o meu,
pero tamén o de Alá, llo paguen, que así deberan ser tódalas paces, as interraciais,
e tamén as interrelixiosas; non si, miña afable Coidadora?
Coidando
que non a entendo, xa digo, ¡a de segredos que me conta! Hoxe faloume do jalufo, que non lle entra na cabeza que lle
guste tanto a meu avó. Se entendese os meus balbucidos replicaríalle que agora,
en España, xa non hai triquinose, como ocorría nos tempos do seu Muhammad, que
por iso lles prohibiu a carne dos porcos. O que daquela era “unha porquería”
hoxe é un maná celeste, un bocata di cardinale,
tanto se esta expresión se refire aos banquetes que se daban en Roma os Cardeais
como se cabe aplicarllo aos aperitivos da Claudia Cardinale! Tamén está
escandalizada de que nós non sacrifiquemos as reses poñéndoas de cara á Meca;
certo é que non o facemos, pero os cristiáns aplicámoslles un anestésico
previo, para que non sufran, así que esa comparación, como todas, non deixa de
ser odiosa. Ela non o di con mala intención, que ben comprendo o difícil que
lle debe resultar a un musulmáns entenderse cos cristiáns, e iso que a diferenza
que temos con eles, en definitiva, é dunha soa verba: Aprenderon dos nestorianos
aquel erro de que Cristo Xesús foi creado, cando unha elemental teoloxía, e así
o recolle o noso Credo, demostra que foi…, xerado! ¡É incrible que cousas tan
nimias separen aos pobos; non nos chegaba co estreito de Xibraltar?
Se no
mundo musulmán non soben aos altares a esta Shakina, é que non soben a ninguén:
¡Se será coránica, que ata cumpre o Ramadán agora que vive, que vive e que
come, en terra de cristiáns, en casa de cristiáns, onde iso nos causa molestias,
a todos: a ela, porque só come de noite, desde que non se percibe se un fío dos
de coser é branco ou negro; e a nós, porque, despois, está que non se ten, así
que, calquera día, ao recoller a vaixela para metela no lavalouza, igual se cae
ao chan, durmida, espatarrachada! Moito me tarda porque Deus e Alá se poñan de
acordo, pois, en definitiva, tan parentes son que veñen a ser a mesma cousa,
coa notable diferenza de que Alá, representado por Muhammad, leva xilaba, e
Xesús vestía unha túnica inconsútil!
Esta
Shakina é tan inocente, ¡ou máis!, que aquela galeguiña que se foi para Madrid,
de rapazola, sen saberse o castelán; e alí botou nun “sorchi”, que eran aqueles
soldadiños famentos que adulaban nas criadas, ¡para que lles levasen ao Retiro
un “bocadillo” suculento”. Un día, a nosa, oíu á filla do amo roñarlle ao seu
galán, e dicíalle: “Ya no me amas, ingrato! ¡Te detesto!”. A criadiña, boa
alumna, díxose: “¡Agora xa sei o que teño que dicirlle ao meu, que sempre me
faltan verbas: -Xa non mamas, inxato! ¡Destétote!”. Cando penso no mal que o
pasarán as moras aquí en España, ¡non podo evitalo!, vénseme ao caletre aquela
situación, tan homóloga, das nosas rapaciñas cando ían servir a Madrid, onte,
antes da Guerra, pero tamén despois dela!
-.-
¡Deus,
o que temía! O avó volveu da finca feito
un xabaril, tanto, que me colleu en brazos, e alzoume coma se fose un
cáliz; tanto, que a pouco dou coa cabeciña no teito, entre o seu brío e a
escasa altura que lles dan a estes edificios modernos, tan altos por fóra e tan
baixos entre placa e placa que nin se poden cerrar as ventás só perigo de
esgotarse o osíxeno interior.
Por se
fose pouco, con ese mesmo brío estampoume un par de bicos tan raspóns, ou más,
que se me pasase unha lixa; ¡claro, trae as barbas dun mes!
Agora xa
sei o que teño que facer eu cando chegue a vello: Irme algunha tempada para esa
finca, e respirar ese ozono purísimo dos seus carballos, que así tamén chegarei
a centenario; o único inconveniente está en que, cantos máis anos pase na
terra, máis tardarei en volver ao Ceo!
