A NETA DE SCHEHERAZADE

 

¡Coidado cos meigallos;

e por se acaso, ao saír da casa, persignádevos!

 

A NETA DE

SCHEHERAZADE

¡O que é haber, hainas; segue habéndoas!

 

Xosé María Gómez Vilabella

 

A neta de Scheherazade.

Pode, pode parecer un conto, que non digo que non, pois aos de Castroverde pasáronos tantas, tantas e tan variadas, de tanto mundo que levamos percorrido, e logo que a xuventude de hoxe en día é tan descrida, que calquera os convence de que a presente é tan só unha delas, ¡unha de tantas aventuras que nos pasaron, particularmente aos desertores do arado, afeitos como estabamos ás rutinas, sinxelas e tranquilas, das nosas labranzas! A presente refírese a unha viaxe que fixen a Baiona, a onde me mandaron para pulsa-lo ambiente e facer un estudio económico a ver se sería oportuno establecer unha Sucursal Bancaria, naqueles tempos en que a competencia parecía aconsellar expandirse, e máxime polas vilas costeiras, entón en plena efervescencia, que hoxe, nelas, saturadas como están, de todo, o único efervescente son as mexadas dos bañistas que as visitan.

 

Como a cousa do Banco foi rutineira, -despacheina con catro entrevistas, que xa as levaba concertadas-, aquí falarei da outra incidencia, séxase dun incidente colateral subseguinte que me pasou daquela, pois se isto non é digno de contarse, nada o é. Entón, pasade e vede..., ¡se facelo ousades! Pero non vos escandalicedes, e tede piedade de min, que aventuras destas, neste país das bruxas, pódenlle ocorrer ao máis precavido, pois a vida está chea de contratempos e de sorpresas.

 

Aquela señora de saúde gozaba, ou iso parecía, así que, como Baiona, a Real Baiona, no país segue, se de min, se da miña péñola, non fiades, daquela entrevístense con ela Vuesas Mercedes, directamente, que farto locuaz é a Vella, ¡unha vella que presume de bela!, e para min teño que lle pracerá repeti-la historia, se diso apetecen, ... e lle pagan!

 

Polo demais, a for de sincero, como a Historia que vos conto, que non é conto, digo e repito, en castrapo narrada me foi, pois o que é dona Amalia diso das Normas Gramaticais saber non quere, ¡nin quere nin pode, que tempo non ten, e para saber, co sabor dos seus guisos bastante é!, optei por depurala; no noso galego, no retranqueiro, obviamente. Iso si, salvando o castelán daqueles... ¿turistas?, da Océana, que ansí lles ensinaron a fablar aos indios, aqueles cipangueiros, así chamados porque no Cipango naceron, e os raptaron!

 

¿Do ocorre tal desgraza, e que nova é esta historia, posto e suposto que dona Amalia..., polo visto, xa non? A resposta, se non es incrédulo, meu caro lector, ¡que ben caro me saes se cha teño que relatar ao por menor!, terala de inmediato, pois eu non gardo segredos desta magnitude, ¡que non me caben no peito!

 

Ollen, prégollelo de boa fe, cara ao Atlántico voltos; e con iso feito, déanme as albízaras correspondentes, xa que nova é a historia daquela Vella-Bella, dunha frescura que aínda lle zumega, por moito que esprema o seu limón! Tan recendente e tan recente é, que de aquel verán a cousa vén, por máis que centenarios sexan os feitos aquí narrados, e con toda fidelidade por min anotados. ¡Para máis orde, nun ordenador persoal, que máis ordenanza cá iso, hoxe por hoxe, non cabe!

 

Ía eu agostado, ¡que Agosto era!, Santiago traspasado, que o deixei dándolle incenso ao seu cabalo, ¡co botafumeiro, claro!, naquel Ano de Graza, ou sexa, Santo, fai agora..., ¡anos! Peregrino fiel e retornado, coa miña perdoanza fresca, ¡e o corpo suado!, en busca, ¡que tal adoito facer!, de aventuras gastronómicas, servidas ao allo, ¡sexa cru ou fritido!, cara ao mar posto, en rito peregrino, xa que polo mar veu Aquel que por Padrón de morto tornou, nunha lancha pedreira, desas de gabarra, desas de transporta-las pedras, as galegas, as monumentais. ¡Unha especie de pateira, das de ida e volta!

 

Aquí me tedes, pois, na propia Baiona, naquela procura hoteleira, despois de feitas as xestións profesionais anteditas, sosegadas pero un tanto defraudantes pois realmente alí non se movía tanta prata como se esperaba. Canso e famento, ollo ao semáforo e coa ventá aberta, albiscaba aquel rochedo, aquelas murallas dese castelo inxente, cando apareceu, ¡ou se me apareceu, que diso non estou certo!, aquela real... ¿Que? ¡Pois iso, unha real femia! Saias levaba, ¡iso é certo!, así que, ou escocés, ou muller. Tratábase dunha moza algo maduriña, pero real, insisto, ¡digna dunha coroa real, que en Baiona todo o é!

 

Estaba, ou era, ademais de fondona, fondeira. ¡Por ende, capciosa! Si, claro, moito, que pouco lle faltou para captarme, para arramplarme, para arrincarme do auto, ¡tirándome das lapelas! Nese intre empezaron as nosas porfías, fondas, longas e insistentes, que ansí volo anticipo, ¡por se vos prace soportalas!

 

-Véñase comigo, seor cabaleiro, que os hoteis, ademais de fríos e impersoais, son caros, e máxime agora, no verán. Sempre o foron, en todo tempo e lugar; e aquí tamén; ¡tamén aquí! Desde a miña casa, ¡que súa é!, verá Baiona, todo Baiona. ¡Tantas cousas, tantas; e todas boas, belas, a cal máis! ¡Míreme a min, so parvo, que ademais de ver o bela que son, estoulle falando! Comigo vaille o mar incluído; no prezo, digo, ¡que non é pouco, a gloria mesma! Iso á parte da miña compaña, que aquí me ve, leda e paroleira; incluso cimbrante, ¡todo meneo!, que llo demostrarei coa enerxía do caso, ¡se ao caso vén!, pero afectuosamente, iso si, batuxándoo no seu momento; antes de usalo, por suposto, tal que unha ondiña desas que se esparexen co gozo de bica-la terra! A propósito, ¿gústanlle as ondas magnéticas? ¡Daquela, comigo, lume na palleira!

 

Aquela oferta, aqueles prolegómenos tan churrusqueiros, aquelas olladas, fixas e penetrantes, puxéronme nervioso, que non estou afeito a teimar nas feiras, e nestas das mulleres, aínda menos. ¿Nervioso? ¡Todo cambras, con só mirarlle os ollos, tanto así que o primeiro que fixen, naquela reacción, foi ollar para as casas, por se caían, por se me viñan encima, con semellante terremoto! ¿Ou foi unha hipnose? As casas seguían en pé, pero os meus nervios toleaban. ¡Nunca tal me pasara, nunca esa sensación tivera, ni sequera en presencia daquelas mozas do teatro Madrid! Pedinlle que se apartase, por se acaso era ela a causa do meu nerviosismo:

 

-Señora, prégollo, apártese do auto, que comigo dentro ponse nervioso, inquedo, así que, váiase...; non sei, enfronte, tal que ao Paseo Central, pois o chisqueiro deste semáforo outro tal nos ordena. Despois, alí, de sosegados, conversaremos; polo miúdo; ¡e cabe das palmeiras, mellor aínda! ¿Prácelle facelo...?

 

-¡Ai si, moito; con frenesí...! Tan só con velo...; gustoume vostede, que ben o noto nas miñas cambras, nesas que me dan cando hai mouros na costa..., ¡así sexan brancos! Afellas que si, ¡maiormente pola calva! ¿Será certo que non hai calvo frouxo...? ¡Niso, niso das convulsións...!

 

Obediente foi a dona, seguindo, ámbolos dous, o verde imperio da verde lanterna semafórica, así que me atopou, ¡atopámonos, encrucillámonos!, aos poucos, metros adiante. Eu, no volante, pero coa ventá aberta..., ¡para que entrase o relento! Este é un xeito de parrafear, un dos mellores..., ¡á falta dunha cancela!

 

-Ben amable é vostede con esa proposta, coa de marras, coa insinuada, coa ofertada, pero..., fáiseme tardío, que mesmo por teléfono as mensaxes da miña reserva me deron, co imperio de cumprila, neste Parador tan señorial, de nós fronteiro! ¿Miña señora, entende diso, esa cousa dos compromisos fondeiros...? ¡Digo, xa que é do mesmo oficio, unha restauradora ben restaurada, sen dó do colorete, que niso se nota a súa xenerosidade, a súa fartura; un derramo abondoso!

 

-¡Eu, si! Mire, xa que fala de reservas, a miña é a meirande, moitísimo máis, pois aquí mesmo, no meu reservado hoteleiro..., con música de fondo, buguinas e todo iso, ¡eu! ¡Por ter, teño fío! Do musical, e do outro, ¿sabe? Vostede comigo, á beira das miñas cazolas, chapará de lo lindo; do bo e do quente; ¡cinco, no prezo dun! E todo iso a corpo de Rei, que tal é o seu, ¡ventrelludo!, que á vista está; e para cama e cociña..., ¡menda! Mire, outra igual, mal que me estea dicilo, ¡nin en todo Baiona, por Real que sexa, que o é por certo, dúbidas fóra!

 

Ante aquela misteriosa insistencia, ante aquela violencia, ¡que non só violan os homes!, enredado naquela provocación, mirei o reloxo; de pilas, xaponés, ¡e por tanto, conselleiro das miñas economías! Tarde non era, e por iso calculei que mesquiño quebranto sería..., ¡verlle a habitación á Vella! E coa habitación, a cociña, pois, do demais...; ¡do demais maldito cousa lle quería ver, por tentadora que se puxese, aínda que tivese a ousadía de mostrarme o corpo enteiro, xa que, con verlle aqueles bigotes, o seu triángulo, o das Bermudas, como sería! Turbou as miñas olladas, máis aínda, encrucilladas coas súas. ¿Deus, que me estaba pasando, que nunca tal sensación tivera? ¿Sería unha tentación satánica, mal reprimida? ¡Debín persignarme, pero..., os dedos non me ían á fronte! Ela seguiu hipnotizándome:

 

-¿Señorito da Coruña, que é o que mira; teño monos ao lombo, ou é polos corenta..., ladróns? ¿Non será unha sedución desta Amalia, así de rápido, ao chis-pón? ¡Se non lle gusto deste lado cambio de perfil, e daquela póñome a sotavento! ¿Ou prefire soprarme de barlovento?

 

Non, eu non me escandalizara polos seus corenta, senón por outras circunstancias máis..., ¡máis pletóricas, máis incribles, algo así coma se estivese vendo unha venus aterrada na terra!

 

-Francamente, pois con franqueza galaica llo digo, ¡que xa é dicir!, para os seus bigotes miro. Míroos, remiro e admiro, que aló arriba, nas montañas do meu Castroverde, onde eu nacín, de femias desta valía aseguran que Natura así as fixo, anaturadas, e todo iso sen deixar de ser barís..., ¡porque outra dote non precisan! Desculpe tanta franqueza, pero tamén o foi a súa, Súa Señoría; digo, en preguntarmo, aquí mesmo, á luz do día! ¡E que Deus a bendiga!

 

Tanto sorriu a vella que me mostrou a súa dentame, enteira: ¡boa por certo, con brancura aseada, cousa que me deu confianza! En vista diso, expliqueime; con sinceridade, obviamente, que tal adoito facer, pero neste caso non falei eu senón aquel dobre que tiña metido na cabeza. ¿Desde cando? Non o sei, pero debeu ser cando me deu aquel mareo que tiven no aparcamento primeiro, con aquelas olladas que me fulminaron e me derreteron.

 

-Se non se ofende, encanto, direille, de pasada, o meu pensamento: ¡Menos mal que vostede non é moura, pero case, que se tal fose, e así de peludo tivese o..., o resto, daquela non xuntaría para depilo, nin coas ganancias desa fonda tan fondeira, ao prezo que teñen hoxe en día as coitelas do aseo! Polo demais, ¡un monumento! Cacheira e fondona..., ¡que por algo ten unha fonda! Miña dona, vostede é un primor; ¡digna dunha pasarela! O que sería unha xeira, unha xeira esgotadora, é pasa-la pola pedra... Si, a vostede, e máxime se repite, que trazas diso ten; pois...; ¡nada, que está coma un tren, coma un tren sen zapatas, lanzado por unha costa abaixo, sen que ninguén lle pare os pés!

 

Co sorriso que lle causei cos meus piropos medroulle o embozo, polo menos na comisura; ¡na horizontal, explico, para que ninguén pense mal! Aquela fresca pechoume o trato, alí mesmo, á fresca, debaixo dunha camelia, apertando na man, na miña, ¡oh deus Cupido!, coa súa, coa grande, coa peluda. ¡Mesmo unha gadoupada! ¿De oso ou de osa? ¡Qui lo sa!

 

-Terá que pagarme por adiantado; ¡iso si...! Á pensión me refiro, que os aditamentos son de balde, pois de vostede, con esa cara de beato, non me fío..., ¡nin un pelo! Cos seus coñecementos do mullerío, sexan pilosos ou non, o que é de Santiago virá, ca non da mourería, pois cara de inocente pon, pero, ¿e se trae picardías na gaita do fol, ou mesmo no fol da gaita, tal que a SIDA?

 

Tranquiliceina. ¡Intenteino!

 

-Muller, déixate de coqueteos e non te fagas de rogar, pois o trato foi, ¡polo dun, cinco! ¿É, ou non é? Daquela, miña perla, non abuses do turista..., ¡por máis que me vexas propicio ao desgaste emocional!

 

Pero ela reafirmouse, desarmándome:

 

-Tan certo é, que Amalia me chamo, que o son; de trato, pero tamén de tracto, que llo deixarei transitar..., ¡cando queira! O de peluda, ¡xa ve!, pero na sopa, ¡nin un pelo! E logo que, de sobremesa, para máis economía, podo arrolalo cunha historia abraiante. Coa miña, ¡ou con cinco, se as resiste! Daquela trinque no freo, e atranque eses ventanos, que este auto, o seu, aquí mesmo, á sombra destas camelias, no paraíso queda! E vostede, comigo, ao paraíso vai! ¡Todo á recíproca! Hospedado, compracido e acaramelado...; ¡todo de caramelo! Todo bo, bo e rendible, pois nesta Baiona, mellor fonda cá miña..., ¡nin que se chame do Pinzón Albergue! Xa sabe, aquel avó, ¡un deles, un de tantos!

 

Tan rexa era, e tan amable se fixo, ¡se xa non o era!, que me arramplou coa maleta; de badana, coiro vello, ¡a xogo coa patroa! Selada en cen hoteis. E non ma soltou, ¡de momento! Sentinme machista, un pato feo, que ata me deu vergoña verme así, de damas tan ben servido, un Lanzarote feito, pero, no que manden elas, obedecer é pracenteiro...; ¡ás veces, que neste caso...!

 

Nunha cabina fónica, e cun pretexto calquera, acaso fatuo, chamei ao Parador, cortesmente, anulando a miña reserva; así que, con iso, outra vez na inocencia! Despois alcancei á Vella, ¡se se é vella aos corenta!, que boas alancadas me custou situarme de par súa. Daquela din en acordarme de Virxilio, mais, ¡para mal! Vera incessu patuit dea...! Polos andares coñécese se unha deusa é verdadeira! Pero esta, nin era deusa nin tiña pisadas de tal! ¿Daquela, que era, quen era? ¡Imán si que tiña! ¿Acaso unha meiga en paro, agora que non hai escobas..., metida a fondista porque se puxo de moda o turismo, que tamén é un meigallo, só que ilustre, descorrido por e para ilustrados?

 

Así, con esta nebulosa na miña cachola, zancada a zancada, fomos achegándonos ao seu portal caleseiro, ¡con entrada para calesas!, amplo e fondeiro, dunha casa emparrada, vetusta e señorial, con cousas adxacentes das que falarei decote!

 

-Amalia, ou Amable, que para min, tendo, tanto ten, que as dúas me valen; agora, aquí dentro, e polas escaleiras, teña a ben precederme, que asumo eu esta maleta. ¡Que si, rapaza, que si, que non me gustan as arfadas das mozas nos sitios inconvenientes! Lémbrese que son un cabaleiro, ¡dos de cen ao freo!

 

Non houbo caso, que me soltou a maleta, de súpeto, alí mesmo, ao pé das escaleiras; desairada e tan ao bruto, que me trincou un calo dos grandes, dos traseiros, ¡aqueles das zocas!, mais non tiven ocasión de queixarme, que se miraba ao pé, ao meu, perdía a ocasión daquel pracer absoluto, morboso mesmo. ¡É certo! As súas coxas, altivas e peludas, apertadas cunha saia tan mesquiña en tela que non pasaba de cuarta e media...! ¡Un espectáculo circense, dos de catro rombos! Matinei para min, ao caladiño: Ben está, malicia fóra, que esta tipa aforre nas saias se o gasta en salsas, pois o que é saleiro ten, e sóbralle un quintal!

 

A súa casa, na urbana máis vetusta, fonda era, que aínda o é, que alí está para o hóspede seguinte; ¡un primor de monumento! Vistas á ría, ao Gran Poñente, ás tebras prateadas do Mar Tenebroso. Aló por dentro, para máis magnetismo, no seu salón, cabe dunha galería espléndida, aquel mexedor imperial, estilo imperio; enorme, de vimbios; con catro coxíns sultanescos, de pluma ganseira. ¡Tal que para adurmiñarse despois dun xantar pracenteiro! ¿Sería un premio do Alto por haberme axeonllado no baixo, no fondo da Catedral, na pedra berroqueña, fría, santificante, santiagueira? ¡Probable, que tal puidera ser!

 

Pantagruélica, ademais da dona, a comida, que de palabra, niso do menú, foi! E logo que isto de comer en Baiona é proverbial. ¡O que non convén é divulgalo, por se o encarecen! Solos, mesa en medio; ¡un seguro, outro! O resto dos hospedados, un fato de madrugadores, saíranse; saíran de excursión. ¿A onde, miña señora, se tan Amalia é?

 

-Ao Padrón, que de aló uns veñen e outros van, de roulón! Deses, algún quédase, ¡polo ben que se pace nesta terra, na atlántica, pois o que é a Atlántida, miña avoa xa non a coñeceu! Alá que se foron, os anteditos; aos pementos, seica; ¡para entresaca-los doces dos picantes! Por tanto, de visita; maiormente gastronómica e cultural, que lles falaron dun matrimonio ilustre, de conveniencia que se di, dona Rosalía e un tal Cela, tal para cal, ocorrente el, graciosa ela! O picante dun, coa dozura da outra, contrapesa! ¿É, ou non é, unha boa lectura, unha comenencia literaria, mesmo de gourmet? País ese, ese do Padrón, que tales lumieiras dá; ¡e á parte, pementos! Pementos a esgalla; por veces, doces, que nin sei como é, pois todo en Galicia, ademais de verde, pica! Esta Baiona dos meus pecados, ¡é un dicir!, tamén lle ten a súa historia: senlleira e inxente, ¡a maiores da nosa sublime restauración! Igual lla conto despois da cea, que arestora fregarei..., mentres vostede sestea desas suores do seu Camiño perdoeiro, do Santiagués. Así non se durmirá nos loureiros, cousa que adoitan face-los señoritos..., ¡tal que vostede!

 

Despois do fregoteo, en vista de que estabamos solos, solos e aburridos, tiven compaixón dela e ofrecinlle, galantemente, un repouso, precisamente no mexedor frontal do meu; o que non sei é por que o fixen, pois aquel panorama, de relaxante, nada!

 

-¿Non me ías contar unha historia, de sobremesa; unha que entraba no prezo?

 

-¡E de paso, a miña, que é unha historia viva; quere dicirse, vívida! Unha historia histórica, impresionante, ¡que llo digo eu! Pero máis tarde..., para non cortarlle a dixestión, non vaia se-lo diabro que lle chafe a comida!

 

-¿Vívida ou bífida, que igual tes dúas linguas, dúas historias, segundo para quen; e a todo isto, coma as cobras?

