martes, 19 de enero de 2010

DARÍO -I-



Darío,
o home que nunca deixou de ser Darío.

Esta foto súa saíu en El Progreso.


XOSÉ MARÍA GÓMEZ VILABELLA


Darius: Que conserva os seus bens.

Darío, un home que se levaba ben con si mesmo; ¡e cos demais, tamén! Era afillado de meu avó, e fixo honor ao nome recibido: ¡Conservou os bens! ¿Todos? ¡Todos, incluso a herdanza do prestixio familiar, que tamén foi un gran pensador! A xente non o tiña por tal, pero eu, si! Naceu no Escouredo, na casa de Mirón; un lugarciño que está recollido na "ficha catastral" dos mapas da Xunta de Galicia co enigmático nome de "Escoitadoira", en vez do seu propio, do tradicional, do correcto, do toponímico, Escouredo. Seica morreu residenciado, séxase, nunha Residencia. ¿Morreu? ¡Iso me dixeron, pero non o creo! Para min, vive; tódolos pensadores viven indefinidamente..., sempre e cando transmitan os seus pensamentos, os seus secretos, que tal foi o seu caso.


Escouredo, á esquerda; San Cibrao, á dereita.

-¡Darío, véndeme o prado das Lagas..., para amecer co meu!

-¡Nin podo, nin quero! Primeiro, que teño sen apartar a miña irmá, e calquera día aparecen eses sobriños da Arxentina en busca da prata herdada. E segundo, que cho ía vender mal, xa que non o suei, que nunca se debe comprar a quen mercou, senón a quen herdou! ¿Enténdesme?

Desde tal día e de tal ocasión, para min, ¡un cabaleiro! ¡Máis aínda! Outro favor que lle debo. O primeiro de todos foi cando estivo traballando, a medio tempo, por medias semanas, na miña casa, que me ensinou daquela, simultaneamente, tres cousas. ¡Iso só o fai un mestre! Apañar troitas coas mans, envolvéndoas nas oucas; bañarme en coiros, no río das Lagas; e secarme correndo por riba da herba gadañada. ¿É pouco? ¡Para min non o foi!

En certa ocasión díxolle miña madriña, que tamén era súa: -Darío, tes que facer por casarte, que che empeza a branquear o pelo... Naquel parladoiro estaba presente Sidro do Campo, á sazón caseiro do Brais de Bergland, e como era un bromista, meteu baza: -Darío, non lle fagas caso, que tódalas mulleres son casamenteiras; deféndense unhas ás outras. Ten presente o meu consello: Non hai mellor vida cá dun só levándose ben! Darío, que tan ben se levaba consigo, fíxolle caso, e quedouse célibe, célibe e ceibe, que son sinónimos de filósofo.

Desde entón vímonos pouco, poucas veces e por pouco tempo, pero con toda confianza, a tal punto que incluso me dixo nunha das últimas entrevistas:

-Xosé María, ti, que sempre tiveches afección ás letras, aínda que fixeches vida de bancario, onde as letras son, ou eran, de cambio, vouche facer testamento...

-¿A min? ¡Deus te libre de tal! Tes sobriños, e se che fallan, pobres hai nesta parroquia, aquí en Montecubeiro, demasiados!

-¡Non, ho, que a ti vouche doar unhas cantas verbas, e fágoo desde hoxe. -Subiu ao sobrado, baixando aos poucos co "Diccionario", de María Moliner. ¿Por qué o tiña no sobrado? ¡Entendín que na cociña, tal e como se aprecia nesta fotografía dunha entrevista que lle fixeron os de El Progreso, tiña abondo coa hemeroteca dos últimos cincuenta anos, ou máis!

-¿E ti, cómo tes esta antigalla? ¡Mira se é antigo, que xa morreu a súa autora, a comezos dos anos oitenta!