Pregunteille; coa mirada, por suposto: ¿Que,
había osos, que seica están baixando das montañas ástures? ¡Antes ían para aló os
nosos mineiros, picadores e barreneiros, para barrenar nas súas minas de
carbón, e agora seica veñen os seus osos a minar nos nosos prados, cantidade
deles! Coido que non capiscou a miña expresión, que máis ben lle debeu parecer
un susto polo seu alzamento, e tamén polas súas barbas. En lugar diso, despois de
depositarme na caneta, dixo:
-Meu
neno, veño dunhas montañas parecidas a aquelas onde o avó de Heide, Alm-Onji´s,
gardaba ovellas, coa diferenza de que nas miñas, ¡nas nosas!, terras, os
rabaños actuais son…, de corzos! Un deles, a corza nai, deume saúdos para ti, e
díxome, queixouse, de que fai tempo que non te levamos á finca, que ten ganas
de presentarche a súa niñada, a deste ano, para que xoguen contigo…, a ver quen
salta máis alto e máis longo!
Contesteille
cun sorriso, que o patrucio traduciu como de satisfacción afirmativa, e seguidamente
púxose ao seu ordenador, para desordenar verbas, supoño, que é o seu deporte
favorito agora que non se leva facer zocas, e menos aínda vendelas na feira de
Castroverde!
Por
telepatía, ben sei o que está escribindo a tal momento:
“¡Que
pouca veneración lle temos ao Pedregal da Irimia, esa morena glaciar onde nace
o Miño! Desde logo, é un lugar óptimo para unha nacenza; se me proporcionan
máis netos, voulles pregar que os bauticen na Irimia, con esa auga purísima do
Pedregal, pois alí, como queda tan cerca do Ceo..., os anxos baixarán máis
cómodos, menos fatigados...”
¡Este
avó; ten cada cousa, cada ocorrencia...; canto me tarda aprender a falar, para
discutirlle un pouco, que iso debe ser..., guai!
-.-
A avoa,
pola súa parte, está empeñada en subirme aos altares… ¡Amodo, muller, ou como
di Shakina, shuai shuai, que acabo de
baixar do Ceo, que poucos meses pasaron desde o meu bautizo! É lóxico: pasou
pola Normal de Lugo, onde daban dúas carreiras, a de Mestra e maila de Monxa, xuntas,
á vez. ¡Así tiñan que ser, así tiñan que formarse tódalas mulleres! ¿E os
homes? ¡Pregúntome! Pois en tempos dicíase que debían ser, metade monxes, e a
outra metade, soldados, que daquela igual resultaba acertado. Hoxe rezou
comigo…; comigo, non, ou case: ¡ao meu lado, tan ao lado que lle oía latexar o
seu corazón! A ladaíña vocalízaa tan ben en latín, que nin que pasase polo seminario,
pola sementeira dun seminario.
Esta
xente que me rodea, sen descartar a meus pais, que tamén bordan o seu papel, póñenme
nun brete, nunha especie de trapela desas dos paxaros, da que, afortunadamente,
non vou poder saír…, e iso aínda que quixese voar por libre! Co seu exemplo, e
co seu ensino, estanme condenando a ser santo, santo e sabio, todo na mesma
persoa. Daquela, ¿cal é o meu mérito se mo dan todo feito, encarrilado; se me
poñen nos raís, como lle pasa ao tren, que así o ten de difícil para descarrilar?
¡Xa o teño: o mérito está en acatalos, en serlles receptivo, obediente!
Cos
seus actos, con esa sincronización afectiva e cultural que me están propiciando,
moi vago teño que ser para non evolucionar positivamente, nas dúas espiras:
interiormente, cara á santidade; e no exterior, polo camiño da sabedoría. Esta
idea, este símil que se me acaba de ocorrer, non será patentable, inscrible, pero
gústame: dúas evolucións, simultáneas e compatibles, que incluso poden
interaccionar entre si. Algo lle teño oído ao avó de que o lema dos
beneditinos, apropiado despois polos dominicos, era, “Ora et labora”.