 

-Vívida, seor, que vén do verbo vivificar; ¡parécese, pero non é igual que fornicar! É para oíla esperto, ¡polo que ten de expectante! Mellor lla conto despois, á noite, coas estrelas no alto, achantadas nesa bóveda azulina, suposto que da noite dos tempos vén, transmitida polas avoas, nesta casa, ¡súa/miña! O malo é que morre a tradición oral, que fillos non teño, ¡nin mos fan! Como estou seca, aínda que sementase, con vostede ou con outro de bo ver, todo sería con, de, en, por, segundo, encima, ou debaixo, que igual me dá..., para a feira! Élle verdade, que mo dixo un seor Galeno; outro calvo, pero a aquel fervíanlle as verzas..., ¡e mais decepcioneino! ¡Mellor dito, decepcionouno a miña virtude imperturbable!

 

Desconcertoume con esa filosofía tan excéntrica e contraditoria, mesmo paradoxal:

 

-Amor, que dixeches da feira; ¿que falares son aquestes, miña dona retranqueira? ¡Así, ao esgrevio, máis empenantes có bebedizo do Fierabrás? ¿Entran no prato, no teu menú, no cotián?

 

-Ben claro está, ao completo, pois sen regras, os nosos feitos, aínda que estean ben feitos, resultarán estériles. ¡Serían ocos e baleiros! ¿Comprendes, inocente? Daquela, comigo, pan e cebola, que é como dicía unha tátara miña, a primeira das Scheherazade..., aquela dos contos mil!

 

-¡Ah, si, ocos e baleiros! ¿Unha metáfora para engana-lo Sultán Harum-al-Raschid, decote, noite por noite? ¡Aquela femia...; outra que se pasou de lista para casarse co Raschid; outra contista! ¡As metáforas son covardías..., que xa o di a verba!

 

-¡Chacho, ti, tranqui, que nin coa metá dentro, que o teño consultado! ¿De que me serviu esta dote; de que, Señor? ¡Toda unha vida esperando por un cipote, e iso que vivo nun porto de mar por do asoman, acotío, eses navegantes virgueiros! ¡Nada de nada! ¡E logo din non sei que dunha noiva en cada porto...! Por aquí, despois do Pinzón..., ¡nin sequera un polisón, que a saber onde merendan!

 

Naquela desesperación alenteina á esperanza, á resignación; con galantería, iso si, que para algo era unha dama, ¡aínda que o disimulase!

 

-Muller, outros esperaron por Godot; ¡e fixérono fóra, na rúa, á intemperie, que é peor!

 

-¿Dicía o cabaleiro, con esa erudición súa, oportunísima, que ben lla noto..., ergueita? ¡A erudición, digo!

 

-¡Non, nada! Máis que dicir, medito; medito e comparo, para non caer nunha tentación..., ¡digamos, venosa, con máis lá, con máis veo có vélaro dunha meiriña!

 

A todo isto, Amalia, aquela fondeira tan fondoa, (¡coidado cos enes, deixalos estar, pois as erratas poden traer complicacións!), puxo cara de frustración ao verme tan espiritualizado, case un asceta, ¡por máis que ela fose un Buda! ¡Eu entenrecinme e ela durmiuse! De tal maneira, con tal placidez, que a punto estiven de bicarlle aquel infausto bigote, mais contívenme por se enganara ao Médico niso das regras. ¡Ela, ao Médico, que non á viceversa!

 

Coa tarde corrida, que se me pasou nun tris, dixerindo, ¡tantas cousas! Xantado, cafeteado, copeado do país... ¡Cinco, cinco pratos, a escoller! E despois, torteado, ¡que non torcido! ¡De améndoas, que dixo Amalia que son afrodisíacas! Escapóuselle esta verba. Sesteando un bo rumiado, de contado, nun daqueles mexedores coxineiros, paceños..., lin a prensa. Mellor dito, tentei lela, pois tan prensada estaba, que non atopei zume na súa lectura; ¡que se lle vai facer, noutra parte estaría! ¿Non si, Amaliña? En vista diso, naquela modorra que me entrou, ¡por culpa de semellante vidorra!, propúxenlle á patroa, desde que espertou, que ma ensinase...; ¡que me ensinase a Vila! A billa, non, que non teño o gusto estragado..., ¡aínda!

 

-Daquela voume amañar. -Iso me dixo, á vez que me estampaba un bico...; ¡que digo un bico, un bicazo, un eroticazo! Medio a medio da calva, ¡que soou tal que un avión aterrando! A tal efecto entrou no seu gabinete, no reservado, ¡pechando a porta, que lle oín dar á chave!, para saír, aos poucos, ¡outra!, tal que unha sosias: ¡diferente, cheirando a rosas! Tan penetrante aquel cheiro, que nin que lle plantasen un invernadoiro nos sobacos. ¡Sitio había, cómame nunca o diabro! Se non fose polo bigote, o demais era bo: terra fértil, de aluvión, quente... ¡Charmant, que din os franceses, co mirados e co sibaritas que son!

Amena e amable si que era, ¡ademais de Amalia! Tan chauvinista do seu Baiona, que para si a quixesen en Santiago, ¡de Guía Turística! Ofrecinlle un café, ¡só un café, outro!, nun chiringuiño daquelas terrazas praieiras, e tan cariñosa se puxo, ¡agradecida que é!, que se chega a vernos un retratista, ¡miúdo retrato! A cámara poñeríaselle verde, ao fotógrafo; a cámara, ou, se cadra, a recámara; ¡a recámara tamén!

 

Nestas, despois dunhas caricias que nos fixemos, reciprocamente, ritualmente, ¡para asenta-lo café!, retirei a man, a miña, ao suave, para evita-lo seu enfado, que se o fago con brusquidade tomaríao por un desaire daquel afecto seu, patronal, ¡que iso era, patronal! Para que logo digan que a hostalería non é arte! ¡Unha arte nobre, agarimosa, a arte de facer posible o imposible: darnos casa aos que non a temos, ou a temos lonxe! Non, non se pense ao torticeiro, pois os mimos e mailos agarimos aos foráneos, algo de virtude teñen, algo de virtude levan. ¡En certos casos, segundo como, cando, e con quen!

 

Como a conversa era curta e as sobas..., ¡esaxeradas!, previndo, poñéndome a resgardo dunha tentación pecaminosa, ou, polo menos, desacougante, propúxenlle, recordeille, nun murmurio orelleiro, semellante aos seus:

 

-Amaliña, amor, aquí, nesta terraza, con este ambiente tan meleiro, tan gratificante e tan quedo..., ¿non che parece que é un sitio axeitado, óptimo, para que me refiras, xa, dunha vez, esa historia, a comprendida no prezo do meu aloxamento? ¡Se a deixas para logo, pedirei xuros!

 

Olloume con fixeza, con fereza, coa intensidade dunha loba; acaso temerosa de perderme..., ¡antes da miña doma! Era tan fea como pegañenta, tan pegañenta como pecadenta, e tan pecadenta como intelixente, ou máis aínda! ¡Que pena, maldita sexa, que só sexan cariñosas as feas!

 

-Rapaciño, de ambientes, eu! -(¡Deus, que amabilidade a súa, chamarme rapaz, así, tan..., ao pelo!). -De ambientes e de erotismo; do bo, do san; do platónico por suposto, que aquí, aquí e agora, se en monólogo falásemos, vostede, monseor, distraeríase co ranqueiro entreaberto, longo e lampo, desas esfameadas, desas ladroas dos veladores fronteiros, que están aí, todas de consuno, ao pairo, cargando cebo na cana, e coa peituga escotada; escotada e descrocada, ¡dunha cuarta! Estano axexando...; ¡si, a vostede, ao seu camarón, que paquete lle din eses parvos da tele! Xa levan tempo en frívola expectación, tal que o gato ás portas dunha rateira, pero o queixo está dentro..., ¡e eu máis cerca!

 

En canto á miña historia, contareilla, si por certo, pero terá que ser na miña casiña, ou na súa camiña, que as dúas son compatibles, integradas, coincidentes, no espazo e no tempo! Namorado das miñas calidades, e mirándome aos ollos, fixamente, para que vexa neles, nos meus, aquilo que viu o meu entrego, aquel de Bassora, pois Pinzón veu despois, nos ollares de miña avoa, aquela quinceaneira...! ¡Si, aquí, aquí mesmo, neste peirao baionés!

 

-¿Quince anos, quinceaneira? ¡Logo a cousa tivo que ser, para romántica e solemne, últimos do XIX, principios deste!

 

Daquela si que me ollou, pero cos ollos de ollar para os burros, tal que se fose un arrieiro:

 

-¡Do século XV, monseor, que por algo a nomeo quinceaneira; século quince! Tan do XV foi dona Urraca, que xa nin case o seu nome miña nai lembraba, que en paz estea; que o estará, de inocente que era, que me tivo de moza, de moza portuaria e fraterna; ¡quere dicirse, compracente, racismos á parte!

 

Deixoume abraiado. ¿Que podería dicirlle, eu; que podería facerlle que fose unha consolación satisfactoria naquela orfandade súa tan..., portuaria? Aventureime nos meus falares:

 

-Daquela, teu pai, ¿fíxose ao mar, igual que Simbad, igual que Pinzón, despois de..., despois diso, despois de sementa-las perlas nunha ostra baionesa? ¿Sería capaz de abandonar unha galega, así, ao tempero da intemperie? ¡Nese caso, Deu-lo teña onde haxa..., ostras! Quere dicirse, ¡no meirande dos ostracismos!

 

Mal o fixen, pésimo, que se ofendeu, ¡nada menos que na súa dignidade, inmaculada ela!

 

-¡Hortelán, que se non o es, tal pareces! Non, non sementou na temporá, nin na terra nin no mar, ¡que incomodidade!, senón na camariña da nosa cociña, da vella, ¿sabes?, -¡deu en atuarme, supoño que para máis confianza, para mellora-lo éxito, por se acaso!-, que de sempre tivemos albergue. De sempre, non, que o inaugurou Pinzón, durmindo coa avoa, con aquela Urraca, coa filla da primeira Scheherazade! E logo que non foi nesa ostra, na do ostracismo, senón na súa, na propia; na súa ameixiña, inocente, virxinal, pequerrechiña! De consecuencia, aquí me ten: ¡unha herdeira cabal! ¿É que non se me nota o herdo..., tal que no cute, un tanto amarelo, tirando a moreno, séxase, asiático?

 

Estaba furiosa. Púxose así por culpa das miñas enquisas, da miña chunga en temas tan..., ¡íntimos! Pero completoume o relato:

 

-Aquel seor, o de Bassora, foi, ¡era!, un folgazán; tanto, que lle deu pereza volver pola nosa Baiona, por esta Baiona Real. Pero non, non me estraña, en absoluto, que de aquí á Mesopotamia, ¡catro ou cinco chingaduras, catro ou cinco singraduras! Xa o di o refrán: ¡Cos ollos lonxe, o corazón métese monxe!

 

Uns antecedentes entenrecedores, tráxicos, os desta muller, ¿non si? Foi o que pensei en vista das circunstancias, oídas aquelas biografías aberrantes. Eu, un cabaleiro, tiña que facer algo para lavar aquelas deshonras dos seus antepasados. ¡Malditos homes, auténticos animais, que nin que fósemos cabalos da parada!

 

-Amaliña, aquí tes a miña man, ¡sen pedirma! -E con iso, compenetrados na súa dor, ¡na dor!, démonos unha boa aperta; unha aperta cordial. -Si, muller; é para que notes o afecto deste home respectuoso, transixente, que nada teño en contra da túa metade agarena. ¡Ao contrario, faite suxestiva, enigmática; moito; que nin baixada do Séptimo!

 

Non seguín intimando, pois aquilo era traizón, afouteza. Dinlle unha aperta, ¡outra! De mans, por suposto. E biqueina, igualmente na man; tan só naquela man regordeta e peluda; ¡tamén peluda! Unha man esvaradía; ¡e coido que era de tanto cazolear! Despois paguei no bar, e coa mesma, leveina ao meu coche, ¡sempre da man!, para visita-lo alfoz baionés. Co egoísmo, por suposto, de que me explicase, de paso, nomes e datos, historias dos seus ilustres devanceiros; ou da súa Baiona, que me daba igual! Aquela muller non é que fose entreaberta: ¡era un Atlántico, outro!

 

Aló adiante, nunha revolta da estrada, cambiou de tema, e supoño que foi adrede para reactiva-lo noso parrafeo:

 

-¿Así que vés do Padrón..., na Ruta Xacobea? É un sitio guapo; ¡afellas que si!; pero, dime, de contado, ¿que che cobraron? ¡Quero dicir, por comer e por durmir, historias e xoldas á parte! ¡É para competir á baixa, que a min préstame así, debaixo, no meu sitio, no tradicional!

 

Escapulinme, ¡como puiden!, daquela enquisa tan íntima..; ¡tan comprometedora!

 

-Muller, pouca cousa; menos que aquí, pero, iso si, non ían incluídas esas historias rocambolescas da túa fonda; nin verdes nin rosa, que nin mas propuxeron nin llelas pedín! Son visita habitual en Cas Rosalía, da "Matanza" chamada..., ¡polo ben que cebaban! Pero eu cébome doutro xeito, ao romántico máis ben, tal que papando versos ao sereno, ou suspirando debaixo das ventás..., por se cae unha rosca, por se cae unha Julieta, ¡pois as Inés españolas adoitan meterse monxas...!

 

De volta, no auto, no meu, ¡que a pouco mo desfonda de tanto que se moveu!, non insistimos naqueles arroubos, porque, de precavido, ¡senteina atrás! Pero ela nin así, que nin así calou, sempre pegada ás miñas orellas:

 

-Cabaleiro da condución, mire de fronte e devólvame íntegra á miña, á nosa casiña; pronto, prontiño, que ti non tes medo porque vés da gran perdoanza, pero eu téñocha, a tal momento, retraída, para unha ocasión propicia! Neste inverno, desde que paren de vir, pasarei por Santiago; eu tamén, por se os cregos, cansos de confesar, colgan o manteo; ¡ou por se reparten comigo, pois a eses, con tantos séculos de abstención, igual se lles espesou o icor; e co icor, o licor! ¡Co que me gusta o leite condensado! A todo isto, querido trotamundos, non te ofendas por chamarche..., ¡iso, rapaz!

 

-Muller, -mentín, galante, -alcumarme trotamundos é un honor que me fas, pois sen trota-lo mundo non te tivese...; ¡ía dicir, gozado, pero se cadra non é a verba axeitada, que manexo mal a sintaxe!

 

Facendo que asentía, Amalia púxose a divagar, tornando ás matinacións; iso si, transcendentes, á vez que me acariciaba na caluga, soprando coma sempre, con picardía erótica, incitante, expectante:

 

-¡Oh, si, grazas! ¡Que homes e que tempos, aqueles, os dourados, os idos, cando todos gababan ás mulleres, feas incluídas..., que mo referiu miña nai! Aquí, nesta Galicia fementida, quero dicir, feminina, tanto emigraron, ¡eles!, que solteiras quedaron, ¡elas! Homes e tempos; ¡a sempiterna emigración! Soltos, ou sexa, solteiros, ceibes, só quedaron os lentos, os lentos e mailos violentos; e tamén os da rabela do arado, ¡acariciadores dos seus propios tarugos! Eu, diso, coa virtude asegurada polo meu recato habitual, nin vou nin veño; ¡da feira, se entende!

 

Padrón, Santa María, Lestrove..., ¡e agora, Baiona! Isto si que é peregrinar en pos de...; ¿de que, acaso dunha ilusión capilar? ¡Pero iso pouco paraíso é!

 

Voltos desta guisa á casa fondeira, da Real Vila no alto, e de novo aparcado o auto, ¡no garaxe estrelar, nada menos!, cara ao portal entrando pouco lle faltou á dona para subirme en brazos polos chanzos, ¡co afecto que me collera! Moi astuta, iso tamén, meteu man nas miñas..., ¡dilacións!

 

-Rapaz, co lentos que imos nas nosas cousas, na nosa relación, mellor será que adiémo-la historia prometida..., pois ese Harum está verde!

 

-¡Muller, prometida, non: comprometida!

 

-Tal que para mañá, digo, que por hoxe témo-la conversa encetada, abondosa e pracenteira; ¡como para unha noite enteira! Despois da cea, se che presta, mostrareiche o mar, desde o cabo ao rabo; ¡nesta ría da prata! Iso, o mar, coa luz tenue, crepuscular. ¡Xa verás, meu Rei, meu escravo, o romántico, o saboroso que é vivir aquí, comigo, xuntiños, ámbolos dous perna con perna; séxase, con señorío, de pernada permanente, hospedado nesta fonda amálica, miña, túa, cabe deste Peirao tan..., histórico!

 

¡Maldita vella, maldita liana, que pretendía esconde-los seus bigotes coa luz dunhas velas agónicas, palidecentes, que por algo apagou a eléctrica mentres poñía a cea, romántica cea, unha cea cavosa, de cava da caverna! E logo que me manexou de aquí para alí, ¡senta!, ¡levanta!, que nin un César. Daquela deixeime querer, ¡que remedio!, na distancia media; ¡como moito, collidos da man, que non é pouco!; e naquelas circunstancias, máis, ¡moito máis! Frouxa, evaporada, a colonia, pasou ao Chanel, ¡e para iso, do seis! A cea estivo ben, pero o Chanel, abraiante, magnético, provocador, orxiástico; ¡un dispendio!

 

En tal ocasión díxome de todo; e todo fermoso, belo, belísimo, que ata me recitou algunhas rimas do señor Bécquer; ¡nin sei cantas! Pero, da historia prometida, da historia histórica, daquel asunto tan misterioso...? ¡Diso, nada, que para asunto xa me ofrecía o seu unto!

 

-¿Pichoncete, ti voarás aos meus balcóns, ás miñas galerías, batendo as ás, e disposto a galearme? Se o fas, daquela contemplarémo-lo mar, outra volta; este mar azul, tan sedutor, tan húmido...; ¡teu, que cho regalo! ¿Ou é que non che gustan as humidades? Cando volvas, se é que volves máis aleuto, acaso nun iate ventoeiro, deses de cinco paus, daquela iremos, ¡xa en vida!, ao Santo André. ¿Non si, meu Rei? ¿Faralo; si, comigo, sempre comigo, nun ching-ching chingueiro, a toda présa pero con ritmo? ¡Si, por caridade..., que vou morrer de castidade!

 

-Amalia, ti, unha ricura en oferta, -¡sabereino eu, que me ensinou a súa Cartilla, con aforros millonarios!, -guisas do mellor, excelente...; ¡case tanto como esbardallas! Todo ás cheas, en todo pródiga, xustillo inclusive; e logo que es tan froumana, tan insinuante, tan insistente, tan espapallada...; ¡unha aperturista, pero a destempo! ¡Quen me dese pagarlle a un soldado, como facían aqueles Cotas, para que me relevase nesta garda babilónica, tan..., perigosa!

 

Olloume desconcertada, que non quixo entenderme, ¡e iso que me explicara ben, que a bos entendedores...! Despois diso reactivouse, como se lle recargasen as pilas, toda mimosa; outra volta agarimosa; ¡unha plasta!

 

-Para non perder máis tempo, dime: ¿Gústoche, non si? Daquela, coa Colexiata cerca, aí, enfronte, en cinco días..., ¡papeis! E cos papeis amañados, en cada sobrecea, pola Igrexa..., ¡gaita na festa, ou festa na gaita, segundo se che acomode, que eu son dúctil, dúctil e compracente!

 

Rubricou aquela proposta deshonesta cun aceno escuro, enigmático, que o tomei por obsceno, así que me encarei con ela, con carraxe, pero Amalia, impasible, ¡sempre á resaca!

 

-¡Burro, mal pensado, que me refiro aos pasteis! Cantos queiras: un, dous, tres, catro, cinco..., ¡ao día!

 

Púxenlle as miñas condicións; ¡faltaría menos!

 

-De perfumada, si; ¡de perfumada, gústasme! ¡Moito! Mellor cós teus guisos, ¡que xa é dicir! Pero daquilo que dixo o Santo André..., ¿podería esquecerte? Non, non te esquecerei, endexamais, que nunca esquezo un cheiro; ¡para máis, se é grato! Do resto, por favor, déixame libre, ¡mentres queden no país flores abrideiras; gromos, virtude, neste Camiño do Retorno á inocencia! ¿Non te ofendes, preciosa; verdade que non, bolboreta dos carreiros, tentación dos camiñantes, alí caídos e aquí alzados; periantio de cinco estames! ¡Bendita sexas, que ti es un virgondoiro sombrío neste Poñente tan arborado, tan arborado e tan..., arrebolado!