Ao meu comentario non lle fixo caso, e proseguiu coas explicacións:

-Cando fixen a mili, por aló, nos Perineos, arriba de Zaragoza, tiven un sarxento que me tocaba as pelotas coa porfía dos meus falares, Galleguito por aquí, galleguito por alí... ¡A este vouno educar! Decidinme, e merquei este dicionario. Gustoume o de "Moliner", que incluso pensei se non significaría, "María, a Muiñeira", na lingua dos baturros.

Daquela mesmo, ao collerlle o libro, refollei un pouco por se tiña iso tan usual entre a nosa xente de poñerlles:
"Si este libro se pierde, cosa que puede suceder, devuélvase a su dueño (neste caso, Darío), que lo ha menester". Tal advertencia estaba xustificada pola moda de quedarse cos libros prestados, ¡xa entón!, pero iso é outro tema. O que tiña era unha chea de anotacións marxinais feitas a lapis.

-Darío, quédoche agradecido, pero non cho podo aceptar porque tes aquí un cesto de apuntes. Pódenche facer falta, pero aínda que así non fose, eu, que escribo canto vexo, non quixese apropiarme dos teus secretos!

-¡Precisamente por iso cho dou, para que saibas o amigo que tes! ¡Canto levo matinado e canta compañía me fixeron estas verbas coas que tanto teño falado! Voucho dicir: Para entender o castelán, comecei apuntando á marxe dalgunha das palabras deste libro, o seu equivalente en galego, e tan práctico me foi que, antes da licenza, xa falaba con aquel sarxento nuns termos que el nunca oíra. Mira cómo foi a cousa que ata me dixo:
-“¡Galleguito, eres bien listo, pero procura disimularlo para que no se entere tu paisano, el Generalísimo Franco”.  -Por qué, mi Sargento, pues yo conozco a ese Franco, pero el a mí, ni de lejos. El único Franco con el que tengo hablado es uno de Castelo, allí en mi parroquia…? -“Recluta, nuestro Generalísimo es el Dios de los Ejércitos, y le molestan los competidores; si te haces tan sabio como Azaña, le joderá la competencia que pueda tener contigo; no vaya a pasarte como a Sanjurjo, a Mola, a su hermano Ramón, e incluso al Primo de los Rivera..."
-.-

Hoxe espertei algo preguizoso, e con esta xeada non podo dedicarme á horta, así que, pasado un tempo prudencial sen novas do meu amigo e veciño, voulle poñer un epitafio consistente en imaxinarme qué lle andaría pola cabeza cando escribiu estas notas marxinais no seu dicionario. Estou en que o coñecía ben, e oínlle moita filosofía, así que, se non acerto, lonxe non andarei! Para non aburrir ao lector, entresacarei unhas cantas, pois recollelas todas sería facer outro dicionario:

A primeira verba que vexo anotada é: "Avogado", á marxe da castelá "abogado". ¿Por qué lle chamaría a atención se só se diferencian na ortografía? Anotou á marxe, coma sempre a lapis: "Gustaríame saber se Adán perdeu o paraíso por non ter avogado, ou se foi precisamente por iso, por telo".



Este pensamento encantoume, e animoume, moito, cos seguintes. ¡Ai, Darío, Darío, qué listo es, ou eras, e iso que permaneciches solteiro, que non tiveches un xenio complementario ao teu redor! Algo lle andaba na cabeza acerca dos letrados. Na nosa infancia dicíase iso de que, "Máis descorre un famento cós cen letrados do Parlamento". Fame non pasaría, pero lonxe non andou suposto que tivo que saír ao xornal tan pronto colleu forzas para soster unha picaña. A xente deste século, do XXI, fala soa, que ben os vexo na rúa; pero máis que sos, fálanlle a ese aparatiño que levan no cinto, que lle chamamos "móbil", seguramente pola súa mobilidade, polo fácil que é de sacar, que non de manexar, pero na crianza de Darío falar só, ou falarlle á picaña, era un bo entretemento. Nunha ocasión, estando coas ovellas, deiteime entre uns fentos para sentirme máis ao fresco, e tan agachado estiven que o Xosé das Casas de Riba, cavando nas inmediacións, nin de min se decatou, así que o oín ensaiar co rabizo da aixada: "Manuela, cando te colla mañá na festa, así, coas mans polo talle, teño que dicirche: Se tan feliz me sinto apalpándote por riba da roupa, ¡que non será de casados, debaixo das sabas!". Non oín máis daquel ensaio, e ben que o sinto, pero a culpa foi miña, que me delatei porque fixen algo de ruxido para achegarme, para oír mellor, pois o Xosé, ao envolve-los terróns que ía cavando, cadora se distanciaba máis. Pero volvamos ao Darío, que aínda nos queda moito dicionario.