¡Exactamente! Non o podo patentar, que xa foi descuberto, hai séculos, pero si
utilizalo, en honesta emulación. Máis é, que se confirma a miña intuición: ¡Os
vagos non rezan, e os que non rezan non poden, nin poden nin queren, colaborar
co Creador na perfección, no cultivo, do mundo recibido, desta terra, deste país
que atopamos a medio facer, a medio culturizar, ou menos que a medias!
Deténdome
un pouco nesta idea, nesta constatación: ¡Que
gran honor é colaborar con Deus na perfección, na civilización, da humanidade!
Pero hai que pasar por unha Normal, como fixo a avoíña, para normalizarse, para
vacinarse contra as epidemias mundanas: soberbia, pereza, lascivia… Aquelas
“Normais” desapareceron, ou máis exactamente, reconvertéronse noutro tipo de centros,
pero a semente quedou, multiplicouse!
Teño para min que o único defecto positivo é o de ser envexoso…, en tanto en
canto nos sirva de estímulo para esforzarnos en competir; ¡competición sen
dopaxe, por suposto!
O ser
máis torpe nace dotado desas facultades intelectivas, espiroides, que conducen
a un gran desenrolo, a pouco que se
acelere o motor da aplicación, da constancia. Pasarse a vida a ralentí ten un
vocábulo ben atinado, que xa o teño oído nesta casa, que é precisamente onde
máis se refuga: ¡pasotismo! Falando de vagos: hai outro concepto, un tanto vago,
que é o de “pasarse de listo…”. Este último aplícase á actuación dos pillastres;
é un pexorativo. Un torpe, traballador,
pódelle pasar diante a un listo folgazán; ¿non si, avó?
Non tiven
contestación aos meus balbucidos porque o patrucio estaba abstraído, viaxando
coa mente segundo lía nos periódicos, e como adoita facelo entre liñas,
concéntrase moito, tanto, que ata penso que se lle dan unha puñada a tal intre,
non se decata!
Xa sei,
xa lles oín comentar, que hai xente con sorte, que lles veñen feitas… Iso non
ten mérito, pois o merecemento está na
dilixencia que poñamos na nosa formación, no impulso que lle demos á espira
externa. ¿Que non logramos destacar, que erramos de vocación? A altura das
persoas é unha magnitude interna, íntima, que, se nos satisfai, se nos realiza,
xa estamos premiados, recoñecidos, incluso por aquel Xesús que puxo o exemplo
dos talentos: “Ao criado inútil botádeo fóra, á escuridade”. ¿Que somos, en
definitiva, máis que criados, servidores, do Señor dos Señores?
Segundo
vou observando, así, por indicios, a
vida é un equilibrio circense, que ten como rede a fe; nesta seguridade, con
esta seguridade, as caídas, os desánimos, son posibles, pero a recuperación,
tamén!
-.-
-Nunca
vos perdoo se se vos pasa a data de levar este neno ao pediatra! –Anatematizou
o avó, pero a resposta de miña nai tamén foi contundente:
-¡Antes
se lle esquece o seu nome a unha nai que a data de revisión dun dos seus
fillos…, aínda que tivese doce, que non é o meu caso!
Faltaban
tres días, e nos tres reiterouse o avó: -Pasado mañá… -Mañá… -Hoxe…
-Que
si, que niso estamos! –Tamén por enésima vez.
Chegada
a hora da cita, entre o pediatra e as súas enfermeiras revisáronme de abaixo para
arriba, e de arriba para abaixo, por dentro e por fóra, vacinas incluídas:
-Este
neno está sanísimo, e logo que é tan robusto, que vale para boxeador…; ¡non o
queira Deus!
Todo
ben ata que ao saír da consulta miña nai equivocouse de porta, e abriu a da
sala contigua; nunca tal incidente debera pasar, pois, a pouco me desmaio: na
contigua había…, ¡un esqueleto!
Ela
retrocedeu coma un lóstrego, índose para a porta correcta, para a de saída,
pero a min deume unha cambra coa impresión daquela osamenta descarnada. Despois,
na casa, comentouno:
-¡Xa
podían ter pechada esa porta, que non é espectáculo para nenos!