 

Amalia non entendeu nada pero sorriu; coma sempre, sempre pícara:

 

-Aínda non, que non che rendín as lanzas dos meus encantos, ¡tan excitados que están...! Ademais, a noite é moza; ela si, pero, eu...? ¡Eu tamén, xa que, tal e como ves, tal e como palpas, pouco paso dos cinco..., lustros! Co sono, no meu regazo, tal que nun ara votiva, soñaremos; nós, ámbolos dous, noites perfectas, excitantes, arfantes, sacras, ¡xa que de Santiago ves! De propósito: Alí, en Compostela, todo son altares, ¿non si? Curas, casamentos..., aínda que algún sexa en pedra, tal que o mozo da Esther, ¡da Gloria nese Pórtico, para máis indecencia! Mira, ho, falando de decencias: Eu tiña un conato de bigotes, que segundo o teu criterio eran disua...; ¿disua, que? ¡Ah, disuasivos, pero iso foi antes, ao serán, antes de aplicarme esta rasura, con crema limpadora! Ti, pola contra, es un carneiro, ¡pero calvo, claro! Calvo desde non sei cando, pero como din que os calvetes son óptimos para..., ¡para iso, para rimalos cos polvetes, dúas verbas que, de metidos en poesía, consonan! ¿Entendes diso dos transplantes, dos achegamentos pilosos..., por se os facemos, ti e mais eu?

 

-¡Eu, de transplantes, nada, en absoluto, pois árbore que planto, árbore que deixo medrar! Arrincalos é pecado...

 

Aquel asedio sen repouso, auténtico sobamento, tíñame aparvado. Amalia insistía, insistía; e ligaba, ligaba, ¡máis que unha amasadora! Ata se quitou as ligas para ensinarmas..., ¡de paso que se daba un remexo de saias, por certo que moi airoso! ¡Oh, Deus, sálvame! Ti sabes, mellor cós homes, que, sublata causa tóllitur efectus! Preguei naquel desespero, que nin azos tiña para fuxir por min mesmo dun acoso tan febril, pois aquela Amalia batía, e batía, en min, coma un mazo, cunha obsesión vulcánica, ¡e xa non fose volcánica! Non sei a conto de que, pero saíu por aí; coma sempre, por onde menos esperaba:

 

-Macho, ¡se é que o es!, o amor é coma un cabalo fogoso, aloucado, sen freos..., trotando tras das eguas, ¡que nin mamporreiro precisan! Sendo así, xa que o amor non está ferrado, nós non podemos ferrar; ¡nin casando pola Igrexa!

 

Eu, ¡pobre de min!, co diaño por diante, e nin sequera os anxos viñan en auxilio meu, así que me sentín desesperado, ao borde do abismo; un abismo abisal, anfractuoso, peludo e cheirento...; ¡e iso que na casa había bidés, que xa os vira!

 

-Muller, ti non distingues o erro do ferro, así que non erres comigo. Non vaciles, que é impropio de ti; ¡se non da túa cultura, si que o é da túa altura!

 

Nada, nin caso, verbas podres, que ela seguía, e seguía..., enleándome! E de paso, ligándome; ¡sen compaixón! Suplicio tal non o quero nin para o meu peor inimigo. Despois dunha pausa, ¡e iso porque foi a por auga!, volveu á carga, feita un cabalo, que non unha egua, por máis que as evocase, ela, coa figura, con aquela estampa percherona, greñuda, mesmo asturcona:

 

-Pídoche papas, amor, pois eu, diso dos ferrollos, nada, que non te entendo, ¡nin por aproximación! Polo si ou polo non, casa comigo, que así non pagarás ren, ¡nin fonda nin cariño! Aquí reinarás, aquí prearás, nesta fonda amálica, nesta fonda pinzoeira. Por ende, en Baiona enteira..., que igual te fan Alcalde, maiormente polo meu capital, todo a solares, ¡que teño copada media cidade! E tamén está iso da miña sona, ou da miña simpatía... Pénsao, chalado, calviño redomado, ¡que ben que che interesa, tal e como andan os pensos! ¡A ocasión sempre a pintaron calva, así que, ti es a miña, e eu son a túa!

 

Aquilo pouco tiña que pensar, pero fixen o ademán correspondente para que me deixase respirar, para aliviarme daquela refrega, con aquelas barbas impúdicas que me entraban polo nariz á menor freta, ao menor descoido.

 

Aquela muller estábase pasando, e eu, ¡solitario! Asomei ao balcón; de súpeto, sen cálculo previo, ¡ao aire fresco! E prepareime para saltar para fóra, por se aumentaba aquel acoso, ¡xa non sei se feminino ou fementido! Ao fondo, na rúa, ¡que no alto as estrelas!, tiñan unhas luces esplendorosas... ¿Se me fose ao Parador, daquela, que? Non, descartado, paso fea; non me quererían, ¡de anulada a miña reserva! ¿Que fago, pobre de min, así, desvalido, e de forzas caído? Dramas son estes, un conquistador conquistado: ás veces, por culpa das musas; ¡das meigas, outras! E todo por non acougar no propio rueiro, no meu Castroverde..., ¡coa miña xente! ¡Con aquelas vaquiñas, tan mansas e pastureiras…! Para outra, de aventuras solitarias, ¡nada! ¡Que lle encarguen eses estudios ás Secretarias, que así fan méritos!

 

Confesado e absolto si que estaba, de Santiago na Catedral, tres días antes, pero, ¡arre demo, fo! ¿Por que, Señor, tentacións tales, así, a posteriori, sen sequera ir ao deserto...; ou se cadra por iso? Para máis desespero, aqueles hóspedes que foran ao Padrón non volveran! ¡Se te vin, non me lembro! Tiña que facelo, tiña que enfrontarme á Amalia, ao seu acoso..., ¡só perigo de caer naquela tentación pilosa, arteira! Armeime de valor: unha parte, propio; e outra, artificioso, simulado, ¡para face-la garda nocturna! Apelei ás miñas experiencias militares: ¡Cando as forzas son inferiores, compre distrae-lo inimigo!

 

-Amalia, encanto, vén para aquí, comigo, por xunto desta ventá, ¡se é que estás queda! Axúdame a gozar da vida nesta paisaxe inocente, bucólica...; nesta noite suxestiva, estreada e estrelada que está! Mira para esa xente que pasa, e volve, e volve a pasar; mira eses autos ruxentes, monóxidos; escoita esta música moderna, metálica, estridente...

 

-¿Onde, que non a percibo?

 

-Aí, aí mesmo, nesa tasca fronteira. Mira para fóra, ¡que mentres miras, non sobas! Arrefríate, desafógate cos ollos; admira e goza, pero espiritualmente, ¡se sabes!, que todo isto é gratis; ¡isto tamén! Esas luces e mailas do voso Parador..., ¡un Arco da Vella! Ese Parador ancorado, embarrancado na propia praia, maxestoso, reflectíndose nese mar de enfronte. ¡Oh Deus, que luces, que reflexos! Fíxate nesas, nesas que o fan na pedra, na mesmísima pedra...; ¿un granito, ou un diamante? Está claro que é un leito excelso, ou paracélsico, mesmo ecolóxico, case babilónico...

 

 

-¿Onde, que tamén eu quero...?

 

-¡Muller, aí, aí mesmo, ao pé, por xunto ou por tras desa muralla tan elevada e tan aleve!

 

Amalia, ao escoita-lo meu apuntamento, aluspiouse de mala maneira. ¡Máis do que xa estaba! Con franqueza, nin sei o por que, que picardías non dixen; ¡nin dixera, nin fixera!, santo que son, en Santiago depurado, ¡con Richelieu, que mo receitou aquel galeno da rúa do Castrón d´Ouro! Tiroume da manga, cousa que ninguén me fixera, nunca:

 

-¿Onde, onde é que o fan; en cal das posturas, española, chinesa, otomana, ou..., de kamasutra? ¡Rapaz, aparta a chepa e déixame participar; coa vista que sexa! ¿Cantos son; todos ao compás, ching-ching, tal que bailando; solto ou agarrado?

 

¡Que muller, que avaricia, que fogaxe, atusmándolle en balde á follaxe da Alameda; pretendendo ver, a simple vista, aquela polinización botánica, cruzada! Díxenlle, para disuadila:

 

-Non, muller, que non é na Alameda, senón máis alá, nese xardín, ¡da muralla nas beiras! ¡Cousas naturais, propias da Natureza estival!

 

Ela non viu nada, ¡que nada había para ver, fóra dos farois e da lúa! Aquilo foi unha turbiada, unha inventada miña, para distraela, ¡co mediato do inmediato! Suxestionada, hipnotizada, exclamou, envexosa, ¡sen saber de que, nin de quen!

 

-¡Oh, Deus, que cousas, que indecencia; uns, tanto, e outros, tal que eu, ao xaxún; de Coresma perpetua!

 

Excitada, supoño que pola luada, ¡como lles pasa ás gatas!, soproume no pescozo, romántica ela, ¡cinco veces! Daquela lembreime de que as gatas teñen bigote, ¡bífido! ¡Unha simple coincidencia! Protesteille:

 

-¡Muller, ás miñas costas, non, que así non percibo ese perfume da túa presenza floral! Estarías mellor aquí, de par miña, ollando nas distancias, ¡xaora!, que de paso cóntasme esa historia, a túa, tan anunciada e tan retardada. Mira que ardo cos desexos... ¡Inefablemente; iso, inefablemente, co máximo dos agoiros!

 

-¿Ardes, rapaz; si; férvenche as verzas? ¡Pois, para ese suposto, aquí estou: disposta e receptiva, coa Colexiata cerca! Eu, pola miña parte, fareite feliz; ¡tanto, que nunca divorcio terás! Máis é, ¡nin che apetecerá telo! Voute derreter, aquí mesmo, gas ao punto, ozono puro. ¡Di que non son franca, di que non chamo ás cousas polo seu nome, polo verdadeiro! ¿Queres algo, algo máis; queres esca para o teu lume; ou canela en rama, que seica é afrodisíaca? ¡Propia da Raíña Afrodita, quero dicir!

 

¿Para que vou confesar que naquel intre vinme nas extremas? ¡E xa era a enésina! Díxenlle, ao tun-tun, o primeiro que se me ocorreu:

 

-¡Pois si, a verdade é que ardo, miña brasa querida! Ardo en desexos, pero non do que ti pensas, tía procaz, senón de coñece-las túas historias, particularmente esa da túa Vella, aquela entrega... ¿Oes, aquel antepasado teu, o Navigador, aquel de Bassora...? Por un casual, ¿ti non sera-la neta daquela Scheherazade? ¡Unha delas, que seica hai cento e maila nai en cada porto de mar; polo menos, nestes, nos importantes! Ollándote así, de perfil, unha morenaza, e con ese bozo tan embozado..., ¡aquel Simbad en persoa! ¡O mesmo, redivivo!

 

Coido que para confirma-la súa ardor, aquela paixón súa sui generis, propia dun oriental esgrevio, entreabriu aqueles beizos enormes, celentéreos, disposta a todo! Incandescente, lapeando, pero..., ¡o que é este mundo das coincidencias! Naquel intre dous rapaces, alí diante, naquel xardín, ao público, sometidos ao embruxo da noite baionesa, arderon de paixón, e..., ¡lambéronse, a fondo! A miña asediante, ¡a miña comediante!, que tal cousa viu, suspirou arfante, ¡e tratou de imitalos! A sorte foi que estivese eu un si é non é adiantado por sobre do peitoril, así que só me alcanzou na orella. ¡A pouco ma roe! Notei, asemade, que se constrinxía de gusto, lasciva, engarzándose en min, tal que unha hédera hélix por un carballo arriba, feita unha cambra!

 

Aferróuseme ao cinto, por necesidade, que apenas se tiña en pé. ¡O que pode un contaxio, unha ollada, cada vez que un se topa cunha sensibilidade apaixonada! Sostívena, case que en vilo, que me custou o seu..., ¡polo peso! ¡Que densidade de muller; mesmo chumbeira! Despois diso depositeina no sofá, enfronte miña. Ao suave, case que a rastro, sentándome eu, despois, na butaca fronteira, algo separado; ¡previsoramente separado! Amalia protestou, ¡cousa tamén normal!

 

-¡Mal home, mozo insolidario, non me deixes así, soa, nesta fervenza! ¡Olla que estou abatida, e incluso suada; trémula, tal que unha bandeira esquecida no mastro. Enférmame este baleiro que me fas. Esta distancia, esta separación...; ¡lo menos, un metro! ¡Ingrato galán que me desdeñas! ¡Meu soberbio ingrato! ¿Que che custa darme un grolo de cariño, unha esmoliña de amor? ¡Sequera un sorbete, xa que non un polvete! ¡Soberbio, máis que soberbio, que te vas condenar pola túa falta de caridade! Creste un Negrete e só es..., ¡un cogomelo! Calvo, inodoro, insípido...; ¡máis feo que un personaxe de Valle Inclán! Ti es un témpano axeado, e vaste condenar, irremisiblemente, por..., ¡por omisión, que non por emisión!

 

¿Que armas me quedaban naquel dilema? Optei por darlle unhas fintas sutís, eclécticas, ¡para arrefriala un pouco, se tal era posible! Mellor sería entrala na propia adega, ou metela na propia neveira, pero non se me ocorreu!

 

-¡Deus te ampare, muller, muller da vida, que tan chea de vida estás! Ti, que das de comer ao famento, tan ben e tan barato, mereces compartir unha rosca; ¡unha, polo menos! Pero non desesperes, que tras miña, miña Amalia, outros virán..., ¡acaso recollendo nas herbas...! Coas medidas que che teño tomadas, xa sei o que precisas: ¡Un famento que veña do deserto! Un deses cameleiros, con tal de que teña os brazos longos, tal e tanto coma un sarillo! Precisas uns brazos de correola, ¡para cingui-lo teu van! Amaliña, para que non mo tomes a regateo, vouche conta-lo meu segredo, un Gran Segredo, que así comprenderás a miña impotencia, digamos que, circunstancial; ¡ética, que non estética!

 

A fondista mostrouse desconcertada coa miña actitude, ¡unha vez máis!, e xa non fose coa miña, suposta, aptitude:

 

-Oes, rapaz, que ti estás ido, para aló de Vigo, pero eu sígoche en virgo, ¡inmaculada! ¿Para onde camiñas con esa dialéctica túa, disparatada, propia dun marica imberbe, se pode saberse?

 

Camiñar non era, ¡e de noite, menos!, que por iso seguín aguantando, resistindo, coa esperanza de que ela se aburrise de semellante esterilidade. En tal porfía, temperei:

 

-¡Oh venúsica Amalia, miña diva favorita, hurí etérea, sol derretido deste Poñente roibén! ¿Entenderasme, mon amour, se cho expoño con franqueza? ¡Seguro que si, a pouco que me explique...! Mira, muller, dáse o caso, ¡non sei se diga, non sei se o diga, infortunado!, de que..., ¡de que xa me namorei! ¡Noutrora, noutra viaxe! Foi na última Coresma, ¡un tempo difícil! Precisamente nunha visita que lles fixen aos Monumentos, ¡tantos que hai! Amalia, tes que comprendelo: Namoreime dunha monxa monumental, desas de bo ver, tocada de branco; pero eu..., ¡un anxo! Con aquel amor aínda en perspectiva, tan romántico e tan guapo, por máis que sexa imposible, ¿outro...? ¡Ca, non, rotundamente non, descartado! Por iso me quero conservar impoluto, ¡im-po-lu-to! Nada de po; nin de po nin de pallas. Polo menos ata casar, ¡que o faremos na Capela Maior do Ceo! Antes, non, que xa mo dixo ela, que nones, que cos votos de por medio, iso do casoiro..., ad calendas graecas! ¡En corpo mortal, nunca, que nunca o fará, pois sería adorar un anaco de po, incompleto, imperfecto! ¡Ese é o motivo do meu celibato..., transitorio! ¿Enténde-la cousa, vella urraca, pega carniceira? Ocorre, a maiores, que tamén aspiro ás hurís do Sétimo, tal que o vello Harum, ¡e daquela, sen pureza, cero! ¿Comprendes e perdóasme, encanto; dásme a túa licenza para..., para absterme; diso, diso das carnes viciosas, tal que do jalufo?

 

Ela estivo atenta á miña historia; atónita máis ben, e coido que o fixo tratando de comprende-los meus enigmas:

 

-¿Im-po-lu-to, sen po? ¿Nadiña, nin unha xaropada, tal que por soños; nada, en absoluto, nin exaculacións desas..., involuntarias, incontroladas? ¡Fiuuu, que cousa, que sorpresa, que santidade! ¡E todo iso aquí, aquí mesmo, nesta España máis moura que branca, tan variada e tan oscilante; neste país da gula..., e sen bula! ¡Que cousa! ¡Vivir para ver!

 

Confirmeillo honradamente, que neste país tan voluble, ¡dicíao ela!, só se saca o que se mete, e só se quita o que se pon:

 

-Bos entenderes tes; ¡si por certo! Éche de verdade que estou limpo, limpísimo, ¡e sen deterxente! Limpo do po e das pallas, ¡tal que un trigo candeal! Eu só aspiro a cheirar cheiros de monxa, ¡que ben pouco lle pido ao meu fado! Amada Amalia, por que pos esa cara de espanto; tétrica, prantidoira? ¡Egoísta, famenta, fementida...! Xa me ves aquí, xa me tes; máis, moito máis, do que me ten, a tal momento, esoutra, esa monxa á que me refiro... ¡Egoísta! Aquí estou, á beira das túas saias, cabe das túas nádegas, co corpo presente, asido dun afecto circunstancial, devotísimo desta man túa, de nácara! ¿Que máis queres? ¿Muller, por que pos esa cara de fame? ¡Confórmate con isto, co meu dedo corazón, e faite á idea de que se trata dunha exploración, dun amor platónico..., que menos lle dou á miña monxa, e mais adóroa!

 

Miroume de arriba-abaixo, da poitrine á petrina, como buscando un obxecto perdido, acaso unha alfaia; e despois falou, pero triste, compunxida, decepcionada, murcha:

 

-¡Que ferrado estás, maricón desagradecido! ¿Sabes unha cousa, unha novidade..., para que te chinches? ¿Sabes que che cambiaron as circunstancias? ¡Agora, a tal intre, agora mesmo, que o noto, que me baixa, que me viñeron...! ¡Iso, as escorras, esas augas malogradas! Pois si, meu incrédulo; éche certo: Pasou, anticipouse, por culpa da miña decepción. ¡Consecuencias naturais; vinganzas da natureza! Agora, mentres ti divagabas evocando nesa monxa virgueira, tamén estéril..., ¡cousa que non é novidade, que o son todas, sen excepción!

 

Pola miña parte, aínda que sen entendela, decidido que son, tireime á piscina, ao abismo; e daquela nadei no baleiro:

 

-Iso me parece, ¡pero, de ti mesma!, que te-las circunstancias maculadas, trascanteadas, ¡por ti mesma, en ti mesma! Coido que che racharon eses ligamentos, eses símbolos virtuais; digamos que esa membrana..., por culpa dese esforzo inxente, pois o que é da miña parte.., puro, virxe, que non lle acheguei ningún misto á túa esca, ¡Deus me libre! Salvo que fose en soños..., ¡e para iso nun durmín a sesta!

 

Pero aquela Amalia, de mal perder e sempre arteira, manobrou; ou máis exactamente, fíxome manobrar.

 

-¡Burro, mal pensado; refírome aos meus bigotes! Palpa aquí; máis arriba; non, máis abaixo..., ¡na propia derrega! Ti sempre ao seguro, polo medio, que é a forma de atinar... ¡Sempre polo medio, para facer diana, coma os cegos!

 

Pechei os ollos, obediente, e palpei, tal como me ordenou, ¡tal cal! A ollos pechos e con peregrina inocencia, cando cunha man cando coa outra, ¡que xa me cansaban! Media hora ou máis, de excitación, de manipulación, de estudio, de tenteo. Cos ollos pechos, sen ver nada, ¡absolutamente! Por tódolos sitios aos que me levou a súa manopla condutora, insistente, pecadenta, pero, o que é notar, ¡vaia se notei!, que o tiña mulido, peludo, húmido..., ¡que nin que estivese enfaixada coa pel dun oso, nun día de chuvia barrenta! Protesteille:

 

-¡Vellaca, dito sexa con uve de vello, mentes! Mentes por todas partes, por tódolos poros, con esta uniformidade pilosa; ¡con aleivosía! E logo que cheiras ao bravío, tal que unha cabra saída; ¡e de paso que te repaso, súas! Súas, Amaliña, coma..., ¡coma un río de cera quente, derretida! Muller, ti es máis osa, aínda máis, do que a Petra, aquel animal do parque ovetense...!