Na nosa bisbarra colléraselles teima aos peritos, e tamén aos avogados, debido a que tiñan por clientes principais os grandes señores, sinecura da que se aproveitaban para venderlles terras e para amortizarlles foros aos labregos no dobre, e por veces no triplo, do que eles rendían aos seus representados. Isto tiña dúas consecuencias: a mala, que nin cos cartos dos irmáns de América se daban librado dos préstamos de usura, que llelos documentaban aqueles artistas do dereito como “vendas con pacto de retro", de retrotraer; a boa, que así, ao recibir pouco, os señoritos sacaban máis fincas ao mercado, e máis posibilidades tiña o comprador seguinte. ¡No pecado sempre foi a penitencia!

Tamén é posible que lembrase aquel conto do noso común padriño, que tantas veces o esgrimía como argumento disuasorio de litixios. Era unha maldición xitana que se resumía así: ¡Pleitos tengas..., y los ganes!
-.-



A seguinte letra que ten marcada, seguindo a paxinación do libro, é, "Abominable". Isto intrigoume máis aínda: ¿Quixo referirse ao seu Sarxento, aquel que se ría do "galleguito"? En Jaca as nevadas eran, e son, copiosas e frecuentes, pero non creo que o noso ilustre tivese lido, e menos daquela, cousa algunha acerca do Yeti do Himalaya, ese "abominable home das neves". Se o puxo por lembranzas infantís, os máis abominables de Montecubeiro, dos que tiñamos referencias, foran os recadadores dos foros do convento, que seica ameazaban aos foreiros remisos ou insolventes, incluso coa excomuñón, e iso que eles tamén eran simples criados dos mesmos frades.
-.-




Aquí non puxo anotacións, pero si na seguinte, á marxe de "Abono", onde escribiu: "¡Resulta que os casteláns, e iso que se cren dunha terra boa, mellor cá nosa, tamén teñen que estercar! Está visto que sen abono, nin aquí, nin alí, nin acolá!". Teño para min que foi unha premonición, unha auto profecía, pois, ¿quen levará arrincado, carrexado, esparexido, máis esterco, có noso Darío? Nas súas fincas, pero tamén nas da miña casa. Leiras en costa e diseminadas polos lugares do propio Escouredo, Cabanela, Sagaruxe, Bergland... Como me repugnaba o esterco, ademais de ter pouca forza, deseguida me apartaba Darío dicíndome que me ocupase das vacas, pois o arrincado corría da súa conta. ¡Grazas, Darío; por isto, tamén por isto! Rememorando, fáiseme que non era soamente o cheiro das cortes, senón, e máis ben, os gases delas, que se me ía o coñecemento, e daba en branquear coma un cadáver.

A primeira fase viña do monte: toxos, fentos, xestas e carpazas, amén dalgunha carretada de folla dos carballos, e todo iso, de cama da palla, que era o elemento que facía de sabas para o gando. Darío, en favorece-los animais, competía con San Antón, pois nunca estrou unha corte, ou un curral, sen pisa-las estrumes, a conciencia, coas zocas de empeña. ¡Nin que fose unha nai mulindo o berce do seu cativo! Moito debeu sufrir na súa ancianidade vendo esas cortes científicas nas que dormen os animais no formigón esgrevio. ¿Non sería o propio Darío o inspirador desas pranchas de recauchutado que se están poñendo de moda nos "establos" subvencionados?