Meu
pai:
-Foi
oportuno, que así aprendeu unha cousa máis, e agora sabe que, por debaixo da
carne, témo-los ósos.
O
“tema” complicouse porque, a partir do descubrimento, deron en falar da
valentía que se precisa para ser médico. O avó:
-Para
ser militar, máis aínda. Eu, que pasei media vida entre militares: o
Ministerio, o Consejo Supremo, África Occidental…, cando estea Arriba, e bote
unha ollada para abaixo, sentireime orgulloso de ver ao noso rapaz coa faixa de
Xeneral do Estado Maior.
A
avoíña, que nin case o deixou terminar:
-Se
ten que acabar no Exército, o meu rogo sería para que o vexamos de Capelán,
confesando militares, tan propicios que sempre foron a…, a…, a conquistar, para
logo esquecer!
Nunca
houbera na casa unha asemblea tan excitada e contraditoria. Meu pai:
-Coas
desfeitas da arquitectura actual, por unha parte, e coa dependencia que ten
España en cuestións de maquinaria importada, farían falta bos arquitectos para
enderezar un tanto este urbanismo especulativo, estas torres de Babel sen arte
e sen xeito, etcétera, etcétera; en canto aos enxeñeiros, vai sendo hora de
acabar con aquela maldición de Unamuno, aquel sarcasmo tan español, de que,
“que inventen ellos!”.
Meu
tío, presente a tal ocasión, tamén aportou a súa profecía:
-Parece
ser que detectaron minerais radioactivos en Marte, así que precisaremos pilotos
especializados en foguetes ultrasónicos, para traer á terra o que alí se vaia
extraendo.
Nisto,
visiblemente farta de tanta premonición con
respecto ao seu gromo, miña nai levantouse da mesa, dando por concluída
a sesión:
-Non
serei eu quen permita forzar a vocación do meu fillo, nin a deste nin a dos
outros. Preparémolo a fondo, e que Deus o leve da súa man para que algún día se
decida, pero el mesmo, e só el, por aquilo que máis se adapte ás súas potencialidades,
ás súas aptitudes. O que non penso consentirlle é unha carreira forzada, que
das carreiras forzadas poden saír matóns invisibles, impunes: malos médicos,
arquitectos que lles caian as casas, enxeñeiros ou químicos que non controlen
os seus inventos, e mil cousas máis, pois non só son asasinos os que empuñan un
arma!
Foi
tan contundente na súa exposición, que se disolveu o grupo sen outros
comentarios; e eu, non sei se de canso ou de aburrido, funme cos anxos; mexido
por Morfeo, claro!
-.-
Amoláronme
con iso do ser, ou non ser, que esa é a cuestión, que xa o foi para Hamlet.
Polo visto non chega con ser, que tamén hai que saber estar.
Tódalas
cousas transitan do acto á potencia…, que iso me dixo, e me explicou, meu avó,
aquel día que me puxo unha estampa de Aristóteles xunto coa da Virxe
Auxiliadora da avoa, que me dixo lla deran na festividade dos Milagres, aló en
Montecubeiro! Daquela, estes son os meus poderes, os poderes que me desexan:
sabedoría e santidade! ¿Saberán o que piden, o que propoñen, o que de min
esixen? O avó fíxome estas matizacións:
-Aristóteles,
aínda que daquela non nacera Xesús, foi unha especie de Xoán Bautista, que veu
ao mundo para ensinarnos ética, entre outras cousas, pois naquel entón a
burremia era tan grande que sen unha certa ilustración, ¿quen ía entender a
mensaxe divina, por moito que se nos predicase en parábolas? Un home con
aquelas facultades, ¡Aristóteles!, viña de parte de Deus, evidentemente, pero…,
nin os gregos o entenderon; non puideron ou non quixeron! Despois perdéronse
case tódolos seus escritos…, porque xa non facían falta, que os tiñamos
perfeccionados nos Evanxeos! ¿Enténdelo, neniño?