 

Fixo espaventos, moitos, pese a que o meu, o meu encordio, desaire non era, ¡ou non pretendía! Cando se cansou daqueles laios, daquelas palpitacións, daquelas convulsións, daqueles escostrexamentos de gata xaneira, díxome, á orella, con acento de contarme un secreto, un enigma:

 

-¡Chacho, confúndeste de osa! ¿Sabes o que pasou; por aí, por aí abaixo, debaixo do meu refaixo? ¡Pasou que apalpaches onde non era..., que te saíches do refaixo, da baixa; da baixa e da faixa..., e daquela remataches, casualmente, no veludo deste sofá! ¿Estás ben, agora? ¿Afináche-la gaita, o punteiro e mailo roncón? ¡Que va; non, non é certo, que se che foron os táctiles ao meu violín...! Nese caso, rematada a festa, abre ben eses olliños de peixe coresmal, que así verás a causa, a causa e maila cousa, do teu engano, no veludo deste sofá..., ¡tan crecho e tan cru coma ti, coma ti mesmo! ¡Parvo, máis que parvo, que parece que vés da guerra, evacuado nunhas padiolas!

 

¿Ver, que; que había para ver? Cortinóns corridos; ¡todo corrido, hermético! A luz, extinta... ¡Nada para ver, nada para tocar; nin gaitas nin violíns, en ningún dos curros, pois alí, naquela habitación, nin sequera había un arpa becqueriana! Algo torpe e desorientado por culpa daquelas tebras, din en palpar naquel sofá, cos meus palpos graxentos, todo nervioso, arriba e abaixo..., ¡arando coma un Wifredo, tolo de remate! ¡Nunca tal fixera, nin tanto me apoiase, e iso que foi para non perde-lo equilibrio da miña honestidade!

 

¿Que había, que pasara, aló abaixo, por debaixo do seu refaixo, naquel antro das canaveiras, que tal foi a miña sensación, a última, a definitiva? Nin sei como contalo, pois cando retirei as mans, e me asomei á ventá, á luz daquela lúa que galopaba por unha fenda das contras, ¡oh, Deus, que dolor, que pena, que punzadas! ¡Cinco, cinco cortes, cinco! Abundantes, sanguinolentos, untuosos, e supoño que fondos, xa que nin o fondo lles vin! ¡O que se di heráldicos, wifredinos! ¡E iso que a metade do sangue xa o deixara naquelas aradas verticais do sofá! Custoume evita-lo conseguinte esvaemento...; ¡moitísimo, de verdade, que ata me dá vergoña poñelo por escrito!

 

¿Cal foi o accidente daquel incidente sanguinolento? Esquecéranselle, supuxen que así foi a xulgar polos indicios, cabe da bandexa daqueles pasteis, dos sobrantes, ¡unhas coitelas! Desprovistas do peite protector, por suposto. "Gillettes", ou similares, pois a marca, naqueles sufrimentos, era o de menos. Coido, tiven por seguro, que eran das utilizadas para o seu rapado, para o aseo persoal daquela bruxa peluda. Máis é, que ela dixo o mesmo; ela, ela mesma, pero non, non é certo, que non foi así, que xa o direi...; ¡despois, no seu momento! Estremecido, non sei se coa dor ou coa impresión, berrei; ¡tanto ou máis que se me violasen cinco bruxas, todas á vez!

 

-¡Serea do averno, maldita sexas! ¡Naiciña do Ceo, que inferno é este, o baionés, que me quedei sen os palpos papilares, apalpando..., nin sei que, que non o sei, que ata sería por aí abaixo, nese abismo abisal, nas anfractuosidades desta tipa endomingada, e xa non estivese endemoñada, do tétano farta! ¡En todo caso, maldita sexas, que me hipnotizaches de mala maneira, e sen querer metelos tiráchesme deles, dos meus dediños, ¡que nin que foses unha loba disposta a roelos!

 

Ante aquela sangría abondosa, dolorosa, punzante, atroz, Amalia, sen pudor e sen vacilación, sen contestación nin outra explicación, quitouse o sostén, dun tirón. Un sostén de dúas alforxas, enormes, simétricas; variñado, ríxido, pero orlado de puntillas, iso si, para conterme nel, con el, aquelas hemorraxias arrepiantes; con iso, meteu cada unha das miñas mans en cadansúa caldeira, ¡sen sequera lavarmas! ¡Unha cousa procedente das súas tetas é imposible que non estivese tetanizada! Despois foi á súa caixa das urxencias, á caseira, con dilixencia pero partíndose de risa, para vacinarme a posteriori, ¡que a saber se iso é eficaz! Unha vez vacinado, dun pinchado salvaxe, ¡que ma puxo na barriga, por debaixo do embigo!, aplicoume nas mans unha vendaxe, outra, superposta ao paquete do seu sostén. Tamén caseira, grosa e groseira: trapos da cociña, untados de aceite dos refritos, así que, ¡cargados de tisne! Por riba, esparadrapos, un carrete deles...; ¡coma quen venda unha momia, só que nas mans, nas mans e nos brazos, que me deixou manco, das dúas; ¡completamente inmobilizado! Mentres tanto, mentres a deixei facer, ¡un fardo!, de atumes cheo, confeseime, agoniante, ¡máis ben para dentro!, sen deixar de expresar os meus lamentos:

 

-Padre, por esta vez, por se-la primeira, perdóame, que foi por amor; ¡por un cariño local mal localizado! Por unha curiosidade insá, comparativa..., ¡diso das barbas venúsicas! ¡Daquela atopeime, aló abaixo, aló por dentro, con esas coitelas do diaño! ¡Tantas, que nin sei cantas! ¡Nin cantas nin onde, tal que se estivesen extraviadas alén do monte, no seu barranco do lobo, nesa maldita codeseira, por mal nome, inguinal!

 

Os remorsos non acougaban, e a conciencia rebateume, devolveumas: Estívoche ben, por pánfilo, que te pasaches! Ás mulleres, de entrada e por cortesía, tócaselles o timbre..., ¡no punto inicial, no umbilical! Foi venial, ¿non si? Por onde lle toquei, por onde me levou, ela, ela mesma, debían se-las umbreiras da súa fortaleza, protexidas cunha especie de muralla, ¡en aceiro! E logo que está, de atenuante miña, esa aleivosía súa; esa nocturnidade, cerrando as contras e apagando as luces, aquela lámpada, antes tempo..., ¡que por iso me esperaba o inimigo ás escuras, acoitelado e acoitelándome naquela fonda das sorpresas, naquela fenda impenetrable, que eu tivera por venúsica! E por riba daquela afronta, botoume maldicións:

 

-¡Estívoche ben, que de día refugáchesme, e de noite fuches aos toxos, ao meu zarro vello, ás apalpadelas; nada menos que á miña selva..., virxinal! Así que, ¡fódete!

 

Eu, sobresaltado, dorido aínda, moito, ¡meus pobres dediños, que a saber se non irían a peor, Deus sabe con que infección! ¿Faríame efecto aquela vacina do tétanos, aquela que me puxo? Iracundo, por suposto, dirixinme á portadora daqueles bigotes: Tíñame que aguantar, tíñame que oír, sequera fose pola miña dignidade..., ¿baril?

 

-¿Encima diso, pese á miña dor, riste de min? ¿É que te afeitas de noite, maldita curuxa, bruxa do aquelarre?

 

Lagrimexou algo, mellor dito, canto quixo, que a deixei en vilo. Entrecortada, ¡o cortado era eu!, dixo unhas verbas, que llas tomei por escusa sincera, cordial:

 

-Non, ho, que hoxe foi de día, esquecéndome desas coitelas; seguro que por estar pendente das túas verbas, cousa que lamento! Supoño, que non o sei certo, por aí, nesta mesa, cabe dos pasteis; ou se cadra deixeinas no salón, por xunto dos candeeiros... ¡Igual se pegaron aos xemelgos da túa camisa, daquela..., imantadas!

 

-¿É que o fas sempre así, con coitelas aceiradas, asasinas, acaso enferruxadas, e para iso, con catro ou cinco, todas á vez? Comprendo, muller, comprendo que precises das cinco, con eses bigotes..., ¡para reforza-lo fío! Teño visto montes abruptos e xesteiras impenetrables, incluso venúsicas, triangulares, pero o que é esta uniformidade..., ¡nin que fóse-lo Courel! -Mentinlle, pois nunca aventuras desas tiven, nin con elas condenarme quero! ¡As tentacións, que demoníacas son, todas, todas elas, sen excepción; e aínda así non escarmentamos! ¡O que non facemos, soñámolo!

 

Aquela teatreira, que outro cualificativo non lle cumpría, pasou do lagrimexo ao escándalo, que por iso remangou os puñetes, iracunda, con bravura:

 

-¿Que di dunha xesteira este acivro acedo cando a miña perrusalda, ¡tan churrusqueira!, é moi suave e receptiva, tal que o pétalo dunha flor? ¡O que non admite son tártagos patosos, meramente palpeiros! Insisto, ¿que é o que me dis, como ousas defenderte dunha ofensa tal? Fágoche saber, aquí, por ante min, que fixen esta rasura... ¿Ves? ¡Mírame aos beizos, que os ollos non os tes vendados! Foi para caerche en graza, para facerte feliz. Daquela, de boa fe, mutatis mutandis, así o entendín. ¡Non houbo dolo! ¡Xúrocho por miña avoa Urraca, que non era ningunha pega!

 

Eu, na miña bondade, -seguiu Amalia-, ofrecinche os meus pasteis..., ¡e non os quixeches! Máis tarde, aos poucos, xa coa luz ida, minguada, fuches de repesca, a pola manteiga..., pero, roubada! En vista do burro, do insensible que es, sublévome, e retíroche, de paso, o meu afecto! Daquela, amantis irae amoris integratio est! ¿Capiscas, mamarracho? ¡Se non sabes latín, terei que traducircho: ¡A ira do amante é unha parte integrante do amor! ¿Vale?

 

¡Meiga, máis que meiga, que amais de italiano sabía latín, e iso que non fora ao seminario; ou se cadra, si, pois para iso, para facerse pasar por home, pouca camuflaxe precisaba! Desconcertoume, anoxoume, pero tiña razón, ¡coma sempre!, que tal era o caso naquel accidente incidental; ¡incidental, non: sanguinolento!

 

-¡En que mudaches, larpeira; latín nunha boca lasciva, e por ende, plebea? ¡Deus, o que me faltaba; desta, morro, e irei ao inferno..., coa vergoña da miña tentación!

 

Simulei un desmaio, ¡e tíveno, realmente, que iso é o máis probable! Deste xeito conseguín que me levase á cama, ¡á miña!, cos dedos das dúas mans así, enteiramente vendados, pois de mutilado non volvería a caer naquelas tentacións exploratorias; ¡pilosas, máis ben! Co desengano, quedeime durmido; coma un anxo, coa Amalia aos pés, amándome en silencio; ferido eu, derrotada ela; ¡feita un ourizo! Silenciosa, pero fervente. Caldo na pota, graxento, de unto curado ao fume, ¡ao fume das súas tixolas!

 

Co sol ausente, trasposto, descantiá, en viaxe occidental, camiño do mítico Cipango, retornaron ao Albergue aqueles viaxeiros, da miña desgraza causantes, ¡por abandono circunstancial daquel hostal! Para min, para o meu socorro, viñeron tardíos; excesivamente tarde... Regresaron cando a cousa non tiña remedio, cando non facían falta, que para daquela salvárase a miña inocencia..., ¡ao prezo de cinco chagas, en cada man! ¡Dez coiteladas, dez! Receille, moito e tamén, á Santa María Goretti, ¡que mo cobrou caro! ¡Santa Goretti, defensora dos peregrinos inermes e dos mozos impolutos, expostos aos asaltos nocturnos, oníricos ou non, sálvame!, lle pedira eu, ben afervoado por certo. A santa foi de lei, que nin me deixou soñar impurezas, pero daquel pesadelo, da Amalia, non me librou, ¡que espertei cerca dela!

 

 

Ao amencer mesmo, contoume a propia Amalia, que durmira aos pés da miña cama, ¡supoño que aínda esperanzada!, unha mentira atroz, enorme, ¡do seu tamaño propia! O que non sei é se foi cruel ou piadosa. Coas cortinas descorridas, e coa persiana alzada; só a persiana, que do demais, con aqueles sobresaltos, o que é de alzamentos, eu..., ¡tiña a alza posta a cero, nula, coma un recruta! Fixo aquela alzada dun tirón, mesmo atemporal; supoño que adrede, para que me cegase a claridade baionesa! Mentres, co seu riso coñeiro, aquela Patroa púxose a cuberto, de contrasol, coa diúrna de costas, de costas nas súas, anchas coma..., ¡nin o digo, maiormente para que non se avergoñen esas montañas dos Ancares!

 

Para non repararlle nas nádegas, achantei os meus ollos nas súas mans, ¡nas súas, pois as miñas seguían momificadas, envoltas, invisibles! ¡Que esbarreladas e que curvas; que cubeiros nelas! Supoño que non naceu así, que se lle puxeron de tanto menea-la tixola... Pero desta foi amable comigo; unha Amalia ben amable por certo, ¡as cousas como son! Tentou devolve-las augas ao río; ¡as dela!

 

-Meu roxón, meu churrasco escorrido, xa podes tranquilizarte, que se me quitou aquel delirio...; ¡tremens non, tremendo si! Moitísimo te desexei, moito, que non me avergoña dicilo, pero foi onte; ¡dunha maneira febril! Polo teu desaire, pola túa indiferenza, estiven a punto de..., de emascularte, pero non tiña unha lanceta axeitada, e as gillettes, esas de cortar cotomelos, para tora-los teus ovoides non me servían!

 

¿Así que pasei por aqueles perigos? ¡Cómaa nunca o diabro, que algo parecido xa o temía, pero, de cancelada aquela reserva, aquela do Parador baionés, que facía, a onde iría, coa noite encima!

-.-

 

Bramei, coma un tigre ferido:

 

-¡Que asco, que obscena; ninfómana do diaño, vella harpía, bruxa saída...! ¡Maldita sexas, ti e mailos godallos da túa corte meiga..., que estou comezando a coñecerte! Estou espertando da miña..., ¡da túa hipnose!

 

Pero ela, tan digna, xorda de comenencia:

 

-Chico, non te sulfures, que xa me pasei á doutrina católica; ¡que digo, á platónica! E iso que roncas, roncas e soñas, ¡en alto, porcamente! Seino ben, que te vendei á conciencia, con toda consciencia; e logo que te custodiei, aquí mesmo, toda a noite, ¡para que non te volveses a cortar dun xeito tan estúpido, mesmo demente!

 

-Corteime de tres maneiras; ¡de tres! ¿Sabíalo, vella tetuda, que agora estás sen vetillos, que mos puxeches de vendas, onte á noite? Agora pareces unha vaca premiada, que non preñada! Fondo, fondísimo, debeu ser cadanseu corte, polo moito que sangrei, que me pingaban os dedos coma fontes! ¿Lémbraste, desconsiderada?

 

-¿Si; estás seguro? Anda que cando che descubra a verdade deste caso, toda a verdade, toda, enteira, daquela..., ¡daquela si que me vou rir, daquela si que me pos a parir! ¡Ata terei que acollerme ao castelo baionés, ou subirme a un pino, coa escada incluída!

 

Riuse, enigmática e con sarcasmo. Eu, pola miña parte, seguín no meu tole-tole, ¡a ver cal de nós toleaba antes, que polas trazas xa o estabamos; de remate!

 

-Ante ti, si, que me aparvaches cos teus sortilexios. Contigo, que non souben compracerte en tan pouca cousa; ¡total, con cinco...! En ti, tamén en ti, en ti mesma, que gárda-la túa poterna, á falta dun tampón quilométrico, con cinco sabres, achantados nas túas partes... ¡Ía dicir, pudendas, pudorosas, pero será máis exacto chamarlles impúdicas! ¿Van tres? ¿Amalona, enténde-la miña filosofía, o meu credo; ou polo menos, a miña dor? ¡Ata me poden quedar cicatrices..., visibles, inexplicables! ¿Que direi á xente, como refiro aos meus amigos estas mutilacións dos meus dactilares, con tódolos dedos impresentables, que ata terei que andar con luvas, inverno e verán.

 

-¡Mameluco, ou eunuco, que para o caso igual dá: As cousas importantes, conquístanse, ou, de ofertadas, acéptanse, pero sempre con agradecemento! Has de saber, mariconcete, que a miña conquista pode ser, ou parecer, avanzada, ¡artes de guerra!, pero o que é entrar no meu horto, sen permiso desta dona..., ¡nin o seor Abade, por santo que sexa!

 

Era galega, ademais de mestiza, así que non puiden entendela. Naquel intre dos contrastes, ¡todo contraluces!, ocorréuseme airea-las miñas pobres mans, poñelas á vista, facer viseira con elas, evitando o resplandor mañanceiro:

 

-¡Oh, pérfida Amalia, mira que luvas tan bastas me calzaches! Meus dediños, así, envoltos, forrados; dous novelos de vendaxe; e para máis cárcere, cunha atume única...! ¿Que pasou, miña dona fatal, dime a verdade; onde metín estas manciñas tan finas, mesmo de escribán...? As dúas, suposto que as dúas sangraban, a chorro, que me vendaches as dúas, que aínda as teño así, precintadas, tal que unha momia! ¿Cando me dás de alta, pois nesta situación, con este atado, como non me desate eu mesmo, cos propios pés...? E encima, cerráche-la porta...; ¡supoño que será para que non poida berrarlles aos outros hóspedes!

 

-¡Larpeiro, ingrato! Estábacho dicindo, daquela, ben amodo, ao fino, con todo agarimo, á vez que che bicaba esa fronte turreira, para que espertases docemente dos teus sonos eróticos! Foi...; ¡nada, unha pena que non se me quita! Levantácheste ao baño, onte, ao solpor, un si é non é augardentado, ¡pero víaste tan frío, un témpano! Daquela, e xa sen luz...; ¡lémbrate que ceamos ao estilo romántico, con velas! E ti, acaso somnámbulo, puxécheste ao teu afeitado, ao nocturno, ¡a destempo! Coido que sería para gustarme, para fretar as nosas meixelas, pero, ¡so bruto!, fixéchelo coas miñas gillettes, coas de empapelar, que me quedaran por aí, soltas, esquecidas; ¡o diaño saberá onde! Tiña para min que as estoxara, pero foi o propio Satanás quen chas deparou, quen chas preparou dun xeito ben axeitado, ¡que nos pecados sempre vai a penitencia! Eses cortes das túas mans, ¡en tódolos dedos, en todos á vez, nos dez!, terribles, sanguinolentos, por estúpidos e por inoportunos cortáronos unha noite prometedora, ilusionada; ¡o que dela quedaba, cinco horas, ou máis, aquí mesmo, xuntiños ámbolos dous, debaixo desta colcha, de espigas bordada, que tal representa unha eira desas onde se malla, ou onde se zurra a badana…, nupcial! Mira que romántico: ¡Unha noite na eira do trigo, que para si a houbese querido un poeta; e tamén miña avoa, aquela muller sen par, a máis vella de tódalas fillas daquela Scheherazade, a das noites mil, aquela que...! ¿Para que recordarcho, se de mulleres sabes un montón, que por algo abusas de nós!

 

Estourei de carraxe en vista de tanta falsía. ¡Todo deforme, todo deformado, falseado! Porén, levado do corazón que non da testa, optei por darlle unha marxe de confianza; ¡sen apenas exteriorizalo, por suposto; cautamente!

 

-¡Mentireira, raposa das morgazas, bruxa fervida, que te afeitaches ti, ti mesma, e non eu, con esas coitelas malditas, enferruxadas..., ¡para disfrazarte de serea cantora, barbilampiña, esquecendo as túas gillettes tal que no fondo da túa barrigola! ¿Estás tentando traxinarme, outra vez, mil veces, con eses sortilexios, con eses encantamentos, propios dun aquelarre? ¡Bastarda, neta bastarda dun Califa bastardo! Aquela historia, esa historia fatal, ¡mil noites de pesadelo!, revívese en ti mesma: Harum-al-Raschid, de desvirgadas, eliminaba ás hurís, cada noite a súa, cada noite unha, pero ti es máis condenada cá el, mil veces peor, ¡pois ti falo precisamente cos que che negamos o falo!