Por unha parte, o clima, a frialdade da terra, aceda en demasía, e logo esa rotación forzada, colleitas ininterrompidas por culpa da curtidade patrimonial, o agro tiña fame, e precisaba quentura. ¡Pero qué listo foi o noso Darío, que así o percibiu, e iso que só pasou por unha escola daquelas de "a ferrado"! A súa única licenciatura foi a do Exército..., ¡con tres cursos de montaña pirenaica!
-.-


A Pasionaria, animando no “maquis”.

Despois do seu "Abono" escribiu un marxinal "Aborrecer". "O sarxento díxonos que estamos aborregados, pero ninguén se atreveu a replicarlle que estamos aburridos, en plena mocidade, e sen unha moza que sacar a bailar. ¡Aborrecemos esta vixilancia ininterrompida, sempre ollando ao Norte por se aparecen eses do maquis, pero aquí, con esta neve, e sen ovellas, nin lobos!".

Como todo remata, tamén rematou a súa mili, pero o que non acabou de saciar foi a súa sede moceiril, que tampouco tivo mozas na súa aldeíña, pois as que lle gustaban non o querían, e á viceversa! ¿San Darío, virxe e mártir? ¡Coido que si! Primeiro, que o morgado era seu irmán Manuel, e só renunciou a selo cando o reclamou súa irmá desde Arxentina, que lle mandou unha carta poñéndolle que iso de "Arxentina" quería dicir, "prata". Daquela pasáronlle a manda ao irmán Balbino, pero deste dicíase que trouxera de Melilla o "mal gálico", e ningunha rapaza lle aceptou comparti-la cama, así que se retirou á soidade do pendello de arriba da aira onde se dedicou á carpintería, especializándose precisamente en tallar cabeceiros de cama..., ¡para os outros morgados! O bo do Balbino a min fíxome unha maleta de táboas, ben cepilladas por certo, e incluso vernizadas, para que gardase a roupa no cuartel... ¡Tanto pesaba, que acabei perdéndoa, esquecida nalgún vagón do tren, aborrecida de tanto que me molestaba o seu peso, incluso de baleira!

Con estes imprevistos, Darío ascendeu de xornaleiro a morgado da casa de Mirón do Escouredo; ¡suevos, suaves de todo, ata de nome! Pero..., ¡ía para vello, e as boas xa voaran! Un Darío das súas calidades non estaba disposto a comparti-los sobrantes do mercado moceiril, e para irse de lego a un convento, tal que fixera o Paco de Sarille, tiña abonda soidade no seu Escouredo. Con esa experiencia propúxolle ao irmán menor, ao Eliseo, que o substituíse na manda, pero daquela deuse a circunstancia de que na terra do tango mataran ao irmán Manuel, nunha pelexa por culpa dos favores dunha tanguista, así que veu carta da irmá para que se fose con ela, que lle tiña reservado todo o que aforrara o maior. Eliseo, que era un pragmático, abandonou o lugar do Escouredo a cambio daquelas escouras, daquelas escorras, arxentíferas. ¿Ves, Darío, como o que un aborrece, outro o quere?
-.-






Pasemos a, "Abur”. “¡Coño, abur tamén llelo dixen eu cando me despedín da miña xente para colle-lo tren dos carneiros, que naquela ocasión en vez de levar ovellas para Zaragoza o que trouxo foron quintos, quintos das quintas! Sempre pensei que isto de abur significaba, deica logo, pero aquí estou, con moita terra ao redor, desterrado, e xa non sexa como di o noso cura, per saecula saeculorum!"

Non foi para séculos, pero aqueles tres anos..., ¡tres séculos se lle fixeron ao morriñoso Darío! E logo din da diáspora dos xudeus...; ¡diáspora foi a dos galegos, que nos levaban para quintas a tódolos que non desertaban, a tódolos que non embarcaban de nenos! Iso das quintas vén de que estaba lexislado que irían face-lo servizo militar un quinto dos mozos, pero nesta terra, ao quinto, tan só os mollos das cavadas en monte abertal!