Claro
que o entendín, aínda que aqueles conceptos non eran doados de capiscar! ¿É
doado de entender iso de que a acción é posible só e unicamente porque no
interior do ser existe a posibilidade de ser outra cousa, unha potencialidade
intrínseca? Pero aínda as hai peores, tal que o de que unha persoa está en acto
cando está esperta; e cando non o está, o que está é en potencia de ser persoa?
¡Cáscaras, pois eu, de durmido, tamén son, tamén existo; aínda que con menos
revolucións, tamén respiro!
A ver que máis me dixo, de metido a aristotélico?
¡Ah, si, que o acto puro é á vez esencia e existencia; que tódolos outros tipos
de seres, con tal de non ser o mesmo, teñen en si mesmos ás condicións de acto
e de potencia! ¿Potencia? Meu pai explicárame que a culler das papas é unha auténtica
máquina, unha verdadeira panca, pois ten potencia, resistencia e punto de
apoio… ¡Pois non, que para o avó, no seu aristotelismo, potencia é unha
realidade intermedia entre o ser e mailo non ser, entre a nada e mailo acto;
que non é exactamente a nada, porque da nada non pode saír nada; e que tampouco
é acto porque, para selo, tería que transitar desde algo cara ao acto,
etcétera, etcétera; un vagón de etcéteras.
¡Vanme tolear! ¿Quen,
eles? ¡Si, eles, estes parentes que me rodean, que me queren, e porque me
queren, queren saturarme de coñecementos, xa desde a caneta, antes de criarme, antes
de mandarme á escola. Isto tamén o estou descubrindo: que hai dúas escolas, a
familiar e maila pública, sexa estatal ou privada; pero algo me di que non son
ideas orixinais súas, que lles veñen de lonxe, dese tal Aristóteles, que para
máis complicar as cousas chamaba “devir” ao paso do acto á potencia, explicando
que tódalas cousas deveñen, pero que pode haber algo, que hai algo, que non
está en potencia de ser nada, senón en constante acto, porque non cambia,
porque sempre “é”, e “será”. Algo que se
atopa en acto permanente de cambios, séxase, ¡Deus!
Deus é o absolutamente libre de cambios, o ser absoluto, así que as demais cousas, incluído o ser humano, son, somos, derivacións súas, conducentes á morte, á morte física, que é o transo necesario para pasar do ser efémero ao eterno, a partícipes da gloria celestial. Por algo di o Xénese que Deus é, ¡o que é!
Daquela, que
diferenza hai entre ser como debo ser, ou ser como non debo ser? ¡Esta porra de
civilización, que nos mete en dilemas, en opcións, desde a mesma caneta! Son,
porque nacín; non si? Daquela, ¿por que non o vou ser plenamente, poñendo en
acción as forzas recibidas? De momento son un cativo, un ser desvalido, sen
grandes valementos propios, así que teño que utilizar, e loxicamente agradecer,
os recibidos, ¡tantos que me prodigan! Teño quen me upe no colo, quen me axude
a vivir, así que non me podo permitir o agravio de decepcionar aos que me poñen
en camiño de ser…, de ser un ser agradecido, que é o mínimo que lle incumbe a
un ser racional, séxase, dotado de espírito, de alma!
Con tanta
presión, afectiva e cultural, que teño ao meu redor, aínda que me apetecese ser
nugallán non poderei, que me están levando, mesmo en brazos, polo camiño da
virtude e da laboriosidade: ¡Metéronme na arca para salvarme do lodo mundano,
así que agora non me queda outra que
darlle grazas a Deus, e de paso, aos meus proxenitores, ¡auténticos delegados
dese Deus Creador! A todos eles, desde meus pais a Noé! ¿Cando sairei da
arca? ¡Cando a pomba da paz, esa pomba coa que se disfraza o Espírito Santo,
veña co aviso de que me esperan no Ceo! ¿Coa porta aberta? ¡Se tal merezo, si,
sen a menor dúbida! ¡Ai, logo; será cousa de espelirse, que esa si que é unha
carreira cum laude, de loureiros inmarcescibles!
-.-
Pasa a
AVANTE,
TODA!
-II-
Xosé
María Gómez Vilabella
No hay comentarios:
Publicar un comentario