 

Non se inmutou e contestoume garuleira, garuleira pero doce; iso si, á vez que me acariñaba as fazulas con aquelas manoplas, coas súas, coas de darlle á tixola:

 

-¡Que si, cariño, meu luceiro temporá, que te escorriches, que te abaixaches, para tentar..., ti saberás que! Así te cortaches con esas coitelas, coas de quita e pon; ¡ti mesmo, durmido, atondado do sono! Cortácheste de mal xeito; ¡cinco veces por cada man, que a saber por que un home de catro barbas se afeita coas dúas, con dúas mans! Ben me fartei de vendar nelas: Dúas, por cinco, dez..., ¡dez vendas! ¡Vaia finalidade que lles das aos teus palpos, a eses garabullos que os comerá a terra sen deixar tras túa, tras deles, unha obra ben feita..., ¡despois de tanta peregrinaxe estéril! Os teus son farois santeiros, virtude fácil dun homínido..., ¡castrado! Seica os hai de cinco...; ¡vaia, que teñen e dan para cinco, ao día; séxase, consecutivos! Iso din, que eu, fóra dos pistos, nada invento, pero o que es ti, nin sequera o da estrea, ese do virgo, ¡pese ás facilidades que che din!

 

Sosegueime, que bo esforzo me custou, optando pola pacificación, que xa é moita contención de Deus naqueles retos fementidos dunha ninfa obsesa, reiterativa, redundante, eroticamente perversa!

 

-Trapalleira, encantadora das serpes, que onte discutimos por esa historia, pola inédita, por esa que entraba no prezo... ¿Lémbraste? ¡Ai, logo, si..., xa que asentas! Daquela, se ma contas de contado, de corrido, non te denuncio á Garda Civil, por..., ¡por provocación, por violencia de género! Mais é unha pena non facelo, que se ían divertir, a cachón, ¡atestando un atestado de testosterona! ¿Práceche esa idea, miña cadela, miña foca? ¡Unha lontra enzoufada coa mostaza da cea, e cos beizos coralinos, artificiais! ¡Pero que pouco conxugamos: ofrecíchesme cinco, cinco historias, e canto saquei de ti foron dez, dez feridas! Os cinco dedos de cada man, horripilantes, sanguentos, pingando...

 

Simulando timidez, ela foise á ventá e desprazou, pechou de novo, aqueles damascos emperiquitados, dun baldaquino de caoba colgados. Cordóns en fío de ouro e todo iso; ¡un pazo, un califato! Acto seguido bicoume nos dedos; por sobre das vendas, claro, argumentando que as curas, por culpa das cicatrices..., ¡para o día seguinte!

 

-Si, conforme, agora si; ¡nesta intimidade, si! Contareiche ese conto en desagravio deste atentado, ¡suposto que, se foi real, o tempo o dirá! Contareiche, si, aquela historia, tan cálida e vetusta; tanto como podan selo os cinco séculos por min, pola miña familia, historiados, pero, de castigo polas túas torpezas, en lugar de cinco, será unha, ¡unha soa! Iso si, enteira, digna dun home enteiro, cousa que en ti, muchacho..., ¡aos síntomas me ateño! O meu relato terá un prezo simbólico, que cho farei a cambio dun bico, ¡que menos!, para airea-lo teu rescaldo. Un bico teu, mañanceiro, espertante, que che aluspe as ideas; ¡coma aquel dos mozos na Alameda, onte, na noite meiga! ¿Chaval, a que vén ese aceno repugnante; ou é que mo negas? ¡Inxato, digo, ingrato, coello efeminado!

 

-Muller, non sei se podo, non sei se debo..., ¡no entrementres! ¡É que lle gardo as ausencias á monxa de marras! Pobriña, tan pura ela, tan contemplativa, e eu, polo mundo adiante, soportando este enlegamento dunha cabra..., satánica!

 

-¿Monxas, competindo, comigo? ¡Pois que esperen rezando! Agora xa podes bicarme, así, lampa, suave, rasurada, ¡que a tal momento estou máis imberbe que unha monxa virgueira! Cunha particularidade, que eu bico e deixo bicar; onde queiras, salvo no embigo, que o teño cosido! Empezarei eu, eu mesma, na meixela, se te deixas facer, cunha chucha estimulante!

 

Bicar, biqueina, pero foi en xusta correspondencia; das fazulas aos beizos; e despois na fronte, a fronte enteira, verrugas incluídas. ¡Maldita sexa, que noxo, que acidez cutánea, que me soubo a purgante de rícino, daquel que daban os da Falanxe...! Vitoriosa ela, daquela, ¡daquela!, flanqueoume a cama; ou máis exactamente, invadiuna, feita unha Samotracia, só que de cúbito supino!

 

Despois de sobado, despois de remansado, ¡coma un queixo!, volveuse ao mexedor do meu dormitorio, escarranchándose de tal xeito, así, sen braga, que lle enxerguei certas cousas, desde a propia cama: ¡Unha selva im-pene, impenetrable, que lle baixaba aos calcaños! ¡Como para cobra-la entrada!

 

-¡Serás indecente..., ademais de cavernícola! ¿Volves ás andadas coas túas cochadas? Lémbramo, que polos Inocentes vouche regalar unhas cirolas, anchas, longas e felpudas; desas de camuflaxe, da cor das xestas, para que axuguen coa túa regaña!

 

¡Aquela cacheira integral, aquela tentación permanente, maldita sexa, co que lle dixen e nin por aludida se deu!

 

-¿Ves que ben e que cómoda estou así, aquí, contigo, tal que no diván do Psica Marcelino, ese de aí arriba? Rapaz, se non foses tan tímido, esta fonda saíache perfecta; ¡séxase, gratis datis!

 

A condenada volvía a provocarme, e tiven que defenderme, dialecticamente por suposto, pois era o único que podía facer, vendado como estaba:

 

-Muller, non, grazas; nin así, por se conservas esas coitelas debaixo do teu refaixo, cravadas na túa pelame, tal que un peite...!

 

Chanceouse outra vez, ¡e xa ían mil!

 

-Ti o perdes, mamoncete; saíache de balde, repito. A pensión, quero dicir, que ben cho dixen, ¡sobremesa incluída! ¡Xa sabes, eses quilos, os da miña Cartilla...! Mentira parece: ¡aos teus anos, e non sabes bate-la manteiga! ¡Nin que foses de Ortigueira!

 

-Ben sei por que o dis, por aquilo de que os homes que papan a nata, non teñen sorte coa manteiga! Os orteganos aprenderon a nobre arte do chocolate precisamente en Cuba..., ¡así que mira se entenden de manteiga, cacao incluído!

 

-Xa sei que ti es da montaña, dese Castro tan verde... ¿Oes, no teu rueiro, nabos á parte, que?

 

Amalia quería provocación; ¡pois, provocación ao canto!

 

-No meu rueiro, ás túas irmás, ás bruxas, papas e castañas, que así estouran elas, de mañá por noite; pero, iso das landras...? -Olleina, á recíproca, con descaro: -¡Muller, iso non; iso das landras non mo fagas repetir!

 

-Meu calviño, non tes remedio, pero, aínda que non o mereces, aplicareiche o conto, de rutina, coma quen aplica un responso! E nada de metá; todo, enteiro; do cabo ao rabo, ata as raiceiras, cousa que deberas facer ti, ¡en por ti! Para entrar...; ¡en materia, digo, que non é por onde pensas! ¿Que tal andas de memoria, vello pasmón? Un tío tan fláccido..., ¿como terá a súa memoria? ¡De fláccida, un flan; murcha de todo!

 

Preferín entender que se refería ás artes da mnemotécnica, así que lle contestei en conciso, máis ben evasivo:

 

-Regular, pois diso da memoria non estou sobrado; e contigo por diante, da beleza esquecido, absorto nesas nádegas peludas, cheirentas, antiestéticas, asfixiantes, ¡uf, que noxo!, aínda menos, que me fallan os pinreles!

 

-Agora que se me quitaron as regras, que chas traspasei aos dedos, voume lavar, ao bidé, pero despois volvo!

 

Ausentouse con decisión, fose enfadada ou para executar algo que tivese planeado de antemán, pero volveu presto, cunha bandexa: Un bolígrafo e papel perfumado, de cor rosa, abondoso. Na outra, na outra manaza, oficiando de bandexa, ¡que ela, maldita sexa, feridas non tiña!, portaba unha frasca. Grande, grandísima, case unha ola, de Chanel! Esbarrigouse de novo, naquel mexedor, con idéntica impudicia, que xa se entende, pero..., ¡estorbáballe a saia, así que tirou dela para arriba, do van para arriba, que nunca eu tal vira!

 

Con tales preparativos, dispúxose a escribir; coa coxa, coa dereita, por pupitre, que a tiña boa, retorta e tamaña dun castiro! Amolábame aquel teatro, en por todo, pero iso de perfumar a paisaxe dun modo asfixiante, con aquel dispendio, con aquela unción, Chanel carísimo: ¡Abrenuntio!

 

-¡Por favor, non! -Supliqueille encarecidamente. -Muller, non fagas tal, que volvo a perde-lo sentido cos teus recendos, con ese perfume emanado, gaseado, transbordado ás miñas nafres!

 

Aquela meiga, coa saia por blusa, puños bordados e todo iso, entendeume ao instante, que lista é, de raio, ¡como tódalas feas! ¡Onde as haxa, pois aquí en Galicia, a Deus grazas, con Amalia, chega e basta! Coas miñas obxeccións mudou de plan, e baleirou aquel ataño, todo, enteiro, no meu ouriñal, no meseiro, cambiándolle de recendo. ¡Cousa afortunada, si por certo! Despois diso, de achegada, bicoume, ¡outra vez! ¡Que obsesión, que frecuencia; nela, un ritual! Aquilo era tratarme inxuriosamente, ¡coma se fose un baby!, significándome, xestualmente, cos seus abaneos de pernas e de mans, que me descendía á infancia, e que por iso me arrolaba!

 

-Atende, perico pericón, que estás tremendo, e óllame abertamente, que che brindei algo, moito..., ¡máis do que lle din a ninguén! Comigo fixéche-lo indio, e por iso mereces coñece-la historia daqueles indios cipangueiros! Nesta sesión, como non son rancorosa, ¡iso tampouco!, e suposto que estás feble..., ¡de palpos carente!, -¡riuse con sarcasmo da miña inocencia!-, desde que laves as mans, sanguinolentas, si, pero, do meu, pois es tan paifoco que te criches a miña broma das coitelas entre as pernas, anotareiche, eu, eu mesma, esta Crónica Baionesa. Da miña puga e do meu pulso, que así non a poderás esquecer..., por fláccida que a teñas! Nada esquecerás, ¡dáo por seguro!, e con este cheiro evocativo, Chanel puro, que mo traen directamente, por encarga, dese París da Francia, aínda menos!

 

Esperou pola miña resposta, acaso polo meu agradecemento previo, mais, como non o houbo, de abatido que estaba, que nin ganas de falar tiña despois daquela burla atroz dos dedos ensanguentados, que tanto me fixo sufrir, ¡tantas horas dun falso padecemento, crendo o que ela me dixo, e encima diso, envoltos os meus dediños naqueles vetillos enormes, que non me permitían descubri-la verdade!, deuse ao seu relato, agora sen arfar:

 

 

Os primeiros indios que chegaron a Baiona

 

-Aquí foi, ao ávrego deste peirao tan abrigoso.., tal que ti ás miñas beiras! Mais terás que dicirme unha cousa, na dianteira, de soarego, se é que algo de Historia sabes... ¿Sábela? As historias históricas non lles prestan aos peregrinos macios e torpes. ¿Sabíalo, meu hóspede repochudo?

 

Centrei os ollos para encarala nun vis-à-vis; ¡a toda présa, para que non se me fose arrepentir de novo! E logo que a cousa tiña urxencia, ¡antes de que lle renacese aquel bigote nefando, tan fecundo! O malo é que deixara o resto sen rapar, na cara mesmo, tal que un prado arrondeado!

 

-Muller, esas dúbidas fréanche unha narración pactada; pactada e moi esperada... ¡Mellor dito, cinco, que cinco foron as prometidas! Naturalmente que o sei. ¡E non ía saber, eu, un Profesor de Ciencias, case emérito! De mostra, este ápice: Sei, teño por sabido, que estamos aquí, na Real Baiona, cabe deste peirao do arrimou unha daquelas Carabelas, a primeira, mensaxes portando! Foi..., ¡a ver se o acerto! O primeiro de Marzo do Mil e Catro Centos e Noventa e Tres. ¡Coma quen di, onte, un onte de cinco séculos!

 

-¿Cal, cal veu, cal se colou: Pinzón ou Colón? ¿Eran bos ou malos, gordos ou fracos, coma cal de nós? -Quixo pillarme en ignorancia, de pícara que é, malia que eu, algo sei!

 

-Muller, Colón, que non Colombo, por Lisboa entrove, ¡embora!, que a coñecía de vello, coma a palma da súa man. Diso, da Palla, ese mar interior, que é unha especie de badía, só que ao grande!

 

-Vexo que si, que algo sabes, meu pallaso das pallas, ¡pois do resto, un iceberg! Pero non estará de máis refrescarche a memoria, tal e como se fai co prepucio... ¡Uih, que dixen: quero dicir, co prefacio! Tal que nos libros sapienciais... Eu tiña dúbidas, ¡algunhas!, pois tratándose dun homínido que non es capaz de lembrar que tentaches afeitarte, coma quen apreixa un ourizo cacho, ás tentas, de noite, a ollos pechos...; ¡e de crema, de pasta, améndoas! Lembrarás, por mala que a teñas, que o de onte foi suxestivo, ¡e nin así! Guindas ao allo arrieiro, canela en arroz leitoso...; aquelas améndoas da torta, moídas cun grolo de pipermín, servido como se debe servir, nun vaso experimental, corno duro de unicornio macho... ¡E logo, de traca, de mecha, unha queimada; esconxurada con verbas incendiarias, coas de miña tía Celestina...! ¡Pero, nada, nin así! ¿E se probásemos con outra historia, unha das verdes, tal que esas do Xestal, mentres roemos, de consuno, coma nun sortilexio, boca-a-boca, esta mazá, que é precisamente da verde doncela?

 

Non piquei, daquela non, pois ese sortilexio da mazá do Paraíso podía ser perigoso; ¡refuseilla! Amalia, pola súa parte, suspirou; suspirou e respirou a fondo, que xa é fondura tratándose do seu plexo..., mesmo de foca!

 

-En todo caso vou probar, ao meu xeito: Cando empezou aquela aventura, a do Tenebroso, corría o ano de graza 1492 ¿De propósito: sabes por que se corren os peixes polo río abaixo, feitos unha freza? ¿Non, non o sabes? É así de sinxelo: córrense..., para desovar! Aquí era Anno Dei, que nas Antillas, polos dedos contaban, aínda..., ¡no suposto de que non os tivesen vendados! Macho, e perdoa este tratamento, en ti degradante, ¿sabes o que é unha ante illa?

 

Para facela rabiar, deneguei coa cabeza; pero con ela non servía, ou servía de pouco, case nada!

 

-Obvio, e máxime tratándose dun galego das montañas interiores. ¡De Castroverde, nada menos! Cumes nevados, xeadas, torbóns, enxurradas...; ventos sucios, que do mar para a terra limpos saíron, e limpos van, que os alento eu, desde aquí, desde Baiona! Mais tornemos ao meu relato, que pronto será hora de xantar, ¡bicos! E despois, a sesta...; ¡que digo sexta, enteira! Daquela amareite outra vez, a fondo, que se non o logro vaxinal, coa polinización aérea tamén me val..., para encomezar! Amareite, en efecto, por activa ou por pasiva, así sexa desde esta cadeira. ¡Moito, moitísimo; máis que esa monxa, suposta ou certa, da que tanto presumes!

 

Aquela narradora, unha obesa tan obscena que logo se parecía á María dos Quintos, tomouse un respiro, outro, que incluso me ollou para ver se... ¡Para ver se se me notaba, supoño que o paquete, por riba da manta!

 

-¡Amor, tes que cocer outro tanto coma os polbos, aí, neses cobertores! Eu, no entrementres, entrarei, sen máis preámbulo, naqueles arcanos, que che noto, deles, un certo regusto, pois outros gustos, outras potencias, non tes; ¡nin che veñen, nin che van! Daquela colabora na miña evocación xa que, contemplándome, á Urraca contemplas! Óllame de contado, sen vergoña, mentres che preparo estes folios... ¿Como lles chamas? ¡Ah, si, impolutos! Iso serán, ¡serían!, que están deixando de selo con esta tinta portuaria, de lura! E logo que os apalpo con estas manciñas candorosas, un tanto abertas, iso é certo, pero resulta que resultan así de..., de amasarche as..., as chulas!

 

-¿As miñas partes? ¡Muller, non mintas, que nin lles tocaches, que non cho consentín! -Probei a defenderme.

 

-¡Burro; zampáchelas ti; ti mesmo, ao almorzo, de leite no café, que non á viceversa! Nestes folios, que chos vou macular, eu, eu mesma, bolígrafo en ristre, plasmarei esta gran historia, para que vexas, para que me vexas, para que a vexas, con rigor histórico! Ti es un folgazán, un gandulo de coidado, que non me queres axudar a levar este Mesón Pinzoneiro, esta albergaria onde te albergo a corpo de Rei, entrañablemente, case nas propias entrañas! Máis langrán do que foi meu pai, aquel mariñeiro descendente do Sultán das Noites Mil, que non fedellou con miña nai ata despois de levar un ano de fonda, trola vai e trola vén, sempre a contos. Sen embargo, do importante, ¡nada, unha desfeita! E menos mal que aquel mariñeiro, o do bou que non ía, tarde pero chingou. Todo o que tiña atrasado, día por noite, ¡e non precisamente con coitelas na man! ¡Ai, Señor, Señor, que secura, que desertización..., coas miñas profundidades máis ermas có Sáhara! Ben o di ese Cura da Cogula, un home compasivo, miserere dómine! ¡Iso, miseria de homes!

 

Aproveitando aquel suspiro, non sei se analítico ou amálico, permitinme, desde a cama, onde seguía inmobilizado, unha certa xustificación, unha evasiva; ou máis ben, unha recomendación:

 

-Muller, ti es, ou pareces, en efecto, unha Scheherazade, pero do XX! Iso é certo; unha auténtica oriental, tan conformista, que te conformarías cunha noite na eira do trigo, se trigo houbese, que todo por aquí só tedes..., oucas! Eu teño un curmán que quedou viúvo, recentemente, que foi mamporreiro na Remonta Militar... ¡Falareille de ti; de ti e do teu mesón!

 

Miroume con ollos asasinos, decepcionada:

 

-¡Non fago cousa boa de ti, de mormo que es, e mira que te provoco! É un dispendio contarche esta historia, por inversa que sexa. ¡Unha historia inaudita e inédita; das novas, por suposto, xa que se trata do outro Mundo, do Novo! Un privilexio cultural, un desperdicio; coma quen leva un penico na maleta para mexar na Antártida.

Capitulacións de Santa Fe

 

Díxenlle, argumenteille, o que primeiro se me ocorreu, que ata son pouco ocorrente se non me atraen, se non tiran de min, se non me poñen a punto; no bo sentido, quero dicir:

 

-¿Como dis, in-versa, ou in-verso? ¡Amaliña ti si que es in-mensa! ¡Ai, se non fose por eses bigotes tan..., in-oportunos! ¡Maldita toxeira, que tanto me illa nesta ría! ¿Oes, serviría de algo escaldarte, coma aos porcos do meu lugar, nunha caldeira, raspando despois, que daquela igual se me ían estas dúbidas que tanto nos desconxuntan?

 

Non estiven acertado, en absoluto, que ata se enfadou, e deu un cachetazo na beira da miña cama, tan forte que rebotei, ¡cinco veces! Posta naquela tesitura, increpoume:

 

-¡Bruto, fillo dun César, animal de belotas! ¡Dixen, inversas! De ti ao Califa, ao Harum-al-Raschid..., mil anos!

 

De tan alterada, tomouse un respiro, ¡outro!, pero este foi un arfamento focal, de foca, acaso para restituír forzas, reiterándose, reforzándose, con medio caneco de augardente! Con aquel bigote rasurado da véspera, tras daquel lingotazo nin se limpou o bozo, así que quedou húmida, enzoufada e suave; ¡suave na cara, só na cara!

 

-Voute ilustrar coa historia susodita, si, e vouno facer ao pé da letra, amodo, así me leve cinco horas! Ben pensado, despois do meu fracaso, deste fracaso amatorio, despois desta explosión cordial, que non carnal, ¿será posible que remate en min esta serie portuaria, esta serie das Sheherazade, todas mozas, fillas de moza?