¡Abur, é o que lle digo eu, agora, ao meu amigo! ¡Abur, Darío, ata pronto, que poucos anos me levas!
-.-




Sarxentos, aborrecidos por Darío.


Sarxentos de carpintería, usados por seu irmán Balbino.

"Abuso”. “¿Así que o hai de confianza, e tamén de superioridade? ¡Pois no caso do meu Sarxento concorren os dous, que me chama galleguito no sitio de Darío, e iso faino por ser superior, aínda que lle gano en altura!". Querido amigo, eu daría algo por unha foto do teu Sarxento, que ademais de ser pequeneiro, seguro que lle gañabas, en todo, aínda que só fose por ser galego, un galego de pelo no peito, que ben o demostraches, en todo tempo e lugar, maiormente daquela que lles ardeu a casa aos do Rego, que ben corriches, da casa á fonte, e da fonte á casa, cen viaxes, ou máis, cun caldeiro en cada man. Abuso tamén foi o daquel..., pero prefiro esquece-lo seu nome, que lles prestaba os cartos a teus pais sobre o horto da eira, ¡con pacto de retro!, e menos mal que meu pai non vos quixo facer a escritura correspondente, afianzándovos el mesmo para que volos prestase outro señor, que por ser de conciencia, deste direi o nome: Foi o señor Carlos, aquel sangrador de Santadrao, que só sangraba aos animais, ¡nunca ás persoas, e iso que daquela tamén se levaba!

Outro abuso que te puido afectar colateralmente foi o daquel indomable, ¡outro!, -que se libra da miña mención porque andan por aí os seus netos-, cando regresaban da festa do Santo, precisamente na ponte de Ribón: Apartou do camiño á toia de túa tía, túa tía María, e despois do seu abuso, ela, toda inocente, preguntoulle: “¿E será para ben?”. Un fatado de veciños, que tamén volvían da festa, oíron como, detrás do valado, lle respondía cinicamente: “¿E logo, non o pasaches ben?”. A sorte foi, ¡que houbo sorte, que non sempre a teñen os parvos: resultou estéril!
-.-


"Acabar”. “¡Tanto me dá que me digan 'Acabose' como `Acabouse', porque o importante é que mo digan, e de paso, que me dean a cartilla militar, que as revistas xa as pasarei en Castroverde; prefiro verme con aqueles gardas antes que aturar ao sarxento de garda, sexa quen sexa, que todos son, ou parecen, xemelgos! Aló, con invitalos a unha cunca de augardente na taberna do Escardel, todos amigos!". Esta idea non lla retruco, que se explica por si mesma. ¡Darío, es, ou eras, un pensador, tanto en Jaca coma no Escouredo!
-.-


"Acallar”. “Miña nai sempre me dicía: Acálame o neno, por meu irmán Eliseo, para que poda facervos o almorzo. ¡E chegáballe cun ele! Estes casteláns, tan cutres no demais, veña aumentar letras, que tamén o fan para chamarse a si mesmos, pois din castellanos en vez de casteláns; pouco discorreron para copiarnos a nosa lingua: engadiron unhas cantas letras e..., acaláronos!".

Meu case irmán Darío, isto é algo no que non estamos plenamente dun acordo; certo é que nos acalaron, pero..., ¡foi con aquelas instrucións da raíña Isabel, mandando e ordenando que, "...no cejeis en la castra y doma de Galicia". Aquela Isabel comezou pero non rematou; quen o fixo foi precisamente un dos nosos, un tal Hermenegildo..., aquel que tiña a voz atiplada, parecida á de Gilda!