 

Cun suspiro inefable, ¡que nin con verbas, para canto máis con barbas!, olloume outra vez, proseguindo de mala gana, abúlica máis ben:

 

 

-Aquí, aquí mesmo foi, que agora vou en serio, ¡que logo me é hora de prepara-lo xantar!, decidida a cumpri-lo meu compromiso, no más. -Apuntou Amalia, sinalando cara ao externo, co seu dedo ben estirado, ¡e non os meus, cando mos tivo envoltos no seu sostén, simulando feridas co sangue das súas regras!, ata topar co cristal da ventá. - Aquí, aquí mesmo, neste peirao. Inverno era, do Mil e Catrocentos e Noventa e Tres... De Marzo, o primeiro. ¡Quinto Centenario, que acaba de ser! Un día ventoso e frioleiro; ¡ao contrario deste! Aquela Sardiñeira, que tal era a miña entrega, quedárase sen mercadoría para a súa distribución mañanceira... En consecuencia, agardaba pola volta, polo retorno, da flota caboteira...

 

Por aquí andou, segundo tiña de costume, arriba e abaixo, coas mans no rosario, ¡para aproveita-lo tempo, e non ti, que che dá vergoña pescar de día, e por iso, á noite, pos a nasa, coas dúas mans, a pares, por sobre das miñas partes ermas! ¡Sen vergoña, que non a tes, que nin sabes o que iso é!

 

Aquela madrugoa, que tamén o era de oficio, presentouse no lugar dos autos, ¡autos, dos outros!, envolta no seu mandil; ¡que seica era de liño esgrevio, pois aínda non se coñecía o dril!, por sobre dun capisaio de lá pardenta. Teso, entre o xeo e mailo amidón, ¡batán do batán, que daquela abatanábase a roupa! De propósito, ¿e se a meteses, quero dicir, esa ferramenta inútil, debaixo dunha maza bataneira? ¡Daquela, de ben mazada, igual se poñía tesa, como se facía co feltro, con aquela roupa antiga! O malo é, ¿onde quedan, onde están, eses batáns bataneiros?

 

Non me dignei contestarlle aquela prosmeada, por máis que me atordase con aquelas obsesións, sempre obscenas que non eróticas; para min, o nunca visto, e mira que levo viaxado, de fonda en fonda, pero sempre puro, inviolado, incorrupto, sen mancha..., séxase, intemeratus! Nesta ocasión, nesta viaxe, sentíame co abismo do inferno na punta dos pés, que por outra parte era o único que conservaba san, os pés, pois ata alí non chegara ela cos seus sobos…, de momento!

 

-Alborexaba, -proseguiu, por fin, no seu relato, -pero miña avoa xa estivera aí arriba, da Colexiata ás portas, que lle deu as chaves, que as tiña...; ¡quen ía ser, o seor Abade! Rezaba sempre, en todo tempo e lugar; polos pecados do próximo, obviamente, que ela non os tiña, nin propios nin portuarios, pois un Abade, con iso de ser santo, aínda que console nas próximas, se o fai por caridade..., ¡non peca!

 

Amalia relataba e redactaba, no seu papel, de carreira, coma un disco, coma unha Guía de Turismo:

 

-Miña avoa non sabía a tal momento o que pasara con aquela nao forasteira, nin madrugando! Mais pasara, moito e grave; por aló, nesas ant-illas, que hoxe en día todo o mundo sabe das cousas desoutro Mundo, do Novo, do Americano, pero o que é daquela, nin por penso! Os propios Cipangueiros descoñecían o significado do seu nome, do cristián, por España imposto; ¡un nome falso, superposto! Iso, superposto, como fan os homes; os homes que son homes, claro; os homes que teñen e que saben utiliza-lo seu asunto, o seu con que lle dan!

 

-¡Maldita falsaria, mil veces maldita! -Estoupei fervendo, non sei se de febre ou de carraxe. -No teu coqueteo, que se quero, que se non, que si, que mo deas, que cho dou, que te aperto, que non...; ¡non só estás tola senón que me vas tolear, a min!

 

Ou era xorda, ou estaba tal que a muralla de Lugo, que maldito caso lles fixo ás miñas queixumes: ¡Como se se queixase un pino, daqueles da chousa de Pondal!

 

-Nunha gran tempestade, desas tropicais, -continuou ela, despois doutro respiro balear, cetáceo en definitiva, -e por ende, caribeña, aquela Pinta, ¡aquela Pinta do pinta Pinzón!, separouse da Niña, que así se lles complicou a xolda turística. Daquela, sen o mapa de Juán de la Cosa, nin cosa nin cousa! ¿Como atoparse, de entrados no Mar Tenebroso? Moito antes, concretamente naquel Vinte e tres, que de Xaneiro era, do Noventa e Tres, comezaran os malos quereres. Colón nada omitiu, que o fixo constar, expreso, nos cadernos da súa bitácora. Estivera esperando, ¡moitas veces, moitos días, moitas horas! E pola outra, unha caveira; quixen dicir, unha carabela, unha Pinta, ¡dun pinta guiada!, de mal nome, Pinzón, que para ser bo, tiña nome de paxaro! "... andaba mal de bolina, por el mástil no ser bueno ..." ¡Xa, xa; o mastro! Peores mastros hainos aquí, aquí mesmo, aquí cerca, debaixo destas sabas...; ¡pero isto non ten remedio..., e mira que te levo tentado, provocado, quentado...!

 

Aquela tipa era a tía dos parénteses. Niso, niso tamén, unha cousa mala. Seguiu de milagre, sempre ofendida, e de min decepcionada:

 

-Así que Don Cristovo criticou, ¡de novo!, ao Cantamañás, ao paxaro Pinzón, por non procurarse un mastro naqueles bosques caobeiros, en lugar de irse de..., de amerindias, con perdón das indias! Andou, navegou, pola súa conta, buscando e rebuscando..., ¡ouro cipangueiro, tan cobizado! Á vez, namorábaas, ou seducíaas, ¡de emperiquitado que era! Separouse de Colón por iso; ¡por iso, ou a por máis, que o meu relato, este da avoa, nisto é bastante sucinto! A propósito do relato, ¿préstache, ilústrate? ¡Daquela mellor así, que me estou fatigando, máis que se me envorcara contigo, poñamos que, no máis alto do Monte Aloia!

 

Aquela obsesa, aquela Scheherazade lasciva e rediviva, volveu a ollarme con descaro; ¡e xa ían mil, na mesma noite! Menos mal que despois dun alento arrincouse de novo, pero fíxoo por onde lle petou:

 

-¿Enténde-la tentación, meu farrapeiro da gaita grileira...; ou nin iso? ¿Vasme seguindo por aquelas tenebrosidades do Mar Tenebroso, do Cipangueiro, que daquela outro nome non tiña? Que non me fagas caso, pase, e iso que estou rasurada, agora si, que aínda me dura, -pasouse a man polo petelo, para comprobalo, supoño, abandonando aquel bolígrafo, momentaneamente, -pero, ¿desaira-la Historia, unha historia histórica, de miña avoa nada menos? ¡Iso non, que non cho podo consentir!

 

Facendo caso omiso dos seus incisos, apremeina:

 

-Amaliña, preciosa, ti escribe, e faino con donaire, todo seguido, que logo vén a hora de xantar!

 

Lembreille isto, e tan imperioso fun, que me obedeceu, por esta vez!

 

-¡Daquela, vou! En Febreiro, ¡catorce!, estaloulles unha tormenta monumental, ¡caribeña! Don Cristovo chamoulle, escurada. Por consecuencia diso, separáronse, definitivamente; as naos, as caveiras... ¡Vaia, ho, marrei de novo, que me refiro ás carabelas! ¿Que pasara, que pasou; coa Santa María, digo? ¿Sábelo ti, mariñeiro da auga doce, labrego verde dunha terra verde, ou tanto así?

 

-Seino, muller, seino, que se perderon nas Antillas. ¡Igual, igualiño que ti perdíche-la vergoña…, de tanto agardar por unhas amoestacións nupciais!

 

Fíxena rabiar, se ben algo inoportuno, pois tan a mal mo tomou, que de escribir parou. Para requenta-los seus motores, ¡os motores!, tiven que levantarme da cama e achegarme ao seu mexedor, teatreiro, para facerlle agarimos, ¡co meu nariz! ¿Onde? ¡Onde ía ser, no seu veludo, no facial, que lle empezaba a abrollar, tal que un toxo arnal! Regañou os dentes, os dentes e mailo fociño, pero seguiu, tornou á súa escritura, coa bandexa en salva sexa esa parte; quere dicirse, naqueles xeonllos recachados, tan retortos como poda selo o carballo da retorta, ou máis! Volvín á piltra, recuando, que doutro xeito nin me deixaba!

 

-Pinzón, -proseguiu ela con todo énfase, feita un virago, que por outra parte era o seu , a súa forma de ser, de ser e de estar!, -aquel entrego, aquel violador de miña avoa, da Urraca, tan carota el, tan pistoleiro, que se iniciara nas picardías mariñeiras pispándolle un baleeiro a un tal Bernardo Galemo, ¡é histórico, que nos libros está!, de Eivissa nativo, cuestión que o tiña do Consejo Real en entredito, deuse de pernas, de remos ou de velas, pois cara acó navegou, frescais el, aproveitándose, ¡nada menos!, que dese golfo ventoeiro, ¡Gulf Stream! Navegou tirando un tanto ao Nordés, en paralelo, e sen sabelo, coa ruta do seu odiado Almirante. O caso foi célebre, que non se avistaron, nin converxeron naquelas singraduras, coas Azores de por medio, ¡que nin que o fixese adrede!

 

Tomouse outro respiro, pero desta vez, se cadra porque ía cansando, nin para min alzou os ollos. Proseguiu:

 

-Con isto dito, dito e apuntado, ¡que dez follas van!, a Marzo chegamos, susodito Noventa e tres. Martín, aquel Pinzón, que de vello nos coñecía; ¡aos galegos en xeral, pois á Urraca, nones! Fíxate no caso: un paleto, ¡que de Palos era!, coñecía aos galegos, ¡cousa difícil, xa daquela! En consecuencia, marcou a derrota, sen derrotes posibles, sen erros, e con iso foise achegando, achegando... ¿Oes, por que non te upas un pouco, e te achegas a min, outra vez, para simular un achegamento, que así entenderás algo do que é un barco, e de como funcionan nas arribadas?

 

¡Tiven que facelo; ou iso, ou expoñerme a que me aforcase, tal que dunha viga daquel gabinete!

 

-Achegouse, digo, -¡dixo, que a dicir volvía!, -naquel amencer brumoso, que xa matinaran de facer aquí, aquí mesmo, nesta ribeira, de carpinteiros sonada, todas e cantas reparacións aquela Pinta precisase, que prata traían, a barullo. Ouro e prata, ¡a conciencia, pero sen consciencia! ¿Con que obxecto, aquí, case na Fisterra, lonxe da Corte Real?

 

-Amaliña, non cho sei, que só sei que me estou afacendo a ti. Pero o que non sabes é o por que! Afágome porque esas coxas, as túas, sexan dianteiras ou traseiras, aos meus Ancares parécense!

 

-¡Paspán, foiche por medo aos irmandiños, aos beltraneiros, que seguían por aquí, sen castrar, que por iso aquela Isabel, aquela que tanto montaba, da nosa Pedra Fita non querríe pasar! Para reparos, ¡para iso e para máis!, traían ouro, ouro cipangueiro, no Salvador salvado...; ¡digo, roubado! Maiormente un dos Pinzóns, o Martín, copropietario da propia carabela, Contramestre Juan Quinteiro do Argote. ¿Sabíalo? ¡Se non sabes isto é que pouco galego es; e de intelectual, cero!

 

Amalia fixo unha pausa, ¡outra!, que ía sendo hora; ¡e de comer, tamén, que alí, enfronte miña, avanzaba que se mataba aquel reloxo do cuco! Desta vez sorriume inocente, case infantil; cariñosa e comprensiva; pero con superioridade; ¡coma sempre!

 

-¿Rapaz, calvo ou rapado, que para o caso..., vasme seguindo, ou perdícheste nos puntos e á parte, tal que eses da muiñeira? Tal parece que precises esteos, estadullos, para os teus ollos, para esas cavernas pitoñosas que Deus che deu, que pouco regalo che fixo! Meu pobre, que ata tes cara de lelo; ¡a mesma de onte!

 

Tireille un bico poñendo beizos de pato, para afagala, e con ese aceno afectivo tratei de alentala, pois a historia parecía interesante, e non era cousa de poñela a mal, outra vez! Suaviceime, pero de intención arteiro:

 

-Diso nada, monada, muiñeira do meu muíño; do herdado, non; do atopado, do conquistado, que aquí me tes, que se en pé non estou, adorándote si, para sempre! Muller, mira se son feliz que xa estou quente, ¡das mantas por debaixo! ¡Tanto coma un parrulo nunha cesta! Do que estou admirado, e xa é un paso para o noso namoro, é do moito que sabes, amén do ben que lle dás ao..., ao bolígrafo! Se non fose polos teus trastornos hormonais, esa carencia, ¡ou esa sobra!, de estróxenos, ti, vestida de tocas, de tocas vestida..., ¡un ceo, un ceo baixado á terra! Gustaríame verte de monxa, ¡afellas que si, que despois comparaba coa miña! A túa estampa, así, sen vetillos mamarios, que os tes que lavar despois da túa porcallada picaresca, faime lembrar unha teixa, unha rubia do país, fermosísima, que a vin nun concurso de ídem, aló en Adai, Lugo, que de gando é feira. Ti, con só dúas, pero, de ben medidas..., non hai ubre que che compita!

 

Prestoulle aquela comparanza láctea, por evidente, xa que tornou ao seu relato, zumegando baballas, e con vehemencia renovada:

 

-Xa cho dixen, parrulo, que non hai nada coma a tradición oriental; por máis indicios, sultaneira, xa que dun Sultán procedo, aquel avó sublime, tan barbado e tan langrán! Pero deixando quedar Bagdad e volvendo por Bassora, digo, por Baiona: O Pinzón tiña, de piloto enrolado, un miñorano..., un tal Cristóbal, ou Cristovo, que tanto dá, de García e de Sarmiento, bo coñecedor da costa; da Galaica, que aí é nada! Con esas, e a pesares da bolina da súa Pinta, e do seu pau, podre que estaba e de mesana que era, ademais doutros atrancos, por aquí, por esta ría, entrose; con facilidade, díxose, ao abeiro deste Monte do Castelo..., que por algo é Real! En paralelo, con rumbo a Lisboa, ¡que sempre foi boa!, atrasado, si, pero deu chegado aquel Almirante da Mar Océana, meu seor don Cristovo! Por certo, ¿sabes que quere dicir iso, iso de Portador de Cristo, séxase, Cristovo?

 

Non quería contestarlle, nin darlle corda, que xa o dicía todo, ela, ela mesma, sempre eficiente, pero como a narración era aceptable, e mentres narraba non me asfixiaba nin provocaba coas súas arteiradas, dinlle untura, séxase, vaselina labial:

 

-Amaliña, estasmo contando perfectamente, do mellor! ¡Es un ceíño, un encanto; afellas que si! Tanto, que me estás cohibindo; iso tamén, pois unha muller cultivando nun home logo é como..., como tela encima, no chingue-chingue ocupada!

 

Fíxena boa, boísima, que me tratou de Mouro Muza; e de corenta cousas máis, adicionais...; ¡a min, co tímido que son! Grazas a Deus que a cousa quedou niso, en ameazas, pois con esta clase de hospedeiras, con estas Dalilas mundanas, malas e perversas...; ¡o dito!

 

-Rapaz, ten formalidade, que para bromas, ¡coas miñas basta! Voute castrar, hoxe, hoxe mesmo, pero despois, ao serán, que se para min, non, o que é para unha monxa..., tararí-tararán! E logo que as monxas, maiormente na Coresma, precisan torresmos, ¡para non debilitarse co xaxún! Pero, de momento, libras, que vou face-lo xantar, e de paso cobrarlles aos outros hóspedes…, que non se larguen sen pagar!

 

¡Deus, que alivio! Tanto, que me durmín, coma un querubín con alas, unhas alas que me levaron en soños ao Paraíso Terreal! Alí preguntei se había mazás, e cando me dixeron que non, que nin Evas nin mazás, sentinme salvado! O malo foi que á media tarde aparecéuseme Amalia, ¡co xantar nunha bandexa! Para máis meco, deume a comida pola súa man, coma a un neno... ¡Iso si, con todo agarimo, que ata o fixo xogando que era miña nai, e eu o seu pequerrecho! Despois diso, foise; dixo que era para poñe-lo lavalouzas, e tardou en volver; tanto, que o resto da historia xa mo contou coas velas acesas, “Para máis romanticismo”, dixo; e con esas volveu a retomar o seu caderno, onde seguiu escribindo, escribindo e falando:

 

-Volvendo a onde estabamos, ¡meu neno querido! Nesta Baiona dos teus pecados, ¡dos teus, pois o papel das mulleres é tentar, e o dos homes, claudicar, que así o fixo Adán!, aqueles de América só estiveron dez días, que foi abondo para arranxa-la Pinta, e de paso, para que Pinzón beneficiase á nosa Urraca. ¿Lémbraste disto, que xa cho anticipara? Entroulles présa, ou máis ben canguelo, por...; ¡por se volvía don Cristovo coa súa querela, tan fundada e tan certa! Por ende, fixéronse ao mar, coa mesma carabela, reparada ao completo, de urxencia, ¡en cinco días! Daquela fóronse, todos; todos, menos miña avoa, que de Baiona non quixo saír, amén dun rapaciño..., ¡do que falarei engorde!

 

Quinteiro liquidoulle a Pedro Arroyo, que era o dono dos estaleiros baioneses, pola súa parte na reparación da nao; exactamente cinco..., ¡cincocentos pesos! En ouro, ben pesados. Ouro virxe, que non chegaron a monetizalo. ¡Cónstame!

 

Desde aquí, rumbo aos Palos, aos de Moguer, que era a terra de meu avó; precisamente aquela na que Martín deixara un fillo, outro, aquel mesmo que, tempo adiante, non parou de difamar ao seor Colón. Fóronse para informar; ao seu xeito, claro, daquela diverxencia, daquel extravío...

 

Pareina neste punto do seu relato, interrompéndolle, de paso, a escritura, para salva-las formas, que me volvía o complexo ante tanta sabedoría nunha soa muller, aquela...; aquela, que? ¡Ata ese intre non tivera a menor sospeita diso: ¿Non sería que caín na fonda dunha meiga, ou dunha bruxa enmeigada?! A partires daquel momento puxen en garda tódolos meus sentidos, pero..., ¡de precisar un exorcismo para salvarme, onde podería atopar un Cura, pois pola rúa non adoitan ir co hisopo na man! Aquela durmida transportárame da inconsciencia á conciencia, pero, de momento, o que cumpría era disimular, seguir enrolado, para completa-lo relato:

 

-Amaliña, meu solete invernal, déixame dicir algo, déixame colaborar neste repaso, que me lembro, a tal momento, que lin, nalgures, que aqueles Reis, ¡Católicos eles!, no caso balear, ¡aos Pinzóns, claro!, fixéronlles restituí-lo baleeiro arroubado. De feito, e polo dereito, estaba implicado, tamén, Yañez Pinzón, o tal Vicente, pois a Coroa considerou "deservicio" e "felonía" tal apresamento, ¡pero só en tanto en canto os de Eivissa eran súbditos do Rei de Aragón! ¿Concordas comigo, miña dona do armiño, princesa das, supostas, coitelas asasinas?

 

Amalia aceptoume aquela puntualización pedantesca, pero sen inmutarse, sen apearse da súa cadeira doutoral.

 

-Desa anécdota oín, ou lin, en efecto, pero trátase dun incidente banal. O que seguramente ignoras, aprendiz de todo e mestre de nada, é que os meus entregos, aqueles Pinzóns, foron estimulados ao corso, ¡pola propia Coroa! Enfronte, de costas e nas costas, había portugueses, ¡competidores históricos da outra España, da Oriental, que esta é, foi, naquela ocasión, a razón de fondo!

 

-¿Entón, aqueles Pinzóns ficieron armas contra Portugal? ¡Iso é un bo descubrimento, algo que eu non sabía!

 

-Vai calando, mamoncete, pois aquelas guerras, por dinásticas que fosen, non veñen ao caso ¡Non gardan relación coa violación da miña avoa, de dona Urraca! Aquí chegaron as novas, póstumas que se di, de que Alonso Pinzón, don Martín, ¡o meu tátara!, falecera. De improviso e sen aviso, ¡sen ensaio previo! Mandouse mudar sen agardar polas consecuencias daquela Real Orde... Voucho dicir, por máis que a familia, que para entón xa era miña, mantívoo en secreto, ano tras ano: ¡Pinzón autodefuncionouse! Aos poucos de entrar na barra do Saltés, aló abaixo, xa en Moguer, que iso apuntou o propio fillo de Colón; ¡aos cinco días do seu retorno! Con ese cronos, como din os futboleiros, Pinzón pasou ao alén, ¡ou ao aquén, segundo onde tivese reservada a praza do seu purgatorio, deixando á miña tátara, á Urraca, preñada dun mes! Fose como fose, o certo é que ao Pinzón presentábanselle unhas perspectivas escuras, maiormente coa seora da camisa, digo, da Santa Fe da Camisa granadina, suposto que tales faltas, faltas e faldras, o meu avó contraera!

 

Neste punto alzou a vista e cravoume os seus ollazos... ¡Que eran fondos e mouros, de pura meiga, ou mellor dito, de meiga impura, eu, a tal momento, xa non o dubidaba!

 

-De propósito, -interrogoume-, ¿cando contraemos; nós, ti e mais eu, aí abaixo, na Colexiata? ¡Non sei se che dixen con respecto aos nosos papeis que, en pagando dispensa, terás despensa..., gratis!

 

Pasei da súa impertinencia, olimpicamente; abstívenme e calei, así que ela volveu ao fío, ás anotacións manuscritas:

 

-Contraera, o Martín, que seu irmán, aquel Vicente, seica era de mellor talante, ¡ou parecía!, certas faltas e responsabilidades, ¡algunhas, as susoditas!, con respecto ao Almirante egrexio, ¡suposto que Delegado Rexio era o tal seor Cristovo! Vouchas enumerar, ao estilo erudito; máis ben para que as conserves por escrito, por se chegas a ter mestizos, séxase, fillos desa monxa, cun pecador esposada, ou desposada, que para o caso, tanto monta, ¡se ben coido que, no de montadora, comparada coa Raíña Isabel...!

 

Aquela pulla, pese a ser redundante, ¡oh vingativa Amalia, que niso tamén lle asomaba o meigallo!, importábame pouco, pero no que si estaba interesado, e non lla perdoaba, era naquela exposición dos pecados pinzoneiros. Continuou de corrido, coma unha lareta, de sabida que tiña a súa historia!

 

-Aí che vai o Memorial dos Agravios, as faltas do meu don Martín: Unha.- Insubordinación, e non entro en detalles, que na Historia están, facéndolle cambiar de rumbo ao don Cristovo, xa que, de non causalo, por ignaros que fosen, acabarían avistando terras continentais; e se cadra, antes, mesmo pola parte da Florida. ¡Que nome, chacho, iso da Florida, pero, en realidade de verdade, érao algo menos que esta Galicia!

 

Dúas, que as vou numerando para segui-la miña conta.- Sen licenza do seu Almirante, daquel Delegado Rexio, separouse don Martín, pasando, segundo che anticipei, a "rescatar oro", que ansí consta no rolo correspondente. ¡A roubalo, pola súa conta, para o saco propio! Tardou corenta días en reaparecer, ¡e daquela fíxoo todo irado, e todo aireado, botándolles a culpa aos ventos mareiros! Sen aquela deserción seguro que non se perdería a nao Santa María; e de paso, non abandonarían aos 39 desgraciados que aló pereceron; ¡pola Patria, díxose! ¿Sabes con que fixeron aquel infausto fortín? ¡Pois coas propias estelas da propia nave! Por certo, ¿cal foi o nome, o nome orixinal, da Santa María?

 

-La Gallega, pola súa procedencia: Carballos de Monfero, castiros de Cambre, carpinteiros do Burgo...

 

Pero ela, Amalona, nin comentario fixo da miña sabedoría, embalada que ía a tal momento!

 

-Na terceira vou; non si, manquiño de Castroverde? Pinzón, deles o Martín, nada fixo para reunirse coa outra nao, coa Niña, ¡nin despois da escurada! ¿Séguesme, cabeza de vaca, caracú rapado?

 

Non lle contestei para non enleala; iso á parte de que empezaba a ter sede, ¡de abondoso que fora o almorzo, que meiga sería, pero esa virtude tíñaa!

 

-Cuarta.- A desobediencia en non cambia-la mesana fórzao a toma-lo noso rumbo, o galaico, en vez de arrimar ao Cádiz, ou á Sevilla, segundo ordenado tiña, a sabendas de que dona Isabel se cabrearía, tan cabroa que era para os seus inimigos, galegos incluídos!

 

-Quinta.- Martín apropiouse daquel ouro, e para cómplices facer, repartiu, algo, máis ben pouco, en detrimento da Facenda Real. ¡Todo un defraudador, no século XV! A Raíña, por don Cristovo informada, mandou busca-lo paxaro..., ¡para fritirlle os ovos! E como era moi astuta, que de casta lle viña, mandoulle recado, expreso, sibilino, de que o ía "gratificar..., polos bos servizos!". Cando deu chegado o mensaxeiro real, a do Pinzón, meu don Martín, estaba, ¡nin pinta nin pintor, que xa mudara de cor!

 

Interrompina neste punto, pero obrei de espertador inoportuno, sen querer:

 

-Amalia, non sei se debo, pero, teño sede! ¡Terás que abri-lo teu frigo!

 

-Ten paciencia, chaval, e non divagues, que a historia de miña avoa madura está, cocida e a punto, que vou entrar no seu miolo, cousa que ti, de día non quero, e de noite..., coitelas! ¿Cando vas decatarte do meu miolo, tan grande que é; enorme, húmido, pero quente, meu lambón churrusqueiro? ¡Irmanciño, pouco capiscas; tan pouco, que logo pareces un home! -Fitoume compasiva, e con iso veulle outra idea. –Rapaz, este coloquio require música ambiental; así que vou buscar uns pop, eses discos que hipnotizan aos caimáns!

 

Deseguida tornou á poltrona, escarranchada e tamén coa saia volta, que era como mellor lle asentaba aquela regazada de papeis:

 

-Naquela manobra, naquela aproximación náutica, Martín Alonso estaba na cuberta, platica que te platicarás, trama que te tramarás, co seor Quinteiro, co seor Argote, que era, por se non cho dixen, contramestre, copropietario daquela nao, da Pinta. Lémbrate, rapazolo, que viña, que arribou, en malas condicións, así que arranxaron nela, aquí mesmo, nos estaleiros baioneses, nos mesmos nos que che van facer o teu iate..., se casas comigo!

 

Notábaselles un certo nerviosismo: Por unha banda, esa alegría natural de ve-la terra debaixo dos propios pés. ¡Terra verde da España verde, suposto que a Galicia arribaran! Pola outra, aquela preocupación; e se cadra, certos remorsos polas consecuencias que lles trouxesen aquelas felonías caribeñas, que ben que temían que o tal Colón se coase, deles diante, na Real Audiencia de Sevilla, de "escuradas" libre!

 

Neste dilema propuxéronlles aos mariñeiros garda-lo segredo daquelas deslealdades, coa promesa, coa ilusión, co feitizo, de que os retornarían, na viaxe seguinte, ao Cathay dourado; ¡sen Colón, por suposto! ¿Non eran aquelas, aquelas illas do Cipango, pertencentes ao arquipélago do Cathay, aló, ao lonxe, Asia Oriental, preñez aurífera, terras largacías, ébanos, caobas...; e por riba de todo, toda clase de mulleres, de mulleres e de especias? Forzada a porta, a porta despenseira, despois diso, ¡ao saco!

 

Dicía Pinzón a tal momento, en castelán por suposto, que ansí falaban aqueles chupópteros, encubridores ademais de descubridores..., ¡ou a pesares diso!

 

-¡Maldito mesanero, que ya me lo advirtió el Viejo...! Con el ábrego y la deriva de esta Pinta, si entramos de popa y por los rieros..., ¡de culo y por el culo!

 

Contramestre: -¡Si por cierto, y que lo digas! Mas conozco bien esta derrota, y el Piloto no la ignora! Enfilemos del Castro la Punta, para virar al Sur, luego, en lo postrero, que tal iremos por cerca de la Piedra de la Garza. ¡Timonel, mete la caña, a barlovento! ¿Veislo, don Martín, que presto y que exacto fué? Lo que me irrita son esos pajarracos carroñeros... ¡Malditas gaivotas, cuanto no devoran! Ya parecen cornejas, de las siniestras, como aquellas que salían al paso de Mío Cid cuando por Burgos entrove. ¡Otro que se vió en circunstancias adversas..., mas triunfó dellas!

 

Pinzón: -Más siniestro sería toparse con el Viejo, con ese advenedizo y farfullero, escribidor el, que escrita traerá su Sentencia, la nuestra..., si es que llega! Señor Quinteiro, os lo advierto: con la Reina hilemos de lo fino, y de paso convenzamos al Rei, que si tanto monta, ¡ella!, daquella apelaremos al Aragón, pues lo que es con Isabela..., ¡una Trastámara!, difícil lo veo; ¡o peor, si continúa de camisa, sucia y vieja!

 

Contramestre, que non se aclara co Pinzón: -¡Harto dialéctica la vuestra! ¿Es verdad que duerme ansí, con la camisa puesta, en la propia cama de su Cámara Real? Desa guisa, o hacerle un agujero coincidente, o..., abstenerse!

 

Pinzón: -Allá en Granada si que dormía: ¡dello doy fe, que ansí la he visto, de la Santafé en su Campamento! Ya lo dice mi hermano, ocurrente que es: Mujer que no cambia de camisa, Granada conquista..., por lo que fede y ahuyenta!

 

Contramestre: -Aquiétese Vuesa Merced, que le noto mohíno, y en el entremientres algún trasacuerdo tendré en mientes. Para daquella bien la convenceremos, con o sin camisola, por baraka que la traiga y sudada que la lleve! Será la palabra de ese Colón, ¡marrano, judio!, contra la nuestra. Ambos en castellano, del viejo, que el tal don Cristóbal lo habla mal y con acento extranjero, acaso gallego, acaso portugués, pero se las dá de genovés para impresionar a los Carcas, digo, a los Monarcas!

 

Pinzón, insistindo: -Si en las manifestaciones coincidimos, que en nada hai verdad si mal dicha está, aunque el Viejo arribe, para mi tengo que presto será su caída..., al mar de la China !

 

Contramestre, que se irrita de novo: -¡Voto a tal, que si por los hechos habidos nosotros marramos, con lo que es ese marrano, ay de la mi carabela, que es muy capaz de ejecutarla! Bien os lo dije, don Martín, de aquel Río del Oro vueltos, ¡o más bien, revueltos!, que se lo diésemos. El metal, digo, ¡ensacado, todo y entero! Para la Caja Real, por supuesto, que riquezas del Cipango son, y por ende, suyo el décimo!

 

Pinzón: -Muy leal y muy legal os veo...; ¡mas ello es a deshora, entiendo!

 

Contramestre, que segue preocupado e bastante irritado co Pinzón: -Capitulaciones rezan, y granaínas que son. ¡De la Fé , que es mucha fé de Dios, pardiez!

 

Pinzón, tentando convencelo: -Por yerro no tengo yo la cosa, que ansí, y a lo pringado, reparar la Pinta hemos, ya que tal podemos, habemos y debemos. Mas luego seguiremos pintando, y prosperando, que es lo nuestro, aparentemente al servicio de nuestra Reina Camisera! Téngalo por seguro, Vuesa Merced, pues con nuestra dialéctica a la Isabel embarullaremos, y habido lo cual, licencia nos dará para hacernos de nuevo a la mar, a por más oro, ¡del bueno, del cipangués! Ansí, de paso, cristianamos el alén, las tierras ignotas, sean firmes o mojadas, y para mejor facello fornicaremos, a destajo, hasta perder el resuello! ¿Que la Reina quiere cristianos nuevos..., con nuestros cuerpos viejos? ¡Daquella, nosotros, a por ellas! Acuérdate de las Cathaynas: ¡En cada ínsula, mil virgueras; y las dejamos al pairo, con su hoja de palma al rabo! ¿Misión cumplida, o no, mi seor Contramaestre?

 

Contramestre, que non acaba de ilusionarse, nin con aqueles plans! -¿Volver a la mar, con esta chusma enrolada, mitad moriscos, mitad gitanos; de gallegos el resto? ¡Es arriesgado, monseñor! ¿Y si llevásemos gallegos, sólo gallegos, tan pacíficos que son?

 

Pinzón, ollando á súa tropa, un por un: -¡Oh, la chusma...; maldición de maldiciones! Si que me preocupa su discrección, y con lo espión que resultó el tal don Fernando, que ese, de moriscas les monta un burdel; ¡y mas luego se confiesan con el propio Rey!

 

Contramestre, que segue firme e decidido naquela proposta: -¡Insisto en reclutarlos al oro compartido, que para luego no hay hetaira ni doblón que los abajen! Lo decían de nosotros aquellas huestes, las cesáreas de la vieja Gallaecia, aquí luchando, aquello de, Imperat phallus!

 

Pinzón, aceptándolle, por fin, aquela suxestión dos subornos: -Razón teneis, contramaestre, que nosotros, un gallego y un andaluz, comparados con el Almirante, uno y medio por dos!

 

Contramestre, que entendeu mal, anoxándose: -¡El medio lo hareis vos, voto al diablo!

 

Chegados a este punto do seu relato, Amalia papouse un gurgullón daquela garrafa que me trouxera cando lle din a saber o sedento que me atopaba; o que non sei é se era do Rosal ou Albariño, pois etiquetado non estaba, e a miña sede por distingos non entraba. Ben que o merecía..., ¡se fose máis amodo bebido! Reposta da sede, reanudou, volveu a anoar o relato aquel, importándolle un nabo que eu, o seu hóspede único, e por ende o preferido, de aburrido boquexase.

 

Pinzón, meu avó, recolleu velas e transmitiulle, prudente:

 

-Quinteiro, séxase, gallaécico, ti mesmo, y como tal, phaludo, que decís a todo esto; acaso que, de puestos a decidir, pactemos?

 

Contramestre: -Pues, hermano, paces hayamos, y que las hagamos presto, que harta locura sería malquistarnos con entuertos que malogren la empresa susodicha; ¡aurífera! De nosotros recíproca hemos la confianza, pero me irrita esta chusma, a mi también, que por ello mis nervios son! Y como nos preocupan estos gañapanes, pan démosles; pan o dinero, que para ellos, de hambrientos, es igual!

 

Pinzón, calculando polos dedos: -Reparar esta nao, mástil incluído, un madero seco y recio...; ¡uy, de oro, un pecio!

 

Contramestre: -Dejadme hacer, mi señor Pinzón, pues para estes mentecatos, de oro un puñado vale..., lo que un reino! Con vuestra licencia, fablarles voy.

 

Fabloulles, en efecto, e convenceunos doado. ¡Outro galo cantaría se fosen galegos todos eles, en contra do que crían!

 

Aquí calou Amalia, recuperando gas, que aquela parte da historia tíñaa fría; ¡naquela alcoba, o único frío! Ou por mellor dicir, un tanto esquecida!

 

-¿Por que, por que viñeron á túa Baiona, se non é un secreto familiar? -Tentei de animala naquela vacilación, que a historia intrigábame; o que me aburría era a súa forma de alongala; e recibida así, por escrito, en boa caligrafía, mellor aínda! En todo aquel tempo, mentres escoitaba, mentres facía que atendía, eu non deixaba de matinar, tal que un condenado á morte na súa cela final, como podería facer para fuxir daquel meigallo, que me tiña secuestrado.

 

-¡Si, e non! –Amalia, por fin, deulle ao arranque. -Aqueles nautas achegáronse a Galicia por varias razóns: Éralles coñecida esta costa, tanto ao Piloto coma ao Contramestre. E logo que urxía repara-lo mastro, e mante-la xente, botala a pacer, que por aló, nas Ant-illas, afixéranse a reproducir, de cinco en cinco, tal que Matusalén, pero coas indias, que alí non había xudías!

 

Naquelas circunstancias o asombro dos indios, dos catro que viñeron na Pinzoa, ¡que da Niña nada sei!, tivo que ser atroz, abraiante. ¡E grazas á casualidade de que os atendese miña avoa, de nome, Urraca, che repito, aquela gran seora, das Penelas apelidada..., tal que eu, que nada hai tan axeitado como ser filla de moza para conserva-los apelidos da nai, e cos da nai, os da avoa, tradicións incluídas!

 

¿Dixen indios? ¡Que va! Para indios, nós, que estabamos aquí, en terra aforada, facendo o ídem, sen saber de fixo por onde andaron aqueles tunantes, aqueles do ouro arroubado! Co Pinzón veu unha familia completa, de alcurnia! ¡Non veu, trouxérona! Eran da tribo Guanahaní. Por idades: Guano, o pai, un tiarrón que, de posto en pé, servía para mastro. Lucaya, unha princesa máis tetuda cás nosas marelas. E logo estaban os nenos: a filla, á que chamaban Nahaní; e Laso, un rapazolo audaz e inquedo. Aparentaban catro, pero eran cinco, realmente cinco, pois a seora, Lucaya, viña de boa esperanza... ¿De boa esperanza en terra ignota? ¡Malo! Falaban en castelán, nun castelán alleado, traducido por obra e por graza do Mestre Capelán da nao. Verba máis ou verba menos, a súa parola foi deste xeito, que cha vou apuntar aquí, neste caderno, que non é de Bitácora, mais para ti, un home vulgar, dá igual!

 

Laso, cun asombro impresionante, comprensible naquelas circunstancias: -¡Papi, cuán gritan esos malditos! ¿Estarán borrachos, ansí, mesmo al alba? ¡Que poca educación, que mal ejemplo..., y con nosotros delante!

 

O pai meneou a cabeza, e a nai, Lucaya, un tanto pizpireta, como de alcurnia que era: -¡Yo pienso que si, y me lo temía! Esos barriles, los que cargaron en Madeira..., excesivamente olorosos! Nahaní, no te separes de nosotros, que los españoles te son de la piel del diablo, o peor, pues de acero la tienen, y con ella duermen, haya o no indias de por medio!

 

Guano, evitando darlles mal exemplo aos seus fillos: -¡Mujer, no será para tanto; mírales como se abrazan y palmean! No me parece un signo negativo..., de presente y por el momento!

 

Lucaya: -¿Guano, perdisteis la memoria, o que? ¡Chillaban ansí, y saltaban ansí, y se abrazaban ansí, todo en una pieza, daquella, cuando el oro nos robaron, en nuestro Guanahaní! Por algo son barbudos, como los ogros del cuento de mi suegra!

 

Nahaní, asustada: -Mamita, cuyo es..., un ogro?

 

Lucaya, maternal: -Las hijas de los caciques no deben utilizar, ni ver, ni saber, ni entender, de cosas feas. ¡Y menos fablar en público, cual dueñas horteras!

 

Nahaní, que insiste: -Hermanito, Laso, pregúntale a papá, en mi nombre, que ansí no ensucio esta boquita..., que por supuesto es femenina!

 

Laso, un aprendiz de machista, que bo exemplo tiña naqueles españois! -¡Niña ignorante! Un ogro es un goloso, un tragaldabas, un papaniños, y para luego las mondas escupe..., por la comisura y en la propia escudilla!

 

Nahaní: -¡Vaya mierda de civilización que es la suya; una civilización salvaje, aherrojada, invasora, tragaldabas...! ¡Un asco!

 

Guano, molesto: -Lucaya, que se calle esa niña o nos traerá consecuencias...; ¡descubrimientos, digo!

 

Nahaní, matizando: -Dice papá y lo dice bien...; ¡callaros! -Reparando que tódolos mariñeiros miran, e apuntan, á terra, cara ao sol, sen quitarse a camisola férrea: -¡Estos malditos tienen la irreverencia de apuntarle al Sol con el propio índice, tal que haciéndole una higa..., brujeril!

 

Quedáronse atentos ao balbordo da tripulación, e nisto que dixo Laso: -No; no señalan al Naciente, sino a la Tierra, do camina un ser viviente..., un tanto deforme, ¡el o ella!

 

Lucaya, que segue sen adaptarse á situación: -¡Cuan gritan esos malditos! Ni que estuviesen de parto, o cagando las aldabas! ¡Mal raio me parta que si yo fuese su Cacique, daquella les metería por el ano cinco bananas, enteras; o mejor, un ananás, con las púas incluídas!

 

Laso: -¡Mamucha, esos tacos retira, que eres la hija del Cacique Rhum Quinina...! ¿Les entendeis, cual rajan y esbarajan?

 

Guano, botándose as mans á cabeza, desconcertado: -Si que les oigo, pero no les entiendo. ¡Niña, Nahaní, deja de tocar esa flauta guarapera y estad atentos al suplicio que acaso nos espera!

 

Nahaní, con xactancia: -¡Les entiendo; ahora si! Dicen, ¡¡España!!, con frenesí. Acaso ávidos de papársela, toda y entera, cual aldaba!