Falando de acalar: ¿Lémbraste, caro Darío, que ben barato nos saía o teu traballo naqueles tempos en que os pobres eramos cadora máis pobres, do fácil que foi acalar aquel rexurdir da nosa parroquia, tan adiantados que xa pensabamos pola nosa cabeza, e sacabámoslles coplas aos caciques, e non precisabamos de conseguidores, pois os nosos tiñan, colleran, arrestos dabondo para presentarse onde fixese falta, para esixi-los seus dereitos, e fixeron teatro, e sentenzas da Pascua, e corridas de galo, e ..., tamén unha biblioteca circulante, aquel invento prematuro, con ideas traídas de Bos Aires? A ti adestráronte para dispararlles aos do "maquisard", se amosaban pola fronteira, pero no noso Montecubeiro, daquela do 36/37, disparábannos a boca de xerra, que nin o alto daban! ¿Era un "maquis" a xente da nosa parroquia? ¡Non; eramos simplemente cultos, cunha cultura gañada a pulso, que nos viña de dúas fontes, ámbalas dúas sacrificadas: do noso convento dominicano, e da experiencia dos nosos emigrantes!
-.-


"Acaparar”. “¡Vaia, coincide; isto debe significar que tamén hai estraperlo en Castela!". ¿En Castela? ¡En todo España, Darío, salvo en Marrocos, nesa España dos musulmáns, onde don Hermenegildo procuraba telos contentos..., comezando pola súa escolta, que xa non lles chamaban Gardas de Corps, pero érano, del e dos seus, meus pobres, que ben penoso é ter que vivir co abrigo posto!
-.-



"Acarisar = acariciar”. “¡Ai, miña Dolores, miña mamaíña, ti acariñaches e acarisaches cinco fillos, e tiveches agarimo para os cinco, mais agora, lonxe do teu colo, a pouco que un desbarre o que nos espera son cinco..., desas sen consagrar, que neste cuartel están de moda, pois incluso as dá o Capelán, que as alza maiormente cos que non lle saben a doutrina! Cando me licencien teño que preguntarlle ao señor Cura de Montecubeiro que me confirme se é verdade que Xesús só se enfadou cos que estraperlaban no templo de Xerusalén; estiven a punto de dicirllo ao Capelán, pero..., non me atrevín, por se mas daba a min, por saber demasiado!". Este inefable, este Darío..., ¡ademais doutras virtudes, naceu prudente!
-.-



"Acatar”. “Esta verba coincide co castelán, pero neste cuartel, e supoño que noutros pasará outro tanto, iso de acatar tradúcese por, ¡Firmes, ar!". Unha vez pregunteille ao amigo, así, en confianza: ¿Darío, co listo que ti es, cómo foi que non asistiches á academia..., para saír Cabo? A súa resposta foi categórica: “¡Precisamente, que por iso preferín estar cabo dos outros, dos meus, dos sufridos, e non servir de correa de transmisión dos altivos, daqueles que executaban as súas maldades quedándose detrás da porta, por medio dos seus intermediarios, fosen cabos ou sarxentos!”
-.-




“Aclarar”. “¡Esta si que é unha verba clara, limpa! Limpa, pero difícil. A primeira vez que a oín foi a miña nai, sendo eu ben cativo, que me dixo: -Darío, esta roupa da ámboa, que xa a tiven un día con cinsa, vouna lavar no rego da Fontiña, e despois axúdasma a estirar que a imos poñer ao aclareo, aí no prado, por sobre da herba. Dun xeito diferente oínlla ao señor mestre, a José María de Gómez, que sempre nos dicía: O primeiro de todo é ter ideas; desde que nos veñen, acláranse; e de aclaradas, cando conveña facelo, poñémolas ao aire, converténdoas en palabras. ¡En definitiva, que todo se reduce a poñer en claro o que estaba escuro! Pero a cousa non é tan simple, pois mesmo na miña parroquia ninguén aclarou as cousas máis importantes dos últimos anos, en particular aqueles fusilamentos…”.