 

Guano, aseverativo: -En efecto, lo dicen. Esa palabrota ya se la hemos oído al Gran Cacique, al Colón del Verde Gabán!

 

Lucaya: -Almirante le decían, con admiración y por delante, que lo que es por detrás, del "Gallego" se mofaban! Tan brutos son, que la que nos espera, y ya nos llega con su mestizaje forzado..., que nos toman por yeguas!

 

Guano: -Por mi parte me estoy lembrando del Cristóbal, que ansí arengó a los suyos: "Compañeros, del Cipango voltaremos a la tierra del mandango, a la España real, fechos unos fidalgos, y en la Real Cámara cubiertos por los méritos de nuestra Conquista leal. Os lo prometo..., si sobrado lo dejan aquestes hermanos, los Pinzón, pues una Sociedad en Comandita ellos son!"

 

Lucaya, asentíndolle ao seu home: -Eso dijo, que yo le oyese y entendiese, pues aquel juraba de carajo para arriba, incluso en gallego, o en arameo; ¡en los tres, superpuestos, cada vez que le enojaban esos Pinzones del averno!

 

Lasiño: -Estoy harto de navegar, y aquí me apeo, ¡que esto de las trifulcas de los nautas es un rollo macabeo! Me voy a tierra, pis hacer, por más que tampoco me agraden esos verracos que por aquí tienen. ¡No, no me gustan estas carballeiras, estas tierras sin palmeras, por mucho que lo sean del Sol Naciente!

 

Lucaya: -Si tu, Guano mío, y los otros guanahiros, nos hubiésedes llevado al campío, de nuestra ínsula en el interior, hoy no estaríamos aquí... ¿Como se dice?

 

Guano: -Estos hombres, los del hierro, y a lo hecho, pecho, nos motean de ¡"captivos"! Todos, con la excepción del Gran Colón, que ese reservaba la palabreja para los impúberes.

 

Lucaia: -¡Oh, Sol, mi Dios y Señor, que mal suenan los verbos de estos bárbaros de tu Oriente natal! ¿Será por culpa de sus corazas oxidadas, foscas y huecas?

 

Guano, sen poder disimula-la súa preocupación: -Estos salvajes son capaces de ponernos en danza, al baile del oso!

 

 

Nahaní, que descubriu á Sardiñeira, miña avoa, que ía achegándose á nao, coa patela dos peixes na cabeza: -Papá, fíjate que animal tan singular; ¡un bípedo, acaso del jurásico! Un semoviente sí que lo es, pero de contoneo contracto y lento; ¡un tanto abotargado, o abotargada, a saber!

 

Laso, sempre decidido: -Yo se lo preguntaré, ¡si es que sabe fablar...! -E soltouse de seu pai para baixar á terra, dun brinco.

 

O pai, Guano: -Niño, no te alejes..., por si ello es carnívoro!

 

Xa preto da nao, aquela Sardiñeira, ¡miña Urraca!, dirixiuse ao Pinzón, que a tal intre estaba no mascarón de proa daquel navío: -¡Bos días, seor, inda que veñen axeados! Mire, falando diso, diso de vir, benvidos sexan ao Real desta Real Baiona, pois o que é vostedes, con esas pintas... ¡Deben ser do Mar de Vigo, que máis aló ninguén pasou! Por certo, ¿que lles pasa, cansaron, ou durmíronse, que non baixan coas cestas do peixe?

 

Pinzón: -¿Que cestas ni que carajos; es que no te llega con la tuya, y salerosa que la llevas con esa rodela de helechos, chata mía!

 

Urraca, miña avoa, insistindo na súa demanda dos peixes, antes de que se achegasen as competidoras: -¡Quérolla eu, toda, enteira...; se é gorda, que supoño que si, polas trazas!

 

Pinzón, que estala en risos por culpa daquel malentendido, encárase co seu Contramestre: -Quinteiro, atiéndela tu, que fablas gallego. Esta Fulana me la quiere, ¡toda, enteira! Dile que no somos merluceros, y que venimos de las Ant-illas, Cathangueñas por más señas. Que nos dé albricias y que extienda la nueva..., de nuestro Descubrimiento en la Vía Nueva, en la Tenebrosa, en la Occidental !

 

Contramestre: -Paisana, es que venimos de los territorios del Gran Khan..., do ficimos la Gran Descubierta !

 

Pero a Galega, asombrada: -¿Ai, señor, e astrevéronse co Can, co Grande, con ese da Mar Tenebrosa; ou tíñano atado? A falta de pescadas, poden interesarme os polbos, que de ben botados, coa caldeira fervendo...; ¡miúdos rabos, que se poñen tesos coma a rabela dun arado! Manteñen de raio, e con algo de pemento..., mellor cós nabos!

 

O Pinzón, estourando de risa: -¡Esta mujer no distingue de vocales, entre abiertas y cerradas! Seora mía, bien que les echamos en falta, atrasados que están, pero hete aquí la mi conquista, tu misma, con tu presencia grácil, que contigo..., una singladura, entera y a toda vela! Mas luego fablaremos..., en tu casa o en mi cámara! Te venimos de muy lejos, del Cathay, como dicho queda. Está por allá, muy lejos, del sol en su ocaso; eso del Cipango, sabes?

 

Urraca, obsesionada co peixe: -Iso do Cipango...; ¿como se come, frito ou asado, coa pel ou sen ela?

 

Pinzón, que lle apetecía meterse coa Urraca, con miña tátara: -Mujer, para probar, cómete al niño, si estás hambrienta!

 

Urraca, xa co neno de par súa, que a mira e que a remira, asombrado, coa boquiña aberta:

 

-¡Así Deus me salve, que hai pais calamidades, mesmo desnaturalizados! ¡Pobriño, como o traen, peor que un mendigo! ¡Coas brétemas de Baiona, este cativín, así, en pelota picada, tal que seu pai; e todos igual, con esas cachas moradiñas, mesmo de cobre, tal que unha caldeira do polbo...! ¿Rapaciño, meu ben, como te chamas, que de postos a carecer, igual non tes nome?

 

Pinzón, detendo á Sardiñeira, que collera ao Lasiño en brazos, arrebolando coa cesta do peixe, coa patela: -Déjale en paz, que no te entiende, que te es indio, un indio cipanguero. Su familia le llama Laso, y nosotros le hemos baptizado Moisés, por aquello de que le sacamos del agua caribeña, en la que jugaba con sus vecinitos!

 

Miña avoa, agarimosa; ¡véncheme de herdanza! ¿Sábelo, ventrelludo? -Lasiño, dáme un bico, ou mellor, dous, que vou se-la túa madriña, que te hei cristianar, aquí, aquí mesmo, na Colexiata, pois  ese mal nome que levas, igual é xudeu!

 

Lasiño: -Déjeme estar en el suelo, cabe de los míos, que me destroza el cutis con sus barbas erizadas; ¡cañotas, más bien!

 

Urraca: -Rapaz, fálame clariño, sen medo, que inda que son portuaria, estou virxe; ¡e por ende, santa, santísima!

 

Pinzón, chiscándolle o ollo á avoa: -Lo de virgen lo serás por pouco tiempo, so preciosa, que me sirves para apagar la sed! La sed de un sediento, que lleva la mar de singladuras sin catar un rosco, lo que se dice un rosco, pues las de Madeira..., cubas resultaron, ocultándose las de molleja, por allá, por sus viñedos!

 

Lasiño, que se decide: -¿Tu eres..., eso, España? Nada más aparecer, así, tempranera y por la ruta del Sol, te vieron estos malvados, y daquella berrearon, al unísono: ¡¡España!!

 

Urraca, engurrando o fociño por culpa de tamaña confusión: -Filliño, non digas parvadas, pois as Españas sonche varias, varias e variadas; moitas, nin sei cantas! Mal avidas, iso si, tal que dona Sabel, esa Raíña que nos fai paga-las guerras, tódalas guerras, sexan cos mouros, con xudeus ou con portugueses...; ¡o diaño delas! ¡Que Deu-la colla confesada, amén! Eu sonche a Sardiñeira; de pías, Urraca; pero os inimigos chámanme, "A Pega". ¡Para ti, o que prefiras, que as aguanto todas!

 

Laso, que se fai de cruces: -¿Una mujer; tú, una mujer, y con barbas; con esas barbas tan..., luengas? En ese caso, sácate los sayos, y permíteme que lo compruebe, a lo táctil y por lo suave, que si eres mujer, estarás hueca...; ¡además de por el curso, en el sacro, en el tuyo, en el venúsico!

 

Urraca, o que é quita-lo saio...! Iso sería despois, de noite, e só para que navigase a toda vela aquel navigante, o seor Pinzón, do seu Abade esquecida! Díxolle ao neno, ao Lasiño: -Mira, eu sonche así, de nacemento, que por algo, de dote, nin chavo!

 

Reparando na nena: -E logo, esta nena, esta irmanciña túa, ¿que fai? Tan mona que é, e lévana así, en coiros, tal que a mica dos titiriteiros! ¡Tiritando, e sen abrigarlle a perrusalda! Tamén está este señor, tan grandote que é, outro forasteiro, un senvergoña, amosando as súas partes sen pudor; ¡ningún! Os catro feitos un cobre, moradiños do frío, e sen bragas! Voulle pedir ao Abade un rebuño de roupa, sequera sexa para tapa-las intimidades deste señor tan..., tan caralludo!

 

Guano: -Galleguita, que así te llamaron esos malandrines, es que no nos dieron ropas de propósito, para exhibirnos, así, al natural, cobrizos que somos, aquí, en tus Españas. ¡Un abuso de la Conquista, uno más!

 

Urraca: -¡Santo Deus, que home, que semental! ¡Vaia cipote, vaia cipango..., dunha cuarta..., que nin o badalo dunha campá!

 

Contramestre: -Si vestimos al indio con sotana, tal que la de ese Abad, nuestra Reina Camisera lo tomará por un Preste de Etiopía, o por el Cardenal Cisneros, y no se creerá lo nuestro, lo de las Ant-illas...!

 

Pero miña avoa, resoluta que era, non lles fixo caso, e foise á Colexiata, pedirlles roupas para aqueles nudistas, para aqueles forasteiros, na Pinta traídos, que non vidos! Segundo se ía afastando, de tan asombrada volvíase de cando en vez: -¡Ese home, cousa tal, con ese cipango, longo, longo; con esa morcilla da cor do cobre, que se cadra puxéronlla a secar no caínzo das castañas, que ata parece que lla tinguisen con cascas de amieiro verde...! Sempre altivo, ergueito, ao ventimperio...! Meu pobre, que así a ten morada! ¡Compadézome da nosa Raíña, que seica llo traen de galano...! Con este tártago, con ese abázcaro..., ¡unha vez ao ano, e vai servida! O que ten de bo esta cousa é que mentres a fo este Fulano, co difícil que lles vai ser, nós, os súbditos, mormente os galaicos, descansamos, que ansí non fode, nin castra, nos meus paisanos!

 

 

Os baioneses, dándolles a benvida aos descubridores.

 

Naquel punto calou Amalia, ¡que chegara o momento de botarlle outro lingotazo á garrafa, cousa que participou comigo! Olloume cun sorriso despectivo, feita unha amazona, se cadra por unha asociación de ideas. Fíxoo por riba das mantas, de lonxe, pero eu, á defensiva, sempre á defensiva, con iso de que gato escaldado...

 

-¡Amalia, piedade; por Deus, ten piedade de min, que xa estivo ben de bromas e de trolas!

 

Arrincoume a manta, e coa manta, as sabas, ámbalas dúas, dun tirón, á vez que se escarallaba de risa:

 

-¡Paspán, que es un paspán, e por iso non mereces o meu segredo, que cho vou retirar, desde xa, para facerte rabiar..., máis aínda! O que pasou, o que realmente pasou, que eu son honrada, e non te deixo ir sen sabelo..., foi que, naquelas exploracións túas, naquela febre erótica que che entrou, onte, así, de súpeto, sen provocación miña, ¡ningunha!, metíche-los dedos...; ¡parecido a como fixo Santo Tomé, só que el foi no costado do seu Mestre!, pero o teu foi na miña chaga, fonda, sanguenta, exactamente onde non era oportuno..., ¡no intre menstrual! ¿Enténdelo, ca..., cacholán? Pois, así che foi, que por tal causa sacáchelos..., sanguinos! E como es un caguiñas, un medoño, sen sequera mirar para eles, déchelos por cortados. ¡En cada palpo dos teus dedos, seu corte! Eu, vingativa que son, seguín, e seguín, gozando, xogando contigo, con aquelas chanzas; ¡mesmo, mesmo, coma unha gata...! ¿Xa se che borrou; xa non te lembras de como foi a miña trasnada, e iso que onte mesmo, ao quitarche as vendas, ben explícita fun! Agora tócache pedirme perdón..., por violar as miñas intimidades, que outra cousa non foi, que nin ti quixeches, nin eu che deixaba! O noso foi un simple banquete, unha provocación satánica, polo estilo daqueles aquelarres, que agora danlle ao hisopo e non os deixan celebrar no Monte do Gozo santiagués, o que se di, por tras da súa cruz!

 

¡Nunca, na vida, e vai longa, tal vergoña pasei; nin tan irado me vin! Naquel intre só me apetecía fuxir do aquelarre! ¡Pola propia ventá que fose! Mentres, a..., ¿a bruxa?, a meiga, Amaloa, partíase de risa facendo mocas do meu ridículo. Persigneime e vestinme a toda présa, ¡como Deus manda, iso si!, con tal velocidade que en cinco minutos, e sen respirar, collín a maleta e baixei as escaleiras para irme ao auto, que despois daquelas aventuras era a única cousa que estaba no seu sitio, serena e fría, coma a noite, que se nos viña encima!

 

Amalia, no entre tanto, ao verme así, sulfurado, fixo outro tanto, e achegándose á ventaíña do coche, porfioume canto quixo, coas mans xuntas, pregando que a escoitase, polo menos para narra-lo remate da súa historia, que o tal Lasiño morrera en Baiona, daquela mesmo, dunha bronquite, e que a ela, a ela mesma, íana enterrar, tamén, alí mesmo, esgotada polos seus remorsos! Supoño que sería, que se refería, aos namorosos, de tanto afecto que me collera en tan pouco tempo, vista a miña virtude, pois do demais, nada lle mostrei, nin de lonxe!

 

O esperpéntico do caso foi que, segundo arrincaba, ollei polo retrovisor, como despedíndome daquel pesadelo, e daquela..., ¡oh Deus!, tiven que frear, xa antes do próximo semáforo, que non era quen de controla-los nervios, e por conseguinte, o auto. ¡Tan impresionado me vin, que só con lembralo danme cambras, aínda hoxe! ¡A min, si, a min! ¡Non había tal Amalia! ¡Fíxose un remuíño ao seu redor, coma unha tromba de aire, e coa mesma, voou! ¡Ía cabalgando naquela escoba coa que saíu tras de min, como para zurrarme ao ver que me largaba sen pagar, sen pagar e sen despedirme!

 

Canto se me ocorreu foi persignarme, outra vez. ¡Librárame daquel encantamento sen hisopo algún, só con enfadarme; con enfadarme e con persignarme! Nisto que se achegou ao auto unha señora moi amable, outra, como de cincuenta, e díxome, con toda simpatía, coa máxima bondade:

 

-¿Señor, busca unha fonda? ¡A miña élle esa de enfronte! Non lle é moita cousa, pero teño habitacións dispoñibles, así que pode escoller, que eu estiven facendo o Camiño de Santiago..., que de aló veño, que aínda non entrei na casa..., pero, ao velo a vostede, aquí diante, mirando para a miña fonda..., ocorréuseme ofrecerlla!

 

-Se..., señora, -tatexei-, ¿e logo, esa muller, ¡ou o que fose!? Esa que me recibiu, onte, que dixo chamarse Amalia..., que tamén se presentou como fondista? ¡E menos mal que non me quitou a carteira cando me tivo vendado, que do demais..., do demais volveume tolo!

 

-¡Ai, Deus, a Cociñeira! ¡Veña comigo á casa, por favor, que igual ma roubou...! Non me dera referencias, que dixo que escapara dun harén, ou dun bordel, ¡algo así!, aló en Asia, en Irán, ou en Irak, non sei onde, e como escasean as cociñeiras do país...! Demostroume que sabía guisar..., e acepteina como tal!

 

-¡Pero ela tiña as chaves...! ¿Como é que llas deu?

 

-Si, señor, unha confianza, un exceso meu, pois rabiaba por gaña-lo Xubileu, para ofrendalo pola ánima do meu Xan..., e ela ofreceuse, ben amable por certo, para quedarse de encargada, estes catro días, ¡sen soldo! Pero, ¡xa ve! ¡As cousas malas, malas e malignas, de balde son caras!

 

Entramos, remirou por todas partes, e o único que achou en desorde foi aquela cama desfeita, aquel sostén ensanguentado, aquelas tiras de esparadrapo, aquela garrafa do viño... ¡Decatouse de que alí pasara algo feo, pero disimulou!

 

-¿Ve como foi certo? ¡Cheguei a imaxinarme se non sería unha meiga..., cousa que confirmei ao vela irse! ¿Quere ver se lle falta a escoba?

 

Comprobouno, e asentiu. ¡Faltáballe! ¡Esta si que era amable, e iso que se chamaba Ramona, que me invitou a quedarme dous días, dous días e dúas noites; gratis, como compensación, -dixo ela-, polo meigallo padecido!

 

-Señora, obrigado, pero teño que volver ao Banco, que rematei o permiso... ¿E logo, vai denunciar o caso...? ¡Eu podo declarar ao seu favor, por videoconferencia!

 

Pero ela, dona Ramona:

 

-Coido que é mellor calar, tanto eu coma vostede, pois cousa tal non é crible, e imos quedar en ridículo, ámbolos dous, tanto a denunciante como a testemuña! Voulle dar un consello: Mentres poño todo isto a punto, vostede confésese, aí, na Colexiata, que todo iso que me contou foille cousa do diabro, que de seguro veu con vostede desde Santiago para poñelo en proba, porque non tódolos que van ao Xubíleo merecen gañalo!

-.-

Colofón

-¡Que sorte a túa, que sempre atopas o que perdes! ¿Onde tiñas a alianza?

-¡Esta...; na xoiería Carballo! Contareicho: Xa sabes que, ao ir engordando, cos anos, a primeira alianza mancábame..., pois as alianzas non medran! ¡Alían, si, pero son estáticas! Alargouma, estirouna, Carballo, e así andei uns días, pero, de tanto cariño que lle tiña, non a sacaba nin para poñer os guantes; xa sabes, para rozar na finca; así que, un mal día, ao sacalos, saíu coas luvas a sortella..., e foise ao inferno, por entre a maleza, que de tanta que temos non fun quen de atopala!

-Só a ti se che ocorre traballar con guantes... ¡Iso é de señoritos!

-Non, muller, que o facía para ter as mans suaves, para acariñarte suavemente, cadora con un cariño meirande!

-Nese caso..., ¡quedas perdoado! ¿E do resto, que?

-Pois, que un home casado, se non quere caer na tentación de que o soliciten as outras mulleres, ten, ¡temos!, que andar uniformados, co signo da escravitude no dedo anular! Fun de viaxe, ¡cousas do meu traballo!, e cheguei á Fisterra, a esas praias tan grandes, pragadas de mulleres guapas, guapas, pero, solteiras! Se virxe ía, virxe volvín, que non caín na tentación, que me contivo o anxo da garda, pero..., vouche dicir a verdade: vinme en apuros, que mesmo foi loitar con Satanás! En vista diso, á volta, entrei na xoiería e graváronme esta, que tamén é do 13. ¡Mira: aquí o pon, 13 e martes, do San Xoán 1953!

-¿Iso foi todo; de veras?

-¡Podo xurarcho! Mira como foi a cousa, os perigos polos que pasei. Se non houbese perdido o meu anel, a miña alianza, ao saca-las luvas de traballo, alí en Castroverde, na nosa finca das Andoriñas, tal cousa, aquelas tentacións, non me houbesen asaltado, pero as meigas, xa se sabe, por casarse alíanse, co diabro que sexa…, sempre que o tomen por solteiro! Por iso, e para iso, o mellor talismán, o único, é levar no dedo a alianza matrimonial.

 

-.-

(Desde aquela non volvín a entrar nas fondas, que levo bocadillos…, e durmo no coche..., por se acaso..., por se as meigas...; iso aínda que agora non quite a alianza, que non o fago, nin sequera para durmir coa miña muller, coa miña aliada!).

 

Xosé María Gómez Vilabella

 

-oOo-