Síntoo, meu caro Darío, pero nesta ocasión sáesme caro: Eu si sei algo, bastante, daquelas cousas, daqueles episodios, pois meu padriño, que tamén o era teu, en parte por iso de que percorría media bisbarra aplicando os seus saberes de albeite, e logo que foi un conselleiro nato, ou máis ben innato, brillante polo seu bo criterio, ao que acudía a outra metade da bisbarra, tantas cousas soubo que precisaría unha tonelada de papel para poñelas por escrito…, ¡e non a tiña, nin a tiña nin había! Tamén desapareceu, como ti sabes, aquela lareira cabe da que me refería as súas historias, que por ser certas, precisan un H maiúsculo! Hoxe, que aínda me lembro de case todo, podería incorporalas aquí, neste ordenador, pero ocorre e concorre que aínda viven os netos daqueles…, ¿asasinos?, así que non serei eu quen lles afee os brasóns da súa, suposta, honradez actual, co borrón histórico dalgún dos seus entregos. ¿Descúlpasme? Estoute oíndo, de alma a alma, que me dis, parafraseando o título daquela película: “¡Que el Cielo los juzgue!”. ¿Ves, Darío, como a cinsa só serve para aclara-la roupa, pois os comportamentos só poden lavarse no purgatorio, e para iso, nun purgatorio persoal!

¡Este Darío…, inefable! Ben sinto que daquela, cando estiveches na casa do noso padriño común, pouco tivese de qué falarche, xa que pouco léxico tiña eu, e pouco sabía, fóra dos lugares comúns do tempo e das tarefas cotiáns; agora, séxase nos últimos anos, separados xeograficamente polas circunstancias, ¡canto mundo repasaríamos, ti e mais eu, co ben que nos íamos entender!



Hoxe precisamente, que acabo de regresar de Montecubeiro onde pasei uns días ocupándome do meu refuxio das “Andoriñas”, mazás incluídas, volvín a lembrarte, querido Darío, porque me deron a alegría de comentarme que vives en Lugo, nun piso propio ou cun sobriño, que non o sabían con certeza. Ben me gustaría pasar a saudarte, pero ti, sempre tan discreto, seica non lles deches o enderezo aos teus veciños. Por esta peripecia igual non che podo mostrar estas lembranzas ata que remate de facelas, que neste caso concreto non será facelas, que feitas están, senón, e máis ben, pasalas do meu ordenador, do cerebral, a estoutro, ao da pantalla. Vivo ou morto, ben sabes que de min podes esperar o tratamento máis sincero, o máis afectuoso. Daquela volvo ás anotacións do teu incrible dicionario:
-.-



“Acoger = acoller”. ¡Canto agarimo puxeches nesta verba! Dis á marxe da mesma: “Dúas acollidas tiven, ben rotundas e diferentes: A inicial, da que non consigo acordarme, e ben que o sinto, foi a daquela Dolores de Mirón, procedente de Teixeda, da que me dixeron que levaba ese nome precisamente porque estaba predestinada a parirme con moita dor, ¡un rapazolo tan grande! Grazas, mamaíña, e non só por aquelas dores, que tamén chas dou polo cariño que puxeches en facerme un home, un home de ben, cousa lóxica en ti, pouco menos santa cá Virxe das Dores! O acollemento foi bo na casa natal, e na dos parentes, e na dos padriños, e na dos veciños…, ¡coa excepción do can de Mariano, que moito se enfurruñaba comigo, e menos mal que me ladraba de abaixo para arriba, pois a miña casa está máis alta! A acollida oposta tívena neste cuartel do Perineo… ¿Deus, sendo, todos, fillos teus, por qué nos levaremos tan mal, de político a político, de país a país, e incluso de raza a raza? Don Benito, o noso Cura, díxome que nos vén daquel pecado dunha avoa, unha tal Eva. Faltoume preguntarlle cómo puido ser iso, pois eu nunca unha avoa mala coñecín. ¿Será igual unha mala avoa que unha avoa mala? Cando me licencien, isto voullo preguntar a meu padriño, ao señor Gómez de Bergland, que ese non sabe latín, pero, do resto…, máis có Cura!”.

Síntoo, Darío, pero nisto non te podo axudar pois iso do pecado orixinal, iso da caída en picado daqueles pais, ata que cheguemos ao Ceo, e se nos limpe a intelixencia…, non haberá teólogo que nolo explique satisfactoriamente!


Estas mazás non eran das miñas.
-.-
Pasa a
DARÍO –II-

Xosé María Gómez Vilabella


No hay comentarios: